Kanker genezen met slangengif? Gemaakt door: Luc Verbrugge Maarten Uyterwijk Fleur Peeters Martijn Bemelmans V4A V4C V4C V4C - ANW-werkstuk - Inleverdatum: 12-06-13 - Naam docent: dhr. R. Verstappen Inhoudsopgave Voorwoord ..............................................................................................................................................3 Inleiding...................................................................................................................................................4 Hypothese .............................................................................................................................................6 Materiaal .................................................................................................................................................7 Benodigdheden per stap .......................................................................................................................7 Methode ...................................................................................................................................................9 Stap 1 ....................................................................................................................................................9 Stap 2 ..................................................................................................................................................10 Stap 3 ..................................................................................................................................................10 Stap 4 ..................................................................................................................................................10 Stap 5 ..................................................................................................................................................11 Stap 6 ..................................................................................................................................................11 Stap 7 ..................................................................................................................................................11 Stap 8 ..................................................................................................................................................11 Stap 9 ..................................................................................................................................................12 Stap 10 ................................................................................................................................................12 Stap 11 ................................................................................................................................................12 Stap 12 ................................................................................................................................................12 Scenario 1 ...........................................................................................................................................12 Scenario 2 ...........................................................................................................................................13 Vervolg scenario 2..............................................................................................................................13 Scenario 3 ...........................................................................................................................................13 Vervolg scenario 3..............................................................................................................................13 Vervolg scenario 1..............................................................................................................................13 Stap 13 ................................................................................................................................................13 Stap 14 ................................................................................................................................................14 Stap 15 ................................................................................................................................................14 Stap 16 ................................................................................................................................................15 Bronvermelding ....................................................................................................................................16 Bronvermelding voor de methode ......................................................................................................16 Bronvermelding onderzoek module 3 ................................................................................................17 Bronvermelding voor de inleiding......................................................................................................18 Bronnen met toegevoegde waarde......................................................................................................19 Bronvermelding wetenschapper .........................................................................................................19 2 Voorwoord Wij hebben een onderzoek gedaan over de ontwikkeling van slangengif. Met deze achtergrondinformatie zijn we ons gaan verdiepen in de medische kant van het slangengif. Zo kwamen we op een gebied waar nog weinig onderzoek naar was gedaan. Zo kwamen wij op ons onderzoek over slangengif dat mogelijk tumoren kan doden/verzwakken. In de volgende pagina’s wordt uitgelegd hoe wij tot dit onderzoek zijn gekomen, daarna leggen wij de methode van dit onderzoek uit. De inleiding en methode worden ondersteund door materiaal, hypothese, bronvermelding. 3 Inleiding We hebben als onderwerp convergente evolutie gekozen. Om meer te weten te komen over dit begrip leek het ons handig om eerst het begrip evolutie te begrijpen. De evolutietheorie van Darwin beschrijft dat één nakomeling niet precies gelijk is aan de ander. Als gevolg van telkens andere veranderingen in de ecologische parameters zullen telkens andere variaties in het voordeel of in het nadeel werken van de organismen. Toeval en noodzakelijkheid regeren het leven. Op ten duur, zo beargumenteert Darwin, kunnen op deze manier hele nieuwe soorten ontstaan. Hierna zochten we uit wat co-evolutie is, namelijk: het fenomeen dat verschillende organismen invloed op elkaar uitoefenen en daardoor evolueren, ofwel veranderen. Dit kan op verschillende manieren: -competitie: als de aanwezigheid van de ene soort de groei van de andere soort remt. - exploitatie: de ene soort heeft de andere wel nodig, maar het omgekeerde geldt niet. Sterker nog, de belaagde soort probeert onder de relatie uit te komen - mutualisme: twee soorten die elkaar echt nodig hebben om te overleven. Ze maken gebruik van elkanders eigenschappen Bij dit onderwerp vroegen wij ons af of co-evolutie ook van toepassing zou kunnen zijn bij het produceren van toxides. Op dit punt gingen we veel bronnen zoeken, waardoor we ook onze wetenschapper konden vinden. Al snel bleek dat elk individueel gif compleet anders is dan welk ander gif dan ook. Zo zijn wij naar een breed onderwerp gegaan waarin we een aantal van deze verschillende giffen uit verschillende organismen, zoals het vogelbekdier, slangen en planten zijn tegengekomen. Al snel bleek dat elk gif op zijn eigen manier geëvolueerd is en dat er zelfs een aantal organismen zijn, waaronder het vogelbekdier, die een complete mengelmoes van giffen van allerlei organismen, zelfs uit verschillende koninkrijken, produceren. Al snel vroegen wij ons af wat de gevolgen zijn van het binnenkrijgen van de verschillende ontdekte giffen, als mens-zijnde. Uiteraard kon niet elk gif tot sprake komen, dus moesten wij ons verdiepen in het gif van één specifiek organisme. Dit werd uiteindelijk dat van de slang. Er zijn drie hoofdgroepen slangengif te onderscheiden, namelijk: 1. Cytotoxisch gif; dit type gif heeft effect op de cellen en zal ze dan ook uiteindelijk doden. 2. Neurotoxisch gif; dit type gif tast de zenuwen aan. Prikkels kunnen niet meer doorgegeven worden door het blokkeren van het transport van de natriumionen door de wand, waardoor de zenuwcel onwerkzaam wordt gemaakt. Er zijn vele soorten neurotoxines. Ze komen voor op planten, dieren en bacteriën. - Tetrodotoxine, ofwel TTX. Slechts één milligram of minder is voldoende om een volwassen mens te doden. - Clostridium botulinum en Clostridium butyricum bacteriën produceren het zeer giftige botuline. Inname van de toxine-producerende bacterie leidt tot spierzwakte, zenuwuitval en in het ergste geval de dood. - Saxitoxine. Dit neurotoxine wordt geproduceerd door bepaalde soorten giftige algen, de zogenaamde dinoflagellaten De alg maakt het saxitoxine aan binnen de eigen celwand, en scheidt dit niet uit. Het toxine kan dus alleen via een voedselketen in mensen terechtkomen. 3. Haemotoxisch gif; dit type gif heeft een effect op het bloed. - Het zorgt ervoor dat de rode bloedcellen uit elkaar vallen. Hierdoor wordt er te weinig 4 zuurstof rondgepompt in het lichaam. De longen en het hart gaan heel snel werken om dit weer goed te maken met als gevolg uitputting. De schade zit hierbij op de vitale organen als het brein, de lever, de nieren en het hart. - Ook zorgt het ervoor dat het bloed aan elkaar gaat plakken en bloedproppen die het bloed tegenhoudt vormt. - Verder heeft haemotoxisch gif ook eigenschappen van cytotoxisch gif en kan direct en indirect het weefsel van het lichaam aantasten. Deze verschillende soorten gif worden door de slangen overgebracht via hun tanden. Er zijn 4 soorten tanden die ieder hun gif anders overbrengen. Aglyf wil zeggen dat de slang geen giftanden heeft. Het kan zijn dat de slang geen tanden heeft, maar wurgslangen worden ook aglyf genoemd Opisthoglyfe slangen hebben hun giftanden achterin de bek. Dit betekent dat de prooi pas wordt vergiftigd wanneer hij in de bek van de slang zit. Proteroglyfe slangen hebben korte giftanden voorin de bek. Slangen met dit type tanden zijn vaak het meest giftig. Dit omdat het toedienen van het gif niet gemakkelijk is. Solenoglyf betekent ‘buisvormige tand’. Deze slangen hebben het verst ontwikkelde gifapparaat en uitzonderlijk grote giftanden die naar achteren gevouwen kunnen worden. Voordat we ons verder op microscopisch niveau zouden gaan verdiepen kwamen we op een volgende vraag; zou slangengif de mens ook kunnen helpen? Een slangenbeet laat gif los in het lichaam van een prooi. Dit gif valt, zoals eerder ontdekt, in een mum van tijd de vitale delen van dit organisme aan, waardoor deze vaak binnen enkele seconden overlijdt. Een lage dosis van dit gif kan echter (soms) grote medische hulp bieden. Als een mens met een hart waarvan de hartspieren niet hard genoeg samentrekken om het bloed goed rond te kunnen pompen een kleine hoeveelheid van een bepaald gif binnenkrijgt dat ervoor zorgt dat de hartspieren extra hard samentrekken, wat normaalgesproken dus zorgt voor een te harde samentrekking waar de dood op volgt, betekent dit voor de patiënt met het zwakke hart dat zijn hartspieren weer sterk genoeg zijn om het bloed goed rond te kunnen pompen. Zo kunnen er nog vele andere medische doorbraken gemaakt worden met het “gevaarlijke” slangengif. Dit deelonderwerp van ons onderzoek vonden we zó interessant dat we vanaf dit moment besloten hadden ons alleen nog maar de concentreren op de medische kant van het slangengif. Al snel vonden we een interessant artikel dat uitlegde dat bijengif, dat normaal gesproken schadelijk is voor de mens, na een beetje modificeren wel eens het geneesmiddel tegen het hiv-virus zou kunnen zijn. Het gif melittine, het hoofdbestanddeel van het toxine van de honingbij, kan het hiv-virus namelijk vernietigen door gaten te prikken in het omhulsel van het virus. Zo hebben onderzoekers aan de universiteit van Washington aangetoond. Als het gif wordt ingespoten, worden nanodeeltjes, met een beschermbumper, kleiner dan het virus, ingespoten. De melittine fuseert met het hiv-virus, waardoor het als het ware begint te vechten en zo scheurt het omhulsel van het virus. Het virus kan zich hier in theorie niet aan aanpassen, waardoor het virus uiteindelijk dood gaat, omdat het deze beschermlaag nodig heeft om te overleven. Na een lange inleiding hebben we uiteindelijk dus besloten om ons eigen “vervolgonderzoek” te richten op het helen van de mens door middel van het binnenbrengen van slangengif. We hebben ons moduletabel als volgt ingevuld: Aanleiding: veel mensen sterven aan de zeer dodelijke ziekte kanker Probleem: er is nog geen geneesmiddel voor kanker Vraag: kan kanker worden genezen met behulp van slangengif. 5 Hypothese: Vraag: kan kanker worden genezen met behulp van slangengif. Uiteraard zal niet direct met zekerheid gezegd kunnen worden dat er een geneesmiddel voor deze dodelijke ziekte uit het slangengif gehaald kan worden, maar gezien het feit dat er zó ontzettend veel verschillende soorten gif zijn die elk hun individuele specifieke effecten hebben zou het natuurlijk geen wonder zijn dat één van deze miljoenen soorten gif het gewenste effect, namelijk het doden van kankercellen, zou kunnen hebben. Logisch leek het ons verder om bij het zoeken naar het juiste gif, ons te beperken tot de giffen van het type “cytotoxisch gif”. Eerder hebben we namelijk al ontdekt dat cytotoxisch gif effect heeft op cellen, waar de andere soorten gif effect hebben op het bloed of het zenuwstelsel. De kans dat er een gif tussen zit dat het vermogen heeft om kankercellen te vernietigen is dus naar onze hypothese nadrukkelijk aanwezig. 6 Materiaal Benodigdheden - 200 slangen met cytotoxisch gif Stok van 1,5 meter Net, passend voor het vangen van een slang Grote slangenkooien geschikt voor 200 slangen 600 velletjes dun papier 600 Potjes van 5 cm hoog en een diameter van 3,5 cm Massa-spectrometer 1000 levende gezonde muizen 2000 injectienaalden Kankercellen Lege databases Röntgenapparaat 600 Petrischaaltjes Scalpels Benodigdheden per stap Stap 1: De stok, het net en de slangenkooi. Stap 2: De 200 slangen verzameld in de vorige stap, de potjes en het papier. Stap 3: De Massaspectrometer. Stap 4: De lege database. Stap 5: Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Stap 6: De muizen, de kankercellen en de helft van de injectie naalden. Stap 7: De muizen, de helft van de injectie naalden en het verzamelde gif uit stap 2. Stap 8: Het röntgenapparaat, de database. Stap 9: Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Stap 10: De database. Stap 11: Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Stap 12: Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. 7 Scenario 1: Het röntgenapparaat. Vervolg 1: Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Scenario 2: Het röntgenapparaat. Scenario 3: Het röntgenapparaat. Vervolg 3: Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Stap 13: Het röntgenapparaat en een lege database. Stap 14: De Petri schaaltjes, de scalpels en het overgebleven gif. Stap 15: De database. Stap 16: Het röntgenapparaat en een lege database. 8 Methode Vraagstelling: Kan kanker worden genezen met behulp van slangengif? Hierop zou een onderzoek gebaseerd kunnen worden dat als volgt zal gaan moeten lopen; 15% van de slangen procedeert gif, dit gif kan een helende werking bij mensen hebben. Als we de mens van de ziekte kanker willen genezen zou er een gif moeten zijn dat bepaalde cellen aanvalt. Cytotoxisch gif doet bepaalde lichaamseigen cellen aanvallen, aangezien kankercellen eigenlijk lichaamseigen cellen zijn zou het gif deze cellen ook aan doen vallen. Hiervoor moeten dus het goede cytotoxische gif gevonden worden. Dit gif mag dan ook maar alleen de kankercellen doden of verzwakken Er zijn ongeveer 200 verschillende soorten slangen met cytotoxisch gif. Van al deze slangen moet het gif gemolken worden, zodat verder onderzoek plaats kan vinden. Van elke slang zijn minstens drie exemplaren nodig om eventuele ongelukken/toevalligheden uit te sluiten Stap 1: Zorg voor slangen. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: de stok, het net en de slangenkooien. Haal 200 slangen die cytotoxisch gif hebben. Elke slang heeft een net wat ander soort gif. (Er is een kleine variatie tussen de slangen op het gebied van gif, het kan dus een verschillende werking hebben) Eerst moeten de slangen gevangen worden. Er moet naar de plaats gereisd worden waar de slangen leven. Met behulp van een stok, net en kooi kan een slang gevangen worden. Eerst zal met de stok de kop van de slang tegen de grond gedrukt moeten worden en vervolgens kan deze gevangen worden met het net en opgeborgen worden in een kooi. De slangen moeten vervolgens naar een centraal laboratorium gebracht worden. Hier kan men de slangen melken voor het onderzoek. 1 Hierboven is het leefgebied van de slangen te zien. Deze gebieden moeten worden afgereisd voor de slangen. 9 Stap 2: Melken van een slang. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: de 200 slangen verzameld in de vorige stap, de 600 potjes en de 600 dunne velletjes papier. Zorg ervoor dat de slangen gemolken worden. Dit moet als volgt gedaan worden: haal de slang in het laboratorium eerst uit de kooi, pak een potje en maak een papiertje vast op de plek waar normaal een deksel zit. Duw met je vingers op het hoofd van de slang waardoor de tanden van de slang door het papiertje in het potje worden gehouden. De slang zal vanzelf het gif in het potje spuiten. Noteer duidelijk welk gif uit welke slang komt; dit zal later belangrijk worden. Het gif melken kan het beste voor elke slang minstens drie keer gedaan worden om eventuele toevalligheden uit te sluiten. 2 Stap 3: Gif onderzoeken. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: de massa-spectrometer. Het slangengif dat gemolken is moet onderzocht worden. Dit moet gedaan worden met behulp van een massaspectrometer, die de massa van eiwitten in het gif meet. Om gebruik te kunnen maken van de massaspectrometer zal elk gifmonster eerst gescheiden moeten worden in componenten. Dit kan met behulp van de chromatografietechniek. Hierdoor zullen de zuivere componenten van elk gif verkregen worden. Stap 4: Database Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: de lege database. Alle componenten en hun herkomst (dus van welk gif ze afkomen) zullen genoteerd moeten worden in een database, zodat er later een link gelegd kan worden tussen het soort gif en het effect. 10 Stap 5: Zorg voor proefdieren. Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Koop 1000 levende muizen, ze moeten in gezonde staat zijn. Nummer deze muizen en zet ze in aparte kooitjes, maak een overzicht in de database. Stap 6: Creëren van kankerweefsel. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: de muizen, de kankercellen en 1000 injectienaalden. Nu zal er een kankerweefsel gecreëerd moeten worden in een gezond lichamelijk weefsel, dit zal 1000 keer gedaan moeten worden. Dit kan door de muizen een injectie te geven die kankercellen bevat, hierdoor zal het diertje een kankerweefsel in het gewone weefsel creëren. Om bruikbare resultaten te verkrijgen zal elke muis hetzelfde soort kanker ingespoten moeten krijgen. Stap 7: Slangengif inbrengen. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: de muizen, de andere 1000 injectienaalden en het verzamelde gif uit stap 2. Bij de dieren zal op verschillende plaatsen kanker ontstaan. De soorten gif zullen ook op de verschillende soorten kanker kunnen reageren. Pak een van de 1000 muizen uit de kooi. Pak ook een spuit. Zet de spuit in elkaar. De naald moet ingebracht worden bij de muis. En spuit de cellen via de naald in de muis. Noteer telkens welke muis welk soort gif binnenkrijgt. Elk soort slangengif zal minstens 3 keer op het weefsel getest moeten worden. Deze ‘monsters’ moeten bewaard worden voor verder onderzoek. Stap 8: Omvang tumoren registreren. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: het röntgenapparaat en de database. De omvang van de tumoren moet bekend zijn zodat gekeken kan worden wat de vorderingen zijn als er gif wordt ingespoten. De omvang kan in kaart gebracht worden door een röntgenapparaat. Werking röntgenapparaat: leg de muis op de plaat. Schuif de plaat richting het röntgenapparaat. Druk op de start knop. Het röntgenapparaat zal een afbeelding laten zien waar bepaalde weefsels zijn. Geef de tumoren aan per muis en nummer deze muis. Zet deze muis apart waardoor ze niet door elkaar kunnen komen. Zet al deze gegevens in een database. 11 Stap 9: Noteer de resultaten van het onderzoek en zet deze in een database. Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Hierdoor zal een van de volgende scenario’s volgen. Voor verder onderzoek zal scenario een gevolgd moeten worden. Stap 10: Bekijk eventuele vorderingen. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd:dezelfde database als in stap 8. Door de muis voor de behandeling in het röntgenapparaat te doen wordt duidelijk hoe groot de omvang van de tumoren zijn. De muizen moeten 3 dagen na de behandeling van het gif weer in het röntgenapparaat, waardoor eventuele verandering waargenomen kunnen worden. Alle verandering (ook als er geen veranderingen zijn) moeten in de database gezet worden. Stap 11: Noteer de resultaten van het onderzoek en zet deze in de database. Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Hierdoor zal een van de volgende scenario volgen. Voor verder onderzoek zal scenario een gevolgd moeten worden Stap 12: Kies een van de scenario’s aan de hand van de verkregen resultaten. Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Scenario: 1 Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: röntgenapparaat. Het weefsel moet gecontroleerd worden op eventuele veranderingen. Als er bij sommige soorten gif kankercellen worden gedood/verzwakt dan kan dit gif verder onderzocht worden. De soorten gif die een/meer soort(en) kanker zal/ zullen verzwakken of doden wordt verder onderzocht. Zie vervolg scenario 1 Scenario: 2 Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: röntgenapparaat. Het weefsel moet gecontroleerd worden op eventuele veranderingen. Dit moet gedaan worden met een röntgenapparaat. (werking van het apparaat staat eerder uitgelegd). Als er bij geen soort gif kankercellen worden verzwakt/gedood ( dus gezonde en kankercellen worden verzwakt/gedood) is het niet bruikbaar, want het zal uiteindelijk schade doen aanrichten in het menselijk lichaam. 12 Vervolg scenario: 2 Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Om toch tot een gewenst resultaat te komen moet gecontroleerd worden of er geen fouten zijn gemaakt. Als er fouten zijn gemaakt moet het experiment overnieuw gedaan worden. Als er geen fouten zijn gemaakt zie vervolg scenario 3 als wel iets bruikbaar is zie vervolg scenario1. Scenario: 3 Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: röntgenapparaat. Het weefsel moet gecontroleerd worden op eventuele veranderingen. Dit moet gedaan worden met een röntgenapparaat (werking van het apparaat staat eerder uitgelegd). Als geen enkele kankercel wordt verzwakt of beschadigd door het gif moet eerst gecontroleerd worden of er geen fouten gemaakt zijn. Als er fouten gemaakt zijn moet het proces opnieuw gedaan worden. Als er geen fouten zijn gemaakt zie vervolg scenario 3 als er wel een bruikbaar gif zal zijn zie vervolg scenario 1 Vervolg scenario 3 Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Als geen enkel gif na dit onderzoek bruikbaar is kunnen de slangen worden teruggezet en kan men het gehele onderzoek opnieuw gaan doen met andere dieren die gif produceren. Vervolg scenario 1 Bij deze stap zijn geen aparte materialen benodigd. Er zijn een aantal soorten gif bruikbaar. Het soort gif dat alleen werkt op kankercellen en niet of nauwelijks werkt op lichaamseigen cellen wordt verder onderzocht. De slangen die niet meer nodig zijn (die dus het ongewenste gif maken) kunnen worden teruggezet in hun natuurlijke habitat. De soorten gif die over zijn moeten worden onderzocht of ze aan de eisen voldoen. Dit wordt hier verder uitgelegd. Stap 13: Voor welke soort kanker helpt het gif. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: röntgenapparaat en een lege database. Per soort gif moet genoteerd worden op welke soorten kanker het werkt. Dit moet gedaan worden met een röntgenapparaat (werking van het apparaat staat eerder uitgelegd). De afbeeldingen moeten goed bestudeerd worden. Dit kan door te kijken naar de eerste afbeelding van de muizen. Hierop is vast te stellen welk(e) soort(en) kanker ze hebben. Na de behandeling wordt een tweede röntgenfoto gemaakt. Hierop is te zien welk(e) soort(en) kanker verdwenen zijn door het gif. Er moet aangegeven worden welk(e) soort(en) kanker verdwijnen door het gif. Dit moet in een database gezet worden, waardoor een overzicht gemaakt kan worden van welke soorten gif welk(e) soort(en) kanker tegengaan. 13 Stap 14: Welke hoeveelheid is nodig tegen een bepaald soort kanker. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: alle 600 petrischaaltjes, de scalpels en het overgebleven gif dat volgens scenario 1 bruikbaar bleek te zijn. Nu moet worden onderzocht hoeveel massa gif nodig is voor een massa weefsel onschadelijk te maken van een massa kanker. Wel moet er steeds opgelet worden dat de lichaamseigen cellen niet worden aangetast. Nu we weten welke soorten gif de kankercellen doden of verzwakken. Moeten we bepalen welke massa gif nodig is om een massa kankercellen te kunnen doden. Dit kan door de kankerweefsels in een petrischaaltje te doen en hier het gif op te doen. Snijd bij de (dode) muizen de kankercellen weg en bewaar deze in een petrischaaltje voor verder onderzoek. Doe de kankercellen in een petrischaaltje en weeg de kankercellen af tot 1 gram. Neem 1 gram kankercellen en begin gif toe te voegen vanaf een hoeveelheid van 1 mg gif. Als 1 mg van een soort gif de gehele 1 gram kankercellen doodt dan moet er minder dan 1 mg gram op de kankercellen gedaan worden. Als 1 mg van een bepaald gif niet 1 gram kankercellen kan doden moet er meer dan 1 mg van een soort gif gebruikt worden. De variatie op tot de goede hoeveelheid te komen moet steeds 0.1 mg bevatten. Door steeds de hoeveelheid massa van het soort gif aan te passen zou er na verloop van tijd de exacte massa per gif moeten ontstaan om 1 gram kankercellen te doden. De verkregen resultaten moeten aan de database worden toegevoegd. (Doe dit voor elk soort gif 3 keer om eventuele toevalligheden te voorkomen) Stap 15: Maak een geheel overzicht. Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd :de database uit stap 13. Maak nu de gehele database compleet door alle gegevens en resultaten erin te zetten. Hierin zou het volgende moeten staan: uit welke slang welk gif komt, de massa’s van elke eiwit uit elk gif, welk gif bij welke muis is ingespoten, welke muizen (enigszins) genezen zijn, en dus welke soorten gif bruikbaar zijn om kankercellen te verzwakken of te doden. Ook zou hierin moeten staan hoeveel massa gif er nodig is om een massa kanker in een massa weefsel te kunnen doden, of verzwakken. Ook zouden eventuele bijwerkingen erin kunnen staan. 14 Stap 16: Onderzoek de effecten op de lange termijn Bij deze stap zijn de volgende materialen benodigd: het röntgenapparaat en een lege database. Voordat het gebruikt kan worden in de ziekenhuizen moet eerst nagegaan worden of het gif buiten schadelijk effect op de korte termijn, ook schadelijk effect heeft op het lange termijn. Hierom moeten weer muizen met verschillende soorten kanker met de juist aangetoonde hoeveelheid gif worden behandeld. Als de soorten kankercellen worden gedood is wederom aangetoond dat het gif een ‘helende werking heeft op sommige soorten kanker. 3 De muizen moeten een jaar lang onder toezicht worden gehouden om te kijken of er bij de muizen een verandering plaatsvindt door het gif. Uitleg toezicht: Elke muis moet een keer per maand met een röntgenapparaat bestudeerd worden. Werking röntgenapparaat: leg de muis op de plaat. Schuif de plaat richting het röntgenapparaat. Druk op de start knop. De afbeeldingen die zichtbaar zijn op het röntgenapparaat moeten bestudeerd worden. Kijk of er een tumor ontwikkelt. Elke maand moet er bij elke muis gecontroleerd worden of er een tumor ontwikkelt of niet. Dit moet in de database gezet worden om voor elke muis een chronologisch overzicht te maken. Als er bij sommige soorten gif geen verandering plaatsvindt kan het bruikbaar zijn voor de medici, als er wel verandering plaatsvindt, moet gekeken worden hoe ernstig het is, en als het bij alle soorten gif te ernstig is moet gekeken worden of er fouten zijn begaan. Zo niet moeten andere dieren met andere soorten gif worden genomen waardoor er misschien wel een soort gif uit zou kunnen komen met een goede werking. Als deze methode goed gevolgd wordt, zou er een dierlijk soort gif ontdekt kunnen worden wat een specifieke helende werking op een soort kanker heeft. *Ethische verantwoording: Er worden muizen gebruikt in het onderzoek. Voor veel mensen zal dit niet ethisch verantwoord zijn. Toch worden muizen gebruikt om de waarschijnlijke werking zo goed mogelijk na te bootsen. Het zou ook toe kunnen dragen aan een onderzoek waar veel levens in de toekomst mee gered kunnen worden. 15 Bronvermelding voor de methode: Afbeelding 1 http://commons.wikimedia.org/wiki/File:World.distribution.serpentes.1.png auteur: onbekend, 31-03-2013, afbeelding leefgebied slangen, wikipedia (informatiesite) Afbeelding 2 http://www.google.nl/search?hl=nl&site=imghp&tbm=isch&source=hp&biw=1366&bih=643 &q=v&oq=v&gs_l=img.3..0l10.1373.1373.0.1793.1.1.0.0.0.0.41.41.1.1.0...0.0.0..1ac.1.16.im g._w4g6FKnREA#hl=nl&site=imghp&tbm=isch&sa=1&q=melken+slang&oq=melken+slang &gs_l=img.3...41151.41899.2.42389.2.2.0.0.0.0.58.94.2.2.0...0.0.0..1c.1.16.img.joHbVJYIT7 c&bav=on.2,or.r_qf.&bvm=bv.47534661,d.d2k&fp=a51954eb7eea4728&biw=1366&bih=64 3&facrc=_&imgrc=KwrdzJevs4HT6M%3A%3BoauoQ6qcZd3bM%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.geaflecht.nl%252Ffoto%252Fartikelfoto_15 6.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.geaflecht.nl%252Fnjirre_njirretange_en_raapoalje %3B231%3B248 auteur: onbekend, datum: onbekend, Afbeelding van slangen melken, google Afbeelding 3 http://www.google.nl/search?q=muizen&bav=on.2,or.r_qf.&bvm=bv.47534661,d.d2k&biw= 1366&bih=643&um=1&ie=UTF8&hl=nl&tbm=isch&source=og&sa=N&tab=wi&ei=ExC2UcPLO6b07AbE1IGIAQ#facrc=_ &imgrc=OXzSnfcEhbSYUM%3A%3BQL2lPaYB3rGcMM%3Bhttp%253A%252F%252Fw ww.kennislink.nl%252Fupload%252F175480_962_1186485703144proefmuis.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.kennislink.nl%252Fpublicaties%252Feenmuis-is-geen-mens%3B300%3B208 auteur: onbekend, datum: onbekend, Afbeelding van een muis, google 16 Bronvermelding onderzoek module 3 Deze zijn allemaal gebruikt voor de inleiding, dus dienen vermeld te worden Gemaakte pgo’s 1 http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i002030.html Maarten Maker : onbekend, datum :onbekend, Evolutie en evolutietheorie, natuurinformatie/biotechnologie (informatie site) 2 http://www.museumkennis.nl/nnm.dossiers/museumkennis/i001378.html Martijn Onbekende auteur, onbekende datum, “Samen evolueren, ja gezellig”, natuurinformatie (informatie site) 3 http://www.bionieuws.nl/artikel.php?id=3961&print=1 Martijn Ellen Spierings, 24-05-2008, “Genoom vogelbekdier ontrafeld”, bionieuws (weekblad) 4 http://www.c2w.nl/vogelbekdier-maakt-83-soorten-gif.109870.lynkx Martijn Arjen Dijkgraaf, 13 oktober 2010, “Vogelbekdier maakt 83 soorten gif”, C2W (informatiesite) 5 http://www.refdag.nl/achtergrond/gezondheid/slangengif_alternatief_voor_morfine_1_67994 8 LUC Auteur: onbekend, 3-10-2012, “Slangengif alternatief voor morfine”, Het Reformatorisch Dagblad, (informatie site) 6 http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/80906-alles-over-slangengif-enslangentanden.html Maarten Auteur onbekend, 25-08-2011, Welke soorten gif zijn er, mens en gezondheid (informatie site ) 7 http://www.kennislink.nl/publicaties/dodelijke-eiwitten Maarten Ludolf Maat, 01-01-2007, dodelijke eiwitten , vrije universiteit Amsterdam (informatie site) 8 http://www.kennislink.nl/publicaties/gif-in-ongevaarlijke-slangen Fleur Nicolette Braat-de Vries, 29 april 2004, Gif in ongevaarlijke slangen, kennislink (informatie site) 9 http://www.bionieuws.nl/artikel.php?id=3648&print=1 Luc Arno van ’t hoog, 22-12-2007, “Plantengif stimuleerde vlinderdiversiteit”, Bionieuws (weekblad) 10 http://www.deondernemer.nl/wetenschap/67845/Het-gevaarlijke-hulpje-van-dedokter.html Martijn Marcel Hulsplas, 31 Mei 2007, “Het gevaarlijke hulpje van de dokter”, deondernemer (informatiesite) 17 11 http://blokvijf.nl/2013/artikel/slangengif-hulp-uit-onverwachte-hoek Maarten Matthiass kortleven, Mindy kasting , Datum: onbekend, Slangengif: hulp uit onverwachte hoek, Universiteit Leiden (werkstuk) 12 http://www.kennislink.nl/publicaties/neurotoxinen-de-natuur-vecht-terug Fleur Drs. Chantal Smulders, woensdag 21 mei 2003, ‘Neurotoxinen: de natuur vecht terug’, Kennislink (informatie site) 13 http://www.helium.com/items/2361171-how-hemotoxic-venom-act-on-the-body Fleur Dr Pandula Siribaddana, 16 Augustus 2012, ‘Understanding what hemotoxic venom is and how it works’, Helium.com (informatie site) 14 http://vorige.nrc.nl/wetenschap/article1762005.ece Luc Nienke Beintema, 20-01-2007, “Slangentemmer zoekt nuttig gif”, NRC( weekblad) 15 http://news.wustl.edu/news/pages/25061.aspx Luc Huffington Post, U.S. News & World Report, 11-03-2013, “Bijengif kan hiv-virus doden”, Trouw (dagblad) Bronnen die voor de inleiding worden gebruikt 1 http://nl.wikipedia.org/wiki/Slangen Auteur onbekend, datum onbekend, slangen, Wikipedia (informatie site ) 2 http://www.bionieuws.nl/artikel.php?id=5923&print=1 Auteur onbekend, 16-04-2011, Geen wapenwedloop als mechanisme achter co-evolutie, Bionieuws editie 7 (weekblad) 18 Bronnen met toegevoegde waarde, hier zijn geen PGO’s van gemaakt 1 http://www.oermens.nl/lezing_evolutie_hond_mens.html Paul storm, datum, onbekend, evolutie van hond en mens, paleoantropolie ( uitgetypte lezingen) 2 http://www.kennislink.nl/publicaties/bloemplanten-van-nul-tot-nu drs. Roy H.J. Erkens , woensdag 30 juni 2004, Bloemplanten van nul tot nu, Kennislink.nl (informatie site) 3 http://www.wetenschap24.nl/nieuws/artikelen/2012/sept/Slangen-en-hun- stamboom.html Auteur: onbekend, 19 september 2012, slangen en hun stamboom, wetenschap 24 (weekblad) 4 http://www.arboretumoudenbosch.nl/images/artikel%20aesculus%2044%20coevolutie.pdf Leo van den Berkmortel, Datum onbekend, Co-evolutie gaat een stap verder, arboretum ouden Bosch (werkstuk) 5 http://www.steljevraag.nl/viewquestion?questionID=7505 Auteur: onbekend, datum onbekend, Hoe komt het dat gifslangen niet zelf vergiftigd worden, steljevraag (discussie site) Wetenschapper 1 http://www.venomdoc.com/venomdoc/Venomdoc.html http://www.deconnectie.com/docs/vorige_connecties/pdfs_van_artikelen/c08-evolutie/9-11.pdf 2 http://nl.wikipedia.org/wiki/Freek_Vonk 19