Samenvatting huidproblemen

Samenvatting huidproblemen:
Je kunt bij een lekkage wel gaan dweilen, maar het probleem los je er niet mee op!
Bij huidproblemen is dit niet anders, als je deze alleen behandeld blijft het probleem bestaan!
De conditie van de huid rond de stoma bepaalt in belangrijke mate de kwaliteit van leven.
Irritaties op dat plekje huid of andere huidproblemen kunnen aanleiding geven tot:
Lekkages, pijn, zelfzorgproblemen, onzekerheid, sociale problemen en/of isolement.
Deze presentatie zal met name gericht zijn op het voorkomen van huidproblemen en dit
begint bij een goede basiszorg!
Mocht er een huidprobleem ontstaan dan is het heel belangrijk om eerst de oorzaak te
achterhalen!
Anatomie en functies van de huid:
De huid bestaat uit 3 lagen:
Opperhuid: dit is de beschermende laag en zorgt ervoor dat je huid niet zomaar uitdroogt en
biedt bescherming tegen uv straling en bacterien van buitenaf.
Lederhuid: geeft de huid stevigheid. Binnen deze laag bevinden zich de:
Zweetklieren, bloedvaten, zenuwen, haarwortels, talgklieren
Onderhuids bindweefsel: deze laag bestaat voornamelijk uit vet en voorkomt snelle
temperatuurswisselingen.
Functies: De huid vormt een barriere met de buitenwereld en heeft vele functies:
Oa voorkomt het oververhitting en onderkoeling
De huid zorgt ervoor dat schadelijke bacteriën, virussen en schimmels niet zomaar binnen
kunnen dringen.
Over de hele huid verspreid zitten ongeveer een miljoen zenuwuiteinden. Hiermee kunnen
we warmte, kou, pijn, aanraking, trillen, druk en jeuk voelen.
Factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van huidproblemen:
Blootstelling aan ontlasting of urine: Met name dunne ontlasting en urine geven eerder
problemen als deze in contact komen met de huid, dit vanwege de samenstelling hiervan.
Pigmentatie van de huid: Lichtere huidtypes zoals bijv. roodharige hebben een gevoeligere
huid. Getinte huidtypes hebben een vettere huid.
Algemene toestand: Waaronder stress, verlaagde weerstand, slechte conditie, al deze
factoren hebben een negatief effect op de huid.
Leeftijd: Oudere generatie heeft sneller last van een drogere huid
Medicatie: Onder andere corticosteroiden zoals prednison, dit geeft een dunnere, gevoelige
huid
Medische voorgeschiedenis: Denk hierbij aan eczeem, psoriasis, Diabetes: hierbij eerder
kans op schimmelinfecties
Lichamelijke activiteiten: Denk hierbij aan bijv. overmatig transpireren: in zweet zit veel zout
en dit zout kan irritatie geven.
Basiszorg
Huidproblemen zijn voor een groot deel te voorkomen door een goede basiszorg!
Een goede basiszorg houdt in:
 Verwijder materiaal op een pellende wijze met een goede ondersteuning van de
huid. Gebeurt dit niet dan worden er op den duur meer huidcellen losgetrokken dan
er worden aangemaakt. De huid wordt hierdoor dunner en er ontstaan gemakkelijker
irritaties.
Plakresten verwijderen met lauw water en een onsteriel gaasje of onder de douche
blijven er dan nog plakresten achter laat deze dan zitten, zolang de ontlasting of
urine van de huid af is kan dit geen kwaad. Problemen ontstaan als men aan de
plakresten gaan trekken of met de nagel deze probeert te verwijderen, hierdoor
ontstaan wondjes. Bij hardnekkige plakresten zal de huidplaat niet geschikt zijn voor
u huid en is het raadzaam om samen met uw stomaverpleegkundige ander materiaal
uit te proberen.
 Inspecteer de achterkant van de huidplaat goed, hieruit is veel informatie af te lezen!
En is een oorzaak van een huidprobleem hierdoor vaak te achterhalen: zit er
bijvoorbeeld ontlasting of urine onder? Is de plak laag nog geheel intact of deels
weggevreten?
 Een goede huidverzorging bestaat uit: reinigen met lauw water en onsteriele gaasjes.
een douche bevorderd de doorbloeding wat ten goede komt voor de huid.
Gebruik geen zeep of andere reinigingsmiddelen deze drogen de huid alleen maar
uit, geven huidirritaties en hierdoor zou het kunnen dat de huidplaat minder goed
plakt. Wil je toch graag zeep gebruiken neem dan een ph neutrale zeep.
Belangrijk om te zorgen dat de huid goed drooggedept is, gebruik geen fohn! Kans op
verbranding van de huid. Gebruik geen crème/barrièrespray
 Haargroei bij voorkeur 1x per week afscheren of knippen. Belangrijk om met de
haargroei mee te scheren en de stoma te beschermen door er een gaasje op te
leggen. Haargroei dicht langs de stoma wegknippen. Eventueel is het mogelijk om de
haartjes permanent weg te laten laseren, informatie hierover is te verkrijgen bij u
stomaverpleegkundige.
 Het is heel belangrijk om een goed passende mal te hebben waarbij er 1-2mm huid
zichtbaar is tussen de opening en de stoma. Let hier ook op bij voorgestanst
materiaal. Door de aanwezige peristaltiek/samentrekking van de darm heb je deze
ruimte nodig. Een te krappe opening geeft beknelling/insnoering hierdoor kunnen
wondjes op de stoma ontstaan en geeft kans op lekkages. het slijmvlies van de stoma
is vochtig waardoor de huidplaat hier niet zal plakken en eventueel ontlasting of
urine er gemakkelijk onder door kan.
 Breng de huidplaat op lichaamstemperatuur hierdoor zal de plakkracht verbeteren.
Gebruik geen föhn of verwarming om materiaal op te warmen! Materiaal met
gestrekte huid aanbrengen en deze gestrekt te houden tot deze goed is
aangewreven. Dit doe je van binnen naar buiten toe. We zien vaak dat alleen de
buitenrand wordt aangewreven maar lekkages ontstaan van binnenuit.
 Bij lekkages zien we geregeld dat men de buitenrand afplakt met strips, dit is een
schijnoplossing die juist het huidprobleem kan vergroten, doordat de ontlasting of
urine nu nog langer op de huid onder de huidplaat zit. De lekkage begint bij de
stoma, daar moet de oorzaak worden aangepakt.
 Wissel materiaal tijdig maar niet onnodig. 1-delig ip iedere 24uur, 2-delige huidplaat
om de 2-3dgn.
 Leeg tijdig je zakje, als het zakje te vol raakt wordt deze zwaar en gaat trekken aan de
huid waardoor deze sneller beschadigd kan raken.
 Experimenteer niet zelf met materiaal, maar doe dit in overleg met uw
stomaverpleegkundige. Als er ander materiaal ingezet wordt, probeer dit dan enkele
dagen uit. Resultaten vragen vaak tijd.
De ontwikkeling op stomamateriaal is de afgelopen jaren enorm verbeterd, de
bestanddelen in een huidplaat werken voedend voor de huid en nemen goed vocht
op.
 Belangrijk om bij gebruik van hulpmiddelen te weten waarvoor ze ingezet moeten
worden en hoe deze aan te brengen. We zien geregeld dat men bijv. stomapoeder
inzet een op rode huid. Deze poeder is alleen geschikt op kapotte/ontvelde huid
omdat hierbij sprake is van een vochtige huid. De poeder legt een filmlaagje op de
vochtige huid waardoor hier overheen geplakt kan worden.
Hulpmiddelen kunnen bij verkeerd gebruik juist huidproblemen geven! gebruik dit
daarom alleen na overleg met uw stomaverpleegkundige.
Veel voorkomende huidproblemen en hoe deze te herkennen:
Belangrijk om eerst de oorzaak te achterhalen. Het heeft geen zin om een
huidprobleem te behandelen als de oorzaak niet wordt weggenomen want dan zal
het probleem steeds terugkeren!
Roodheid: dit kan onder de gehele huidplaat zijn, direct rondom de stoma, onder een
deel van de huidplaat of juist aan de buitenrand. Het is ook mogelijk dat er roodheid
onder het opvangzakje ontstaat op de plek waar het zakje de huid raakt.
De huid kan pijnloos zijn, maar kan ook jeuken, brandend gevoel geven en/of er
kunnen pukkeltjes aanwezig zijn.
Oorzaak kan zijn: lekkages door bijv. een stoma op huidniveau, ligging in een kuil of
plooi, niet goed passend materiaal of door onzorgvuldig verwijderen van de
huidplaat,
Kort nadat een stoma is aangelegd kun je ook roodheid van de huid hebben, dit komt
doordat de huid moet wennen. Deze roodheid trekt snel na verwijdering van de
huidplaat weg en geeft over het algemeen geen klachten.
De behandeling bestaat uit de oorzaak weg te nemen eventueel kan bij onvoldoende
resultaat tijdelijk een barrierecreme ingezet worden, let hierbij op dat er een
speldenknop aan creme gebruikt wordt en deze dient ingewreven te worden tot de
huid stroef aanvoelt anders krijg je namelijk lekkages!
Ontvelling: de huid is kapot, en kan hierdoor wat bloeden of vochtig zijn.
De oorzaak kan mogelijk een lekkage zijn, onzorgvuldig verwijderen van de huidplaat
De behandeling bestaat uit: oorzaak wegnemen en bestrijden, tijdelijk een
stomapoeder inzetten: overtollig poeder wegvegen!
Irritatie: voorbeelden zijn onder andere eczeem, psoriasis
Kunt ook last hebben van een chemische irritatie die ontstaat door prikkelende
stoffen zoals oplosmiddelen, ontvettende substanties.
Dit kan ontstaan doordat de huid teveel wordt afgesloten. Vooral transpiratievocht
kan leiden tot irritatie. De huid kan hierdoor verweken en gemakkelijk gaan
schimmelen. Ook kan het zijn dat dat er een overgevoeligheid is voor ingredienten in
de huidplaat. Inwerking van ontlasting of urine, onzorgvuldig aanbrengen of
verwijderen materiaal. Scheren, radiotherapie, chemotherapie
De behandeling bestaat ook weer uit de oorzaak weg te nemen en eventueel tijdelijk
een barrierecreme in te zetten.
Verweking en/of vereelting van de huid: Een verweekte huid is vochtig
Op den duur zal de huid gaan vereelten, hierbij voelt de huid verhard aan en ontstaat
een wittige verkleuring.
Ontstaat door chronische blootstelling aan vocht en irritatie, bij lekkages en niet
goed passend materiaal.
De behandeling zal gestart worden na controle bij de stomaverpleegkundige
Eerst wordt naar de oorzaak gezocht en deze wordt aangepakt. Vaak is dit een
aanpassing in materiaal (andere opening van de huidplaat of ander merk) Een
behandeling van vereelte huid kan zijn om een appelazijn te gaan gebruiken, dit
houdt in: 1deel appelazijn vermengen met 2delen water en dit enkele minuten op de
aangedane huid in te laten trekken. De bestanddelen die hierin zitten zullen de huid
doen genezen.
Hypergranulatie (wild vlees): zijn wratachtige bultjes die gemakkelijk gaan bloeden.
Ze zijn vaak onschuldig.
Dit kan een gevolg zijn van bijv. lekkages waardoor de huid steeds ontveld raakt en er
wildgroei ontstaat. Wildgroei op het slijmvlies kan een gevolg zijn van een te krappe
opening of schuring van het opvangzakje
Dit dient behandeld te worden door een stomaverpleegkundige waarbij weer eerst
gekeken wordt of het idd hypergranulatie is. Bultjes op het slijmvlies kunnen ook
poliepen zijn. Vervolgens wordt gezocht naar de oorzaak. Eventueel kan de
hypergranulatie aangestipt worden met een zilvernitraat.
Vaak zien we dat de ene patient hier gevoeliger voor is dan een andere. Het
herpesvirus (koortslip) kan hier regelmatig aan gelinkt worden.
Wat kun je zelf doen en wanneer schakel je hulp in:
Zorg goed voor de huid: reinig de huid rond de stoma dus alleen met water.
Let goed op uw gewicht: gewichtsschommelingen kunnen problemen geven
Stoma kan groter worden waardoor materiaal niet meer goed past
Drink voldoende en eet vezelrijke voeding: vocht zorgt voor de afvoer van
afvalstoffen en vezelrijke voeding geeft volume aan de ontlasting waardoor deze
minder zuur is/
Controleer dagelijks de huid: zo signaleer je op tijd een eventueel huidprobleem
Besteed aandacht aan de verzorging: neem er de tijd voor
Bezoek 1x per jaar de stomaverpleegkundige: advies vanuit mmc, zal niet bij iedere
instelling haalbaar zijn.
Zoek bij problemen tijdig hulp: een huidprobleem kan alleen maar groter worden als
je te lang wacht.