Inleiding Zuiveren Duurzaam Doelmatig Samenwerking < Vorige Volgende > Duurzaam en doelmatig zuiveren Visie op de toekomst van de afvalwaterketen sterke dijken schoon water Inleiding Zuiveren Duurzaam Doelmatig Samenwerking < Vorige Volgende > Hennie Roorda presenteert de visie op de afvalwaterketen Heemraad Hennie Roorda: ‘Met trots presenteer ik deze samenvatting van onze visie op de afvalwaterketen in het rivierengebied. Deze visie van Waterschap Rivierenland geldt tot en met 2021. Is een actuele visie dan nodig? Jazeker! De afgelopen jaren is de nadruk sterk komen te liggen op een doelmatige samenwerking en een verbreding van de duurzame invulling van taken. Ons denken over duurzaamheid is ingrijpend veranderd. We willen niet alleen vervuiling tegengaan, maar beschouwen afvalwater nu ook als een waardevolle bron van grondstoffen, energie en van schoon water. In de visie staan drie thema’s centraal: zuiveren, duurzaam en doelmatig. U leest wat u hierbij van ons mag verwachten. Wij werken natuurlijk nauw samen met gemeenten en alle andere partners in de waterketen. Want alleen gezamenlijk kunnen we een goede waterkwaliteit voor iedereen waarborgen!’ Wat de kern van onze visie op de afvalwaterketen is Het waterschap zorgt voor de inzameling en zuivering van afvalwater. Wij doen dat samen met onze partners. De grote uitdaging tot en met 2021 is om alle emissies die nu nog een knelpunt vormen, te reduceren tot een acceptabel niveau. We gaan maatregelen uitvoeren conform de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en de uitstoot van broeikasgassen reduceren. De titel Duurzaam en doelmatig zuiveren geeft helder aan waarvoor we staan. Onze kerntaak is en blijft het transport en het zuiveren van afvalwater en het (laten) verwerken van de restproducten. Wij doen dat zo duurzaam mogelijk. We gebruiken rioolwater als bron van grondstoffen, energie en schoon water. Ook hebben we doelmatig werken hoog in het vaandel staan. De samenleving verwacht terecht dat wij onze activiteiten uitvoeren tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten. Inleiding Zuiveren Duurzaam Doelmatig Samenwerking Wat het belang van de visie is Waarom een nieuwe visie nodig is Het huidige Waterbeheerprogramma loopt in 2015 af. Wij maken een nieuw programma voor de periode 2016 tot en met 2021. Onze visie vormt het fundament voor het onderdeel waterketen. We vermelden in het programma welke concrete maat­ regelen we willen nemen. Deze veranderingen hebben grote gevolgen voor de toekomstige inrichting van de waterketen. De waterschappen anticiperen hierop in het Klimaatakkoord Unie - Rijk Wij hebben als missie: Waterschap Rivierenland zorgt voor veilige dijken en een evenwichtig watersysteem. Deze missie is de basis voor ons werk. In de visie staat wat wij tot en met 2021 willen bereiken met de afvalwaterketen. De nieuwe visie was hard nodig. De wereld om ons heen verandert in rap tempo. Denk bijvoorbeeld aan fysieke veranderingen als klimaatverandering en technologische ontwikkelingen. En ook aan maatschappelijke en economische ontwikkelingen. < Vorige Volgende > uit 2010 en het Bestuursakkoord Water uit 2011. Ook zijn er afspraken over waterkwaliteit gemaakt op basis van de Europese Kaderrichtlijn Water. De sector heeft in de Routekaart afvalwaterketen tot 2030 een landelijke toekomstvisie geschetst. Wij hebben onze eigen visie daarop gebaseerd. Inleiding Zuiveren Duurzaam Doelmatig Samenwerking < Vorige Volgende > Zuiveren Waar we voor staan Waterschap Rivierenland zuivert het afvalwater om de gezondheid van de inwoners en de kwaliteit van het watersysteem te waarborgen. De kwaliteit van het gezuiverde afvalwater is wettelijk bepaald. Wij hanteren deze kwaliteitseisen als uitgangspunt voor de zuivering van het water. Daarnaast zorgen we voor het transport van afval­ water en het verwerken van reststoffen die na zuivering zijn overgebleven. Wat we willen bereiken Wij zorgen natuurlijk voor een goede waterkwaliteit. Is er een betere kwaliteit van het gezuiverde afvalwater nodig dan de basiskwaliteit? Dan leveren wij die! We maken een beoordeling met behulp van een waterkwaliteitstoets. Ook kijken we naar de maatschappelijke kosten en baten. Als er een duidelijke noodzaak voor een betere kwaliteit is, nemen we binnen een redelijke termijn maatregelen. Denk bijvoorbeeld aan KRW-maatregelen om de invloed van lozingen door een aantal rioolwaterzuiverings­installaties te verminderen. Het inzicht in het functioneren van watersystemen en alles wat daarmee samenhangt, neemt nog steeds toe. Wij staan open voor nieuwe concepten van sanitatie. Ook hebben we aandacht voor stoffen als hormoon­verstoorders, medicijnresten, microplastics en nanodeeltjes in het afvalwater. Hoe we het aanpakken Hoofdlijnen van onze aanpak zijn: • reduceren van lozingen van afvalwater tot een acceptabel niveau; • tijdig aanpassen van de afvalwater­ keten bij wijziging van kwaliteitseisen; • bij de bedrijfsvoering de hoogste prioriteit geven aan het voldoen aan lozingseisen; • direct actie ondernemen bij incidenten en calamiteiten waarbij lozingeisen worden overschreden; • tijdig oplossen van knelpunten in de bedrijfsvoering die (kunnen) leiden tot overschrijding van vergunningseisen; • actief volgen van de kennisontwikkeling en het beleid voor nieuwe stoffen; • positief reageren op de introductie van nieuwe sanitatieconcepten door anderen. Inleiding Zuiveren Duurzaam Doelmatig Samenwerking < Vorige Volgende > Duurzaam Waar we voor staan Waterschap Rivierenland maakt zich sterk voor het duurzame beheer van de waterketen. Dat houdt tegenwoordig meer in dan het verlagen van milieubelasting en het beperken van hinder. Wij beschouwen afvalwater ook als bron van nuttige energie en grondstoffen en van schoon water dat opnieuw kan worden gebruikt. Duurzaam betekent dus het creëren van waarde uit afvalwater. Bij het benutten van deze waarde streven we niet alleen naar het verminderen van de milieubelasting en het sluiten van kringlopen. We kijken ook of we met duurzame oplossingen kosten kunnen besparen of er zelfs geld mee kunnen verdienen. Wat we willen bereiken De Routekaart Afvalwaterketen tot 2030 is onze inspiratiebron. Daarnaast zijn er resultaatafspraken over duurzaamheid gemaakt in het Klimaatakkoord Unie - Rijk en de Meerjarenafspraken energie-efficiency. Op basis hiervan gaan wij door met energiebesparing en de opwekking van meer energie uit afvalwater. Het terugwinnen van grondstoffen staat nog in de kinderschoenen, net als de re­ductie van de uitstoot van broeikasgassen. We willen de mogelijkheden hiervoor onderzoeken. We kijken ook of we nieuwbouwprojecten op een duurzame wijze kunnen realiseren. Wij stimuleren daarnaast de duurzame eindverwerking van zuiveringsslib. Is er lokaal vraag naar afvalwater dat nuttig kan worden hergebruikt? Dan komen we in actie. Planet People Profit Hoe we het aanpakken Hoofdlijnen van onze aanpak zijn: • uitvoeren van duurzame maatregelen wanneer de investeringen binnen tien jaar kunnen worden terugverdiend of tot tariefsverlaging leiden; • onderzoeken bij projecten op zuiveringsinstallaties wat de mogelijkheden zijn voor terugwinning van grondstoffen, energiewinst en reductie van de uitstoot van broeikasgassen; • opdoen van ervaring met minstens twee voorbehandelingstechnieken om herbruikbare grondstoffen te winnen uit afvalwater voordat het de zuivering binnenkomt; • actief deelnemen aan kennisnetwerken; • streven naar een eigen duurzame energieopwekking van minstens 40 procent bij het zuiveringsbeheer; • vergisten van meer slib om daarmee de verwerking van restslib door andere partijen te verminderen; • streven naar het terugwinnen van 60 procent van het verwijderde fosfaat (deels zelf, deels door partners). Inleiding Zuiveren Duurzaam Doelmatig Samenwerking < Vorige Volgende > Doelmatig Waar we voor staan Doelmatigheid is voor Waterschap Rivierenland geen loze kreet. Wij willen bij het uitvoeren van onze activiteiten de maatschappelijke kosten zo laag mogelijk houden. We doen dit door: • kostenbewust te werken; • continu aandacht te besteden aan de verbetering van de bedrijfsvoering; • veel werk te maken van innovatie; • intensief samen te werken met andere partijen (dit onderwerp komt aan bod op de volgende pagina). nodig zijn. Ook werken we voortdurend aan de verbetering van de technische infrastructuur voor afvalwater. Verder belangrijk: we staan op de bres voor innovatie. Hierdoor kunnen we effectiever en efficiënter werken. Dan gaat het om technische, organisatorische en maatschappelijke maatregelen. Wat we willen bereiken Wij blijven scherp op de kosten letten. In het Bestuursakkoord Water staan afspraken om de toename van de kosten te beperken. Onze begroting voor zuiveringsbeheer mag daarom tussen 2010 en 2020 slechts een paar procent stijgen. De afspraken zijn gebaseerd op het prijspeil van 2010; inflatie en loonontwikkeling tellen niet mee. Wij zijn continu bezig met het verbeteren van werkprocessen. We zorgen ervoor dat onze medewerkers de kennis en vaardig­ heden hebben die nu en in de toekomst Hoe we het aanpakken Hoofdlijnen van onze aanpak zijn: • koppelen van de begroting en de meerjarenraming aan de financiële doelen voor 2020 van het Bestuursakkoord Water; • niet alleen kijken naar onze eigen kosten van beheeractiviteiten, maar ook naar die van andere publieke organisaties; • toepassen van asset management bij vervangingsinvesteringen en de bedrijfsvoering van technische installaties; • beoordelen van de kosten van maat­ regelen en investeringen tijdens de hele levenscyclus van investeringen; • verbeteren van werkprocessen door onder meer ‘lean management’ en samenwerking; • uitvoeren en regelmatig herzien van de slibstrategie; • centraliseren en vergroten van de schaal van zuiveringsinstallaties; • invoeren van centrale besturing door een regiekamer; • benutten van netwerken voor het delen van kennis over innovatie; • vertalen van nieuwe ontwikkelingen naar de praktijk door studies en pilots. Inleiding Zuiveren Duurzaam Doelmatig Samenwerking < Vorige Volgende > Samenwerking Wat het belang van samenwerking is Waterschap Rivierenland is uiteraard niet op eigen houtje bezig. Wij werken nauw samen met alle partijen in de afvalwaterketen. Dat is essentieel om doelmatig, duurzaam en effectief afvalwater te transporteren en te zuiveren. We gaan in twee beleidsdocumenten uit­gebreid in op dit onderwerp: Strategie samenwerken in de waterketen en Samen door één buis (over het rioleringsbeleid). Wij werken intensief samen met de gemeenten in het rivierengebied. In het Bestuursakkoord Water zijn daarover afspraken gemaakt. Ook werken we samen met allerlei andere partijen, zoals andere waterschappen, bedrijven, burgers, kennisinstituten en verwerkers van slib. Hoe we samenwerken Een integrale ketenbenadering staat voorop. We kijken dus verder dan onze eigen taken en verantwoordelijkheden. Is het effectief mogelijk om gedrag van burgers en bedrijven te veranderen? Dan nemen we actie. Wij streven samen met de gemeenten ernaar dat de hele afvalwaterketen functioneert alsof het één systeem is. We zoeken hierbij naar kansen om winst te behalen door: • OAS-studies uit te voeren (OAS staat voor Optimalisatie Studie Afvalwater systeem); • gezamenlijk plannen te maken; • investeringsprogramma’s op elkaar af te stemmen. Hoe we het aanpakken Hoofdlijnen van onze aanpak zijn: • uitgaan van de beleidsdocumenten Strategie samenwerken in de water­ keten en Samen door één buis; • samen met gemeenten de stap maken van praten over naar echt samenwerken op de werkvloer; • organiseren van het gezamenlijk beheer van de afvalwaterketen, bij voorkeur op het niveau van regionale clusters van gemeenten; • betrekken van andere partijen om nieuwe mogelijkheden te ontwikkelen. Meer weten? Kijk op onze site. Hier vindt u de complete visie Duurzaam en doelmatig zuiveren. Colofon Tekst: Hans Klip Tekstproducties Fotografie: Waterschap Rivierenland Redactie: Waterschap Rivierenland Ontwerp: Het Lab ontwerp en advies december 2013