Rasters plaatsen & afrastering Doelstellingen Kennis vergaren omtrent plaatsen en type afrasteringen Inzicht verkrijgen in benodigde materialen Praktijkervaring opdoen Technisch inzicht verkrijgen Inzetten juiste materialen Inhoud Doel van een raster Palen Het gaas Schoren Gereedschappen en hulpmiddelen Rasters plaatsen Typen rasters Inleiding: Wat is een afrastering Afrastering is een omheining van palen waartussen gespannen draad, puntdraad, en/of gaas wordt gespannen. Bron: van Vliet kastanjehout Bron: Gijs Mastenbroek Doel van een raster Het doel van een afrastering kan verschillend zijn: - Raster rondom weiland vee in de weide houden - Raster rondom natuurgebied om mensen buiten te sluiten - Geleiding naar wildpassage - Raster tegen aanvreten jonge aanplant gewassen Raster moet aangepast worden aan het doel waarvoor het wordt neergezet. Hoe ziet een raster er uit Afhankelijk van: - Voor welk doel wordt een raster gebruikt - Hoelang moet een raster blijven staan - Waar komt het raster te staan - Hoeveel mag het raster kosten Algemene opbouw Rasters bestaan uit de volgende onderdelen: - Palen - Gaas - Draad Palen Palen bestemd voor een raster kunnen gemaakt zijn van: - Hout - Beton - Kunststof - Aluminium - Staal Bron: Robinia Palen Houten palen voor rasters dienen gemaakt te zijn van: - Grenen, douglas, larix kastanje, Robinia en eik - Sterk - Duurzaam, lange levensduur - Recht van structuur Palen Kunststof palen voor rasters: - Zeer lange levensduur - Inkepingen aangebracht voor bevestigen draad Nadeel: - Minder flexibel tijdens spannen draad - Moeilijk te verankeren (met name heuvelachtig landschap) Palen Betonnen paal - Lange levensduur - Geringe gevoeligheid voor mechanische beschadiging - Spanmogelijkheden van zowel de spandraden als de gaasmat zijn voldoende Nadeel: - Conische vorm - Spandraden en gaasmat moeilijk op hun plaats te houden en kruipt omhoog Palen Aluminium palen - Zeer lange levensduur - Ongevoelig voor machinale beschadiging - Spanmogelijkheden van zowel draad als gaasmat zijn voldoende - Overal toepasbaar Het gaas Het te gebruiken gaas is afhankelijk van: - Doelstelling (wat moet worden tegengehouden, of begeleid) - De druk op het raster - De duurzaamheid Deze factoren bepalen: - Gaashoogte - Maasgrootte - Maasverdeling - Gaassterkte - Het soort gaas Ursusvlechtwerk Ursusvlechtwerk - Wordt toegepast bij verschillende type afrasteringen - O.a schapen-, konijnen-, wilde zwijnen, reeën- en herten rasters - Gevlochten, vuurverzinkt staaldraad - Lichte uitvoering, middel uitvoering en zware uitvoering Verschil in uitvoering wordt bepaald door dikte draad en zinklaag Veelal wordt uit gegaan van hoe grover het wild, hoe zwaarder de uitvoering Ursusvlechtwerk Tornado gaas Tornado gaas - Tornado gaas lijkt sterk op Ursusvlechtwerk en heeft nagenoeg dezelfde gebruikersmogelijkheden. - Horizontale draden van Tornado gaas zijn gegolfd. - Strakker te spannen dan Ursusvlechtwerk. - Minder palen nodig per meter raster (om de 8m). Tornado gaas Zeskantvlechtwerk Zeskantvlechtwerk - Zeskantvlechtwerk heeft een draaddikte van 1,2mm tot 1,6mm - Met name ingezet als beplantingsraster. - Ter voorkoming vreetschade o.a. konijnen, reeën. - Hoogte bedraagt veelal tussen 1m tot 1,5m. Zeskantvlechtwerk Vierkantvlechtwerk Vierkantvlechtwerk - Ook wel harmonicagaas genoemd. - Dikkere draaddikte tot 2,0mm. - Kan meer druk verdragen door dikker draad t.o.v. zeskantvlechtwerk. - Wordt gebruikt rasters evenwijdig aan roosters, hekken en wildrasters. Vierkantvlechtwerk Geplastificeerd gaas Geplastificeerd gaas - Gelijk aan vierkantvlechtwerk of harmonica gaas. - Draad voorzien van plastic coating. - Langste levensduur. - Meest kostbaar in aanschaf. Geplastificeerd gaas Foto van der sijde Schoren - Schoren bieden ondersteuning aan de hoekpalen. - Zorgen ervoor dat hoekpalen niet uit de grond worden getrokken. Er zijn verschillende manieren van schoren Te weten: - Schoorpaalmethode - De schuine paalmethode - Methode Veldman / Dijkstra Schoren De Schoorpaalmethode Er zijn 3 schoorpaalmethoden te onderscheiden - 1/3 geschoord - 1/2 geschoord - 2/3 geschoord Daarnaast - De schuine paalmethode - Methode Veldman / Dijkstra Schoren De 1/3 schoormethode - De schoorpaal wordt op 1/3 van het bovengrondse gedeelte geschoord (gezien vanaf het maaiveld) - Schoorpaal moet voldoende lang zijn - Voordeel: schoorpaal wordt niet omhoog getrokken - Nadeel: bovengrondse deel buigt makkelijk door kracht draad Schoren De ½ geschoorde methode - Komt overeen met 1/3 schoormethode. - Doorbuiging paal vele malen kleiner. Lengteverhouding palen wordt middels afbeelding weergegeven. Schoren De ½ geschoorde methode - Komt overeen met 1/3 schoormethode. - Doorbuiging paal vele malen kleiner. Schoren De 2/3 geschoorde methode A Schoren De 2/3 geschoorde methode - In Nederland meest toegepaste vorm. - De schoorpaal wordt op 2/3 deel van de te schoren paal bevestigd. - Methode biedt zowel doorbuigen als het naar boven schieten het hoofd. - In de figuur wordt de schoorpaal tegengehouden door een scheefgeslagen paaltje A (inzakken schoorpaal bodem tegengaan). Schoren Dubbel 2/3 geschoorde methode Schoren Tussenpalen (dubbel 2/3 geschoorde methode) - Niet alleen hoekpalen worden geschoord. - Ook tussenpalen worden geschoord. - Om de 80 meter - De meest gangbare manier in Nederland schoren tussenpalen is: dubbel 2/3 geschoorde methode ( zie afbeelding) Schoren Verbindingen - De beste manier om een schoorpaal aan de te schoren paal te bevestigen, is door de plaats waar de schoorpaal moet worden bevestigd eerst in te kepen waar de schoorpaal vervolgens kan worden ingezet. - Veelal worden schoorpalen nog vastgezet met een draadnagel, zodat schoorpaal niet makkelijk losschiet. Schoren De schuine paal methode - Begin- en eindpalen schuin plaatsen. (A) Schoren De schuine paal methode - Begin- en eindpalen schuin plaatsen. - Na verloop van tijd worden de palen door constante spanning draad rechtgetrokken. - De geschoorde palen worden in de grond verankerd door aan de draadzijde een plank aan de paal te bevestigen (A). - Arbeidsintensief door het ingraven plank en stenen om drijven van de palen tegen te gaan. Schoren Methode Veldman/Dijkstra Schoren Methode Veldman/Dijkstra - Meest stevige constructie - Meest arbeidsintensieve constructie - Kantelen palen als gevolg van spanning tot een minimum beperkt - Palen kunnen gaan drijven in spanningsrichting - Methode Veldman/Dijkstra met name geschikt voor rasters waarbij het gaas op zeer hoge spanning komt te staan. - Vergelijkbaar met schuine paal methode Gereedschappen/Hulpmiddelen - Voor het plaatsen van een raster heb je gereedschap nodig - Grondboor of palenboor Handhei of moker Gaas / draadspanners Jalonstokken Piketpalen Draad of prikkeldaad Afrasteringtang of knijptang Krammen of nieten Binddraad Hamer Plaatsen van een raster Raster plaatsen - Maak werkplek vrij van opslag, takken ed. - Plaats 1e en laatste paal van het raster in een rechte lijn - Gebruik jalonstokken Plaatsen van een raster Raster plaatsen - Een andere werkwijze om de palen in een rechte lijn te krijgen is door een draad te spannen tussen de eerste en de laatste paal - Langs het gespannen draad kunnen de palen geplaatst worden Plaatsen van een raster Plaatsen van de palen - De palen moeten voor 1/3 in de grond - 2/3 boven de grond - Grondboor maakt gat in de bodem - Diameter gat kleiner dan diameter van de paal - Vervolgens wordt met houten moker de paal vastgeslagen - Hoekpalen en tussenpalen (om de 80m) schoren. - Voor een raster van 1.20m hoog, zijn palen van 1.80m nodig. Plaatsen van een raster Aanbrengen spandraden (A) (B) (A) Plaatsen van een raster Aanbrengen spandraden - Nadat alle palen zijn geplaatst / geschoord kan draad worden aangebracht Het uiteinde van de draad wordt vastgezet aan 1e paal (A) Uitrollen draad Uiteinde draad wordt voorzien van draadspanner (B) - Met een passende sleutel wordt de draadspanner aangedraaid tot het draad op spanning is gebracht. - Opmerking: bij warm weer moet het draad niet te strak worden gespannen, door de warmte is het draad uitgezet. Tijdens kou krimpen en knappen. Plaatsen van een raster Aanbrengen Gaas - Als spandraden zijn vastgemaakt, wordt het gaas langs de palen uitgerold - Het gaas wordt met krammen aan de palen bevestigd - De krammen moeten dusdanig geplaatst worden, dat het gaas in een later stadium nog te spannen is. Plaatsen van een raster Aanbrengen Gaas Houdt rekening met plaatsing krammen bij het plaatsen van gaas (A) = juist, (B) = onjuist (A) (B) Plaatsen van een raster Aanbrengen Gaas - Tussen de palen in wordt het gaas met binddraad op 2 of 3 plaatsen aan het spandraad vast gemaakt. - Gaas zelf wordt aan elkaar gemaakt door circa 50cm gaas te laten overlappen en met rijgdraad aan elkaar te bevestigen Typen rasters Er zijn diverse typen rasters te onderscheiden; - Konijnenraster - Herten-, reeën- en zwijnenrasterveeraster - Elektrisch zwijnen en reewildkerend raster Typen rasters Konijnenraster Typen rasters Herten- zwijnen, reeën raster Typen rasters Veeraster Typen rasters - Elektrisch zwijnen en reewildkerend raster Typen rasters Er zijn diverse typen rasters te onderscheiden; - Konijnenraster - Herten-, reeën- en zwijnenrasterveeraster - Elektrisch zwijnen en reewildkerend raster