5 amendementen op het CDA verkiezingsprogramma Amendement 1 Respect voor aarde en natuur met de opdracht die heel door te geven Tekst in te voegen onder ‘I Inleiding, waarden en traditie’ en wel als aparte alinea vóór de slotzin : ‘ Voor ons aller toekomst is van belang de kernwaarde “respect voor de aarde en natuur met de opdracht om die heel door te geven”. Dit is de basis om de klimaatverandering aan te pakken en de klimaatafspraken na te komen. Het CDA zet zich in voor een serieuze, doeltreffende en solidaire aanpak van de klimaatproblemen. Met onze lage ligging kunnen we niet anders en onze kennis kunnen we daarbij ten volle inzetten en verdiepen’. Amendement 2 Een minister voor Landbouw, circulaire economie en klimaatverandering Aanhef en tekst van 5.4.6 – Een minister voor landbouw, natuur en voedsel wijzigen in : 5.4.6 – Een minister voor landbouw, circulaire economie en klimaatverandering. Al deze voorstellen onderstrepen het grote belang van de landbouw en als onderdeel daarvan de voedselveiligheid. Tegelijk is de ontwikkeling van het zuinig- en hergebruik van grondstoffen van belang en dienen krachtige stappen te worden gezet in het kader van de klimaatverandering en het nakomen van de klimaatafspraken van Parijs en de follow up daarvan. In het huidige kabinet zijn deze onderwerpen verspreid over meerdere departementen en vallen onder de verantwoordelijkheid van meerdere staatsecretarissen. Zo erkende de staatsecretaris van Economische zaken ‘hier niet voor de boeren te zitten’. Het CDA vindt dat bundeling van deze samenhangende beleidsterreinen onder één minister dient plaats te vinden en wel in een departement voor landbouw, circulaire economie en klimaatverandering. Dit is een erkenning van het grote belang van deze sector en de samenhang van deze beleidsterreinen.’ NB: Vermoedelijk dient de aanhef van 5.4 ook enigszins te worden aangepast. De tekstaanpassing onder 5.4.6 maakt dat wenselijk. Amendement 3 Regierol, beslissingsmacht lokale overheden in energietransitie 5.1.3 – Verduurzamen van de energievoorziening Om onze energievoorziening te verduurzamen zetten we in op energiebesparing, CO2-reductie en investeren we in de opwekking van duurzame energie. Op grond van de klimaatafspraken in Parijs wordt ook van Nederland een extra inspanning gevraagd. Wij verwelkomen lokale initiatieven voor duurzame energie op voorwaarde dat de omwonenden daar zelf profijt van hebben, bijvoorbeeld door een lagere energierekening of een jaarlijkse investering in de lokale gemeenschap.* Ook wanneer windmolens die met subsidie zijn neergezet na afloop van de subsidieperiode met winst worden doorverkocht, vloeit een deel van de opbrengst terug naar de samenleving. Dergelijke winsten kunnen ook via de nieuwe ontwikkelingsbank opnieuw worden geïnvesteerd in innovatieve projecten voor hernieuwbare energie. *Invoegen: “Gemeenten dienen over de bevoegdheden te beschikken om hierbij een cruciale rol te spelen onder meer door in hun Omgevingsplannen eisen te kunnen stellen aan de keuze voor de toekomstige energie infrastructuur.” Amendement 4 CDA initieert vervolgafspraken energieakkoord 5.1.3 – Verduurzamen van de energievoorziening Om onze energievoorziening te verduurzamen zetten we in op energiebesparing, CO2-reductie en investeren we in de opwekking van duurzame energie. Op grond van de klimaatafspraken in Parijs wordt ook van Nederland een extra inspanning gevraagd. Wij verwelkomen lokale initiatieven voor duurzame energie op voorwaarde dat de omwonenden daar zelf profijt van hebben, bijvoorbeeld door een lagere energierekening of een jaarlijkse investering in de lokale gemeenschap. Ook wanneer windmolens die met subsidie zijn neergezet na afloop van de subsidieperiode met winst worden doorverkocht, vloeit een deel van de opbrengst terug naar de samenleving. Dergelijke winsten kunnen ook via de nieuwe ontwikkelingsbank opnieuw worden geïnvesteerd in innovatieve projecten voor hernieuwbare energie. * * Toevoegen: “Wij vinden het belangrijk dat de trend naar verduurzaming van onze samenleving een krachtig vervolg krijgt. Om richting te geven aan de energietransitie zijn nieuwe kaderstellende afspraken nodig met een verdere horizon (na het kimaatakkoord van Parijs, het SER energie-akkoord (looptijd tot 2023) en het grondstoffenakkoord van dit najaar). In de komende kabinetsperiode neemt het CDA het initiatief om concrete vervolgafspraken te maken voor het energieakkoord.” Amendement 5 Gaswinning in Groningen terugbrengen naar een minimum dat nodig is voor de leveringszekerheid. 5.1.4 – Waarborgen van leveringszekerheid * In de nieuwe geopolitieke verhoudingen in de wereld schromen energieleverende landen niet om de levering van gas, elektriciteit of olie in te zetten als drukmiddel. Nederland dient daarom de eigen leveringszekerheid in de toekomst te garanderen. Dat kan deels door de transitie naar lokale duurzame bronnen, maar zal de komende jaren ook moeten door een goede spreiding van de import van fossiele brandstoffen: minder fossiel uit meer landen, om de afhankelijkheid van een land als Rusland te beperken. ** * Toevoegen: ‘Wij vinden het belangrijk dat onze energievoorziening steeds schoner en duurzamer wordt, maar niet zonder zeker te stellen dat er voldoende aanbod van energie is om in onze vraag naar energie te voorzien (= waarborgen leveringszekerheid)’. ** toevoegen: ‘Om de afhankelijkheid te beperken kan de functie van traditionele fossiele brandstoffen veranderen. Als onderdeel van de energietransitie, die bestaat uit een ambitieuze verschuiving van fossiele brandstoffen naar schonere brandstoffen (en op termijn naar CO2-neutrale energievoorziening), wordt de gaswinning in Groningen naar een minimum teruggebracht dat nodig is voor de leveringszekerheid1.’ 1 De levering van energie door nieuwe schone bronnen als zon en wind kent pieken en dalen (pieken als de wind waait, of de zon schijnt – dalen als deze bronnen niet aanwezig zijn). Voor het opvangen van fluctuaties in de vraag naar energie op momenten dat weinig energie geleverd wordt, blijft een beroep op minder schone alternatieven vooralsnog onmisbaar. Daarmee wordt leveringszekerheid geboden. De gaswinning krijgt een nieuwe functie, namelijk die van buffer om leveringszekerheid te bieden. De hoeveelheid gas die nodig is voor de leveringszekerheid wordt jaarlijks opnieuw berekend en vastgesteld (zodat de hoeveelheid te onttrekken gas ieder jaar kan dalen).