Deel 2: het oor Gebruik: • Voor welke doeleinden? – Communicatie (praten) – Ontspanning (muziek) – Waarschuwing (sirenes) Wat is geluid? • Experiment: trillen met de lat op de bank • Geluid = trillingen veroorzaakt door een geluidsbron. Toonhoogte of frequentie, aantal trillingen per seconde, Hz λ λ Eigenfrequentie, resonantie Geluidssterkte of intensiteit van het geluid, in dB grote amplitude kleine amplitude Gehoorspectrum , infratonen, ultratonen. De mens kan toonhoogtes waarnemen tussen 16 en 20 000 Hertz, grootste gevoeligheid tussen 2000 Hz en 4000 Hz. Bovengrens neemt af met leeftijd Schaal van geluidssterkten in decibel 0 dB: gehoordrempel (2.10-5 N/m²= 2.10-5 Pa) 90 dB: gevaargrens, langdurige blootstelling geeft kans op tijdelijke doofheid, soms met blijvende schade 120 dB: pijngrens 130 dB: absolute gevarengrens Enkele begrippen • Geluid: trillingen veroorzaakt door een geluidsbron. • Middenstof: stof die trillingen geleidt. • Resonantie: het overdragen van een trilling op een ander lichaam. Ligging geluidsreceptoren Bouw van het oor: •Uitwendig oor •Middenoor •Inwendig oor uitwendig oor middenoor binnenoor Is gevuld met lucht/vocht Is gevuld met lucht/vocht Is gevuld met lucht/vocht gasvormige/vloeibare/vaste middenstof gasvormige/vloeibare/vaste middenstof gasvormige/vloeibare/vaste middenstof Functies Functies Functies Geluiden opvangen ………………………………………….. Bescherming bieden ………………………………………….. ………………………………………….. Trillingen geleiden ………………………………………….. ………………………………………….. ………………………………………….. Trillingen opvangen ………………………………………….. ………………………………………….. ………………………………………….. Het inwendig oor Afgietsel van het benig labyrint evenwichtsreceptoren geluidsreceptoren endolymfe perilymfe Werking van het gehoorzintuig Bouw van het slakkenhuis Orgaan van Corti • Filmpje 1 voorhoftrap slakkenhuisgang Zintuigcellen met haren dakmembraan Basaal membraan zenuw orgaan van Corti trommelholtetrap gezonde, lichtjes beschadigde en sterk beschadigde haarcellen Gevoeligheid van het membraan van Corti voor verschillende frequenties Helicotrema, basaal membraan met bredere en minder stijve vezels, gevoelig voor lage frequenties. Basis, gevoelig voor hoge frequenties. Diabolo voorkomt middenoorontsteking Werking het oor • http://www.bioplek.org/animaties/oor/oor.ht ml Uitstekend uitgelegd!! • Enkele goede websites : Website voor jongeren Website met hoortest voor volwassenen Beeldbank, gehooranimatie