Taak 3A: Nitraten

Taak 3A: Nitraten
Tot de middelen met een vaatverwijdende werking die bij angina pectoris gebruikt worden,
behoren de nitraten. Deze stoffen worden vooral gebruikt bij de behandeling van een aanval,
in het bijzonder om de duur van de aanval te beperken. Om een snelle werking te krijgen is
het noodzakelijk de tabletten onder de tong (sublinguaal) te laten smelten. Nitroglycerine en
isosorbidedinitraat worden door het mondslijmvlies ( oromucosaal) opgenomen en de
werking treedt snel in. Die werking berust op de ontspanning van de gladde spieren van de
bloedvaten. Daardoor neemt de weerstand af die het hart bij het samentrekken moet
overwinnen en neemt ook de zuurstofbehoefte van de hartspier af. Bij de
onderhoudsbehandeling wordt gebruikgemaakt van langwerkende preparaten, of van
kortwerkende preparaten met vertraagde afgifte die oraal zijn in te nemen.
Nitroglycerine kan met behulp van pleisters via de huid worden toegediend. De pleisters
bevatten nitroglycerine die vertraagd in kleine doses wordt afgegeven. Een probleem is dat
het lichaam went aan de werking van nitraten. Om de kans op gewenning te verminderen is
het aan te bevelen om in de nacht een nitraatvrije periode te hebben, want dan is de kans op
een aanval het kleinst. Om die reden wordt bij de onderhoudspreparaten aanbevolen om de
laatste dagdosis vlak na het avondeten in te nemen.
Ook bij dagelijks gebruik van pleisters bestaat er kans op gewenning. Het advies is om de
pleister ’s nachts te verwijderen.
Preparaten
Oromucosaal: nitroglycerine of isosorbidedinitraat. Verlengde werking: isosorbidedinitraat en
isosorbidemononitraat. Ook kunnen pleisters met nitroglycerine gebruikt worden.
Nitroglycerinum spray
De werkzame stof in Nitroglycerinum spray is nitroglycerine.
Nitroglycerine is een vaatverwijder. Artsen schrijven het voor bij angina pectoris (hartkramp)
en acuut hartfalen
Angina pectoris
Bij hartkramp komt er weinig bloed in de hartspier. De hartspier krijgt hierdoor een tekort aan
zuurstof. Dit zuurstofgebrek veroorzaakt aanvallen van pijn en benauwdheid op de borst.
Werking
Deze spray moet u bij een aanval onder de tong sprayen. Het wordt dan via het
mondslijmvlies heel snel in de bloedbaan opgenomen.
Nitroglycerine heft binnen enkele minuten een aanval van hartkramp op. Het verwijdt de
bloedvaten, met name de vaten die het bloed náár het hart leiden. Daardoor staat er minder
druk op het bloed dat het hart binnenstroomt. Het hart hoeft minder hard te werken en
verbruikt minder zuurstof.
1
Effect
U merkt dat de benauwdheid of pijn op de borst binnen één tot drie minuten afneemt. De
werking houdt ongeveer een half tot één uur aan.
Wanneer gebruiken?
Dit middel is alleen geschikt bij een acute aanval van angina pectoris. Het wordt ook wel
gebruikt om een aanval te voorkomen als u verwacht binnen enkele minuten een aanval te
krijgen, bijvoorbeeld vanwege extra inspanning of emotie.
Om de kans op aanvallen te verkleinen, zijn er andere geneesmiddelen die dagelijks gebruikt
moeten worden.
Klik voor meer informatie over medicijnen bij angina pectoris.
Hartfalen
Verschijnselen
Bij hartfalen (decompensatio cordis) is de pompkracht van het hart verzwakt. Het bloed wordt
niet meer goed rondgepompt. U bent daardoor sneller moe en u kunt last krijgen van vocht in
de benen of achter de longen. U bent dan ook sneller benauwd.
Bij acuut hartfalen treden de symptomen plotseling op. U kunt dan plotseling last krijgen van
vocht achter de longen, ernstige benauwdheid en een piepende ademhaling.
Oorzaak
Acuut hartfalen kan door verschillende oorzaken hebben zoals een zwaar hartaanval, een
hartritmestoornis of door het slecht werken van de hartklep.
Behandeling
Bij acuut hartfalen krijgt u meestal een lis-plasmidel, zoals furosemide, om de vocht in de
longen te verminderen of nitroglycerine. Nitroglycerine verwijdt de bloedvaten, met name de
vaten die het bloed náár het hart leiden. Ook verlaagt het de bloeddruk. Hierdoor vermindert
de vocht in de longen en voelt u zich minder benauwd.
Effect
U merkt dat de benauwdheid binnen één tot drie minuten afneemt. De werking houdt
ongeveer een half tot één uur aan.
Klik voor meer informatie over medicijnen bij hartfalen.
2
Op welke bijwerkingen moet ik letten?
Behalve het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven.
De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.
Zelden
Kloppende, bonzende hoofdpijn soms met misselijkheid. Dit neemt af als u de spray wat
vaker heeft gebruikt. Bij mensen met aanleg voor migraine kan dit middel een aanval
uitlokken.
Duizeligheid, neiging tot flauwvallen, hartkloppingen, vooral bij te snel opstaan. Dit komt
doordat de bloeddruk daalt. Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op van een stoel. U
kunt dan het best even gaan liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een
kussen.
Deze klachten nemen na verloop van tijd meestal af, als u de spray wat vaker heeft gebruikt.
Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van een van de bovengenoemde bijwerkingen
ervaart waar u zich zorgen over maakt.
Terug naar boven
Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?
Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.
Hoe?
Bij een aanval van hartkramp
Neem bij een aanval rust. Mogelijk nemen de klachten dan al meteen af. Is dat niet het
geval, gebruik dan de spray.Ga indien mogelijk zitten, dan heeft u minder last van een
eventuele duizeligheid door de spray.Duw uw tong tegen het verhemelte en houd uw adem
even in. Spray dan onder de tong en sluit uw mond. Adem de spray NIET in. De opname via
het mondslijmvlies verloopt snel, zodat het middel vrijwel direct begint te werken.
De spray bevat een brandbare vloeistof. Spray daarom NIET in de buurt van open vuur of
bijvoorbeeld een brandende sigaret.Blijf hierna rustig zitten, tot de aanval over is.Als het
nodig is kunt u na vijf minuten nogmaals een pufje in de mond sprayen. Waarschuw direct
een arts als de pijn na drie keer gebruiken en na vijftien minuten nog niet is verdwenen. Dit
zou kunnen duiden op een hartinfarct.Het kan zijn dat u de spray in het donker of in een
noodsituatie moet gebruiken. Zorg er daarom voor dat u heeft geoefend met de spray door
een paar pufjes in de lucht te sproeien.
Bij acuut hartfalen
Ga indien mogelijk zitten, dan heeft u minder last van een eventuele duizeligheid door de
spray.Duw uw tong tegen het verhemelte en houd uw adem even in. Spray dan onder de
tong en sluit uw mond. Adem de spray NIET in. De opname via het mondslijmvlies verloopt
snel, zodat het middel vrijwel direct begint te werken.
3
De spray bevat een brandbare vloeistof. Spray daarom NIET in de buurt van open vuur of
bijvoorbeeld een brandende sigaret.Als het nodig is kunt u na drie minuten nogmaals een
pufje in de mond sprayen.Waarschuw direct een arts.
Wanneer?
U kunt de spray gebruiken zodra u een aanval van benauwdheid of pijn op de borst heeft.
U kunt ook een aanval van hartkramp voorkomen door de spray te gebruiken voorafgaand
aan een situatie waarvan u verwacht een aanval te krijgen, zoals lichamelijke inspanning,
emotionele spanningen of blootstelling aan koude. Gebruik de spray dan 2 tot 3 minuten voor
de te verwachten aanval.
Hoe lang?
Raadpleeg uw arts als dit middel bij een aanval steeds minder lijkt te werken of als u steeds
vaker pufjes nodig heeft. Mogelijk moet u overstappen op een ander middel of op een andere
behandeling.
Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten?
Gebruik dit middel zo snel mogelijk bij een aanval of als u verwacht een aanval van
hartkramp te krijgen.
Als ik dit medicijn gebruik, mag ik dan...
autorijden?
De eerste keren kunt u na het gebruik nog enige tijd duizelig zijn doordat de bloeddruk snel
afneemt. Pas daarom op met activiteiten die extra aandacht vergen, zoals deelname aan het
verkeer.
alcohol drinken?
Alcohol verwijdt de bloedvaten, net als dit middel. U kunt daardoor meer last krijgen van
duizeligheid. Pas daarom op met alcohol.
alles eten?
U mag alles eten.
Heeft dit medicijn een wisselwerking met andere medicijnen?
De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerking optreedt, zijn middelen tegen
erectiestoornissen. Gebruik geen middelen tegen erectiestoornissen, zoals sildenafil,
vardenafil en tadalafil. U kunt last krijgen van ernstige bijwerkingen.
Kan ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
Zwangerschap
Over het gebruik van dit middel tijdens zwangerschap is nog te weinig bekend om met
zekerheid te kunnen stellen dat het veilig is. Meld het in elk geval aan uw arts en apotheker
zodra u zwanger bent of dit binnenkort wilt worden.
Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Het is niet bekend of dit middel in de
moedermelk terecht komt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan de arts u
(tijdelijk) een ander middel voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt
gebruiken.
4
Kan ik zomaar met dit medicijn stoppen?
Als u dit middel af en toe gebruikt, dus enkele keren per week, kunt u op elk moment in één
keer met het gebruik van dit middel stoppen.
Recept nodig en welke toedieningsvormen?
Nitroglycerine is sinds 1952 internationaal op de markt. Nitroglycerine voor onder de tong is
op recept verkrijgbaar onder de merknaam Nitrolingual en als het merkloze Nitroglycerinum.
Het is te verkrijgen in een spray voor onder de tong.
5