Hoe pak je sedentair zitgedrag aan?

Hoe pak je sedentair zitgedrag aan?
Teveel of te lang zitten, ofwel sedentair zitgedrag, neemt in Nederland en de Westerse
wereld enorm toe. Vroeger was werken een belangrijke bron van beweging voor veel
mensen. Tegenwoordig zitten medewerkers op kantoor gemiddeld vier uur per dag achter
een beeldscherm en in sectoren waar veel computerwerk wordt verricht is dit zelfs zes
uur per dag (Koppes et al., 2012). In totaal brengen we per dag gemiddeld 9-11 uur
zittende door. Onafhankelijk of iemand voldoende sport en beweegt, langdurige periodes
achtereen zitten leidt tot gezondheidsrisico’s. Dit blijkt onder andere uit onderzoek van
TNO.
Wetenschappers zijn het momenteel nog niet eens over een richtlijn met betrekking tot
zitgedrag. Er zijn dan ook verschillende theorieën hoe vaak je moet afwisselen tussen
staan en zitten. Ook te lang staan leidt namelijk weer tot gezondheidsklachten. Waar
wetenschappers het wel over eens zijn, is dat afwisseling van houding van toegevoegde
waarde is. Het wisselen van houding activeert namelijk het metabolisch stelsel en de
hersenen. Een regelmatige verandering in houding is dan ook waar werkgevers en
werknemers naar moeten streven.
Sedentair zitgedrag leidt tot gezondheidsrisico’s
Bewegen stimuleren
Steeds meer mensen en dus ook werkgevers zijn zich bewust van het feit dat te veel
zitten ongezond is en dat sedentair gedrag een groot risico vormt voor de gezondheid.
Arbo- en HR professionals stimuleren medewerkers op verschillende manieren om meer
te bewegen. Denk aan wandelen tijdens de lunch, fitnessprogramma’s en het bewust
verder weg plaatsen van printers en koffieapparaten. Hierdoor pakken medewerkers net
wat extra beweging mee. Maar… dan moet een medewerker wel eerst opstaan.
Het uiteindelijke doel is dan ook een gedragsverandering: meer afwisseling in
werkhouding. Dus ook tijdens uitvoering van de werkzaamheden is het belangrijk om
medewerkers te stimuleren van houding te wisselen; niet alleen wanneer zij opstaan voor
een kop koffie of een wc-bezoek.
Naast bovengenoemde ‘zachte’ maatregelen bieden bedrijven ook steeds vaker concrete
hulpmiddelen op de werkplek aan. Een goed voorbeeld hiervan is sta-zit meubilair dat
momenteel vooral in de Verenigde Staten en Engeland wordt ingezet. Maar ook in
Nederland komen we tegenwoordig steeds vaker sta-zit tafels tegen. Een sta-zit tafel kan
in hoogte versteld worden, handmatig of elektrisch, zodat medewerkers zittend en
staand computerwerk eenvoudig kunnen afwisselen. Helaas blijven de mogelijkheden van
deze tools echter vaak onbenut. Eenmaal aan het werk vergeten medewerkers al snel om
de werkzaamheden afwisselend staand en zittend uit te voeren. Het beeldscherm,
toetsenbord, muis en de te verwerken informatie vraagt alle concentratie waardoor besef
van tijd en noodzaak om afwisselend staand en zittend te werken verloren gaan.
Sta-zit coach missing link
Hoewel sta-zit tafels in basis een goede oplossing zijn tegen sedentair zitgedrag van
medewerkers in een organisatie, werkt het in de praktijk niet optimaal. De missing link is
een coach die hen er aan herinnert dat het tijd is om van werkhouding te veranderen.
Want hoe graag we ook willen, wanneer we eenmaal aan het werk zijn, vergeten we al
snel om af en toe op te staan.
Sta-zit meubilair werkt zonder coach niet optimaal
Een van de opties is een ouderwetse eierkoker. Vaak werkt dit helaas maar even. Op het
moment dat je als medewerker wegloopt van de werkplek en de wekker gaat, is de kans
groot dat de rest van de dag de wekker helemaal wordt vergeten. Daarnaast is het
binnen een kantooromgeving niet wenselijk dat kookwekkers met enige regelmaat
afgaan.
Een betere optie is een digitale coach die medewerkers via het beeldscherm, waarop de
gebruiker zich veelal focust, informeert als het tijd is om van houding te wisselen. Door
via de computer van de medewerker, bij te houden wanneer een medewerker actief is,
krijgt hij een passend advies op momenten dat het zinvol is om van werkhouding te
veranderen.
Van probleem naar product
John van Hooft, directeur ErgoDirect International ontmoette ruim 2 jaar geleden op een
ergonomie beurs in Las Vegas de international sales manager van Linak, de grootste
fabrikant ter wereld van controle boxen en elektrische poten voor sta-zit meubilair. “Ik
raakte in gesprek over de drempel voor medewerkers om de sta-zit tafels daadwerkelijk
te gebruiken”, vertelt Van Hooft bevlogen.
“De oorzaak: mensen raken door computerwerk hun
tijdsbesef kwijt en focussen zich met name op hun
beeldscherm. Zonder coach gaan mensen aan het begin
van de dag zitten en staan ze aan het einde van de dag
op om naar huis te gaan. Alsof ze geen sta-zit meubel
hebben. De tafel nodigt namelijk niet uit gebruik te
maken van de mogelijkheden die het biedt daar de
bediening zich geheel niet bevindt in het concentratievlak
van de gebruiker. Dat vond de sales manager een
interessante gedachte en zo zijn we samen gaan kijken
hoe we een digitale coachfunctie konden ontwikkelen.”
Het eindresultaat is de SitStandCoach.
SitStandCOACH
De SitStandCOACH is ontwikkeld met als doel de missende coachfunctie te vervullen. De
software monitort hoe lang een medewerker in een bepaalde houding actief is. Op basis
van het daadwerkelijke computergebruik of op basis van een vaste tijdsspanne geeft de
SitStandCOACH een melding wanneer het tijd is om van houding te wisselen. De coach
kan verbonden worden met elektrische sta-zit tafels zodat deze met een sneltoets of
muisklik direct in hoogte versteld kan worden. Door via de computer de tafel te
verstellen, is de drempel lager om de tafel ook daadwerkelijk hoger of lager te zetten. De
computer krijgt tenslotte de meeste aandacht omdat deze het meest wordt gebruikt bij
het uitvoeren van werkzaamheden.
John van Hooft: “Ook als een medewerker niet aan een sta-zit tafel werkt, is de
SitStandCOACH een goed hulpmiddel sedentair zitgedrag tegen te gaan. Zodra een
gebruiker inlogt met zijn persoonlijke ID, geeft de efficiency software namelijk ook een
seintje tijdig van houding te wisselen. De coach ziet direct dat de medewerker niet aan
sta-zit meubilair werkt en geeft daarom algemene meldingen over het wisselen van
houding.”
Bekijk hier de SitStandCOACH lifestyle video
Benieuwd of de SitStandCOACH van toegevoegde waarde is voor het gebruik van uw stazit meubilair? Download hier een gratis proefversie
T: 036 547 24 40
E: [email protected]
W: www.ergodirect.nl