Bloedtransfusie (bij volwassenen)

Bloedtransfusie (bij volwassenen)
Binnenkort ondergaat u een behandeling en/of krijgt u een bloedtransfusie in Bernhoven.
In deze folder vindt u informatie over bloedtransfusie. Heeft u na het lezen van de folder nog
vragen, stel deze gerust aan uw arts.
Wat is een bloedtransfusie?
Bij een bloedtransfusie wordt bloed dat afkomstig is van een donor ingebracht in de bloedbaan van
de patiënt. Bijvoorbeeld vanwege ernstige bloedarmoede door bloedverlies of door een lichamelijk
bloedaanmaakprobleem
Wanneer een bloedtransfusie?
Patiënten die een (grote) operatie of behandeling ondergaan, patiënten die voor bloedziekten
worden behandeld en patiënten die een ongeval hebben meegemaakt komen in aanmerking voor
een bloedtransfusie.
Een patiënt komt niet zomaar in aanmerking voor een bloedtransfusie. Een bloedtransfusie gebeurt
alleen wanneer de patiënt een te kort heeft aan bloedbestanddelen.
De volgende bloedproducten kunnen gegeven worden:
rode bloedcellen (erytrocyten)
bloedplaatjes (trombocyten)
bloedvloeistof met stollingseiwitten (plasma)
Wat zijn rode bloedcellen (erytrocyten)?
Erytrocyten zijn de rode bloedcellen cellen. Deze cellen zorgen voor de opname van zuurstof en
zorgen ervoor dat weefsels hiervan voorzien worden. Bij een ernstig tekort aan rode bloedcellen
(bloedarmoede) wordt onvoldoende zuurstof in het lichaam afgegeven. Hierdoor kan schade aan
organen (bijvoorbeeld: hart, nieren) ontstaan. Dit kan worden voorkomen door een bloedtransfusie
van rode cellen.
Wat zijn bloedplaatjes (trombocyten) en plasma
Trombocyten en plasma zijn de bestandelen van het bloed die zorgen voor de bloedstolling
wanneer er een bloeding optreedt door een beschadiging van het bloedvatenstelsel. Een tekort aan
deze bestanddelen kan ontstaan door een groot verlies van bloed bij een ongeval of operatie.
Een andere oorzaak waardoor de aanmaak van deze bestanddelen in uw lichaam tijdelijk of
langdurig te weinig is, kan komen door bijvoorbeeld medicijngebruik of een ziekte.
Een bloedtransfusie wordt door uw arts voorgeschreven.
De arts doet dit echt niet zonder uw toestemming (tenzij er sprake is van een acute situatie).
Om te weten wat een bloedtransfusie nu eigenlijk inhoudt, bespreekt de arts de volgende punten
met u:
de reden van een bloedtransfusie
de risico’s die aan de transfusie verbonden zijn
de risico’s die ontstaan wanneer u niet instemt met een bloedtransfusie
eventuele alternatieven voor de bloedtransfusie
bloedtransfusie met uw eigen bloed
Hoe veilig is een bloedtransfusie?
Bloedproducten die worden gegeven door middel van een transfusie komen altijd van een donor.
Een bloedtransfusie moet daarom worden gezien als een weefseltransplantatie. Vandaar de naam
donorbloed. De bloedproducten worden geleverd door de stichting Sanquin, ook wel bloedbank
genoemd. De bloedproducten die de bloedbank aan Bernhoven levert, worden eerst zorgvuldig
getest en veilig bevonden, voordat ze aan patiënten worden toegediend. Dit gebeurt met de meest
moderne technieken en kennis, om het risico voor bloed overdraagbare infecties zoveel mogelijk te
beperken. Toch blijft er altijd een klein risico op besmetting. Bijvoorbeeld doordat sommige virussen
niet altijd aangetoond kunnen worden of zelfs nog onbekend zijn. Helaas moeten wij u vertellen dat
een transfusie niet volledig zonder risico is. Het risico is wel zo klein mogelijk gemaakt, zodat het
over het algemeen als een aanvaardbaar risico wordt beschouwd.
Het is belangrijk dat het bloed dat iemand toegediend krijgt bij hem of haar ‘past’. Daarom nemen
wij bloed bij u af om de bloedgroep en rhesusfactor vast te stellen en om te kijken of u antistoffen
heeft. Dit gebeurt minimaal uit twee monsters die onafhankelijk van elkaar zijn afgenomen.
Sommige mensen hebben antistoffen van anderen in hun bloed. De medische term voor deze
antistoffen is irregulaire antistoffen. Deze stoffen kunnen ontstaan na een zwangerschap of een
eerder verkregen bloedtransfusie. Als dat het geval is, kan het langer duren voordat bij u het best
passende bloedproduct is gevonden. Vlak voordat u een bloedtransfusie krijgt, controleert de
verpleegkundige, nogmaals alle gegevens om te kijken of het donorbloedproduct voor u bestemd is.
Hoe gaat een bloedtransfusie in zijn werk?
Bij een bloedtransfusie worden de rode bloedcellen, de bloedplaatjes of het plasma toegediend via
een bloedvat, meestal in de onderarm. Het bloedvat wordt aangeprikt met een naald, die via een
steriele slang wordt aangesloten op een infuussysteem. Aan dit infuussysteem wordt uw
bloedproduct gehangen.
Bijwerkingen van de bloedtransfusie
Soms komt na een transfusie een tijdelijke koortsreactie voor. Deze verdwijnt vanzelf en
daarvoor is geen verder behandeling nodig.
Soms kan bij een bloedtransfusie een allergische reactie optreden. Een dergelijke reactie is:
-koorts,
-rillingen,
-galbulten,
-jeuk,
-of een rode huid.
Dit kan vaak eenvoudig met medicijnen worden behandeld en verdwijnt meestal snel weer.
Soms vormen patiënten na een bloedtransfusie antistoffen tegen bloedcellen die zij ontvangen
hebben. Dit kan een reactie geven in de vorm van koorts. Deze reactie kan met medicijnen
worden behandeld.
Een dergelijke reactie kan ook worden veroorzaakt door antistoffen tegen bloedcellen van een
bepaalde bloedgroep. In dat geval krijgt u een bloedgroepenkaartje met daarop de vermelding
van dit gegeven. Dit moet u bij een volgende medische behandeling altijd aan uw arts tonen.
Wat te doen bij klachten thuis?
Bent u op de dagbehandeling geweest om in ons ziekenhuis een transfusie te ontvangen en wordt
u plotseling thuis niet lekker. Bel direct naar de spoedeisenhulp van het ziekenhuis, daar wordt u
vertelt wat u het beste kunt doen.
Telefoon SEH Bernhoven: 0413 - 40 10 00
Kan ik een bloedtransfusie weigeren?
Ja, dat kunt u. Bedenkt u daarbij wel dat er niet altijd andere mogelijkheden zijn. Bloedtransfusies
zijn vaak medisch nodig en soms zelfs levensreddend. Sommige operaties of behandelingen
kunnen niet worden uitgevoerd zonder bloedtransfusie. Een bloedtransfusie weigeren betekent
bijna altijd een groter risico voor uw gezondheid dan een bloedtransfusie ontvangen.
Bespreekt u uw twijfels ten aanzien van de bloedtransfusie tijdig met de arts die u behandelt.
Een transfusie met uw eigen bloed
In specifieke gevallen is het mogelijk dat u een transfusie met uw eigen bloed krijgt, dat wordt in
medische termen ‘autologe transfusie’ genoemd. Een autologe transfusie komt echter zelden voor
omdat een transfusie met eigen bloed in de praktijk vaak niet mogelijk is. Wanneer u tijdens de
operatie echter veel bloed verliest, is het mogelijk dat u toch bloed van een donor krijgt. Wanneer u
helemaal geen bloedtransfusie nodig heeft, wordt het bloed vernietigd dus niet gebruikt.
Is er bij u echter wel sprake van een transfusie met eigen bloed, dan wordt bij u, voorafgaand aan
de operatie/behandeling uw eigen bloed afgenomen.
Hiervoor moet aan een aantal voorwaarden voldaan worden:
In de maand voorafgaand aan de operatie of behandeling, geeft u enkele keren bloed af;
Dit vindt plaats op de bloedbank;
Uw algemene lichamelijke conditie moet goed zijn;
Uw bloedvaten moeten geschikt zijn voor herhaalde bloedafname;
De testen op bloed overdraagbare ziekten mogen geen afwijken laten zien;
De datum van uw operatie staat ruim van tevoren vast.
Het is niet mogelijk dat familieleden of vrienden specifiek voor u als bloeddonor optreden.
Vragen
Het is belangrijk dat u juiste en duidelijk informatie krijgt. Aan de hand van deze informatie beslist u,
samen met uw arts, of u een bloedtransfusie ondergaat. Heeft u na het gesprek met uw arts en na
het lezen van deze informatie nog vragen, stel deze dan gerust. Noteer eventueel uw vragen van
tevoren, zodat u niets vergeet.
Donor worden ?
Als u bloed nodig heeft, dan is het er. Help mee om dat vanzelfsprekend te houden. Spreek erover
met mensen in uw omgeving. Iedereen tussen 18 en 70 jaar die gezond is kan bloeddonor zijn. Voor
meer informatie kunt u contact opnemen met Sanquin Bloedbank. Zie www.sanquin.nl
Verantwoording
De informatie in deze folder is gedeeltelijk afkomstig uit de folder van Stichting Sanquin
Bovenstaande informatie is geschreven samen met artsen en (gespecialiseerd) verpleegkundigen
van de genoemde afdeling(en). De afdeling communicatie & patiëntenvoorlichting verzorgt de
eindredactie van deze folder.
Heeft u vragen en/of opmerkingen over deze folder? Belt u dan met de genoemde afdeling(en) of
stuur een e-mail naar PatiëntService, [email protected].
Bernhoven
Nistelrodeseweg 10
5406 PT UDEN
Postbus 707
5400 AS UDEN
T: 0413 - 40 40 40
E: [email protected]
Ga naar
www.zorgkaartnederland.nl
I: www.bernhoven.nl
Code: digitaal
Datum gewijzigd: woensdag 2 maart 2016