De Gezondheidsdienst voor Dieren Rund Onderzoek Vitamine-E status Vitamine E werkt weerstandsverhogend en is van belang voor het voorkómen van ziekten en aandoeningen. Vooral droge koeien en jongvee zijn kwetsbaar voor een vitamine E tekort. Om zeker te weten dat de vitamine E status in orde is biedt de GD gepoold bloedonderzoek op vitamine E. Vitamine E in voeding De hoeveelheid vitamine E varieert sterk per voeder­ middel. In vers gras zit relatief veel vitamine E, in andere voedersoorten veel minder. De hoeveel­ heid vitamine E in vers gras is nauwelijks voldoen­ de om de behoefte aan vitamine E bij rundvee te dekken. In de meeste rantsoenen is dus een aan­vulling van vitamine E gewenst via kracht­ voer of losse supplementatie. Bij droge koeien daalt het vitamine E gehalte rond de partus. Juist in deze fase is extra vitamine E gewenst om de weerstand te ondersteunen. Inzicht vitamine E status bedrijf Om een goed inzicht te krijgen in de vitamine E-status op een bedrijf, is bloedonderzoek noodzakelijk. Let vooral op de status van koeien rondom afkalven vanwege de afnemende weerstand in deze fase. De GD adviseert om per diergroep vijf dieren te onderzoeken. Voor het onderzoeken van vijf dieren in één diergroep biedt de GD per april 2009 gepoold bloedonder­ zoek aan. Daarnaast blijft de individuele test beschikbaar voor het testen van één of enkele dieren. Weerstand door vitamine E Vitamine E speelt een belangrijke rol bij het neutraliseren van zogenaamde vrije radicalen. Vrije radi­calen ontstaan bij normale stofwisselings­processen maar ook tijdens infecties. De vrije radicalen hebben een negatieve invloed op cellen betrokken bij de afweer. Vitamine E heeft als anti-oxidant juist een beschermende werking op deze cellen. Ook seleen, in de vorm van glutathion­peroxidase (GSH-Px) heeft deze beschermende werking. Vitamine E en GSH-Px werken complementair. Poolen vs individueel Gepoold bloedonderzoek voor vitamine E zegt iets over een groep dieren (vijf monsters per groep). Voor informatie over individuele dieren is individueel onderzoek nodig. Beide onderzoeken kunnen zowel in serum als heparinebloed worden uitgevoerd. Bij gepoold bloedonderzoek zijn de referentie­ waarden anders dan bij individeel bloedonderzoek. De referentiewaarden voor individuele en gepoolde monsters (5 monsters per pool) zijn samengevat in onderstaande tabel. Referentiewaarden* vitamine E onderzoek Vitamine E individueel Vitamine E pool van 5 Betekenis Belt u met 0900 - 1770. < 4,0 < 4,9 tekort 4,0 – 7,4 4,9 – 7,9 sub-optimaal Of mail naar [email protected]. > 7,4 > 7,9 voldoende Deelnemen? Meer informatie? * alle uitslagen in mmol alfa-tocoferol/L Inzendformulier Geef bij gepoold vitamine E onderzoek van één of meerdere groepen dieren op het inzendformulier goed aan welke dieren in een bepaalde groep zitten. Let op alfa-tocoferol Vitamine E is een overkoepelende term voor de aanduiding van een aantal componenten. Alfa-tocoferol is de belangrijkste. De GD bepaalt daarom al jaren specifiek alfa-tocoferol bij vitamine E onderzoek. De seleen-bepaling kan niet gepoold worden uitgevoerd. Vitamine E en seleen Vitamine E en seleen, in de vorm van glutathionperoxidase (GSH-Px), zijn beiden betrokken bij de weerstand. Check bij klachten daarom zowel de seleen als vitamine E voorziening. Dit kan in hetzelfde heparine bloedmonster. U kunt zich direct aanmelden voor gepoold bloedonderzoek en individueel bloedonderzoek op www.gd-winkel.nl, of door te mailen naar [email protected]. Wilt u liever persoonlijk bestellen? Belt u dan met 0900 - 1770. GD, Postbus 9, 7400 AA Deventer, T. 0900-1770, F. 0570-63 41 04 www.gddeventer.com, [email protected] L4ERU01-1104-12-10 Tips en aanmelden