Jicht - Orion huisartsen

Jicht
Ik heb last van jicht, hoe kom ik daaraan?
Jicht is een ontsteking van een gewricht door urinezuurkristallen. Een
gewricht is de verbinding tussen twee botten, met gladde oppervlakken
van kraakbeen en een gewrichtsvloeistof die het gewricht smeert. Als daar
kristallen in ontstaan, dan raakt het gewricht ontstoken. Als het ontstoken
is, dan is het rood, warm, pijnlijk en gezwollen, denk maar aan je keel.
Daardoor lukt het bewegen niet goed meer. Zo’n ontsteking kan allerlei
oorzaken hebben, maar als het door urinezuurkristallen komt, noemen we
het een jichtaanval. Bij jicht is meestal één gewricht aangedaan, vaak de
grote teen. Het ontstaat vrij snel, meestal binnen een dag; vaak word je
ermee wakker. Meestal duurt zo’n aanval een tot drie weken en dan is het
gewricht weer helemaal normaal. De aanvallen kunnen steeds vaker
voorkomen en daardoor kan het gewricht op den duur kapot gaan.
Is het erfelijk misschien?
Ja, wel een beetje, maar het komt ook voor als je het niet in de familie
hebt. We weten eigenlijk niet precies waarom sommige mensen last
krijgen van urinezuur. Dat zuur heeft iedereen in zijn bloed zitten, daar is
op zich niets mis mee. Jicht komt vaker voor bij mannen en dan ook vaak
bij wat dikkere mannen. De helft van de mensen met jicht heeft ook een
hart- of vaataandoening. Ook als je voor hoge bloeddruk behandeld
wordt, heb je meer kans om het te krijgen. Meestal zijn patiënten tussen
de 30 en de 60 jaar, maar ook bij oudere en jongere patiënten komt het
wel voor. Zo’n 2 procent van de mensen heeft er last van. Ik zie elke
maand wel iemand met jicht de praktijk binnenstrompelen.
U zei dat het vooral in de tenen zit, maar waar kan het nog meer zitten?
In 60 procent van de gevallen zit het in de grote teen. Maar het kan ook
beginnen in de enkel, de knie of de pols. Meestal is het urinezuur in het
bloed verhoogd. Dat kan dus erfelijk zijn, maar ook spontaan voorkomen.
Of het wordt veroorzaakt door bepaalde medicijnen of een verminderde
functie van de nieren. Je kunt dat urinezuur eenvoudig in het bloed
meten. Dat urinezuur kan in een gewricht neerslaan als een kristal en dat
geeft dan die ontsteking.
Wat zijn jichtknobbels?
Dat zijn ophopingen van urinezuurkristallen in de huid. Zo’n 10 procent
van de mensen die aan jicht lijden, krijgt die op den duur. Die knobbels
kunnen zitten in de tenen of de vingers, maar ook in de oorschelp of de
elleboog. Dat urinezuur is een soort witte substantie die wat kan lekken
uit die bobbels als ze kapot gaan. De knobbels kunnen geen kwaad, maar
het is wel een reden om medicijnen te nemen om het urinezuur te
verlagen. Dat doen we ook als er vaker dan drie keer per jaar een aanval
is. Dan moet je dat medicijn,allopurinol, wel levenslang gebruiken, want
als je stopt, komen de aanvallen vaak weer terug.
Helpt afvallen tegen jicht?
Ja, afvallen helpt, maar je moet het niet te snel doen, want dan krijg je
juist een aanval. Het is verstandig om een ontstoken gewricht wat te
koelen met ijs of een natte handdoek en natuurlijk rust te geven. Maar dat
doe je vanzelf wel, om de pijn te vermijden. Soms moeten de medicijnen
tegen hoge bloeddruk worden aangepast. Een aanval kun je goed
bestrijden met ibuprofen of diclofenac. Dan moet je wel weer uitkijken
voor de maag; het zijn medicijnen die de maagwand kunnen irriteren. Het
is een goed idee om er maagbeschermers bij te nemen als je boven de 70
jaar bent. Diclofenac en ibuprofen werken remmend op de ontsteking.
Heel goed helpt ook een korte kuur met prednison of een injectie daarmee
in het gewricht. Soms geven we ook colchicine, dat een heel oud middel is
dat wordt gewonnen uit de herfsttijloos en dat nog steeds veel gebruikt
wordt. Maar het heeft nogal wat bijwerkingen.
En een dieet?
Dat wordt altijd gezegd, maar er is weinig bewijs dat het helpt. Voeding
met veel purine zou jicht kunnen geven: orgaanvlees als niertjes,
hersenen en zwezerik, en haring of mosselen zouden het veroorzaken.
Van alcohol wordt dat ook gezegd. Maar wetenschappelijk bekeken is dat
onzin. Te veel is nooit verstandig, maar dat geldt voor alles.
Is het waar dat het nemen van kersen op sap even goed werkt als
medicijnen? Of is dit een fabeltje?
Het is een fabeltje lijkt mij, maar wel een leuk fabeltje.