Bacteriële vaginose - diagnostiek PCR

Definitie Bacteriële Vaginose
• De verschuiving in de vaginale flora waarbij de normaal
dominant aanwezige Lactobacillen zijn vervangen door
anaerobe bacteriën.
Belang onderzoek
• Incidentie Fluor:
– 40-50/1000 vrouwelijke patiënten/ jaar *
• Symptomen Fluor:
– Abnormale (riekende) vaginale afscheiding
– Verhoogde pH
• Consequenties Fluor:
– Veroorzaakt klachten (riekende fluor, jeuk/irritatie)
– Verhoogt risico op SOA’s
– Verhoogt risico op complicaties bij zwangerschap (partus prematurus)
* Dekker JH et al NHG standaard Fluor vaginalis, Huisarts Wet 2005;48(9):459-66
Verwante ziektebeelden
• Top drie oorzaken fluor klachten:
– Candida spp
– SOA’s (waaronder: Trichomonas vaginalis)
– Bacteriële vaginose
• Geen onderscheid symptomen hiertussen
Huidige ideale diagnostiek BV
• Amsel score
– O.b.v. klinische kenmerken (HA-praktijk)
• Nugent score
– Gram preparaat (tijdrovend, subjectief)
• Kweek
– Meestal Gardnerella vaginalis
• Huidige BV Diagnostiek niet toerijkend
Diagnostiek BV
• Nieuwe test moet:
– Minder subjectief
– Minder tijdrovend
– Op basis van meer bacterie soorten
Meest voorkomende bacteriën
• Lactobacillus spp.
– Domineert in gezonde flora
– Gram positieve facultatief anaerobe staven
– Bescherming tegen kolonisatie d.m.v. waterstofperoxide,
melkzuur, biocines
– Meest voorkomende Lactobacillus spp. in vaginale flora:
•
•
•
•
L. crispatus
L. jensenii
L. gasseri
L. iners
Makkelijk kweekbare BV geassocieerde bacteriën
Gardnerella vaginalis (1955)
•
•
•
•
Facultatief anaerobe gram labiele staafje
Gevonden in ~97 procent van BV patiënten
Gevonden in ~55 procent gezonde vrouwen
Kenmerk: “Clue cells”
Moeizaam kweekbare BV geassocieerde bacteriën
• Mobiluncus curtisii (1984)
– Anaerobe gram positieve klein gekromd staafje
– Gevonden in ~ 52 procent van BV patiënten
– Gevonden in ~ 5 procent van gezonde vrouwen
• Atopobium vaginae (1999)
– Facultatief anaerobe gram positieve coccoid of staaf
– Gevonden in ~ 98 procent van BV patiënten
– Gevonden in ~ 20 procent gezonde vrouwen
Niet kweekbare BV geassocieerde bacteriën
Uitsluitend in moleculaire studies aangetoond
Megasphaera species (2004)
• Gevonden bij ~ 85 procent van BV patiënten
• Gevonden bij ~ 8 procent gezonde vrouwen
Bacterial Vaginosis Associated Bacteria (2005)
BV klachten %
• BVAB Type 1-3
Gezonde vrouwen %
BVAB 1
~ 25
~2
BVAB 2
~ 80
~ 10
BVAB 3
~ 25
~2
Commerciële BV kit
• Nadelen:
–
–
–
–
Amplificatie curves gaan van exponentiële fase over in lineaire fase
Geeft fout positieve signalen voor sommige species gevonden in vaginale flora
Geen bijbehorende Color compensation beschikbaar
Past niet in de huidige werkstroom routine PCR
• Dus afgekeurd
Voorstel nieuwe PCR
PCR 1
A. vaginae
PCR 2
Candida spp.
G. vaginalis
M. curtisii
Totaal bacterie PCR
Megasphaera spp.
Lactobacillus spp.
PhHV (IC)
Trichomonas vaginalis
Mogelijke PCR interpretatie
• Grenswaarden positieve PCR:
– Ct <30 voor G. vaginalis
– Ct <35 voor de overige pathogenen
• Pathogeen aanwezig = 1 punt
• Lactobacillus spp. << Totaal bacteriële load = 1 punt
• Score interpretatie:
– 0-1 = Negatief
– 2-5 = Positief
Invoeren nieuwe diagnostiek
•
•
•
•
•
•
•
•
Vloeibaar afname medium
Mogelijkheid voor self-swab
Controle op correcte afname
Ondanks hogere kosten, betere diagnostiek
Bij positieve PCR, mogelijkheid kweken
Consequenties voor therapie (in geval van Apotobium spp.)
Deels nog valideren
In de loop van 2014
Discussie
• Geen rol meer voor routine kweek (Gardnerella) bij aanvraag genitale
kweek
• Via PCR: alle BV geassocieerde species wel eenvoudig aan te tonen
waardoor betere diagnostiek
• Intra-individuele follow up: inzicht geven in de rol van verschillende
Lactobacillus spp in vaginale flora en relatie tot bacteriële vaginose
Met dank aan:
• Dr. J.G. Kusters, moleculair microbioloog UMC Utrecht
• Hanneke Goudsmit, Hogeschool Utrecht
• Drs. M.P.D. Deege, arts-microbioloog Saltro
Dank voor uw aandacht!
Reclame van Tindamax (tinidazol)