shock

shock
SHOCK en uitwendige bloedingen nemen een
bijzondere positie in tussen ‘stoornissen in de
vitale functies’ en ‘plaatselijke stoornissen’
shock
Psychisch:
tijdelijke blokkade van alle geestelijke functies
door bijv. hevige angst of paniek
shock
Lichamelijk:
levensbedreigende verlaging van de bloeddruk (= hypotensie)
waardoor de weefsels en organen, waaronder de hersenen,
onvoldoende of in het geheel niet meer worden doorbloed
(= circulatoire shock)
shock
SHOCK is een toestand die het gehele lichaam betreft
en die aangeeft dat er een zeer ernstige stoornis
bestaat die, onbehandeld, spoedig tot de DOOD kan
leiden
shock
Shock is een circulatoire insufficiëntie waarbij de balans verstoord is
tussen zuurstof toevoer en zuurstof verbruik in de weefsels
Shock en de Bloedsomloop
Hart en bloedvaten vormen het cardiovasculair circuit.
En zorgen samen met de inhoud (het bloed) voor een voldoende zuurstof
voorziening in de weefsels
Het systeem moet integraal en gevuld zijn, en de pomp dient goed te werken
Circulatie en Perfusie
Het rondgepompt bloed bezorgd zuurstof, voedingsstoffen en andere
essentiële stoffen naar de periferie, en voert afval materialen van de
periferie weg
shock
De Componenten van het systeem
Het hart dient het bloed efficiënt rond te pompen
Het bloed moet in zulk een staat en hoeveelheid aanwezig zijn dat het op de
correcte manier als drager van de stoffen kan fungeren
De bloedsomloop dient als systeem zijn integriteit te behouden om efficiënt
te kunnen functioneren
Indien één of meerdere van deze elementen uit balans is, en daardoor het
systeem als geheel inadequaat wordt, spreekt men van shock
De verschillende hoeken van waaruit het systeem aangevallen wordt,
determineren de “soorten” shock
De resulterende inadequaatheid van het systeem is soms het enige
gemeenschappelijk element in de verschillende “soorten” shock
shock
Shock bij acuut zieken:
•Eerstehulpverlener kan deze niet behandelen
•Eerstehulpverlener heeft een signaalfunctie
•Er is een zeer ernstig probleem
•Eerstehulpverlener moet direct deskundige hulp
alarmeren
shock
Shock bij een ongevalslachtoffer – oorzaak bloedverlies
– ontstaat al bij 20% verlies van de oorspronkelijke
hoeveelheid bloed
Bij volwassenen 1 liter, bij kinderen veel eerder
shock
Op grond van ongeval gebeuren en/of de situatie
bedacht zijn op inwendige bloedingen b.v. buikletsel of
breuken van grote botten
Kans op shock
shock
•SHOCK levensbedreigend karakter, snelle alarmering
gewenst
•Inwendige bloedingen – Eerstehulpverlener kan
bloeding niet stoppen
•Uitwendige bloedingen – Eerstehulpverlener moet
deze onmiddellijk stoppen
shock
Soorten shock:
•shock door bloed-, vocht- of plasmaverlies of tekort
•neurogene shock
•septische of toxische shock
•overgevoeligheidshock (anafylactische shock)
•traumatische shock
•cardiale shock
shock
Shock door bloed-, vocht- of plasmaverlies of tekort
Bloed, vocht of plasma stroomt uit of gaat inwendig
verloren door b.v. bloedingen, ernstige diarree of
verbrandingen
Bij verbranding kan dit wel 24 uur na de verbranding
het geval zijn
shock
Neurogene shock.
Er ontstaat een plotselinge verwijding van het bloedvatenstelsel
waarin een gedeelte van het bloed als het ware verdwijnt
Dit bloed is net zo goed aan de circulatie onttrokken als wanner
het door een bloeding verloren zou zijn gegaan
Ontstaat b.v. door een klap in de buik zonder een inwendige
bloeding
Door de klap werken zenuwen naar de bloedvaten in de buik
(tijdelijk) niet meer, en gaan de bloedvaten daar openstaan
en functioneren als bloedpool
shock
Septische of toxische shock.
Bij ernstige infecties kunnen bacteriën giftige afvalstoffen
(toxine)
produceren
Er ontstaat door koorts, zweten, misselijkheid en braken
vaak al in een eerder stadium een vochttekort
Deze giftige afvalstoffen brengen in het vaatsysteem een
verlamming teweeg waardoor algehele vaatverwijding optreedt
Het probleem van deze shock is, dat de koorts en andere
verschijnselen van de infectie (rood uiterlijk, warm
aanvoelen) het beeld kunnen verdoezelen
Deze shock wordt ook wel de warme shock genoemd
Shock
Septische of toxische shock.
Shock
Septische of toxische shock.
Shock
Septische of toxische shock.
shock
Overgevoeligheidsshock (anafylactische shock) 1
Dit is de meest spoedeisende shock, die het gevolg
is van een allergische reactie, waarbij histamine – een
vaatverwijdende stof – is vrijgekomen
Deze shock kan optreden bij een eiwitovergevoeligheid na
b.v. vaccinaties of na een verkeerde bloedtransfusie of een
steek van een wesp
shock
Overgevoeligheidsshock
(anafylactische shock) 2
Verschijnselen zowel apart als naast elkaar voorkomen:
•
flauwte met bleekheid, verdwijnen van de polsslag, ernstige
benauwdheid met
• luidruchtig ademen
• bleek/blauw zien, krampen en waterzucht (zwellingen) van
de bovenste
• luchtwegen
• jeukende huiduitslag
• braken, buikkrampen en diarree
De verschijnselen kunnen al snel na het contact optreden
shock
Traumatische shock 1
Uitgebreide weefsel beschadigingen, vooral bij slachtoffers die lange tijd met
romp of ledematen bekneld hebben gezeten
Tijdens de beknelling een goede algemene
toestand: pols, ademhaling en bewustzijn zijn normaal
Na bevrijding kan s.o. snel, maar ook pas na enkele uren in shock geraken
Getroffen lichaamsdeel kan sterk zwellen en/of gekleurde
striemen en/of blaren vertonen
Getroffen lichaamsdeel kan gevoelloos of verlamd zijn
shock
Traumatische shock 2
Beknelling (crush) is veel weefsel in zuurstofnood
geraakt
Weefselcellen worden lek en trekken veel zout en vocht aan
Bloedplasma gaat zich in het getroffen lichaamsdeel ophopen
(shock, zwelling, striemen).
Beschadigde spierweefsels
Afgeknelde lichaamsdeel, giftige stoffen in de bloedbaan.
Giftige afbraakproducten, nieren ernstig beschadigd
Slachtoffer kan overlijden
shock
Cardiale shock.
Geen wanverhouding tussen
hart en bloedvolume en het vaatstelsel,
het hart functioneert niet goed
Beschadiging van het hart
de pompwerking is verminderd
(b.v. bij een hartinfarct, hartspierontsteking of bij
ernstige hartritmestoornissen)
shock
Soorten shock:
•shock door bloed-, vocht- of plasmaverlies of tekort
•neurogene shock
•septische of toxische shock
•overgevoeligheidshock (anafylactische shock)
•traumatische shock
•cardiale shock