moreel beraad - Jan Flameling

MOREEL BERAAD
Jan Flameling
(ISVW/PBLQ/Filosofisch Bureau Ataraxia)
onderwijs
trainingen
gesprekken
FILOSOFIE
• een onderzoek van je opvattingen met
behulp van ‘gereedschap’
• een training in (morele) oordeelsvorming
• een analyse van argumentatie en motivatie
• een manier om binnen een gespreksgemeenschap de orde van spreken, het
eigen spreken en het handelen van de
sprekers te onderzoeken (en veranderen)
DILEMMABERAAD
STAPPENPLAN 1.0
0 inventarisatie / keuze van casussen
-----------------------------------------------1 formuleer het dilemma
2 wie zijn de betrokkenen (met welke
belangen)? / wie zijn de probleemeigenaren? wie beslist? jij?
3 nadere informatie?
-----------------------------------------------voorlopige beslissing
4 breng pro / contra argumentatie in
kaart
5 beslissing
-----------------------------------------------6 gevoel?
Pro Contra
Ja Nee
Kan
Mag ik ….. ,
Moet
hoewel
terwijl…. ?
als
‘Ja’
en:
‘Nee’
STAPPENPLAN 1.0
0 inventarisatie / keuze van casussen
-----------------------------------------------1 formuleer het dilemma
2 wie zijn de betrokkenen (met welke
belangen)? / wie zijn de probleemeigenaren? wie beslist? jij?
3 nadere informatie?
-----------------------------------------------voorlopige beslissing
4 breng pro / contra argumentatie in
kaart
5 beslissing
-----------------------------------------------6 gevoel?
‘VUISTREGELS’
deugt je oordeel / handelen? toon je
voortreffelijkheid van karakter (arete)?
door welke waarden, beweegredenen,
motieven wordt je beslissing bepaald?
vuistregel 1: deug je?
doe je wat je behoort te doen? kun je je
voorstellen dat wat je wilt doen (je
maxime) door iedereen gedaan wordt,
zou moeten worden gedaan (wet)?
vuistregel 2: stel je voor: ‘maxime = wet?’
wat zijn de gevolgen van je beslissing /
handelen voor alle betrokkenen? heb je
voldoende rekening gehouden met het
schadebeginsel?
vuistregel 3: stel vast welke beslissing
de minste schade oplevert
(MORELE) OORDEELSVORMING
pro/ contra argumentatie
|
‘vuistregels’
1
deug je?
20-9-2016
2
categorische
imperatief
3
schadebeginsel
STAPPENPLAN 2.0
0 inventarisatie / keuze van casussen
-----------------------------------------------1 formuleer het dilemma
2 wie zijn de betrokkenen (met welke
belangen)? wie zijn de probleemeigenaren / wie beslist? jij?
3 nadere informatie?
-----------------------------------------------voorlopige beslissing
4 breng pro / contra argumentatie in
kaart
5 maak gebruik van de ‘vuistregels’
6 beslissing
-----------------------------------------------7 gevoel?
‘HET MIDDEN’
• moreel beraad (b)lijkt erop gericht te zijn
een keuze mogelijk te maken tussen ‘Ja’
of ‘Nee’
• het is echter ook mogelijk ‘het midden’
tussen ‘Ja’ en ‘Nee’ vast te leggen
• probeer tussen twee uiterste handelingsopties ‘het midden’ (to meson) te bepalen
• ‘Ja, mits…’ respectievelijk ‘Nee, tenzij…’
• het resultaat van het moreel beraad: de
condities / voorwaarden die het mogelijk
maken ‘Ja’ respectievelijk ‘Nee’ te zeggen
www.janflameling.nl