Samenvatting

Samenvatting
Bodem organische stof, wat bestaat uit de resten van organismen en hun
afbraakproducten, vormt de grootste koolstofvoorraad op aarde en speelt zo een
belangrijke rol in de wereldwijde koolstofcyclus. Over de bijdrage van strooisel van
verschillende boomtypen (naald- of loofbomen), boomsoorten en boomdelen; bovenof ondergronds (bladeren, naalden of wortels) aan bodem organische stof is nog
weinig bekend.
Biomarkers, specifieke structuren die indicatief zijn voor hun oorsprong, zijn
geschikt om deze bijdragen te bepalen. Mobiliteit van biomarkers door oplossing en
uitspoeling beïnvloedt de kwantificatie in bodem organische stof en terugkoppeling
aan de hoeveelheid input. Analyse van opgeloste organische stof geeft informatie
over biomarkermobiliteit. Centraal staat welke biomarkers voorkomen in opgeloste
organische stof en wat hun kwantiteit is. Specifiek is gekeken naar onderscheid in
chemische samenstelling voor de verschillende boomsoorten, –typen en –delen en
het voorkomen van componenten uit lignine, cutine en suberine.
De chemische samenstelling van opgeloste organische stof van vers materiaal
van vier boomsoorten: Es, Beuk, Den en Spar en twee boomdelen: bladeren/naalden
en wortels, is geanalyseerd met pyrolyse-GC-MS na derivatisatie met TMAH. De
chemische compositie verschilde per boomsoort en –deel, waarbij aromaten
domineren over suikers en alifaten. Koolstof en stikstof gehalten zijn uniek voor
boomsoort en –deel. Suikers, hoewel deze snel worden afgebroken, zijn vanwege
hun dominantie typerend voor naaldbomen, met daarbinnen onderscheid tussen de
boomdelen. De verhouding in syringyl/guaiacylmonomeren van lignine is
onderscheidend voor loof- en naaldbomen en bij loofbomen ook voor de boomdelen.
Cutine- en suberine macromoleculen/biomarkers zijn niet aangetroffen.
Conclusie uit dit onderzoek is dat onderscheid tussen boomtypen en
boomdelen in opgeloste organische stof mogelijk is op basis van S/G verhouding en
suikers; cutine- en suberine macromoleculen/biomarkers komen niet voor in
opgeloste stof en zijn dus niet mobiel.