Oogheelkunde - Groene Hart Ziekenhuis

Oogheelkunde
Flitsen en floaters
Inleiding
U bent bij de oogarts geweest, omdat u last
hebt gehad van:
• Lichtflitsen: sterrenregen, vuurvonkjes
of bliksemschichten. Deze kunnen elk
moment van de dag optreden, ook
terwijl u uw ogen gesloten hebt.
• Zwevende vlekken: spinrag, draadjes,
vliegjes of cirkeltjes. Ze worden ook wel
‘floaters’ of ‘mouche volante’
genoemd. Floaters bewegen in uw
beeld heen en weer en kunnen extra
hinderlijk zijn tijdens het lezen. Ze zijn
goed zichtbaar tegen een lichte
achtergrond, bijvoorbeeld op een
zonnige dag of tegen lichte muren.
Deze folder geeft u informatie over deze
klachten, de oorzaak en de behandeling.
Hoe zit het oog in elkaar?
Het oog is een bolletje van stevig bindweefsel
waarvan de holte is gevuld met een gelei:
het glasvocht (zie afbeelding). Het glasvocht
is niet één grote massa, maar door
tussenschotjes in compartimenten verdeeld,
net zoals bij een sinaasappel.
Tussen het glasvocht en de oogbolwand ligt
een dun laagje van kwetsbare, fotogevoelige
zenuwcellen: het netvlies. De tussenschotjes
van het glasvocht zijn op sommige plaatsen
verankerd in het netvlies.
De oorzaken
Flitsen en floaters wijzen op veranderingen in
het glasvocht. Deze veranderingen hangen
samen met het ouder worden, hoge
bijziendheid of soms een staaroperatie. De
structuur van het glasvocht wordt minder
stevig en wateriger. Hierdoor verliezen de
tussenschotjes hun ondersteuning en krimpen
ineen.
Zo ontstaan troebelingen in de vorm van
klontjes, sliertjes of kringetjes. Deze
troebelingen ziet u als zwevende vlekjes bij
het bewegen van het oog. Soms kan ook een
tussenschotje uit het netvlies losschieten.
Hierbij kan wat aan het netvlies worden
getrokken en dit veroorzaakt soms lichtflitsen.
Het hele proces van veranderingen wordt
een ‘achterste glasvocht loslating’ genoemd
en is in één tot zes weken voltooid. Dit is de
meest kritische periode.
Zijn flitsen en floaters gevaarlijk?
Flitsen ontstaan dus doordat er aan het
netvlies wordt getrokken. In de meeste
gevallen blijft het netvlies onbeschadigd en is
er niets aan de hand. Soms kan een gaatje of
scheurtje in het netvlies ontstaan. Zo’n
beschadiging is een gevaarlijke situatie voor
het oog, omdat hierdoor het netvlies van de
oogbolwand kan loslaten. Een losgelaten
netvlies functioneert niet meer, zodat het oog
(blijvend) slecht ziend wordt.
Een ‘netvliesloslating’ en een ‘achterste
glasvocht loslating’ zijn dus twee
verschillende aandoeningen.
Een floater is een troebeling in het glasvocht.
Het duidt op veranderingen in de structuur
van het glasvocht óf op een bloeding,
veroorzaakt door bijvoorbeeld suikerziekte of
andere aandoeningen. Het ontstaan van een
floater kan gepaard gaan met een
beschadiging van het netvlies.
Floaters zelf zijn niet schadelijk voor het oog,
maar ze kunnen wel hinderlijk zijn.
Flitsen en floaters zijn signalen die een reden
zijn om uw ogen en vooral uw netvlies te
laten controleren door een oogarts.
Oogarts
Flitsen en floaters betekenen dat er in uw oog
iets gaande is. De oogarts controleert
daarom of u een beschadiging van het
netvlies hebt of een bloeding in uw oog.
Bij de meeste mensen worden tijdens deze
eerste controle geen afwijkingen
geconstateerd. Vaak maakt de oogarts na
het eerste onderzoek een tweede afspraak
met u om uw oog na enkele weken opnieuw
te controleren. Worden ook bij de tweede
controle geen afwijkingen gevonden, dan is
de kritieke periode voorbij en is verdere
controle niet nodig.
Behandeling
Er bestaan geen medicijnen of oogdruppels
tegen flitsen en/of floaters. Behandeling
ervan is ook niet nodig, want het wijst immers
op een normaal proces van veroudering in
uw oog.
Hebt u echter een gaatje of scheurtje in uw
netvlies, dan moet u snel worden behandeld
om verdere schade, zoals een
netvliesloslating te voorkomen. De
behandeling gebeurt met een laser- of in
ernstige gevallen door een netvliesoperatie.
Bij een bloeding moet eerst de oorzaak
worden opgespoord. Wordt het lekkende
bloedvat gevonden, dan kan dat met een
laseroperatie worden behandeld. Zelden is
een operatie nodig. Om de bron van de
bloeding te kunnen vinden, is het soms nodig
enkele weken te wachten totdat de
bloedingsresten in het oog spontaan zijn
opgelost.
Wat kunt u zelf doen?
De oogarts zal u na het eerste bezoek vragen
zelf af en toe, elk oog afzonderlijk, te
controleren door met één oog te kijken.
Neem direct met uw oogarts contact op voor
een extra controle als u merkt dat:
• u last hebt van meer floaters
• u minder gaat zien
• een deel van uw gezichtsveld is
uitgevallen zodat het lijkt alsof u tegen
een gordijn of een schaduw aankijkt.
Vragen?
Voor informatie over het ziekenhuis kunt u
terecht op onze internetsite: www.ghz.nl. Ook
kunt u bellen naar het algemene
informatienummer (0182) 505050.
Deze folder is met grote zorgvuldigheid
ontwikkeld. Een dergelijke beschrijving kan
echter nooit volledig zijn. En, een folder kan
een gesprek met uw oogarts niet vervangen.
Hebt u daarom
na het lezen vragen over flitsen en floaters,
dan kunt u altijd terecht bij uw oogarts,
telefoon (0182) 505014.
De oogartsen van het Groene Hart Ziekenhuis
zijn:
• M.D. Bouwens
• P. Doornenbal
• J.P.A.M. van den Heuvel
• G.W.S. thoe Schwartzenberg
• J. van Splunder
Colofon
uitgave: Groene Hart Ziekenhuis, Gouda
productie: Marketing & Communicatie
juni 2011
04.11.041