Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Datum: Maart 2013 Auteurs: Opdrachtgever: Drs. John de Freitas MBA DROB Clifford de Lannoy MSc Openbaar Lichaam Bonaire Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Inhoudsopgave Inhoudsopgave............................................................................................................... 1 I. Inleiding ....................................................................................................................... 2 1.1 Kader van het project ........................................................................................... 5 1.2 Doel en vraagstelling ............................................................................................ 5 1.3 Afbakening............................................................................................................ 6 II. Methode..................................................................................................................... 7 2.1 Bepaling criteria inventarisatie zeldzame en waardevolle soorten ..................... 7 2.2 Wijze van gegevensverzameling .......................................................................... 7 III. Resultaten ................................................................................................................. 8 3.1 Algemene resultaten vegetatie, zeldzame soorten en belangrijke soorten ........ 8 3.2. Observaties faunaelementen ............................................................................ 11 3.3 Menselijke verstoring en mogelijke bedreigingen ............................................. 12 Invasieve soorten.................................................................................................. 12 Houtkap ................................................................................................................ 12 3.4 Landschapspark Rincon ...................................................................................... 13 IV. Conclusie ................................................................................................................. 14 V. Discussie en aanbevelingen ..................................................................................... 15 Literatuurlijst................................................................................................................ 16 Bijlagen ......................................................................................................................... 18 Bijlage 1: Vegetatiebeschrijving transecten TLMB ................................................... 18 Oostelijk deel van het TLMB ................................................................................. 18 Middelste deel van het TLMB ............................................................................... 19 Westelijk deel van het TLMB ................................................................................ 21 Bijlage 2: Informatieblad beschermde dier- en plantensoorten Bonaire ................ 23 Bijlage 3: Surveyformulier flora en fauna ................................................................ 27 Bijlage 4: Beschrijving waypoints transecten TLMB & Landschapspark Rincon ...... 30 Uitgebreide waypointbeschrijving Oostelijk deel TLMB ...................................... 30 Uitgebreide waypointbeschrijving Middelste deel TLMB .................................... 33 Uitgebreide waypointbeschrijving Westelijk deel TLMB...................................... 42 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB I. Inleiding Het Terrassenlandschap Midden Bonaire (TLMB) is een groot gebied (ca. 3350 ha) in het midden van het noordelijke deel van Bonaire en bestaat voornamelijk uit kalksteenterrassen en –heuvels (zie Fig. 1). Het gebied is geologisch gezien vrij complex en bestaat uit: een vrij goot gebied dat in het Eoceen is ontstaan (omgeving Porta Spaño), en verder ook uit de Seroe Domi Formatie, eolianieten en zowel erosie- als depositieterrassen (de Buisonjé 1974). Van deze laatste twee formaties zijn in het gebied het Laag, Midden en Hoger Terras te vinden. Het gebied begint in het oosten bij Seru Largu en loopt door tot aan het Gotomeer in het westen. In het noorden loopt het kalksteengebied door tot aan het noordkustgebied dat ligt tussen Boca Onima in het westen en Leeuwaarden in de omgeving van het landsailing circuit in het oosten. De hogere delen van het gebied vallen onder het sub-landschapstype TH1 dat circa ¾ deel van het TLMB uitmaakt (De Freitas et al. 2005) (zie Fig. 2). In dit gebied valt ook de sublandschapstype TH2 te onderscheiden welke alleen in Roi Sangu te vinden is. Beide gebieden zijn voor het natuurbehoud op Bonaire belangrijk omdat ze enkele van de minst verstoorde vegetatietypen van het eiland bevatten. Verder komen in het gebied de volgende landschapseenheden voor: B1, TL6, TL8, TL9, TL1 TM6, TM5, TM4, E1, E2, TM8, TM9, TM7, en D3. De Freitas et al. (2005) geven aan dat TH1, TH2, TM4, TM6, E1 en D3 bijzondere conserveringswaarde hebben op grond van de erin voorkomende relatief onverstoorde en goed ontwikkelde vegetatietypen. Met uitzondering van D3 komen deze landschapstypen en de daarbij behorende vegetatietypen niet voor in het wettelijk beschermde Nationaal Park Washington-Slagbaai. Het B1 landschap is ook van belang gezien de relatief weinig verstoorde conditie waarin het verkeert. In het Natuurbeleidsplan Eilandgebied Bonaire (1999) is voorgesteld om het TLMB gebied (inclusief de Laag Terrassen) tot Eilandelijk Natuurgebied te bestemmen. In genoemd natuurbeleidsplan staat het volgende over de ecologische betekenis van het gebied: ‘De gebieden in de bergen ten zuiden en oosten van het dorp Rincon zijn ruig en slecht toegankelijk en daarom veel minder in cultuur gebracht dan de valeigronden. Het terrassenlandschap bestaat uit de deelgebieden Rooi Sangu, Tolo en Colombia. Deze natuurgebieden (mondi) zijn van grote betekenis voor de natuur op Bonaire. Men treft er veel van de op Bonaire voorkomende plantensoorten aan. De gebieden zijn leef- en voedselgebied voor tal van inheemse vogelsoorten, waaronder de Lora, Prikichi, Chuchubi spaño, kolibries, duiven en zeldzame roofvogels als de Warawara en de Falki, en voor (de endemische) hagedissen en de Yuana.’ In het Ruimtelijk Ontwikkelingsplan Bonaire (R.O.B.; Eilandgebied Bonaire 2010) heeft het overgrote deel van het TLMB de bestemming ‘Natuur’ gekregen. In het R.O.B. heeft het noordelijke Laag Terras landschap de bestemming ‘Open Land’ gekregen en het B1 landschap de bestemming Recreatie. In een andere publicatie is het noordelijke deel van het TLMB als ‘Important Bird Area’ (IBA’s aangegeven (Wells & Debrot 2008). Figuur 3 geeft een illustratie van alle IBA’s op Bonaire. Het westelijk deel van het gebied AN011 valt binnen het TLMB gebied. 2 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Figuur 1: Ruimtelijke verdeling van Bonaire conform Ruimtelijke Ontwikkelingsplan van Bonaire (ROB) 3 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Figuur 2: Landschapstypen die op Bonaire zijn te onderscheiden (bron: de Freitas et al. 2005). 4 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Figuur 3: Location of important bird areas (IBA’s) in Bonaire 1.1 Kader van het project Deze opdracht is gegeven door de Dienst Ruimtelijke Ontwikkeling Bonaire (DROB) van het Openbaar Lichaam Bonaire in het kader van het opzetten van een beter onderbouwde natuurbescherming en –beleid voor Bonaire. Er is informatie beschikbaar op semi-detail schaal van de landschaps- en vegetatietypen van Bonaire (de Freitas et al. 2005). Om te kunnen komen tot effectieve keuzes voor wat betreft natuurbescherming en -beheer zijn ook gegevens omtrent het voorkomen en de verspreiding van zeldzame plantensoorten noodzakelijk (zie bijv. Ogle 1981; Debrot & de Freitas 1991). Echter de beschikbare informatie omtrent het voorkomen en de geografische verspreiding van zeldzame plantensoorten is zeer fragmentarisch en verouderd (Arnoldo 1967; Stoffers 1963-1984). Van enkele gebieden op Bonaire is in het recente verleden in opdracht van particuliere organisaties een inventarisatie van de flora uitgevoerd (Debrot 1997, Debrot et al. 1997, de Freitas 2008). Het TLMB wordt door de DROB als één van de belangrijkste natuurgebieden van Bonaire beschouwd. Echter, gegevens omtrent het voorkomen van zeldzame plantensoorten voor het gebied is zeer beperkt aanwezig en betreffen bovendien geen recente gegevens. Eerder is voor de DROB in het kader van het onderhavige project een dergelijke inventarisatie uitgevoerd voor het gebied Lima (de Freitas 2011a). 1.2 Doel en vraagstelling Dit onderzoek heeft als doel het bepalen van welke zeldzame plantensoorten in het TLMB voorkomen en hoe hun verspreiding is. Hiervoor zullen we uitgaan van de in het 1 Eilandsbesluit Natuurbeheer Bonaire (A.B. 2008, no. 23) opgenomen lijst van zeldzame en op grond van internationale verdragen belangrijk geachte (inheemse) plantensoorten. Ook zal rekening worden gehouden met het mogelijk voorkomen van op Curaçao als zeldzaam beschouwde boom- en heestersoorten die niet in de genoemde lijst voorkomen. 1 Eilandsbesluit houdende algemene maatregelen van 25 augustus 2010, no. 3 ter uitvoering van de artikelen 8, 9, 10, 11, 16, 17 en 19 van de Eilandsverordening Natuurbeheer (A.B., no. 23) en tot intrekking van het eilandsbesluit, houdende algemene maatregelen van 31 maart 2005, no. 6 (A.B. 2005, n0. 10) (‘Eilandsbesluit natuurbeheer Bonaire’). 5 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB 1.3 Afbakening Het onderzoek heeft zich beperkt tot een onderzoek naar het voorkomen van zeldzame en 2 belangrijke plantensoorten op de Midden en Hoogterrassen van het Terrassenlandschap Midden-Bonaire (TLMB). Het betreft een at random survey om een eerste indruk te krijgen van de aanwezigheid van zeldzame plantensoorten. Het TH2 landschap is in het onderhavige onderzoek niet bekeken omdat het belang van behoud van dit landschap al in de Freitas et al. (2005) is aangegeven en voorrang is gegeven aan het inventariseren van grotere gebieden die deel uitmaken van het TLMB. Tijdens eerdere veldwerk is Krugiodendron ferreum en ook Maytenus tetragona in Roi Sangu gevonden. Ook zal het Laag Terras aan de noord- en zuidkust van het TLMB niet in het onderzoek meegnomen worden. Tijdens de onderhavige inventarisatie werd geen aandacht besteed aan het voorkomen van mogelijk zeldzame grassoorten en niet-vasculaire planten (mossen, levermossen, korstmossen). In het kader van het project ‘Landschapspark Rincon’ zal nagegaan worden welke boomsoort(en) dominant zijn in het kunukulandschap van Rincon en aanbevelingen gegeven worden om het gebied een hogere toegevoegde waarde te geven in het kader van het opzetten van het Landschapspark Rincon (zie Eilandgebied Bonaire 2010: ‘Beschermd landschap’). Het Laagterras dat deel uitmaakt van het Landschapspark Rincon is eerder beschreven in het rapport 'Natuur- en cultuurhistorische waarden van plantage Onima' (de Freitas et al. 2006). Het onderhavige onderzoek is gebaseerd op 11 velddagen, waarbij de uitvoer van het veldwerk door twee biologen is gedaan. 2 De criteria voor het bepalen van belangrijke plantensoorten worden behandeld in hoofdstuk 2. 6 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB II. Methode Het veldwerk voor het onderhavige onderzoek is in de maanden april en juli 2012 gedaan. De gekozen methode is een methode die gebruikt is in eerdere vegetatiestudies van verschillende gebieden op Curaçao en Bonaire (bijv. de Freitas 2008, Debrot 1997, Debrot et al. 1998, Debrot & de Freitas 2009, de Freitas 2010). Palmer (1987) benoemt deze methode als de surveymethode. De surveymethode wordt gekenmerkt door het gebruik van een herhaalbare steekproefmethode om zo een schatting te kunnen maken van een bepaalde soort of plantengemeenschap. Het is een effectieve methode om snel een indruk van de stand van zaken van het studieobject (soort of gemeenschap) te bepalen. Het gebied werd steekproefsgewijs onderzocht door het belopen van transecten. De gebieden waarin deze transecten gelopen moesten worden, werden aan de hand van Google Earth luchtfoto’s van het eiland bepaald op grond van de kenmerken dichtheid en hoogte van de boomvegetatie. In de praktijk is gebleken dat dichtere en hogere vegetaties vaak zeldzame soorten bevatten. Het verloop van de transecten werd in het veld at random bepaald, maar werd bijgesteld indien er een concentratie van zeldzame soorten, een mogelijk interessante stuk vegetatie (habitat), ‘gespot’ wordt of een zeer dichte stuk vegetatie tegengekomen werd waarvan afgeweken moest worden (ook deze gevolgde veldwerkstrategie is at random te noemen). Ook werd de vegetatie binnen de onderzochte transecten kort beschreven op grond van de volgende kenmerken: gemiddelde hoogte van de boom- en heesterlaag, dominante soorten in de structuurlagen en de gemiddelde bedekking van de vegetatie als geheel. De kwantitatieve parameters werden visueel bepaald. Deze kenmerken werden gebruikt om te bepalen met welke voor dat landschapstype karakteristieke vegetatietype(n) in de Freitas et al. (2005) die vegetatie het beste overeenkomt. In de transecten waar een verandering in vegetatie duidelijk was waar te nemen, werd ook voor de ‘nieuwe’ vegetatie bovengenoemde kenmerken genoteerd. De geografische coördinaten van de vegetatiebeschrijvingen zijn ook genoteerd. Deze gegevens en de beschrijvingen zijn te vinden in Bijlage 1. 2.1 Bepaling criteria inventarisatie zeldzame en waardevolle soorten De soorten die in deze studie geïnventariseerd werden, zijn: 1. Soorten die door de Eilandsverordening Natuurbeheer Bonaire (A.B. 2008, no. 23) beschermd zijn op Bonaire (zie Bijlage 2); 2. Soorten die niet op die lijst staan maar die voor de ABC-eilanden als zeldzaam beschouwd (zie bijv. de Freitas 1996); 3. Soorten waarvan de status op Bonaire niet zo goed bekend is; 4. Enkele boomsoorten die van belang zijn voor de overleving van grotere vogelsoorten op Bonaire ( Bijv. de Lora en de Palomba pretu). Ook werd rekening gehouden met de vondst van soorten die niet eerder bekend waren van Bonaire of die als mogelijk uitgestorven werden beschouwd (zie bijv. De Freitas 2008; De Freitas 2011b). 2.2 Wijze van gegevensverzameling Door de omvang van het TLMB en de relatief beperkt beschikbare aantal dagen moest worden volstaan met een onderzoek van slechts delen van het gebied. Doordat er weinig informatie was over de verspreiding van zeldzame soorten op Bonaire in het algemeen en het TMLB in het bijzonder is gekozen om het gebied at random te onderzoeken. De gebruikte nomenclatuur voor de geïnventariseerde plantensoorten is gebaseerd op Van Proosdij (2012). De relevante soorten werden geografisch gemarkeerd met een GPS-apparaat en geogerefeerd weergegeven in het geografisch programma Google Earth Pro © 2012. Alle sattelietafbeeldingen in dit rapport zijn afkomstig van Google Earth Pro. Straatnamenreferenties zijn afkomstig van Google Maps die op het internet zijn gevonden. De surveyformulier die gebruikt is voor het beschrijven van de vegetatie units per transect is te vinden in Bijlage 3. De hoogte van de planten, vegetatie, bedekkingspercentages en dominante soorten werden visueel geschat. 7 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB III. Resultaten 3.1 Algemene resultaten vegetatie, zeldzame soorten en belangrijke soorten Gedurende het veldwerk zijn er in de 13 transecten in totaal 38 zeldzame en anderszins belangrijke soorten gevonden (zie onderstaande tabel voor een overzicht). In het TLMB gebied en de aangrenzende delen die binnen het landschapspark Rincon e.o. vallen, komen, met uitzondering van de mangrovesoorten en van vier andere plantensoorten (Sabal cf. causiarum, Salicornia perennis, Strumpfia maritima en Bromelia humilis), alle zeldzame plantensoorten die volgens de Eilandsverordening Natuurbeheer Bonaire zijn beschermd. Tabel 1 geeft de gevonden relevante plantensoorten weer. Tabel 1: Waargenomen zeldzame en anderszins belangrijke soorten in het TLMB Weteschappelijke naam Kenmerken Opmerkingen Zeldzame en beschermde plantensoorten (AB 2008, no. 23) Amyris ignea (A. simplicifolia) Celtis iguanaea Cheilanthes microphylla Cratevia tapia Ficus brittonii Geoffroea spinosa Guapira fragrans Guapira pacurero Krugiodendron ferreum Maytenus tetragona Maytenus versluysii Schoepfia schreberi Myrmecophilia humboldtii Spondias mombin Tillandsia flexuosa Niet op Curaçao en Aruba. Ximenia americana Niet op Curaçao en Aruba. Zanthoxylum flavum Zanthoxylum monophyllum Niet-zeldzame beschermde soorten waarvoor eenbeheersmaatregel geldt (AB 2008, no. 23) Guaiacum officinale Guaiacum sanctum Melocactus macracanthus Opuntia wentiana Pilosocereus lanuginosus Subpilocereus repandus Voor Bonaire nieuwe plantensoorten Cyrtocarpa velutinifolia nieuwe vondst voor Bonaire Tillandsia balbisiana nieuwe vondst voor Bonaire Bonaire (niet veel voorkomend tijdens onderhavige veldwerk of niet Status plantensoort onbekend voor bekend als algemene soort) Bernardia corensis Quadrella indica Status op Bonaire onbekend Croton niveus Zeldzaam op Curaçao Cynanchum boldinghii Status op Bonaire onbekend, Condalia henriquezii Status op Bonaire onbekend Cordia dentata Status op Bonaire onbekend; niet algemeen Malpighia emarginata Status op Bonaire onbekend Melicoccus bijugatus Status op Bonaire onbekend Samyda dodecandra Vermoedelijk zeldzaam op Bonaire; vrij zeldzaam op Curaçao Plantensoorten waarvan de vruchten voedsel voor grotere vogelsoorten zijn Bursera karsteniana Bursera simaruba Bursera tomentosa Status op Bonaire onbekend Capparis hastata Rather common (Stoffers 1982) Casearia tremula Common tree Condalia henriquezii Status op Bonaire onbekend Cordia dentata Status op Bonaire onbekend Malpighia emarginata Status op Bonaire onbekend Status op Bonaire onbekend; zeldzaam in de natuur, maar niet Melicoccus bijugatus duidelijk of het geintroduceerd is op Bonaire 8 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Legenda Beschermde dier- of plantensoorten die in bijlage 2 van het CITES-verdrag genoemd worden. Deze soorten mogen niet zomaar worden uitgevoerd naar andere landen en waarvoor beheersmaatregelen gelden op grond van de A.B. 2008, no 23 Beschermde plantensoort aangewezen op grond van de Eilandsverordening natuurbeheer Bonaire Beschermde plantensoort aangewezen op grond van de Eilandsverordening Natuurbeheer Bonaire en waarvoor beheersmaatregelen gelden Endemisch voor twee of drie ABC eilanden Endemisch voor een of meer van de ABC eilanden en Noord-Venezuela Van de in de Eilandsverordening Natuurbeheer Bonaire 34 beschermde boom- en plantensoorten zijn er 23 soorten (circa 68%) gevonden in het TLMB. Hoewel tijdens het onderhavige veldwerk niet gevonden, komen ook twee andere zeer zeldzame boomsoorten in het TLMB voor: Euphorbia cotinifolia en Manihot carthaginensis (Arnoldo 1967, Stoffers 1984, de Freitas 2011b).Volgens Boldingh (1914) zou de in bomen groeiende semi-parasiet Phoradendron trinervium (zeer zeldzaam op Curaçao) ook in het TLMB moeten voorkomen. Ook is tijdens het veldwerk in het TLMB twee voor Bonaire nieuwe soorten gevonden: Cyrtocarpa velutinifolia (een boomsoort) en Tillandsia balbisiana (een epifyt). De op Curaçao relatief weinig voorkomende orchidee Myrmecophila humboldtii (Banana di mondi) is in het gebied vrij regelmatig te vinden. Het gebied is verder mogelijk de enige vindplaats van de op Bonaire zeer zeldzame Ficus brittonii (Palu di mahawa) (Arnoldo 1967, Stoffers 1980) en mogelijk ook het enige gebied op Bonaire waar de zeer zeldzame Amyris ignea wordt gevonden (zie Arnoldo 1967; Stoffers 1984 , Lo Fo Wong & de Jongh 1994, de Freitas et al. 2005, de Freitas 2008), In het gebied komt ook de zeer zeldzame en voor Bonaire en Curaçao endemische boomsoort Maytenus versluysii voor. Grofweg is het TLMB gebied te verdelen in drie delen die wezenlijk van elkaar verschillen. Deze zijn: 1. het oostelijke deel van het TLMB waar de Seru Largu-formatie het landschap domineert, 2. het middelste deel van he gebied dat over het algemeen gekenmerkt wordt door een vlak landschap van kalksteenterrassen en 3. het meest westelijke deel dat gekenmerkt wordt door gebroken kalksteenheuvels. Afbeelding 1 geeft het TLMB natuurgebied en de gelopen transecten weer. Tabel 2 geeft de namen en de codes van de transecten in detail weer, alsook de codes voor de verschillende punten in het transect waarbij een vegetatiebeschrijving is gemaakt van de op dat punt waargenomen vegetatie. Tabel 3 geeft het voorkomen van de soorten die in Tabel 1 zijn opgesomd in de verschillende transecten weer. Afbeelding 1: Google Earth composietfoto van het TLMB gebied. De rode strepen geven een arbitraire onderverdeling van het gebied weer in drie delen: een oostelijk deel, een middelste deel en een westelijke deel. De afbeelding is naar het noorden georiënteerd. De grenzen van het TLMB gebied zijn in groen ingetekend en de gelopen transecten in een aantal andere kleuren. 9 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Tabel 2: Algemene informatie over de gelopen transecten in het TLMB Naam transect Code transect N-rand W Seru Largu ZW Seru Largu Dos Iguana Morèkè Gebied ten NW van Morèkè (Punta) Santa Barbara Crowns Gebied ten O van TWR masten Terrasrand ten Z van Rincon Karpata Plateau Rooi Sangu Dos Pos Riscado Gebied ten O van Bopec Waypoints Vegetatieomschrijving Oostelijk deel van het TLMB C VC1 en VC2 SL VSL1, VSL2 en VSL3 Middelste deel van het TLMB DI VDI1, VDI2 en VDI3 M VM1 en VM2 P VP1, VP2 en VP3 BA VBA1 OM VOM1 TR VTR1 en VTR2 K VK1 Westelijk deel van het TLMB RS VRS1 DP R VR1, VR2, VR3 en VR4 BP VBP1 Tabel 3: Het voorkomen van de relevante plantensoorten over alle transecten Soortsnaam Locatie (Routes) Waypoints Zeldzame en beschermde plantensoorten (AB 2008, no. 23) Amyris ignea (A. simplicifolia) Ficus brittonii Geoffroea spinosa Guapira fragrans Guapira pacurero Krugiodendron ferreum DI, M, P DI: 17, 63, 66, 88; M: 5, 7, 10, 14, 28, 29; P: 17, 18 DI, M M RS SL, M, RS, R Maytenus tetragona C, SL, DI, BA, DP, Maytenus versluysii Orchidee (Schomburgkia humboldtii) M, DI DI: 36, 43; M4 M31 RS1, 32 SL38; M28; RS30; R: 18, 22, 24 C: 16, 36; BA: 11, 28, 29, 33-35; M: 4, 19, 23; DI: 68, 81; P: 35, 41; R: 13, 16, 17, 19, 20 C: 1, 2, 4, 5, 7-9, 12, 15, 17, 22-24, 52; SL: 14, 22, 33; DI: 1, 12, 69, 79, 80, 82; M: 20, 21, 24, 25; P: 14, 18, 20, 30, 32, 36, 37, 39, 41, 43, 44-47; BA: 20, 30, 31; DP: 50, 51 M16, DI75 C, DI, P, BA C28; DI: 32, 34, 47, 48, 51, 58, 86; P: 10, 50; BA: 19, 25. Schoepfia schreberi C, SL, DI, P, R Tillandsia flexuosa DI, M, P, DP Ximenia americana SL, C, DI, M, P Zanthoxylum flavum C, SL, DI Zanthoxylum monophyllum C, DI, M, OM, RS, DP, R C, BA, M, DI, P, R C47; SL: 27, 44; DI: 70, 72, 76, 78; P: 3, 9, 12, 13, 22, 24, 33; R4 DI: 41, 49, 50, 52, 54, 56, 57; M: 27, 29, P: 8, 25, 26, 31; DP44 SL: 14, 16, 17, 19, 21, 32, 35, 39, 40-42; C: 20, 33, 58; DI: 9, 11, 79; M22, P40 C: 3, 21, 32, 41; SL: 23, 25, 34, 37; DI11 C: 45, 46, 48, 49, 51, 54, 55, 58; DI: 15, 16, 19, 21, 23, 29-31, 37, 39, 40, 44-46, 53, 55, 59, 61, 87-89; M: 9, 30; P: 2, 23, 27; OM5; RS: 8, 27; DP: 33, 50, 52-58; R28 Niet-zeldzame beschermde soorten waarvoor een beheersmaatregel geldt (AB 2008, no. 23) Cereus repandus frequent Guaiacum officinale P, DI, C, TR, R Guaiacum sanctum SL, C, DI, M, BA, P, OM, K, TR, RS, R, BP Melocactus macracanthus Opuntia wentiana Pilosocereus lanuginosus Varens (Cheilanthes microphylla) DI: 32, 41, 56; P: 8, 19, 21, 26; TR17, RS: 3, 9, 11, 12, 14, 16, 20, 22, 24, 31 (niet overal gewaypoint!) P47; DI: 4, 42, 60, 62, 90; C: 10, 30; TR: 13, 14, 20; BA: 13, 16, 22, 32; R: 7, 12, 14, 15, 19, 25, 26 SL: 3, 5, 6, 10, 12, 13, 15, 29, 30, 40, 43; C: 6, 8-10, 1214, 18, 29, 43; DI: 2, 3, 5-8, 16, 18, 25, 67, 69, 75; M: 1, 3, 11, 15; BA: 1, 2, 5, 6, 8, 9, 11, 17, 20, 26, 27, 29, 3739; P: 2, 4, 7, 11, 12, 15, 16, 22, 30, 32, 37, 38, 43, 4547; OM: 6-11, K0, TR: 1, 4, 6, 7, 9, 10, 12, 18, 19, 21, 22, 24-26; RS: 7, 10, 17, 19; DP60; R: 13, 27, 32, 34; BP: 1-6, 9, 10 hier en daar niet gewaypoint frequent niet gewaypoint BA, P, OM, RS BA: 10, 19; P28; OM1; RS: 13, 19, 29 BT BT3 (hoewel route niet in TLMB valt ,is dit aanwezig in het Landschapspark 10 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Voor Bonaire nieuwe plantensoorten Cyrtocarpha velutinifolia DI, BA, OM, RS Tillandsia balbisiana C, M, BA, RS DI: 26, 33, 83, 85; BA: 3, 14, 15; OM: 3, 4; RS: 23, 26, 28 C: 10, 11; M: 6, 8, 26; BA: 18, 19, 21, 23, 24; RS: 8, 1116, 18-22, 24, 25, 27, 29, 31 Status plantensoort onbekend voor Bonaire (niet veel voorkomend tijdens onderhavige veldwerk of niet bekend als algemene soort) Bernardia corensis Capparis hastata Capparis indica Celtis iguanaea Convolvulus nodiflorus Cordia dentata P C, M DI, P R P37 C26; M2 DI: 63, 81, 84; P6 R1, R2, R23 (R1 en R2 vallen buiten de R-route) R R6 DI, R Croton niveus C, SL, BA, DI, K DI36, R29 C: 18, 29, 35, 39, 40, 42-44, 48-50; SL: 7, 9, 11, 12, 14, 19, 20, 22, 28-30, 32, 34, 39, 42-44; BA27; DI: 73, 77, 84; P: 29, 49; K2 Cynanchum boldinghii Machaonia ottonis Melicoccus bijugatus Samyda dodecandra DI, P, RS, R DI64; P9; RS2; R8 DI, K P, K DI: 27, 35; K3 P20; K: 1, 4-6 SL: 11, 13, 15; C27; DI: 18, 71, 74; M: 13, 15; P: 37, 39, 41, 42 SL, C, DI, M, P Plantensoorten waarvan de vruchten voedsel voor grotere vogelsoorten zijn Bursera karsteniana Bursera tomentosa Capparis hastata Casearia tremula Condalia henriquezii Cordia dentata Malpighia emarginata C, M RS SL, C DI, R DI: 47, 58; P10 (niet overal gewaypoint) Landschapspark Rincon C26; M2 RS: 14, 18, 25, 27 (niet overal gewaypoint) SL1, C4 DI36, R29 Landschapspark Rincon Een uitvergroting van het verloop van de transecten en het voorkomen van de relevante soorten in de transecten is te vinden in Bijlage 4.Ook is bij elke waypoint informatie te vinden van de hoogte van de exemplaren alsook de aantallen gevonden exemplaren van de specifieke soorten en andere bijzonderheden. 3.2. Observaties faunaelementen In het oostelijke deel van het gebied komen relatief veel Palomba Pretu (Patagioenas squamosa) voor, met name in de buurt van vruchtdragende bomen (Bijv. Coccoloba swartzii en Bourreria succulenta). Verder zijn de volgende diersoorten gezien of gehoord: Groene leguaan (Iguana iguana), Para di Misa (Dendroica petechia), Blenchi (Chlorostilbon mellisugus), Dòrnasòl (Chrysolampis mosquitus) (vooral bij bloeiende Brasia’s), Lora (Amazona barbadensis), Nachtzwaluw (Caprimulgus cayennensis), Prikichi (Aratinga pertinax), Alablanka (Columba corensis), Brown crested flycatcher (Myiarchus tyrannulus). In het middelste deel zijn ook veel Palomba Pretu waargenomen. Ook Prikichi en Lora zijn zowel in de noordelijke als de zuidelijke transecten binnen het gebied waargenomen. op het TR-transect is een visarend (Pandion haliaetus) en een kinikini (Falco sparverius) waargenomen. Beiden waren toen richting het Landschapspark Rincon e.o.aan het vliegen. In het westelijke deel zijn Warawara (Caracara cheriway) en Aladuru (Leptotila verreauxi) gezien. In de buurt van Dos Pos is er veel Lora en Prikichi waargenomen (wat niet verbazend is aangezien de opvang centrum van ECHO hier in de buurt is gevestigd). 11 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB 3.3 Menselijke verstoring en mogelijke bedreigingen Invasieve soorten Aanwijzingen (zoals uitwerpselen) die duiden op de aanwezigheid van ezels en geiten zijn zichtbaar in het hele TLMB-natuurgebied. Vooral het hele oostelijk deel van het gebied wordt gekenmerkt door een grote aanwezigheid van ezels en geiten. Bijna overal in dit gebied zijn er er verse uitwerpselen te vinden of zijn deze dieren zelfs te zien. Bij het TR-transect is een wilde kat gezien en in het Dos Pos gebied komen wilde varkens voor. Alleen bij Dos Pos is de invasieve klimplant Cryptostegia grandiflora (palu di lechi) gevonden. Daar komt het plaatselijk in grote dichtheden voor (zie Foto 1). Foto 1: De grote dichtheid van Cryptostegia grandiflora (pal’i lechi) bij Dos Pos. Houtkap Rond het oostelijk deel van het C-transect (tussen C55 en C57) zijn er veel boomstompen tezien. Dit is het resultaat van recente houtkap. De meeste stompen waren van Haematoxylon brasiletto (Brasia), maar ook andere boomsoorten waren gekapt (zie Foto’s 2 en 3). Foto 2: Schade aan bomen op Seru Largu. 12 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Foto 3: Schade aan een Brasia boom (Haematoxylon brasiletto). 3.4 Landschapspark Rincon In het kader van het Landschapspark Rincon project is eerder het rapport ‘Natuur- en cultuurhistorische waarden van plantage Onima, Bonaire’ (de Freitas et al. 2006) geproduceerd dat m.n. het gebied Onima in detail bespreekt. De meest voorkomende boomsoort op de terrashelling dat Rincon omgeeft is Prosopis juliflora (Kuida). Andere veel voorkomende boomsoorten op deze helling is Casearia tremula (Pal’i Bonaire), Randia aculeata (Lele) en Bourreria succulenta (Watakeli). De Prosopis juliflora (Kuida) heeft een groot economisch potentieel voor de ontwikkeling van kleinschalige economische activiteiten. Hierbij kan gedacht worden aan meelproducten, houtskool en souveniers (Farm Africa 2008; www.fao.org/docrep/006/AD317E16/htm en www.fao.org/docrep/006/AD317E/AD317E16.htm). Om het beheer van het gebied effectiever en interessanter te maken voor de bezoekers en bewoners van het gebied, is het aan te raden om bomen van de volgende soorten in (grotere) groepen aan te planten: Bursera spp. (Palu di Sia Blanku; Palu di Sia Kòrá; Takamahak), Haematoxylon brasiletto (Brasia) en inheemse vruchtbomen zoals Malpighia emarginata (Shimaruku) en Spondias mombin (Hoba). Verder kan ook gedacht worden aan de aanplant van Tamarindus indica (Tamarein), Geoffroea spinosa (Taki) en Krugiodendron ferreum (Koubati). Ook kunnen boomsoorten (Randia aculeata (Lele) en Cordia dentata (Karawara)) waarvan het hout voor nuttige huishoudelijke hulpmiddelen gebruikt worden, extra aangeplant worden. 13 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB IV. Conclusie Het geobserveerde vegetatie komt overeen met de beschrijving volgens de Landschaps ecologische vegetatiekaart van Bonaire (de Freitas et al. 2005). Het overgrote deel van de in de Eilandsverordening Natuurbeheer Bonaire opgenomen (zeldzame) en anderszins bijzondere soorten, komen in het TLMB gebied voor. Croton niveus komt vrij frequent in het oosten en midden van het TLMB gebied voor, maar is in het Washington-Slagbaai park zeer weinig gevonden (de Freitas 2008). Op Curaçao is deze soort zeldzaam en komt voornamelijk ook voor op kalksteenformaties (Stoffers 1984, de Freitas 1996). Krugiodendron ferreum is zeer zeldzaam op Curaçao en is beperkt tot de beter ontwikkelde vegetaties, maar komt relatief vaker voor op Bonaire (in ieder geval het TMLB-gebied). Melicoccus bijugatus (Kenepa) komt op Bonaire in het wild voor en is zeldzaam. Van deze soort zijn ook enkele exemplaren in het TLMB gebied gevonden. De voor beter ontwikkelde kalksteenvegetaties kenmerkende heester Samyda dodecandra groeit ook in het TLMB gebied. Op Bonaire is het mogelijk beperkt tot het TLMB gebied (Stoffers 1966). Deze soort komt nog niet voor op de lijst van beschermde planten die in de Eilandsverordening Natuurbeheer Bonaire opgenomen zijn. In het Dos Pos gebied is er een concentratie van exemplaren van Celtis iguanaea. In het aanliggende Landschapspark Rincon e.o. zijn de beschermde soorten Guapira pacurero en Spondias mombin tegengekomen. Het hele gebied word gekenmeerk door een grote aanwezigheid van geiten en ezels. Met name in het oostelijk deel van het TLMB gebied is deze aanwezigheid duidelijk zichtbaar en zijn de gevolgen hiervan (gebieden met weinig ondergroei en weinig verjonging) zichtbaar. 14 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB V. Discussie en aanbevelingen Vervolgstudie naar verspreiding en abundantie van belangrijke soorten waarvan de status niet bekend is. Van de volgende soorten is er nog onvoldoende bekend over status van de verspreiding en abundantie: 1. Bernadia corensis; deze soort komt normaliter niet op alle terrassen voor, maar verwacht wordt dat het niet echt zeldzaam zal zijn. 2. Capparis indica (Quadrella indica); tijdens veldwerk is geconstateerd dat deze soort weinig voorkomt in het gebied. Tijdens eerdere veldwerk op Bonaire is deze soort ook weinig gevonden. 3. Cynanchum boldinghii; Deze soort is endemisch voor de ABC-eilanden. De status op Bonaire is onbekend. Op Curaçao is het een vrij algemeen voorkomende soort. 4. Malpighia emarginata; Gedurende het onderhavige veldwerk zijn we deze soort niet vaak tegengekomen. De vruchten hiervan zijn een belangrijke voedselbron voor grotere vogels. 5. Samyda dodecandra; Stoffers (1966) vermeldt slechts een vindplaats van deze soort op Bonaire (Seru Largu). Noodzaak uitbreiding survey met meer transecten Door het relatief beperkt aantal beschikbare velddagen was het noodzakelijk om de te bezoeken deelgebieden at random te bepalen. Het ondehavige rapport geeft dus geen volledig beeld van het voorkomen en de verspreiding van zeldzame plantensoorten in het TLMB gebied. Eilandbreed onderzoek naar de verspreiding van zeldzame soorten. Zoals eerder vermeld zijn de soorten Cyrtocarpa velutinifolia en Tillandsia balbisiana niet eerder gedocumenteerd voor Bonaire. Door hun zeldzame status is het van cruciaal belang dat deze soorten optimaal beschermd worden. Het is dus van groot belang dat er een studie verricht wordt naar het voorkomen van deze soorten in andere natuurgebieden van het eiland. Voor het opstellen van een adequaat terrestrisch natuurbeleid op Bonaire is ook noodzakelijk om van alle (mogelijk) zeldzame plantensoorten op Bonaire een beter beeld te krijgen van hun verspreiding en (relatieve) aantallen. De aanwezigheid van ezels en geiten moet teruggedrongen worden. Uit het veldwerk is gebleken dat er overal geitenkeutels te vinden waren, zelfs op moeilijk bereikbare plaatsen. Vooral in het oostelijke deel van het gebied zijn er ook verscheidene malen geiten en ezels gezien. In het oostelijke deel van het TLMB gebied is de impact van de aanwezigheid van deze dieren duidelijk zichtbaar. Er ontbreekt op vele plekken een goed ontwikkelde heesterlaag en er is over het algemeen weinig verjonging van de vegetatie te zien. Dit is een heel gevaarlijke ontwikkeling, want indien de oudere bomen sterven (door ziekte of droogte) dan kan de natuur zich moeilijk onder de huidige omstandigheden herstellen. Dit kan leiden tot het totaal verdwijnen van de huidige vegetatie en de hiermee gerelateerde faunistische biodiversiteit. Het is dus zaak om snel met een beheersplan te komen, zodat ook gewerkt kan worden aan een reductie van het aantal geiten en ezels (zie ook de Freitas et al. 2005). 15 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Literatuurlijst Arnoldo, Fr. M. 1967. Handleiding tot het gebruik van inheemse en ingevoerde planten op Aruba, Bonaire en Curaçao. Curaçao: Boekhandel St. Augustinus. 257 pp. Boldingh, I. 1914. The flora of the Dutch West Indian islands. II. The flora of Curaçao, Aruba and Bonaire. Leiden: E.J. Brill. 190 pp. Buisonjé, P. H. de, 1974. Neogene and Quarternary geology of Aruba, Curaçao and Bonaire. Natuurwet. Studiekr. Suriname Ned. Ant. 78: 1-293. Debrot, A.O. & J.A. de Freitas. 1991. Wilderness areas of exceptional conservation value in Curaçao, Netherlands Antilles. NCIN Mededelingen no. 26. 25 pp. Debrot, A.O. 1997. Klein Bonaire-brief biological inventory. Carmabi Report. 17 pp. Debrot, A.O., J.A. de Freitas & A.C. Rojer. 1998. Brief biological inventory of Bolivia, Bonaire, Netherlands Antilles. 15 pp. Debrot, A.O. 2006. Preliminary checklist of extant and fossil endemic taxa of the ABC-islands, Leeward Antilles. Carmabi Report. 28 pp. Debrot, A.O. & J.A. de Freitas. 2009. Isla di Yerba conservation area: biological inventory, vegegation assessment and development, recommendations. Unpubl. Carmabi Report. 27 pp. Eilandgebied Bonaire. Informatieblad beschermde Dier- en Plantensoorten Bonaire, 2010.Informatieblad Natuur en milieu no. 0810 06 N, 4 pp. Eilandgebied Bonaire. 2010. Ruimtelijk Ontwikkelingsplan Bonaire (vastgesteld 8 oktober 2010). 231 pp. Freitas, J.A. de. 2008. Rare plant species, establishment of exclosures and recommendations for a monitoring program in the Washington-Slagbaai Park (Bonaire). Carmabi Foundation Report. 159 pp. Freitas, J.A. de. 2010. De natuurwaarden van de conserveringsgebieden van het E.O.P. Curaçao: hun status en bedreigende factoren. Rapport in opdracht van de D.R.O.V. Curaçao. Carmabi Report.166 pp. Freitas, J.A. de. 2011a. Belangrijke natuurwaarden Lima (Bonaire): vegetatietypen en zeldzame plantensoorten. Carmabi Foundation Report. 9 pp. Freitas, J.A. de. 2011b. Inventarisatie van beschermde planten in het wegtracé en aangrenzende kavels in Sabadeco Crown West fase 2 en 3. Carmabi Report. 26 pp. Freitas, J. A. de, B. S. J. Nijhof, A. C. Rojer & A. O. Debrot, 2005. Landscape ecological vegetation map of the island of Bonaire (Southern Caribbean). KNAW series & Carmabi, 64 pp. Freitas, J. A. de, A. O. Debrot & S. Criens. 2006. Natuur- en cultuurhistorische waarden van plantage Onima, Bonaire. Carmabi Report, 59 pp. Ogle, C.C. 1981. The ranking of wildlife habitats. New Zeal. J. Ecol. 4: 115-123. Palmer, M.E. 1987. A Critical Look at Rare Plant Monitoring in the United States. Biol. Cons. 39 (1987), pp. 113-127. 16 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Proosdij, van. A. 2012. Arnoldo’s zakflora / Wat in het wild groeit en bloeit op Aruba, Bonaire en Curaçao. Zutphen: Walburg Pers. 318 pp. Stoffers, A.L. 1966. Flora of the Netherlands Antilles. Vol. II: 1-96. SpermatophytaDicotyledoneae. Uitg. Natuurwetenschappelijke Studiekring Suriname en de Ned. Antillen. No. 42. Stoffers, A.L. 1973. Flora of the Netherlands Antilles. Vol. III: 1-60. SpermatophytaDicotyledoneae. Uitg. Natuurwetenschappelijke Studiekring Suriname en de Ned. Antillen. No. 75. Stoffers, A.L. 1979. Flora of the Netherlands Antilles. Vol. III: 61-142. SpermatophytaDicotyledoneae. Uitg. Natuurwetenschappelijke Studiekring Suriname en de Ned. Antillen. No. 101. Stoffers, A.L. 1980. Flora of the Netherlands Antilles. Spermatophyta-Dicotyledoneae. Vol. II: 97-209. Uitg. Natuurwetenschappelijke Studiekring Suriname en de Ned. Antillen. No. 102. Stoffers, A.L. 1981. Flora and vegetation of the Leeward Islands. II. The flora. Proc. Kon. Ned. Akad. Wet. (C) 84: 303-364. Stoffers, A.L. 1982. Flora of the Netherlands Antilles. Spermatophyta-Dicotyledoneae. Vol. II: 211-315. Uitg. Natuurwetenschappelijke Studiekring Suriname en de Ned. Antillen. No. 103. Stoffers, A.L. 1984. Flora of the Netherlands Antilles. Spermatophyta-Dicotyledoneae. Vol. III: 143-409. Uitg. Natuurwetenschappelijke Studiekring Suriname en de Ned. Antillen. No. 113. Wells, J. & A. Debrot. 2008. Bonaire. Pp. 95-102. In D.C. Wege & V. Anadon-Irizarry (eds.) ‘Important bird areas in the Caribbean – Key sites for conservation’. Cambridge, U.K.: BirdLife International 17 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Bijlagen Bijlage 1: Vegetatiebeschrijving transecten TLMB Hoewel het grootste deel van het gebied en de daarbij horende transect als één landschapstype (TH1) volgens de Freitas et al. 2005 wordt aangeduid, konden we gedurende ons veldbezoeken verschillen waarnemen in typen, hoogte en dichtheid van vegetatie. Op sommige transecten werd het nodig om meermalig de getroffen vegetatie te beschrijven. De meeste beschrijvingen zijn niet enkel en alleen gedaan op bepaalde punten van een transect maar geven een beeld van de vegetatie voor een groter gebied. De bijhorende ruimtelijke kaarten waar de vegetatiebeschrijvingslocaties op zijn weergegeven worden per deel van het TLMB gebied weergegeven (foto’s 2, 3 en 4). Oostelijk deel van het TLMB In het oostelijk deel van het natuurgebied hebben we twee transecten gelopen (zie Bijlageafbeelding 1). Het eerste transect is gelopen vanuit Dos Iguana via het noordelijk rand van de Seru Largu Formaties naar het kruisbeeld te Seru Largu (code: C). Het tweede transect bestaat uit twee delen: een deel langs de zuidhelling van Seru Largu en een deel vanaf de zendmasten ten westen van Seru Largu richting het westen tot aan de zandwinningsgebied ten Oosten van Sta. Barbara Crown Terrace. Bijlage-afbeelding 1: Google Earth foto van het Oostelijk deel van het TLMB gebied. De begrenzing van het natuurgebied is gelillustreerd met de groene belijning. De gelopen transecten zijn weergegeven in gekleurde polygonen. De groene boompjes geven de plekken aan waar een vegetatie beschrijving (bij benadering) is gedaan. De rode iconen geven de naam van de betreffende transecten weer. Het C-transect wordt voornamelijk gekenmerkt door een vrij open vegetatie met bijna geen heesterlaag en zonder zichtbare verjonging van de aanwezige vegetatie. Het grootste gedeelte van de noordrand wordt gedomineerd door vrij grote Haematoxylon brasiletto bomen. Door de open karakter van de vegetatie was het gebied makkelijk begaanbaar. De zuidhelling van Seru Largu is een ‘Escarpment’ vegetatie sterk gedomineerd door Kuida bomen (Prosopis juliflora) Ook hier is de vegetatie vrij open en is er amper een heesterlaag aanwezig. Bijlage-tabel 1 geeft een beknopte beschrijving van de vegetatie die we op deze transecten zijn tegengekomen. Bijlage-tabel 1: Beknopte vegetatiebeschrijving van verschillende delen van de transecten in het oostelijk deel van het TLMB 18 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Code Waypoints Gem. bedekking Gem. H Boomlaag Gem. H Heesterlaag Dominante soorten Coccoloba swartzii, Cordia curassavica Haematoxylon brasiletto VC1 C1 t/m C4 30-35% 3m 1.5m VC2 C5 t/m C58 30-35% 3m nvt VSL1 nvt 5-30% 3m 1m Prosopis juliflora, Croton flavens VSL2 SL1 t/m SL4 30% 3.2m 1.6m Bourreria succulenta, Croton flavens, Paspallum spec. Veel open plekken met gras (Paspalum) VSL3 SL5 t/m SL44 variabel 3.8m - geen Antirhea acutata het meest frequent Opmerkingen Amper of geen heesterlaag Geen waypoints op dit stukje helling; C. flavens vooral op open plekken. Middelste deel van het TLMB In het middelste deel van het natuurgebied zijn zeven transecten gelopen (zie Bijlageafbeelding 2), namelijk 3 in het noordoosten, 2 in het zuiden en 2 in het zuidwesten van het middelste deel van het TLMB gebied. Het eerste transect is gelopen vanuit Dos Iguana richting het noorden en daarna dicht bij Morèkè richting het westen tot aan de zandweg die het TLMB gebied van zuid tot noord doorkruist (code: DI). Startend bij Morèkè op het midden terras richting het zuidwesten en doorkruisend op de DI-transect loopthet Morèkè transect (code: M). Van de zandweg waar het DI-transect eidigt richting het westen tot aan een verhoogde kalkplateau loopt het P-transect. Bijlage-afbeelding 2: Google Earth composietfoto van het westelijk deel van het TLMB gebied. De begrenzing van het natuurgebied is geïllustreerd met de groene belijning. De gelopen transecten zijn weergegeven in gekleurde polygonen. De groene boompjes geven de plekken aan waar een vegetatie beschrijving (bij benadering) is gedaan. De rode iconen geven de naam van de betreffende transecten weer 19 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB In het zuiden loopt het BA-transect vanaf een verkaveld gebied ten noorwesten van Sta. Barbara Crowns richting het noordoosten ongeveer 700m naar binnen toe. Ten noordwesten van het BA-transect loopt het OM-transect in een cirkel ten noorden van de kruising tussen Kaminda Broertje Janga en het zandpad dat het TLMB gebied doorkruist van noord naar zuid. In het westen van het middelste deel opde terrasrand ten zuiden van Rincon loopt het TRtransect tussen de klifrand en Kaminda Broertje Janga. Ongeveer 600m ten zuiden van het TR-transect is het K-transect, beginnend bij de nabijgelegen zandweg van Rincon naar de Queen’s highway. Het Botote transect (code: BT) valt net buiten het TLMB gebied. Bijlagetabel 2 geeft een beknopte beschrijving van de vegetatie die we op deze transecten zijn tegengekomen. Bijlage-tabel 2: Beknopte vegetatiebeschrijving van de verschillende delen van de transecten in het middelste deel van het TLMB Gem. H Boomlaag Gem. H Heesterlaag DI1 t/m DI39 3m 1.5m VDI2 DI40 t/m DI66 3m 1.5m VDI3 DI67 t/m DI91 40% 3.5m 1.5m VM1 M1 t/m M4 en M30, M31 VM2 M5 t/m M29 30% 3m 1.5m VP1 P1 t/m P28 35%40% 2.7m (zuilcactus sen 6m) 1.6m VP2 P29 t/m P33 25% 3m 1.5m VP3 P34 t/m P50 40% 2.5m VBA1 BA1 t/m BA39 Code Waypnts. VDI1 Gem. bedek. 25% 2.5m VOM1 OM1 t/m OM12 30-40% 3m VTR1 TR1 t/m TR22 15-20% 3m (zuilcactus sen 4m) VTR2 TR23 t/m TR26 25-35% 3m VK1 K0 t/m K6 25% (plekjes met tot 40%) 3m 1.5m Dominante soorten Haematoxylon brasiletto, Croton flavens, Cordia curassavica Haematoxylon brasiletto, Croton flavens, Cordia curassavica, Opuntia curassavica (vanaf DI48) Coccoloba swartzii, Erithalis fruticosa Prosopis juliflora, Haematoxylon brasiletto, Guaiacum sanctum, Opuntia curassavica Casearia tremula, Cordia curassavica Haematoxylon brasiletto, Croton flavens, Cordia curassavica Haematoxylon brasiletto, Croton flavens, Cordia curassavica Coccoloba swartzii, Erithalis fruticosa, Antirhea acutata Coccoloba swartzii, Haematoxylon brasiletto, Metopium brownei,Corchorus hirsutus Coccoloba swartzii, Metopium brownei, Haematoxylon brasiletto, Antirhea acutata, Aristida adscencionis Coccoloba swartzii 0.5m Haematoxylon brasiletto Haematoxylon brasiletto, Antirhea acutata Opmerkingen Heesterlaag vrij open Veel Tillandsia flexuosa en T. recurvata Bodem duidelijk minder karstig Vrij dichte vegetatie, Open plekken met Croton flavens en Cordia curassavica als dominante soorten Mata Piská, Uña-gato en Shimaruku zijn zeldzaam in het hele gelopen gebied In de buurt van P25 en P26, veel Tillandsa flexuosa Weinig bodemvorming, vrij dichte begroeiing Baardmos is frequent, Kalklaag zeer karstig met weinig bodemvorming H. brasiletto vooral in heesterlaag. Hoe N, hoe hoger de dominantie van C. swartzii, hoe Z hoe hoger de dominantie van H. brasiletto Grote rotsblokken aan de klifrand met daarin rooiachtige vegetatie Kruidlaag niet beschreven Meer naar Z is een verhoging van de frequentie van zuilcactussen zichtbaar. gem. hoogte va de vegetatie wordt lager richting ZZO 20 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Westelijk deel van het TLMB In het westelijk deel van het TLMB gebied zijn 4 transecten gelopen, waarvan 3 op de noordelijke grens (zie bijlage-afbeelding 3). De RS-transect loopt vanuit Kaminda Para Mira het plateau in het midden van het noordelijk deel van Rooi Sangu op richting het zuidwesten tot aan de plateaurand en dan via een parallelroute richting het noordoosten terug naar de startlocatie. Iets verder naar het westen is het Dos Pos transect, beginnend bij de Lora opvang van ECHO via de helling richting het zuidoosten op naar de plateaurand. Verder naar het westen is het Riscado transect (code: R), beginnend vanuit een zijweg van de hoofdweg langs het Gotomeer de heuvel Montaña op en dan via de oostelijke helling in het nabijgelegen vallei. In het zuidwesten tussen het zuidelijke deel van de afsgesloten inham van het Gotomeer en de elektriciteitscentrale ligt het BP-transect, lopend vanuit de zandweg van de electriciteitscentrale op het middenterras richting het noorden en op het hoogterras met een bocht iets meer naar het noordoosten totdat het hoogterras richting het noorden naar beneden begint te hellen. Bijlage-afbeelding 3: Google Earth foto van het westelijk deel van het TLMB gebied (Begrens De begrenzing van het natuurgebied is geïllustreerd met de groene belijning. De gelopen transecten zijn weergegeven in gekleurde polygonen. De groene boompjes geven de plekken aan waar een vegetatie beschrijving (bij benadering) is gedaan. De rode iconen geven de naam van de betreffende transecten weer. Bijlage-tabel 2 geeft een beknopte beschrijving van de vegetatie die we op deze transecten zijn tegengekomen. 21 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Bijlage-tabel 3: Beknopte vegetatiebeschrijving van verschillende delen van de transecten in het westelijk deel van het TLMB Code Waypnts Gem. bedekking Gem. H Boomlg Gem. H Heesterlg Dominante soorten VRS1 RS1 t/m RS32 20-25% 3.5m 0.4m Bourreria succulenta VDP2 DP41 t/m DP45 30-40% 3.5m 1.2m Prosopis juliflora VR1 R6 t/m R10 VR2 R11 t/m R27 VR3 R28 t/m R31 VR4 R32 t/m R34 50% VBP1 BP1 t/m BP10 15% (MT) en 25% (HT) Prosopis juliflora (met name op de hellingen) 2.5m geen dominante soort geen dominante soort Erithalis fruticosa 2.5m Coccoloba swartzii, Erithalis fruticosa, Ernodea littoralis, Cyperus fuligineus Opmerkingen Bijna alle Cereus repandus hebben Tillandsia balbisiana er in Gesteente op helling erg korrelig en los. (Vegetatie op terras niet beschreven). Voetpad zonder duidelijke dominantie (m.u.v. de hellingen) Opmerkelijk weinig Opuntia wentiana gezien de grote aanwezigheid van geiten.In omgeving van R13 bijna geen heesterlaag. Zeer open heesterlaag (bijna geen heesters aanwezig). Veel geiten en ezels in het gebied Zeer dichte begroeiing sterk gedomineerd door E. fruticosa Bijna geen bodemvorming, vrij open vegetatie 22 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Bijlage 2: Informatieblad beschermde dier- en plantensoorten Bonaire 23 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB 24 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB 25 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB 26 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Bijlage 3: Surveyformulier flora en fauna Flora and fauna survey Datum: waypoints: Gem. boomhoogte: Naam gebied: Code Gem. Heesterhoogte: Gem. bedekking: Beschrijving vegetatie: Dominant Frequent (hier en daar *) Zeldzaam (zeer zeldzaam *) Boomlaag Heesterlaag Kruidlaag Opmerkingen: 27 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Beschrijving waypoints en foto’s: Waypoint Beschrijving Foto nr. 28 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Opmerkingen 29 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Bijlage 4: Beschrijving waypoints transecten TLMB & Landschapspark Rincon Uitgebreide waypointbeschrijving Oostelijk deel TLMB N-rand W Seru Largu Bijlage-afbeelding 4: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 4: Informatie per waypoint Code Soortnaam / Naam punt Extra info C1 Maytenus tetragona H: +/- 3m: in bloei; Foto 227-228 C2 M. tetragona H: +/- 2.8m C3 Zanthoxylum flavum H: +/- 6m C4 M . tetragona H: +/- 3m; 2 Condalia henriquezii ernaast C5 M. tetragona Tussen 2 exemplaren (10m van elkaar) (H: +/- 2.5m); Foto 229 (NW) en foto 230 (W) C6 G. sanctum H: +/- 4m; binnen een straal van 20m nog 6 exemplaren C7 M. tetragona H: +/- 5m C8 M. tetragona H: +/- 3.2m; G. sanctum ernaast C9 M. tetragona 2 exemplaren 12m van elkaar; H: +/- 4.5m en +/- 3m; 10m ten W G. sanctum C10 G. officinale H: +/- 3.5m; 2m ten ZO: G.sanctum met 5 Tillandsia balbisiana erin (Foto 232) C11 T. balbisiana 2 exemplaren op Haematoxylon brasiletto C12 M. tetragona H: +/- 3.5m; 2m ten NO: G. sanctum (conditie: slecht) C13 Viewfoto Foto 233; richting ZO; Te zien op foto: Grote Antirhea acutata, G. sanctum, H. brasiletto, Cordia curassavica C14 G. sanctum 2 exemplaren; Hgem: 3.5m C15 M. tetragona C16 Krugiodendron ferreum H: +/- 2m; Conditie: slecht C17 M. tetragona H: +/- 4.2m; met termieten (Komehein) 30 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB C18 Croton niveus H: +/- 3m; ten ZO: 3 G. sanctum C19 Viewfoto Foto 234: H. brasiletto, A. acutata, Erithalis fruticosa C20 X. americana H: +/- 2m C21 Zanthoxylum flavum H: +/- 6m C22 M. tetragona H: +/- 3m; Conditie: slecht (vol met termieten) C23 M. tetragona H: +/- 4.3m C24 M. tetragona 3 exemplaren (+/- 8m ten O en W van de middelste bij de waypoint); Hgem: +/- 4m C25 C. niveus H: +/- 2.2m C26 Capparis hastata(Cynophalla hastata) H: +/- 5m; Conditie: slecht C27 Samyda dodecandra H: +/- 2m C28 Schomburgkia humboldtii (Myrmecophilla humboldtii) +/- 150 bulbs op noodlijdende H. brasiletto (H: +/- 7m); Foto 235, 236 C29 C. niveus H: +/- 4m; G. sanctum ernaast; pal naast de C. niveus en 10m ten W lopen 2 omheiningen op paralelle wijze van N naar Z C30 G. officinale H: +/- 5m; met zwammen in de stam; 20 ten Z nog een exemplaar C31 Viewfoto Foto 237, 238: Zeer open richting het O en ZO. Hier is er helemaal geen heesterlaag (ook geen losse heesters) C32 Z. flavum H: +/- 6m; enkele Opuntia wentiana eronder C33 X. americana Liggend; Foto 239 C34 Brasiagebied Hgem: 4m; C35 C. niveus H: +/- 3m C36 K. ferreum H: +/- 4m; met zwammen in de stam; 1 leguaan gezien in de buurt C37 Grote Sia Kòrá Vanaf hier is er weer een heesterlaag naar Het O en ZO C38 Viewfoto Foto 243, 244; A. acutata hier dominant in de heesterlaag C39 C. niveus H: +/- 3m C40 C. niveus 2 Kenepabomen 10m ten Z en ZO C41 Z. flavum H: +/- 9m; geiten gezien in de buurt C42 C. niveus 2 exemplaren +/- 6m van elkaar; Hgem: +/- 4m C43 C. niveus H: +/- 4m; G. sanctum in de buurt C44 C. niveus H: +/- 4m C45 Zanthoxylum monophyllum H: +/- 4.5m C46 Z. monophyllum Conditie: slecht C47 Schoepfia schreberi H: +/- 3.5m C48 Z. monophyllum/ C. niveus 3m van elkaar; Beiden +/- 4.5 m hoog C49 C. niveus/ Z. monophyllum Waypoint tussen de 2 bomen (+/- 8m van elkaar); H: +/- 3m en +/- 5m resp. C50 C. niveus 2 exemplaren +/- 10m van elkaar; H: +/- 3.5m C51 Z. monophyllum H: +/- 4m C52 Viewfoto Foto 249; richting ZZW; Te zien: H. brasiletto, M. tetragona, C. flavens C53 Viewfoto Foto 250; richting W C54 Z. monophyllum H: +/- 5m C55 Z. monophyllum H: +/- 4.5m; houtkap ernaast C56 Houtkap 6 stompjes van: P. unguis-cati, H. brasiletto, S. obovatum, C. niveus, B. succulenta C57 X. americana H: +/- 4m; ten W: Rancho Indio Karavi (om 11:50 aangebeld, maar niemand was thuis) C58 Z. monophyllum 2 exemplaren 2m van elkaar; Hgem: +/- 5m; 31 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB ZW Seru Largu Bijlage-afbeelding 5: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 5: Informatie per waypoint Code SL1 SL2 SL3 Soortnaam / Naam punt Viewfoto H. brasiletto G. sanctum SL4 Viewfoto SL5 SL6 SL7 SL8 SL9 SL10 SL11 SL12 SL13 SL14 SL15 SL16 G. sanctum G. sanctum Croton niveus Gemarkeerdpad C. niveus G. sanctum C. niveus G. sanctum/C. niveus S. dodecandra/ G. sanctum Maytenus tetragona G.sanctum X. americana SL17 SL18 SL19 X. americana Viewfoto C. niveus SL20 SL21 SL22 SL23 C. niveus X. americana M. tertragona Zanthoxylum flavum SL24 SL25 SL26 Z. flavum Z. flavum C. niveus/G.sanctum SL27 SL28 SL29 SL30 SL31 SL32 SL33 SL34 SL35 SL36 SL37 SL38 SL39 SL40 SL41 SL42 SL43 Schoepfia schreberi C. niveus G. sanctum/C. niveus G. sanctum Zandwinninggebied X. americana/ C. niveus M. siberiana Z. flavum X. americana ?? Z. flavum Guapira pacurero X. americana X. americana X. americana X. americana C. niveus SL44 S. schreberi Extra info Foto 185, 186; ten W: Condalia henriquezii met veel bijen erin Oude Brasia met zeer dikke stam (D: +/- 55cm); Foto 187 H: +/- 3m; Oud; Conditie: redelijk; aan beide kanten zijn er rijen van deze boomsoort Foto 188: richting W met zicht op het vallei; Bomen in valei: Watakeli, Sia Kòrá, Kalbas, Brasia, C. rhacoma, S. obovatum, Wayaká, C. swartzii, A. acutata (zeldzaam) H: +/- 4m; Oud Zeer oud H: +/- 3.2m; In een straal van 40m staan er tal van andere exemplaren Fijne grasplukken langs deze pad; Foto 192 2 exemplaren; Hgem: +/- 3.6m H: +/- 4m; oud 2 exemplaren: Hgem: +/- 3m; pal ernaast 2 Samyda dodecandra H: +/- 3.5m H: +/- 1.8m H: +/- 2.6m; +/- 5m ten Z: 4 Ximenia americana en 1 C. niveus H: +/- 4m; S. dodecandra (H: +/- 2.5m): 5m ten Z van G. sanctum 2 jonge soortgenoten eronder, Oude B. simaruba 5m ten ZW aan de klifrand Waypoint tussen 2 exemplaren: H: 1.5m Richting Z met zicht op de rooi/vallei; Foto nr?? 2 exemplaren 4m van elkaar; H: beiden +/- 3.2m; pal ernaast 2 X. americana (H: +/- 1.2m) H: +/- 2.6m Waypoint midden 2 exemplaren (+/- 13m van elkaar) H: +/- 3m; Foto 197, 198; 7m ten W: C. niveus H: +/- 6m; Corchorus hirsitus (H: +/- 20cm) onder de schaduw van de boom H: +/- 6m, Foto 199 H: +/- 8.5m; Oude dikke stam; pal ernaast een Mata Piská 4 exemplaren (Hmax: 4.5m) en 1 oud exemplaar (H: +/- 4.5m) resp.; G. sanctum staat omringd door de C. niveus in een straal van +/- 7m H: +/- 2.5m 2 exemplaren 2m apart; H: +/- 2.2m Pal naast elkaar; H: +/- 2.6m en +/- 3m resp. Oud; ten O en W: 2 grote C. niveus (H: +/- 4m) Aan de overkant is de wijk Sabadeco te zien H: +/- 1.5m en +/- 2.2m resp.; +/- 10m van elkaar H: +/- 1.9m; 8m ten Z: C. niveus H: +/- 6m; +/- 10m ten O: 2 C. niveus H: +/- 1.8m H: +/- 5.5m H: +/- 2m 2 exemplaren 2m van elkaar (H: +/-3.3m); 10m ten O: 2 C. niveus H: 2.3m; 6m ten Z: G. sanctum (H: +/- 3.2m) 2 exemplaren 4m van elkaar; Hgem: 2.5m H: +/- 3.2m; 8m ten NO: C. niveus H: +/- 4m; 6m ten ZW: G. sanctum (H: +/- 3m) met C. niveus erin (getwist) H: +/- 2m; binnen een straal van 20m 5 C. niveus (Hgem: +/-3m) 32 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Uitgebreide waypointbeschrijving Middelste deel TLMB Dos Iguana Bijlage-afbeelding 6: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 6: Informatie per waypoint Code DI1 DI2 Soortnaam / Naam punt Maytenus tetragona Guaiacum sanctum DI3 DI4 DI5 DI6 DI7 DI8 DI9 DI10 DI11 DI12 DI13 DI14 DI15 DI16 G. sanctum Guaiacum officinale G. sanctum G. sanctum G. sanctum M. tetragona/ G. sanctum Ximenia americana G. sanctum/ X. americana Zanthoxylum flavum M. tetragona Bursera simaruba B. simaruba Z. monophyllum Z. monophyllum/ G. sanctum DI17 DI18 Amyris simlicifolia Samyda dodecandra/ G. sanctum Z. monophyllum Checkpoint Z. monophyllum T. billbergii Z. monohpyllum Checkpoint G. sanctum DI19 DI20 DI21 DI22 DI23 DI24 DI25 Extra info H: +/- 4m H: +/- 3m; veel grote H. brasiletto in de buurt; viewfoto: 310 (veg. richting NNW) H: +/- 4m H: +/- 3m; vrij jong H: +/- 3m (vrijstaand); vrij dikke stam; foto: 317 H: +/- 2.5m 2 exemplaren; beide H: +/- 3m H M. tetragona: +/- 2.5m; Hek (vrij nieuw) lopend van NZ H: +/- 2m H: +/- 2.5m en H: +/- 2m resp. H: +/- 6m; foto: 318; vol met besjes H: +/- 5m; Uitwerpselen van ezels gezien H: +/- 7m H: +/- 3m H: +/- 4m de enkele exemplaren van G. sanctum zijn in de buurt van de waypoint; ook veel Tabebuia billbergii (gegroepeerd) in de buurt H: +/- 3m H: +/- 3m; slechte conditie Stenen muur lopend van O naar W (fotos: 321-324) H: +/- 3.5m H: +/- 4m H: +/- 4m; conditie: slecht Geiten rustplek (foto 325) samen met T. billbergii en Bursera simaruba 33 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 DI26 DI27 DI28 DI29 DI30 DI31 DI32 DI33 DI34 Cyrtocarpa velutinifolia Machaonia ottonis Bursera simaruba Z. monophyllum Z. monophyllum Z. monophyllum Schomburgkia humboldtii/ S. repandus C. velutinifolia S. humboldtii DI35 DI36 DI37 DI38 M. ottonis Ficus brittonii Z. monophyllum Z. monohpyllum DI39 DI40 DI41 Z. monophyllum Z. monophyllum Tillandsia flexuosa/ S. repandus G. officinale F. brittonii Z. monophyllum Z. monophyllum Z. monophyllum S. humboldtii S. humboldtii T. flexuosa T. flexuosa S. humboldtii T. flexuosa Z. monophyllum T. flexuosa Z. monophyllum T. flexuosa/ S. repandus T. flexuosa S. humboldtii Z. monophyllum G. officinale Z. monophyllum Z. monophyllum/ G. officinale Amyris simplicifolia/ Capparis indica C. boldinghii Croton curassavicus A. simplicifolia G. sanctum K. ferreum M. tetragona/ G. sanctum S. schreberi S. dodecandra S. schreberi C. niveus S. dodecandra M. versluysii/ G. sanctum S. schreberi C. niveus S. schreberi X. americana/ M. tetragona M. tetragona K. ferreum/ C. Indica(Quadrella indica) M. tetragona C. velutinifolia C. niveus/C. indica C. velutinifolia S. humboldtii Z. monophyllum A. simplicifolia/ Z. monophyllum Z. monophyllum G. officinale G. officinale DI42 DI43 DI44 DI45 DI46 DI47 DI48 DI49 DI50 DI51 DI52 DI53 DI54 DI55 DI56 DI57 DI58 DI59 DI60 DI61 DI62 DI63 DI64 DI65 DI66 DI67 DI68 DI69 DI70 DI71 DI72 DI73 DI74 DI75 DI76 DI77 DI78 DI79 DI80 DI81 DI82 DI83 DI84 DI85 DI86 DI87 DI88 DI89 DI90 DI91 Maart 2013 DROB Vruchtdragend; H: +/- 4m H: +/- 8m; groot!; nog twee vergelijkbare exemplaren in de omgeving H: +/- 5m H: +/- 5m verschillende B. simaruba in de omgeving +/- 60 bulbs op S. repandus, 5m ten NW nog +/- 60 bulbs op H. brasiletto H: +/- 5m +/- 10 bulbs in H. brasiletto (foto 332); eerste Prosopis juliflora van dit tracee gezien op B. simaruba van H: +/- 4m; ernaast ook een Cordia dentata groep van 5 bomen waypoint tussen deze boom (H: +/- 6m) en grote B. simaruba (H: +/10m) H: +/- 6m; veel Opuntia wentiana; ook veel geitenkeutels. +/- 15 bulbs in S. repandus; pal ernaast een zeer grote B. simaruba; foto: 340 H: +/- 6m, dikke stam, volop in bloei; foto: 343-345 H: +/- 4m H: +/- 5m T. billbergii in deze omgeving frequent +/- 26 bulbs in B. karsteniana en +/- 40 bulbs in T. billbergii meer dan 50 bulbs in T. billbergii (foto: 353) 6 exempl. 1 exempl. (foto 354, 355) +/- 100 bulbs in T. billbergii 1 exempl. H: +/- 3m 12 exempl. in B. karsteniana en +/- 10 exempl. in Randia aculeata H: +/- 3m in S. repandus van H: +/- 4m +/- 20 exempl. +/- 60 bulbs in B. karsteniana H: +/- 6m; vrij dikke stam H: +/- 4m H: +/- 3m en +/- 6m resp.; waypoint net tussen beide bomen waypoint tussen de twee bomen Aloe horticulture in de buurt, maar de meeste zijn opgedroogd Een veldje hiervan H: +/-3m 1 en 2 exempl. resp. H: +/- 3m H: +/- 2.5m H: +/- 2.5m H: +/- 2.5m H: +/- 2m H M. versluysii: +/- 1.6m; foto: 367, 368 H: +/- 2m 2 exempl.; H: +/- 2m beiden H: +/- 2.5m H: +/- 2.5m H: +/- 3m beiden H: +/- 2m H: +/- 5m; met termieten H C. indica: +/- 4.5m H: +/- 4.5m meer dan 100 bulbs in T. billbergii H: +/- 3m H A. simplicifolia: +/- 2m 2 exempl.; H: +/- 2.5m H: +/- 4m H: +/- 4m 34 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Morèkè Bijlage-afbeelding 7: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 7: Informatie per waypoint Code M1 M2 M5 Soortnaam Flora G. sanctum Capparis hastata (Cynophalla hastata) G. sanctum Ficus brittonii + Krugiodendron ferreum Amyris ignea M6 Tillandsia balbisiana M7 M8 M9 A. simplicifolia T. balbisiana Zanthoxylum monophyllum M10 M11 M12 M13 A. ignea G. sanctum ? S. dodecandra M14 M15 M16 M17 M18 A. simplicifolia Samyda dodecandra + G. Sanctum Maytenus versluysii nvt Sideroxylon obovatum M19 M20 M21 M22 K. ferreum Maytenus tetragona M. tetragona Ximenia americana M23 M24 M25 M26 K. ferreum Kadasterpunt 414 M. tetragona T. balbisiana M3 M4 Extra info Foto 33; Foto 35, 36 (K. ferreum), 39-41 H: 2.5 m; foto 44-46; 3x Palu di Kenepa (met termieten) +/- 9m van elkaar verwijderd, +/- 3.5m; Ook Kibrahacha (Tabebuia billbergii) gezien in de buurt Foto 47-50; T. balbisiana ook aanwezig op andere bomen in een straal van 10m Foto 51; zeer grote Kadushi-boom (foto 52) 4m ervan H: +/- 3m; Palu di heru kruipend in de omgeving rond M9. Verder van de Z. monophyllum ook staande exemplaren H: 2m; Foto 60: viewfoto van de omgeving richting ZZW H: +/- 2.5m; Vanaf hier richting het binnenland (ZZW) meer altijd-groene soorten aanwezig. Conditie: slecht Geiten gezien naast waypoint Foto gemaakt (nummer niet genoteerd) zie illustraties (foto 68, 69) Schelpen onder deze boom verzameld (JdF); Viewfotos naar W (foto 66) en Z (foto 67) vanaf waypoint. Na deze waypoint richting het binnenland is er geen O. wentiana gezien. 3 Palomba Pretu gezien 30m ten N van M18 op een andere S. obovatum Foto 73, H: +/- 4m Groep van 3 bomen binnen 6m van elkaar; H: +/- 2.2m; 1 Margarops fuscatus (vogel) gezien in een van de bomen; Foto 77, 78 Foto 79: Habitus van M. tetragona naast het Kadasterpunt Foto 80 Op Palu di Sía Blanku (zeldzaam); Foto 81; Foto 82: kenmerken van boomkap in de buurt van deze waypoint 35 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 M27 M28 T. flexuosa A. ignea+ Guapira pacurero M29 A. simplicifolia M30 M31 Z. monophyllum Geoffroea spinosa Maart 2013 DROB 2x A. simplicifolia H: +/- 3m en met bloemknoppen; G. pacurero H: +/2.8m; soorten zijn +/- 4m apart H: +/- 2.5m; Opuntia curassavica in de wijde omgeving gezien; Foto 84: T. flexuosa H: 4m; Foto 85 Gebied ten NW van Morèkè (Punta) Bijlage-afbeelding 8: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 8: Informatie per waypoint Code P1 Soortnaam / Naam punt Vegetatiebeschrijving Extra info Viewfotos richting NW: 376-377 P2 Zanthoxyllum monophyllum/ Guaiacum sanctum P3 P4 P5 P6 Schoepfia schreberi G. sanctum ? Capparis indica(Quadrella indica) G. sanctum Tillandsia flexuosa S. schreberi / Cynanchum boldinghii Schomburgkia homboldtii G. sanctum S. schreberi / G. sanctum S. schreberi Maytenus tetragona G. sanctum G. sanctum Amyris ignea M. tetragona Subpilocereus repandus Melicoccus bijugatus S. repandus S. schreberi/ G. sanctum Z. monophyllum S. schreberi T. flexuosa T. flexuosa Z. monophyllum H: +/-4m; Conditie: slecht; vanaf hier is de kalksteen karstig; de G. sanctum 5m ten N van de Z. monophyllum verkeerd in zeer slechte staat. H: +/- 2.5m; naast Capparis flexuosa (Stoki) H: +/- 3m P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13 P14 P15 P16 P17 P18 P19 P20 P21 P22 P23 P24 P25 P26 P27 H: +/- 5m H: +/- 2m (liggend stam) 1 exeplaar op een Subpilocereus repandus; foto: 383 H (S. Schreberi): +/- 3.5m meer dan 100 bulbs groeiend op Bursera karsteniana; foto: 386-387 H:+/- 4m waypoint tussen de twee bomen met resp. H: +/- 1.8m en +/- 4m H: +/- 1.8m H: +/- 2.5m 2 exemplaren. Beide H: +/- 3m Waypoint tussen deze en een Bursera simaruba H: +/- 3m; Met Serjania curassavica erin H: +/- 3m; met Tabebuia billbergii ernaast. H: +/- 8m; zeer oud met dikke stam H: +/- 3.5m; M. tetragona ten NW H: +/- 7m; oud H S. schreberi: +/- 3m klein +/- 50 exemplaren in Randia aculeata; foto: 392 +/- 30 exemplaren in S. repandus; foto: 393 in de buurt enkele Palu di heru 36 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 P28 P29 P30 P31 P32 P33 P34 Pilosocereus lanuginosus Croton niveus G.sanctum/ M. tetragona T. flexuosa M. tetragona/ G. sanctum S. schreberi Checkpoint P35 P36 P37 P38 Krugiodedron ferreum M. tetragona G. sanctum/ M. tetragona/ Samyda dodecandra G. sanctum P39 S. dodecandra/ M. tetragona P40 P41 Ximenia americana K. ferreum/ M. tetragona/ S. dodecandra S. dodecandra M. tetragona/ G. sanctum M. tetragona M. tetragona/ G. sanctum M. tetragona/ G. sanctum M. tetragona/ G. sanctum Amyris simplicifolia G. officinale/ C. niveus S. humboldtii P42 P43 P44 P45 P46 P47 P48 P49 P50 Maart 2013 DROB Liggend; H: +/- 2m; vegetatiebeschrijven nr. 2 gedaan. 2 exemplaar van beide soorten (totaal 4 bomen) 1 exemplaar in R. aculeata waypoint midden tussen de bomen H: +/- 3m Verandering (grens) in vegetatie (zie beschrijving nr. 3) foto: 394 (W) en 395 (N) 3 exemplaren; gem. H: +/- 2m Rand van de Coccoloba plateau (veg. beschr. nr. 3) 3, 1 en 2 exempl. resp.; Veldje met Bernardia corensis 3 exemplaren; Viewfoto: 396 richting NW (C. swartzii, E. fruticosa, H, brasiletto, A. acutata) S. dodecandra (foto: 399); H M. tetragona: +/- 2m (frequent te zien in de omgeving) H: +/- 2.5m 1, 5 en 2 exempl. resp. 3 en 1 exempl. resp. H: +/- 3m; enkele S. dodecandra in de omgeving 3 en 3 exmpl. resp. 3 (gem H: +/- 2.5m) en 1 exempl. resp. 2 (groot) en 1 (met dikke stam) exempl. resp. H: +/- 2.5m 1 en 4 exempl. +/- 160 bulbs in H. brasiletto en B. simaruba Sta. Barbara Crowns Bijlage-afbeelding 9: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. 37 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Bijlage-tabel 9: Informatie per waypoint Code Soortnaam / Naam punt Extra informatie BA1 G. sanctum H: +/- 2.4m; 5m ernaast nog een G. sanctum; in de omgeving enkele Kadushibomen tot +/- 4.2m hoog. BA2 G. sanctum BA3 Cyrtocarpa velutinifolia BA4 Baardmos BA5 G. sanctum BA6 G. sanctum BA7 Baardmos BA8 G. sanctum 2 exeplaren +/- 14m van elkaar; H: +/- 4m BA9 G. sanctum Dikke liggend stam (D: +/- 45cm); Conditie: slecht; 4 kleine exemplaren binnen een straal van 6m BA10 Pilosocereus lanuginosus H: +/- 2.5m; 8 exemplaren in een straal van +/- 15m BA11 Krugiodendron ferreum H: +/- 4.1m; 3 G. sanctum in een straal van +/- 3m BA12 Viewfoto Foto 138, 139 richting ZW; Bomen die op de foto te zien zijn: C. swartzii, H. brasiletto; hoogste bomen op foto zijn +/- 3.5m hoog BA13 G. officinale H: +/- 2.3m BA14 C. velutinifolia H: +/- 4m; in bloei; foto 140 BA15 C. velutinifolia H: +/- 4m; in bloei; met termieten erin; foto 142-148 BA16 G. officinale H: +/- 2.2m; 2 Palomba Pretu gezien vliegend richting W BA17 G. sanctum 2 exemplaren, waarvan 1 in slechte staat met zwammen groeiend op de stam; 8m van elkaar; H: gem. +/- 3 m BA18 T. balbisiana 2 exemplaren; Palomba Pretu gezien BA19 Schomburgkia humboldtii +/- 65 bulbs (foto 151); groeiend in Kadushi Pushi van +/- 3.4m hoog; 1 T. balbisiana gezien op dezelfde Kadushi Pushi BA20 Maytenus tetragona H: +/- 2.2m; 1 G. sanctum van +/- 3m hoog 4m van de M. tetragona BA21 T. balbisiana 2 exemplaren op Kadushi BA22 G. officinale H: +/- 2.6m; Conditie: slecht BA23 T. balbisiana Aanwezig in 3 Brasiabomen: 1. 6 st., 2. 2 st. en 3. 1 st.; Foto 153 BA24 T. balbisiana Foto nr.?? BA25 S. humboldtii Foto 155; 200+ bulbs in 4 bomen (Lele, Brasia, Kibrahacha en Casearia) BA26 G. sanctum 7 exemplaren; C. boldinghii in de buurt van +/- 3m hoog; in een straal van 50m zijn er veel G. sanctum bomen te zien. BA27 Croton niveus H: +/- 3m; 2m ernaast een G. sanctum BA28 C. ferreum Palomba Pretu hierin gezien BA29 C. ferreum H: +/- 3m; veel G. sanctum in de buurt (sommigen met enkele bloemen) BA30 Maytenus siberiana 3 exemplaren tussen 2.6m en 4m hoog BA31 M. siberiana H: +/- 4m BA32 G. officinale H: +/- 3m; zeer oud; Foto 157 BA33 C. ferreum H: +/- 2m BA34 C. ferreum H: +/- 4m; O. wentiana weer zichtbaar BA35 C. ferreum H: +/- 2m; oppervlakte hier zeer karstig BA36 Sia Kòrá H: +/- 5m; Dikke stam BA37 G. sanctum H: +/- 2.8m BA38 G. sanctum H: +/- 3.2m BA39 G. sanctum H: +/- 3m; 10m N en 20m Z elk nog 1 exemplaar Foto 134-137; Volop in bloei met weinig bladeren; in een straal van 4m 2x Kibrahacha en 1 Kadushi H: +/- 2.2m; Ernaast een Kibrahacha 38 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Gebied ten O van de TWR masten Bijlage-afbeelding 10: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 10: Informatie per waypoint Code OM1 OM2 OM3 OM4 OM5 OM6 OM7 OM8 OM9 OM10 OM11 OM12 Soortnaam / Naam punt Pilocereus lanuginosus Viewfoto Cyrtocarpa velutinifolia Cyrtocarpa velutinifolia Zanthoxylum monophyllum Guaiacum sanctum G. sanctum G. sanctum Bursera simaruba, G.sanctum G. sanctum G. sanctum Viewfoto Extra info startpunt looproute foto 418 veel Pappophorum pappiferum in de omgeving (foto 419-422) +/- 4m hoog 4 exemplaren in een straal van +/-20m 5 exemplaren in een straal van +/-20m 2 exemplaren (waypoint precies tussenin) 2 en 1 exemplaar resp. +/- 2.5m hoog oud; +/- 2.5m hoog Vanaf pad richting ZZW (foto 431 en 432) 39 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Terrasrand ten Z van Rincon Bijlage-afbeelding 11: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 11: Informatie per waypoint Code TR1 Soortnaam / Naam punt Viewfotos TR2 TR3 TR4 Viewfotos Viewfotos G. sanctum TR5 TR6 TR7 TR8 TR9 TR10 TR11 TR12 Onbekend boom G. sanctum G. sanctum Viewfoto G. sanctum G. sanctum Bursera simaruba G.sanctum TR13 TR14 TR15 G. officinale G. officinale Ficus brittonii TR16 TR17 F. brittonii Subpilocereus repandus TR18 G. sanctum TR19 G. sanctum TR20 TR21 G. officinale Viewfoto TR22 G. sanctum TR23 Viewfoto TR24 TR25 TR26 G. sanctum G. sanctum G. sanctum Extra info Enkele foto’s (laatste foto: 161) van het terras richting O; Rinconvallei gedomineerd door Prosopis juliflora met hier een daar een Guaiacum sanctum. Potentiele grotten bij de klifrand gezien. Fotos 162 (W), 163 (ZW) Fotos 164, 165: Terrasrand + Sideroxylon obovatum; Veel vogelgeluiden bij de klifrand gehoord; Leguanen tussen de rotsen gezien Te zien onderaan de klif richting O (zie foto nr.??) 6 exemplaren H: +/- 3.2m Foto 168: omgeving richting het W; 2 Prikichi vliegend richting OZO H: +/- 3m; Oud H: +/- 4m; Oud; Viewfoto (2x) gemaakt O van waypoint H: +/- 3.3m; vruchtdragend Waypoint midden +/- 10 exemplaren; Hgem: +/- 3.5m (foto nr??); Kadushi van +/- 6m hoog in de buurt H: +/-2.3m Oude, dikke stam (+/- 60cm dik) 3 exemplaren, waarvan 1 met een kroon van +/- 10m in diameter; 7 fotos (laatste: foto 181); 8m van TR15: G. sanctum H: +/- 7m; vruchtdragend; Prikichi gehoord Aan de overkant van de rooi op de losstaande rotsplateau; 2 expemplaren; H: +10m!; rotstblok is voor geiten onbereikbaar. H: +/- 3.5m; C. odoratissima ernaast; Oud, met zwammen op de stam; 8m ten O: G. sanctum van +/- 3m hoog Aan de overkant van de Rooi; H: +/- 4.2m; In de rooi ten Z van de G. sanctum: 2x F. brittonii H: +/- 5m; Veel Opuntia curassavica in deze omgeving Foto 182: richting W; Bomen op foto: Croton flavens, Antirhea acutata, Lantana involucrata; G. sanctum frequent in deze omgeving H: +/- 2.8m; Conditie slecht (oud); binnen en straal van 10m: 6 ezels gezien. Foto (nr?) richting ONO; Op foto te zien: C. swartzii, M. brownei, A. acutata, M. macracanthus Conditie: zeer slecht (oud); 5m ten Z nog een exemplaar H: +/- 2.2m; jong (smalle stam) H: +/- 3m; D: +/- 40cm; 3m ervan nog een exemplaar 40 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Karpata Bijlage-afbeelding 12: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 12: Informatie per waypoint Code K0 K1 K2 K3 K4 K5 Soortnaam / Naam punt Guaicum sanctum Melicoccus bijugatus Croton niveus Machaonia ottonis M. bijugatus M. bijugatus K6 nvt M. bijugatus Viewfoto Extra info Oud; +/- 4m hoog jong exemplaar; +/- 4m hoog; veel kiemplanten (juv.) eronder. +/- 4m hoog +/- 6m hoog; Grote Metopium brownei erachter (vol met bessen) +/- 4m hoog; in kleine rooi; met enkele seedlings eronder; foto 303 2 exemplaren; ernaast viewfoto (304) richting NNO met kijk op het Hoogterras +/- 4m hoog vanaf helling richting ZO (foto 306) 41 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Uitgebreide waypointbeschrijving Westelijk deel TLMB Plateau Rooi Sangu Bijlage-afbeelding 13: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 13: Informatie per waypoint Code RS1 RS2 RS3 RS4 RS5 RS6 RS7 Soortnaam / Naam punt Guapira fragrans Cynanchum boldinghii Subpilocereus repandus Bursera simaruba Viewfoto Viewfoto op plateau H. brasiletto RS8 RS9 RS10 RS11 RS12 RS13 Zanthoxylum monophyllum?? (geen stekels gezien) Subpilocereus repandus G. sanctum Tillandsia balbisiana T. balbisiana T. balbisiana RS14 T. balbisiana RS15 RS16 T. balbisiana T. balbisiana RS17 RS18 RS19 G. sanctum T. balbisiana G. sanctum/ T. balbisiana RS20 T. balbisiana RS21 T. balbisiana RS22 RS23 T. balbisiana Cyrtocarpa velutinifolia Extra info H: +/- 6.2m; Oud 2 exemplaren 2m van elkaar; H: +/- 3m H: +/- 7m Groot (H: +5m) Foto 207: richting N Foto 208: richting W; Foto 209: richting NW Zeer oud; Foto 210; H: 8m; D: +/- 50cm; 15m ten N: G. sanctum (H: +/- 5.5m) H: +/- 5m; Met 8 T. balbisiana erin; Foto 211-216; 20m ten W: grote Bursera simaruba (H:+/- 9m) H: +/- 6m H: +/- 3m; 6m ten O nog 1 exemplaar 5 exemplaren in oude Subpilocereus repandus (Kadushi) (H: +/- 4m); 3 exemplaren op S. repandus (H: +/- 6m) 9 exemplaren op 2 Pilosocereus lanuginosus (Kadushi Pushi) (3m van elkaar) Op 2 S. repandus (10 ex. en 6 ex.); Hgem: +/- 4m; Naast deze Kadushis staat een Casearia tremula 10 exemplaren op een B. karsteniana van +/- 3m hoog 6 exemplaren op een S. repandus en een Caesalpinia coriaria (Dividivi) (3m van elkaar) H: +/- 4m 4 exemplaren in C. tremula van +/- 5m hoog 2 G. sanctum met 5 T. balbisiana erin; ten O ook een P. lanuginosus (H: +/- 4m) met T. balbisiana erin (Foto 218) Waypoint tussen S. repandus en C. coriaria (8m van elkaar) met T. balbisiana erin (7 ex. en 15 ex. resp.); C. coriaria heeft ook zwammen in de stam. 16 exemplaren in een B. simaruba (H: +/- 3m); ernaar ook een Kadushi met 2 exemplaren; Ten O een C. coriaria (H: +/-5m) met 25 T. balbisiana 5 exemplaren in S. repandus (H: +/- 5m) H: +/- 2m; volop in bloei 42 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 RS24 RS25 T. balbisiana T. balbisiana/ C. tremula RS26 RS27 C. velutinifolia T. balbisiana/ Z. monophyllum/ C. tremula RS28 RS29 RS30 RS31 C. velutinifolia T. balbisiana G. pacurero T. balbisiana RS32 G. fragrans Maart 2013 DROB 3 exemplaren op S. repandus; grote B. simaruba ten W 2 T. balbisiana op C. tremula onder de schaduw van een grote B. simaruba; Foto 219 2 exemplaren Hgem: +/- 4m; Foto 220-225; Volop in bloei Waypoint tussen C. tremula met 1 T. balbisiana, C. coriaria met +/- 24 T. balbisiana en Z. monophyllum met 3 T. balbisiana op zich; Z. monophyllum (H: +/- 4m) is in slechte staat 2 exemplaren 6m van elkaar; Volop in bloei In P. lanuginosus (H: +/- 5m) H: +/- 4m 3 exemplaren in S. repandus (H: +/- 5m) en 8 exemplaren in Tabebuia billbergii (+/- 5m) ernaast (Foto 226) H: +/- 8m Dos Pos Bijlage-afbeelding 14: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. De voor de TLMB relevante stuk van de route is weergegeven met de groene polygoon. De andere waypoint vallen in in het Landschapspark Rincon e.o. Bijlage-tabel 14: Informatie per waypoint Code Soortnaam / Naam punt Extra info DP1 DP2 DP3 DP4 DP5 DP6 DP7 DP8 DP9 DP10 DP11 DP12 DP13 DP14 DP15 DP16 DP17 DP18 DP19 DP20 Geofroea spinosa Cratevia tapia Abandoned “hofi” Pos di pia Spondias mombin G. spinosa Malpighia emarginata Cordia dentata C. dentata C. dentata Guapira pacurero Euphorbia spec. Celtis iguanaea Guapira fragrans Capparis indica C. indica C. iguanaea C. iguanaea Landbouw grond in gebruik Viewfoto: Terrein project ecolodge Taki; 2 exemplaren Palu di heru in de buurt Boomlaag: +/- 12 mh met enkele mangobomen Foto: 444 Hoba near abandoned house; foto: 445 Shimaruku, 10 exemplaren in de buurt Karawara; 2 exemplaren; H: +/- 8m Met verschillende M. emarginata in de buurt 3 dede?? + Bursera simaruba veel C. dentata in de omgeving foto: 450-452 foto: 453-456; veel C. dentata en M. emarginata langs de weg; Datu omheining van O naar W 43 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 DP21 DP22 DP23 DP24 DP25 DP26 DP30 DP31 DP32 Viewfoto: kunuku Viewfoto: kunuku Dam Dam Pos “Rosá” Landbouwgrond in gebruik Landbouwgrond in gebruik C. iguanaea C. iguanaea Checkpoint DP33 DP34 DP35 DP36 DP37 DP38 DP39 DP40 DP41 DP42 Zanthoxylum monophyllum Checkpoint C. dentata G. pacurero S. mombin Crateva tapia C. iguanaea C. iguanaea Begin van trail Rooi en beschrijving vegetatie DP43 DP44 Bursera simaruba Tillandsia flexuosa DP45 DP46 DP47 DP48 DP49 DP50 DP51 DP52 DP53 DP54 DP55 DP56 DP57 DP58 DP60 C. iguanaea Afdaalpunt B. simaruba Z. monophyllum B. simaruba Z. monophyllum, M. tetragona M. tetragona, B. simaruba Z. monophyllum Z. monophyllum Z. monophyllum, B. simaruba Z. monohpyllum Z. monophyllum, tetragona Z. monophyllum Z. monophyllum G.sanctum Maart 2013 DROB foto: 456-458 foto: 461-462 foto: 463-464 foto: 465-466 foto: 467; Bursera simaruba (foto: 468) foto: 483-487; Motán 2 exemplaren 4 exemplaren tussen DP31 en DP32 zijn er verschillende C. iguanaea langs de weg gespot. Vanaf DP31 ongeveer 30 C. iguanaea en ongeveer 40 C. dentata 2 exemplaren H: +/- 8m; foto: 558 foto: 544 + viewfoto richting W en N (foto 548-550) H: +/- 5m + wortels Bursera karsteniana (foto: 564) en wortels Malpighia emarginata (foto: 565) 1x in Lele; 7x in Prosopis juliflora; (Foto wortels Bursera tomentosa: 569) 2 exempl.; groot 2 exempl. binnen 8m van elkaar Groot of verslysii? of verslysii? + 8x B. simaruba binnen een straal van 20m h: 5m h: 4m 1 en 2 exemplaren resp. h: +/- 5m, 1x Antirhea acutata naast elkaar h: +/- 4m h: +/- 4.5m Riscado Bijlage-afbeelding 15: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. 44 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Bijlage-tabel 15: Informatie per waypoint Code R1 Soortnaam / Naam punt Celtis iguanaea R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 C. iguanaea Uitkijkpost (mirador) Rincon Schoepfia schreberi C. iguanaea Convolvulus nodiflorus Guaiacum officinale Cynanchum boldinghii Foto 90 R10 R11 R12 R13 R14 R15 R16 Foto (nr.??) van geiten op hellingtop Zuidkant bergtop Guaiacum officinale Krugiodendron ferreum G. officinale G. officinale K. ferreum R17 R18 R19 K. ferreum G. pacurero K. ferreum R20 R21 R22 R23 R24 R25 R26 R27 R28 R29 R30 R31 K. ferreum Viewfotos G. pacurero C. iguanaea G. pacurero G. officinale G. officinale G. sanctum Zanthoxylum monophyllum Cordia dentata Afrastering Bursera simaruba R32 G. sanctum R33 R34 Bursera simaruba G. sanctum Extra info H: +/- 3m; Granaatappel 3m ernaast; Bomen staan langs de Zuidkant van de weg Aan de zuidkant van de weg 3x foto’s: van W naar O kijken naar de klifranden in het zuiden. H: +/- 2m H: +/- 4m; omheining aan beide kanten van de weg H: +/- 3m Veel Erithalis fruticosa richting het ZO; Acacia tortuosa is hier dominant Richting het Oosten vanaf waypoint; Foto’s richting het zuiden; laatste foto: 98 H: +/- 4m; Stamdikte: +/- 40cm + Oude G. sanctum (H: +/- 3.5m, Stamdikte: +/- 50cm) Oud; Stamdikte: +/- 25cm H: +/- 4m, slechte conditie (foto gemaakt van bast); 3 viewfoto;s (101-103) naar W, O en NO (vallei) H: +/- 5m; Foto’s 106, 107 4 bomen H: +/- 4.5m; + G. officinale ernaast van +/- 4m hoog; foto gemaakt van beide bomen Foto 114 t/m 116; van N naar Z H: +/- 6m Hangend aan klifrand 3x in een straal van 30m; H: gem. +/- 6m Met hele dikke stam (oud)! Conditie: redelijk, 7m ten O: nog een G. sanctum H: +/- 3m 2 struiken 10m van elkaar Loopt richting NO; Oud en liggend H: +/- 8m; veel C. henriquezii (+/- 20 st.); Foto 124, 125: viewfoto’s Brandaris H: +/- 4.5m; E. fruticosa met zwammen (Ganoderma sp.) ernaast (zie foto) Sía Kòrá grandi H: +/- 5m 45 Inventarisatie vegetatie Terrassen Landschap Midden Bonaire (Caribisch Nederland) Rapportnummer: BON-201203-01.1 Maart 2013 DROB Gebied ten O van BOPEC Bijlage-afbeelding 16: Gelopen route met de genummerde waypoints waar gebiedsinformatie is verzameld. Bijlage-tabel 16: Informatie per waypoint Code Soortnaam / Naam punt BP0 Startpunt Extra info BP1 Guaiacum sanctum 2 oude exemplaren; H: +/- 3m BP2 BP3 BP4 BP5 BP6 BP7 BP8 G. sanctum G. sanctum/ Sideroxylon obovatum G. sanctum G. sanctum G. sanctum Viewfoto: Klifrand Checkpoint BP9 BP10 G. sanctum G. sanctum 2 oude exemplaren; H: +/- 3m; 8m van elkaar. H; +/- 4m; + een andere exemplaar ten NO van H: +/- 8m; de S. obovatum is groot en staat er pal naast 5 exemplaren in een straal van +/-10m oude exemplaar; H: +/- 5m H: +/- 4m; oud; + Bursera simaruba H: 3m richting Z: foto 297 Plek om te klimmen naar hoogterras; veel geitenkeutels in de omgeving H: +/- 4m; conditie: redelijk Oud; liggend; foto: 299, 300 46