musici - Fysiotherapie Piessens

FYSIOTHERAPIE VOOR MUSICI
Fouten bestaan niet en pijn al helemaal niet. Beter musiceren met klachten dan helemaal
niet musiceren. Een veel voorkomende uitspraak die we bij musici horen. Muziek maak je niet alleen met
een instrument, een dirigent gebruikt niet alleen zijn dirigeerstok en een zanger gebruikt niet alleen zijn
stem om het juiste gevoel aan het publiek over te dragen. Musici beleven de muziek die ze spelen/maken
en gebruiken hun lichaam als expressieve uiting hiervan. Musiceren vereist uiterste precisie, controle en
een groot uithoudingsvermogen. Ze vergen het uiterste en stellen erg hoge eisen aan zichzelf, zijn vaak
perfectionistisch ingesteld en nemen zelden veel rust om te herstellen. Er wordt dus veel van het lichaam
gevraagd, maar om ontspannen te musiceren is een goede lichaamsbeheersing een absolute voorwaarde.
Musiceren is topsport op de vierkante centimeter.
Er zijn in Nederland 20.000 tot 25.000
beroepsmusici, inclusief docenten en
conservatoriumstudenten. In totaal zijn er 1 a 2
miljoen amateurmusici. Zo’n 80% van de klassieke
musici speelt tenminste een deel van hun carriere
met pijn. Zij zoeken pas hulp als ze echt niet verder kunnen spelen. Vaak is er dan al onherstelbare scade
opgetreden. Vroegtijdige herkenning en behandeling van een blessure is essentieel voor een volledige
genezing.
Het grootste deel van de klachten van musici worden veroorzaakt door een verstoring in de balans tussen
belasting en belastbaarheid. In eerste instantie zal men denken aan overbelasting, door o.a. te lang achter
elkaar spelen en/of slechte houding, gespannen speelwijze en natuurlijk hebben we te maken met
bewegingen die vaak eenzijdig en zeer repeterend van aard zijn. Een onjuiste techniek en een ‘verkeerde’
(teveel) spierspanning spelen klachten in de hand.
Naast de lichamelijke oorzakelijkheden hebben musici vaak te maken met spanning en stress, welke zich
uit in zowel lichamelijke als psychische/mentale problemen. Gezien hun perfectionisme en het niet mogen
falen, kan er vaak ook sprake zijn van een mentaal verminderde belastbaarheid door stress, faalangst en
vermoeidheid. Daarnaast zijn de verwachtingen vanuit de omgeving (dirigent, collega’s, repetitors,
orkestleiding, docent, etc) vaak (te) hoog om zichzelf door klachten buiten te laten sluiten. Over
lichamelijke klachten wordt onderling bijna niet gesproken, psychische problemen zijn al helemaal taboe
Het eigen perfectionisme ligt hen vaak in de weg, waardoor er sprake kan zijn van mentaal verminderde
belastbaarheid door stress, faalangst en vermoeidheid. Daarnaast zijn de verwachtingen vanuit de
omgeving (dirigent, collega’s, repetitors, orkestleiding, docent, etc) vaak erg hoog, want een
geblesseerde muzikant, is geen muzikant meer, waardoor zijn/haar plaats wordt vergeven aan een ander.
Deze sociaal kwetsbare positie, laat de onderlinge afhankelijkheid zien bij het spelen in een orkest en
voorkomt dus ook de openheid over muziekblessures. Musiceren vereist dus een ideale balans in
belasting en belastbaarheid.
Er g belangrijk is om al in een vroeg stadium een correcte lichaamshouding aan te leren, omdat je
daarmee veel van de klachten die later kunnen optreden kunt voorkomen.