5. Pratende planten

Pratende planten
Stilstaan terwijl je opgegeten wordt. Planten kunnen niet anders – of toch? Onderzoeker Josef
Stuefer aan de Radboud Universiteit Nijmegen onderzocht hoe planten kunnen chatten via een
eigen communicatienetwerk.
Recent onderzoek van vidi-onderzoeker Stuefer wijst uit dat planten hun eigen chatsysteem
hebben waarmee ze elkaar kunnen waarschuwen. Planten zijn dus niet zomaar saaie en
passieve organismen, die staan te wachten totdat ze afgeknipt of opgegeten worden. Veel
planten vormen interne communicatienetwerken en zijn in staat om op een efficiënte manier
informatie uit te wisselen.
Klaverplantjes kunnen elkaar waarschuwen via een netwerk van
liggende stengels.
bron: Josef Stuefer.
Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Chatnetwerk
Veel kruidachtige planten zoals aardbei, klaver, riet en zevenblad vormen van nature
netwerken. Individuele planten blijven voor een bepaalde tijd met elkaar verbonden door
liggende stengels. Deze verbindingen stellen de planten in staat om via interne kanalen
informatie met elkaar te delen. Daardoor lijken ze sterk op computernetwerken. Maar
waarover zouden planten met elkaar willen chatten?
Kortgeleden toonden Stuefer en zijn collega’s voor het eerst aan dat klaverplanten elkaar via
netwerkverbindingen waarschuwen als er vijanden in de buurt zijn. Als één van de planten
door rupsen wordt aangevreten, worden de andere leden van het netwerk door een intern
signaal gewaarschuwd. Eenmaal gewaarschuwd versterken de intacte planten hun chemische
en mechanische afweer en worden daardoor onaantrekkelijk voor de oprukkende rupsen. Door
dit Early Warning systeem kunnen de planten hun belagers dus voor zijn. Experimenteel
onderzoek laat zien dat daardoor de schade aan de planten sterk beperkt wordt.
Zowel de roofmijt (links) als de sluipwesp (rechts)
reageert op de geurstoffen die planten als
communicatiemiddel gebruiken.
Virussen
Maar elk voordeel heeft zijn nadeel. Dat geldt niet
alleen voor internet maar ook voor planten. Het blijkt
namelijk dat plantenvirussen gebruik kunnen maken
van de aanwezige infrastructuur om zich razendsnel
over de aangesloten planten te verspreiden. De
infectie van één plant leidt dus tot een infectie van alle planten binnen het netwerk.
Uit dit onderzoek blijkt overduidelijk dat het algemene beeld van planten niet goed aansluit bij
de werkelijkheid. Wie had nou verwacht dat de meeste planten om ons heen continu aan het
internetten zijn?
Bron: http://www.kennislink.nl/publicaties/pratende-planten
Biologie | Afweer HAVO | Artikel Pratende planten