presentatie VSH 14-4-2011 - Vastgoedsociëteit Haaglanden

Terugblik 2010 – vooruitblik 2011
Vastgoedsociëteit Haaglanden | Kyocera Stadion | 14 april 2011
Agenda
 Sport, bedrijfsleven en vastgoed
 Trends
 Pensioenfondsen en vastgoed
 Kansen en uitdaging Den Haag en regio
 Conclusie
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 2
ADO Den Haag
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 3
Over Syntrus Achmea Vastgoed
 Gespecialiseerde vermogensbeheerder in vastgoed en
hypotheken:
 Beleggen, financieren en ontwikkelen
 Totaal belegd vermogen: 14 miljard
 250 medewerkers in Amsterdam
 Opdrachtgevers: pensioenfondsen en overige institutionele
beleggers
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 4
Trends: Lichte Groei Bevolking
Bevolkingsgroei
Cijfers in miljoenen : Bron CBS
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 5
Trends: Toename eenpersoonshuishoudens
Eenpersoonshuishoudens
Cijfers in miljoenen : Bron CBS
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 6
Trends: Toenemende vergrijzing
Vergrijzing
Cijfers in miljoenen : Bron CBS
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 7
Trends: Toenemende welvaart
 Arbeidsparticipatie blijft
stijgen
 Arbeidsproductiviteit
blijft stijgen
 Bruto Binnenlands
Product stijgt
Bron CBS - CPB
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 8
Trends: duurzaamheid als noodzaak
Wereldwijde
Consumptie als in EU:
Kyocera Stadion
Wereldwijde
Consumptie als in VS:
14 april 2011
Pagina 9
Trends: wat zijn de effecten van social media
 Nieuwe generatie is altijd
online
 Nieuwe generatie werkt
waar en wanneer ze dit
willen
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 10
Trends: afnemende financierbaarheid vastgoed
 Basel 3: niet alles meer
lenen
 Overheid financiert niet
meer maar faciliteert en
stimuleert
 Noodzaak financiële
impuls vastgoedsector
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 11
Trends: impactvolle veranderingen
 Kansen bij vastgoed
‒ Wonen, meer kwaliteit, verstedelijking
‒ Winkelcentra meer kwaliteit en concentratie
‒ Kantoren met name op mobiliteitsknopen
‒ Zorgbehoefte
 Wie wordt de motor van de investeringen:
‒ Minder op krediet
‒ Minder overheid
‒ Wie wel, pensioenfondsen?
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 12
Superieure karakteristieken van vastgoed
Totaal Rendement %
50
Aandelen *
Obligaties *
Vastgoed
40
30
20
10
0
-10
-20
-30
-40
-50
* Bron: Morgan Stanley Capital International Inc; JP Morgan GBI (7-10 jaar)
Kyocera Stadion
14 april 2011
13
Pensioenfondsen en vastgoed
 ALM: Aandeel vastgoed in pensioenfondsportefeuilles van
9% naar 20 à 25%
 Verhoging vastgoed met 1% van totale vermogen
pensioenfondsen >
7 miljard extra ten gunste van de bouw- en vastgoedsector
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 14
Kansen en uitdagingen Den Haag en regio
 Rollen veranderen
 Van grote plannen naar faseren
 Reduceer ambitie bestemmingsplannen
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 15
Kantoren: reduceer plancapaciteit
 Nu 46 miljoen M2 in Nederland waarvan 7 miljoen leeg
 Over 10 jaar tussen 10 en 15 miljoen M2 leeg
Daarom nu:
‒80% plancapaciteit
schrappen
‒Faciliterend en
stimulerend beleid
voor kantoren: minder
regels
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 16
Kies voor kwaliteit winkels
Keuze voor concentratie en kwaliteit is
noodzakelijk
Niet kiezen is verliezen
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 17
Woningen: focus op huurmarkt
Huurwoningen tussen 650 en 900 €
Kyocera Stadion
14 april 2011
Pagina 18