Kent u de kracht van vruchtgebruik

Kent u de kracht van vruchtgebruik?
Het voorjaar lonkt en alles komt snel in bloei. Het is wonderlijk
hoe snel struiken en bomen van groene bladeren worden voorzien. De
bloesems bloeien.
In het oude Romeinse recht kenden de rechtsgeleerden de kracht van
vruchtgebruik al. Vruchtgebruik is het recht om zaken te gebruiken
en daarvan de vruchten te plukken. In een boom kun je klimmen en
een hut bouwen. Je kunt die bomen dus gebruiken. Een appelboom
brengt appels voort en die appels mag je plukken om daarvan te
kunnen leven.
Zo is het ook met recht van vruchtgebruik. Als je een partner met
wie je samenwoont wilt beschermen na overlijden dan is belangrijk
dat die partner een woonrecht krijgt over het huis waarin die samen
met u heeft gewoond. Een aandelenportefeuille of een bankrekening
brengt vruchten voort: dividenden of renten. Van die vruchten kun
je leven.
Dit is het klassieke vruchtgebruik zoals dat in het Romeinse recht
en in de zuidelijke landen nog steeds wordt gebruikt. De boom zelf
moet in stand blijven; zo ook het kapitaal bij de bank. Het hout mag
u niet kappen en opstoken in de winter. Dat kunt u doen toekomen aan
de kinderen. Zo blijft de boom - het vermogen - in stand terwijl de
vruchten naar de langstlevende partner gaan. Die boom -het vermogengaat naar de kinderen.
Omdat het vermogen in belaste staat, namelijk belast met
vruchtgebruik ten behoeve van de langstlevende overgaat, kan het
relatief goedkoop worden doorgeschoven naar de kinderen. Het
woonrecht is immers waardedrukkend. De waarde-aangroei tussen
overlijden van de eerste ouder en dat van de tweede (de
vruchtgebruiker) kan belastingvrij voor de erfbelasting aanwassen
bij de kinderen. Om dit te bereiken moet na het overlijden van de
eerste ouder een akte van verdeling worden gemaakt waarbij het
vruchtgebruik wordt gevestigd. Die akte wordt bij het kadaster
ingeschreven en bij de bank ook geregistreerd. De bank zal dan het
vermogen op naam van de kinderen zetten, met de aantekening dat het
vruchtgebruik (de renten) aan de langstlevende toekomt. Die
verdeling noemen we een turboverdeling. Het woord zegt het al daar
valt – na enig rekenwerk - wat te verdienen.
Anders dan in de zuidelijke landen kunnen we het vruchtgebruik in
Nederland uitbreiden met een recht tot vervreemding en vertering. De
langstlevende mag de goederen waarop het vruchtgebruik rust dan
verkopen en de opbrengst opmaken.
Dan hebben we het beste uit twee werelden: een bescherming van de
partner en een belastingbesparing voor de kinderen later.
Voor Box 3 hoeft u niet bang meer te zijn; de bezittingen en
vorderingen die uit zo’n turboverdeling voortvloeien zijn sinds 2012
voor de inkomstenbelasting namelijk neutraal. Alleen de
langstlevende geeft bijvoorbeeld een huis aan in Box 1. Daar
verandert niets aan.
Een vruchtgebruikconstructie kunnen we combineren met oplossingen
die we zoeken wanneer tot het gezin bijvoorbeeld een kind met een
beperking behoort. Dan geven we de langstlevende een recht van
vruchtgebruik en het bedoelde kind een opvolgend recht. Als
erfgenamen benoemen we de overige kinderen die een gedeelte van hun
verkrijging voor het kind met een beperking beheren. Op deze wijze
heeft geen dubbele vererving van het kind met een beperking naar de
overige kinderen plaats. Het kind kan maximaal profiteren van
zorgvoorzieningen.
Vruchtgebruik is ook heel goed voor het geval de langstlevende ouder
later van de zorg (AWBZ) gebruik zou willen maken. We kunnen immers
bepalen dat het recht van vruchtgebruik verdampt op het moment dat
de langstlevende zorg nodig heeft. En dan is het vermogen geheel van
de kinderen.
Om het verhaal compleet te maken: we willen ook graag de
belastingvrije sommen voor de erfrechtelijke verkrijging van de
partner benutten. Die vrijstelling is € 616.880. Dat doen we door
naast het vruchtgebruik de langstlevende het recht toe te kennen een
som uit de nalatenschap te nemen. Dit noemen we een opvullegaat. En
door dat legaat deels onder een ontbindende voorwaarde te vestigen
kan het vervolgens de belastingvrije sommen van de kinderen of zelfs
van de kleinkinderen weer opvullen. (dat is per (klein)kind €
19.535). We combineren het vruchtgebruik dan met een
tweetrapsconstructie.
Dat is de kracht van vruchtgebruik. U belt maar eens voor een
afspraak: geniet van het voorjaar!
Hermus Notaris Son
www.notarissonenbreugel.nl
Tel 0499-470480