Top margin 1

IP/01/1357
Brussel, 2 oktober 2001
Trans-Europees netwerk: de Commissie zet alle
krachten op de knelpunten en een beperkt aantal
grote projecten.
In aansluiting op het nieuwe Witboek over vervoer1 stelt de Europese
Commissie thans voor de investeringen te
concentreren op
infrastructuurprojecten van het trans-Europese vervoersnet waarmee
knelpunten kunnen worden opgeheven en congestie kan worden bestreden.
Bij deze gelegenheid stelt de Commissie tevens voor de lijst van grote
prioritaire projecten bij te werken en het maximale percentage voor
communautaire financiering van bepaalde kritieke spoorwegprojecten en
grensoverschrijdende projecten met kandidaat-lidstaten op te trekken. « De
heden voorgestelde herziening van de communautaire richtsnoeren voor het
trans-Europese netwerk is in de eerste plaats gericht op het ontlasten van de
hoofdverbindingen en het wegwerken van knelpunten die het trans-Europese
netwerk verstikken in verschillende gebieden die voor de economie en voor
het goed functioneren van onze samenleving van vitaal belang zijn, »
verklaarde Loyola de Palacio, Vice-voorzitter die met energie en vervoer is
belast, « deze herziening vormt een essentieel onderdeel van de
tenuitvoerlegging van het nieuwe Witboek, » voegde zij daaraan toe.
Het trans-Europese vervoersnet verwerkt bijna de helft van het totale goederen- en
reizigersverkeer, het vormt dan ook het echte aderstelsel van de Unie. In de
afgelopen jaren hebben het overmatige gebruik van het goederenvervoer over de
weg, de spectaculaire vlucht van het luchtvervoer en het falen van de spoorwegen
echter de congestie op de hoofdverbindingen nog vergroot. De onbalans tussen de
vervoerstakken, in het voordeel van de weg, en tussen de regio's wordt steeds
groter. Ongeveer 10% van het wegennet en 20% van het spoorwegnet vormen
knelpunten. Eén vlucht op drie heeft een vertraging van meer dan 15 minuten.
Desondanks moet worden geconstateerd dat de werkzaamheden op het transEuropese vervoersnet niet zo snel opschieten als gepland, met name bij
grensoverschrijdende projecten. Oorzaken daarvan zijn een toenemend gebrek aan
overheidsmiddelen en een te traag investeringstempo.
1
Verschenen op 12 september 2001 en beschikbaar op de website
http://europa.eu.int/comm/energy_transport/fr/lb_fr.html
In deze omstandigheden kan een vlucht naar voren met het plannen van nieuwe
infrastructuurvoorzieningen geen acceptabel antwoord vormen. De Commissie stelt
bijgevolg voor de richtsnoeren voor het trans-Europese netwerk in drie grote lijnen bij
te stellen: concentratie van de werkzaamheden op de totstandbrenging van het
netwerk waartoe reeds was besloten, waarbij de investeringen voornamelijk worden
gebruikt voor het opheffen van knelpunten, aanvulling van de lijst van 14 grote
prioritaire projecten2 met een beperkt aantal nieuwe projecten en ten slotte
verhoging van het maximale percentage voor communautaire steun van 10 tot
20% voor grensoverschrijdende spoorwegprojecten door natuurlijke barrières of
andere categorieën van projecten aan de grenzen met kandidaat-lidstaten.
De investeringen
knelpunten.
gericht
aanwenden
voor
het
opheffen
van
De Commissie stelt voor de prioriteiten van het trans-Europese netwerk te beperken
en te wijzigen om de capaciteit van het trans-Europese netwerk te optimaliseren
door de investeringen te concentreren op: de totstandbrenging van een spoorwegnet
met voorrang voor goederen en met aansluiting op havens; de totstandbrenging van
het netwerk voor snel reizigersvervoer waarin het rail- en luchtvervoer zijn
geïntegreerd; intelligente vervoersystemen voor verkeersmanagement langs
dichtgeslibde grote verbindingswegen.
Een beperkt aantal nieuwe prioritaire projecten.
Van de 14 in 1994 in Essen in aanmerking genomen specifieke projecten zijn er
reeds drie voltooid en van de lijst geschrapt: de luchthaven van Malpensa, de
Øresund-brug/tunnel en de conventionele spoorverbinding tussen Cork en Belfast.
Hoewel de uitvoering van de overige projecten vordert, hebben de twee projecten
waarbij lange tunnels door de Alpen worden aangelegd, nl. Lyon-Turijn en de
Brennerverbinding, met moeilijkheden te kampen in verband met technische en
financiële onzekerheden en het tijdschema. De Commissie bevestigt de hoge
prioriteit die zij aan deze beide projecten toekent en roept de betrokken partijen op
deze essentiële projecten voor de ontwikkeling van de intermodaliteit in het
kwetsbare Alpengebied tot een goed einde te brengen. De Commissie stelt ten slotte
voor 6 nieuwe projecten en nieuwe secties aan 2 bestaande projecten toe te voegen:
de spoorverbinding met grote capaciteit door de Pyreneeën; het
wereldomspannende satellietgestuurde systeem voor radionavigatie en
plaatsbepaling Galileo; hogesnelheidstrein en gecombineerd vervoer in OostEuropa; de brug/tunnel van de Fehmarn Belt tussen Denemarken en Duitsland; de
verbetering van de bevaarbaarheid van de Donau tussen Straubing en Vilshofen; de
interoperabiliteit van het Iberische hogesnelheidsnet; de toevoeging van de
gemengde lijn voor goederenvervoer en hogesnelheidstrein tussen Montpellier en
Nîmes; de uitbreiding van het Brennerproject van München tot Verona om er de
verbinding Verona-Napels en de tak Bologna-Milaan op aan te sluiten. Voor deze
nieuwe projecten is een totale investering van meer dan 66 000 miljoen € vereist die
via nationale, regionale en communautaire openbare en particuliere financieringen
bijeen moeten worden gebracht. De nieuwe projecten zijn in bijlage I nader
beschreven.
2
Op de Europese Raad van Essen in december 1994 hebben de staatshoofden en
regeringsleiders een lijst van 14 specifieke projecten opgesteld waaraan bijzonder belang
wordt gehecht.
Verhoging van de financiële steun van de Gemeenschap voor kritische
grensoverschrijdende projecten.
De ervaring toont aan dat in bepaalde gevallen, met name die met
grensoverschrijdende
spoorwegprojecten,
het
huidige
maximale
deelnemingspercentage van 10% niet stimulerend genoeg is om een hefboomeffect
te hebben en om op gecoördineerde wijze de noodzakelijke particuliere of openbare
middelen te mobiliseren. In verband met de beoogde revitalisering van het spoor,
zoals aangekondigd in het Witboek over vervoer, stelt de Commissie voor de
communautaire voorschriften inzake financiële bijstand voor het trans-Europese net
te wijzigen en dit percentage tot 20% te verhogen voor « kritische »
spoorwegprojecten met grote toegevoegde waarde voor de Gemeenschap die
natuurlijke barrières overschrijden, alsook voor projecten – voor alle vervoerstakken die in grensgebieden met kandidaat-landen zijn gesitueerd en tot doel hebben
knelpunten op te heffen en de veiligheid van de infrastructuur te verbeteren.
Naar aanleiding van deze wijzigingen stelt de Commissie voor de kaarten van de
plannen technisch bij te werken en er de meest recente communautaire
milieuwetgeving in te verwerken. Deze voorstellen liggen geheel in de lijn van het
verzoek van de Europese Raad van Göteborg een hogere prioriteit toe te kennen
aan spoorwegen, waterwegen en het zeevervoer over korte afstand, het intermodale
vervoer en de bijbehorende aansluitingen. Deze voorstellen vormen een eerste
stadium. Het volgende stadium zal een grondigere herziening van de beleidslijnen
ter voorbereiding van het trans-Europese netwerk voor 2020-2025 in een uitgebreide
Unie inhouden, die vanaf 2004 moet worden voorgesteld.
Nadere informatie over de situatie van de trans-Europese vervoersnetten is te
vinden op het volgende internetadres:
http://europa.eu.int/comm/transport/themes/network/english/ten-t-en.html
Bijlage I
Lijst van door de Commissie voorgestelde nieuwe prioritaire projecten
Spoorverbinding met grote capaciteit door de Pyreneeën:
per dag rijden meer dan 15000 vrachtwagens door deze bergen. Het verkeer neemt
nog steeds toe (+10% per jaar). In deze context lijkt de aanleg van nieuwe
spoorlijnen in het centrale gebied van de Pyreneeën onvermijdelijk. De beslissing
over het tracé wordt aan de betrokken landen overgelaten.
Wereldomspannend satellietgestuurd radionavigatie- en plaatsbepalingssysteem (Galileo):
dit programma met aanzienlijke mogelijkheden voor verkeersmanagement en
informatie aan de gebruikers van het trans-Europese netwerk vereist een intensieve
ontwikkelingsfase tot 2005 en vervolgens een ontplooiingsfase om in 2008 in gebruik
te kunnen worden genomen.
Hogesnelheidstrein/gecombineerd vervoer naar Oost-Europa:
de oost-westverbindingen tussen de lidstaten en de kandidaat-landen zijn
onvoldoende ontwikkeld. Het handelsverkeer met deze landen genereert nochtans
aanzienlijke verkeersstromen die in volle groei zijn. Het project tussen Stuttgart –
München – tot Salzburg/Linz – Wenen omvat 713 km aan te passen of aan te
leggen rails voor hogesnelheids- en goederenverkeer. De uitvoering ervan in
combinatie met die van de HST van Parijs naar Straatsburg zal een ononderbroken
verbinding tussen Parijs en Wenen mogelijk maken.
De Fehmarn Belt:
de brug/tunnel over/onder de natuurlijke barrière van de Fehmarn-zeestraat
tussen Duitsland en Denemarken is een essentiële schakel voor de voltooiing van
de noord-zuidverbinding. Dit project op de route met onder meer de onlangs in
gebruik genomen vaste verbinding over de Øresund zal de oevers van deze 19 km
brede zeestraat met elkaar verbinden.
Straubing-Vilshofen:
dit project beoogt de verbetering van de bevaarbaarheid van de Donau tussen
Straubing en Vilshofen in Duitsland. Dit gedeelte met onvoldoende diepgang moet
over een lengte van ongeveer 70 km worden aangepast om de continue doorvaart
van schepen mogelijk te maken. De gekozen technische varianten moeten zoveel
mogelijk het milieueffect trachten te beperken.
De interoperabiliteit van het Iberische hogesnelheidsnet:
het verschil in spoorbreedte tussen het spoorwegnet op het Iberische schiereiland en
de rest van het trans-Europese net is een belangrijk historisch obstakel voor het
efficiënt functioneren van het gehele Europese spoorwegnet. Dit project beoogt de
ontwikkeling van het Iberische net overeenkomstig de Europese normen.
Toevoeging van de gemengde lijn goederen/hogesnelheidstrein tussen
Montpellier en Nîmes
aan het HST-project Madrid-Barcelona-Montpellier (TGV Sud). De aanleg van deze
lijn met een lengte van 50 km zal het mogelijk maken de TGV Sud aan te sluiten op
de verbinding Parijs-Marseille en het goederenverkeer vergemakkelijken.
Uitbreiding van het Brennerproject München-Verona om er de verbinding
Verona-Napels en de tak Bologna-Milaan op aan te sluiten
met nieuwe hogesnelheidslijnen over een lengte van 830 km. Deze uitbreiding zal
betere verbindingen mogelijk maken tussen de grote steden en industriegebieden op
het Italiaanse schiereiland met Noord-Europa via de Brennerverbinding.
Bijlage II
Overzicht van het nieuwe voorstel voor specifieke projecten (11
projecten + 6 nieuwe)
Hogesnelheidstrein/gecombineerd vervoer noord – zuid:
- München – Nürnberg – Erfurt – Halle/Leipzig – Berlijn
- Brenneras : Napels – Verona – München en Bologna – Milaan
Hogesnelheidstrein PBKAL (Parijs – Brussel – Keulen – Amsterdam –
Londen):
-
België: grens Frankrijk/België – Brussel – Luik – grens België/Duitsland
Brussel – grens België/Nederland
Verenigd Koninkrijk: Londen – toegang tot de Kanaaltunnel
Nederland: grens België/Nederland – Rotterdam – Amsterdam
Duitsland: (Aken) G27 Keulen – Rijn/Main
Hogesnelheidstrein zuid:
- Madrid – Barcelona – Perpignan – Montpellier – Nîmes
- Madrid – Vitoria – Dax
Hogesnelheidstrein oost:
- Parijs – Metz – Straatsburg – Appenweier – (Karlsruhe) met secties Metz –
Saarbrücken – Mannheim en Metz – Luxemburg
Conventionele spoorlijn/gecombineerd vervoer: Betuwelijn
- Rotterdam – grens Nederland/Duitsland – (Rijn/Roer)
Hogesnelheidstrein/gecombineerd vervoer Frankrijk – Italië
- Lyon – Turijn
- Turijn – Milaan – Venetië – Trieste
Griekse autowegen:
- Pathe: Rio Antirio, Patra – Athene – Thessaloniki – Promahon
Griekenland/Bulgarije)
- Via Egnatia: Igoumenitsa – Thessaloniki – Alexandroupolis – Ormenio
Griekenland/Bulgarije) – Kipi (grens Griekenland/Turkije)
Multimodale verbinding Portugal – Spanje – Midden-Europa
Noordse driehoek (rail/weg)
Wegverbinding Ierland/Verenigd Koninkrijk/Benelux
(grens
(grens
Hoofdlijn westkust (rail)
Wereldomspannend
satellietgestuurd
navigatiesysteem (Galileo)
plaatsbepalings-
en
Hoge-capaciteitsverbinding door de Pyreneeën
Gecombineerd vervoer/hogesnelheidstrein in Oost-Europa:
- Stuttgart – München – Salzburg/Linz – Wenen
Verbetering van de bevaarbaarheid van de Donau tussen Vilshofen en
Straubing
Interoperabiliteit
spoorwegnet
voor
hogesnelheidsverkeer
van
het
Fehmarn Belt: vaste verbinding tussen Duitsland en Denemarken
Iberische