Recht en rechtspraak

Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
1
Inleiding
Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
Trias Politica; staatsmacht verdeeld over drie
machten:
 Wetgevende macht (maken van wetten)
 Uitvoerende macht (bestuur en uitvoer van
wetten)
 Rechtsprekende macht (beslissen van
geschillen)
2
Inleiding
Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
Vrouwe Justitia
 Blinddoek
 Weegschaal
 Zwaard
3
Recht en rechtspraak
Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
 Doel van het recht is het voorkomen van
conflicten en het oplossen van bestaande
conflicten
Rechtbank
Strafproces
 Het recht bepaalt wat moet, mag en niet mag in
bepaalde situaties
 De rechtspraak is opgedragen aan
- rechtbank, gerechtshof en hoge raad
- andere colleges
4
Eisen behoorlijke rechtspraak
Inleiding
1. Terechtzitting openbaar
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
2. Uitspraak openbaar
3. Rechter onafhankelijk
Strafproces
4. Rechter onpartijdig
5. Uitspraak gemotiveerd
6. Hoor en wederhoor
7. Behandeling binnen redelijke termijn
8. Rechtspraak door beroepsrechters
5
Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
Twee belangrijke waarborgen
onafhankelijkheid rechters
 Voor het leven benoemd (ontslag 70-jarige
leeftijd)
 Alleen de Hoge Raad kan rechter schorsen of
ontslaan
6
Rechterlijke organisatie
Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
 11 rechtbanken
 4 gerechtshoven
 Hoge Raad
7
Rechtbank
Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Gerechtsbestuur
Strafproces
Afdeling
bestuursrecht
Afdeling
privaatrecht
Afdeling
strafrecht
Afdeling
bedrijfsvoering
8
Afdeling bestuursrecht
Inleiding
Recht en rechtspraak
 Geschillen tussen personen of organisaties en
de overheid
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
 Voorbeeld: weigeren bouwvergunning
---------------------------------------------------------------- Verder onder andere:
- belastingrecht
- ambtenarenrecht
- sociaal zekerheidsrecht (uitkeringen)
9
Afdeling privaatrecht
Inleiding
Recht en rechtspraak
 Geschillen tussen personen en organisaties
onderling (vorderingen boven € 25.000,--)
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
 Voorbeeld: bedrijf koopt nieuwe computers
maar deze werken niet
-------------------------------------------------------------- Verder onder andere:
- familie- en kinderrecht
- faillissementen
- schuldsaneringen
10
Afdeling privaatrecht - kanton
 Geldvorderingen t/m € 25.000,-Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
 Voorbeeld: reparatiekosten auto ad € 4.000,-worden niet betaald
-----------------------------------------------------------------
Strafproces
 Verder onder andere: vorderingen uit
arbeidsovereenkomst en huur
 Alle overtredingen
 Wet Mulder (verkeersovertredingen)
 Andere zaken zoals:
- curatele
- onderbewindstelling
11
Afdeling strafrecht
Inleiding
 Misdrijven
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
 Jeugdstrafrecht
Rechtbank
Strafproces
------------------------------------------------------------ Verder onder andere:
- economisch strafrecht
- milieustrafrecht
12
Strafproces
Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Diefstal
Aangifte
Proces-verbaal (PV)
Rechtbank
Strafproces
PV’s naar openbaar
ministerie (officier
van justitie)
Dagvaarding naar
verdachte
Oppakken en ondervragen verdachte (PV)
Zitting
Uitspraak
13
1. Opening - controle
persoonsgegevens (cautie)
In de zittingszaal – Verloop strafzitting
Inleiding
2. Aanklacht –
voordracht
4. Requisitoir –
schuld + straf
3. Ondervraging
verdachte
7. Sluiting onderzoek
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Officier
Rechter
Voorzitter
Rechter
Rechter
Griffier
Strafproces
Verdachte
Advocaat
6. Laatste woord
5. Pleidooi
14
Uitspraak  vonnis
Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
 Vrijspraak
 Veroordeling
 Straffen
- Hoofdstraffen o.a.: gevangenisstraf, taakstraf, geldboete
- Maatregelen o.a.: terbeschikkingstelling (TBS)
schadevergoedingsmaatregel
 Onvoorwaardelijk / Voorwaardelijk
15
Uitspraak  vonnis
Inleiding
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
 Straffen is maatwerk afhankelijk van:
- aard en omstandigheden strafbaar feit
- persoonlijke omstandigheden (rapportages)
- justitiële documentatie
 Leidraad voor OM: BOS/Polaris
 Leidraad voor rechter: oriëntatiepunten voor
straftoemeting LOVS
16
In hoger beroep
Inleiding
 Niet eens met de uitspraak
Recht en rechtspraak
Rechterlijke organisatie
Rechtbank
Strafproces
Cassatie
Hoge
Raad
spelregels/schending
Appél
4 gerechtshoven
geheel nieuwe behandeling
11 rechtbanken
17
Meer weten:
 www.rechtspraak.nl
 www.facebook.com/Rechtspraak
 twitter.com/RechtspraakNL
 www.rechtvoorjou.nl (jeugdpagina rechtspraak)
 www.justitie.nl
 www.om.nl
 www.vetverkeerd.nl (jeugdpagina OM)
 www.politie.nl
18