Lisa van Bergen 5HB Aantonen van voedingsstoffen Lisa van Bergen 5HB Meneer Vester 5 oktober 2013 Lisa van Bergen 5HB Inleiding In dit practicum gaat het over het aantonen van voedingsstoffen met behulp van indicatoren. Je kan dan zien op welke indicatoren de voedingswaren reageren. We gebruiken bij dit practicum de voedingsstoffen suiker, vetten, vitamine C en zetmeel. Die testen we op energie drink en een appel. Dus zal een appel vetten bevatten ? Of suikers ? Of allebei ? We gaan het zien. In de tabel hier onder kan je de kleur (verandering) zien van de indicatoren. Voedingsstoffen Vetten Suikers Vitamine C Indicatoren Sudan-lll oplossing Fehling A en B DCPIP oplossing Zetmeel Joodoplossing Kleur (verandering) Oranje, alleen in het vet Van lichtblauw naar oranje Van donkerblauw naar kleurloos Van lichtbruin naar blauwzwart Onderzoeksvraag Wat zijn de meest voorkomende voedingsstoffen in voedingswaren ? Hypothese Ik verwacht dat in de meeste voedingswaren wel suiker zit, omdat suiker toch bijna overal wel in zit. Het zit er soms al in van zich zelf, maar bij de meeste producten wordt het toegevoegd. Daarnaast verwacht ik stiekem toch vet, er zijn tegenwoordig wel 0% vet producten maar daar geloof ik niet in. Dus ik ben benieuwd waar er vet in zit. Methode Ik heb deze proef samen gedaan met Mark. Eerst hebben we vier reageerbuizen gepakt en deze genummerd van 1 t/m 4. Daarna hebben we onze voedingswaren met de stamper klein gemaakt, wij hadden als voedingswaren energie drink, een appel en knoflook. We hebben als eerst energie drink gebruikt om te testen. We hebben eerst in alle reageerbuizen een klein laagje energie drink gegoten. In reageerbuis 1 testen wij het voedingswaar op vetten. In de reageerbuis hebben wij een paar druppels Sudan-lll oplossing in de reageerbuis gedaan. Als volgt 3 ml water toegevoegd en het toen laten schudden door het daarvoor bestemde apparaat. Bij reageerbuis 2 testen we het voedingswaar op zetmeel. In de reageerbuis hebben wij eerst 3 ml water toegevoegd en daarna enkele druppels joodoplossing. Daarna laat je het door elkaar schudden door het daarvoor bestemde apparaat. Bij reageerbuis 3 testen wij het voedingswaar op Vitamine C. We hebben in de reageerbuis 3 ml toegevoegd en 2 druppels DCPIP-oplossing, en daarna weer later schudden door het daarvoor bestemde apparaat. En als laatste reageerbuis 4, die hebben we getest op suikers. Hier voeg je 10 druppels Fehling A en 5 druppels Fehling B. Daarna verhit je deze reageerbuis door hem in kokend water te leggen, we hebben gewacht tot het kookpunt en hem er daarna uitgehaald. We hebben dit proces ook nog herhaald bij de appel, voor de knoflook hadden we helaas geen tijd meer. Lisa van Bergen 5HB Materialen Reageerbuisjes, om voedingswaren met voedingsstoffen in te doen voor het proefje. Knijper, om het reageerbuisje in kokend heet water te laten koken. DCPIP oplossing, om vitamine C te kunnen aantonen. Sudan-III oplossing, om vetten te kunnen aantonen. Fehling A en B, om suiker te kunnen aantonen. Joodoplossing, om zetmeel te kunnen aantonen. Reageerbuis rekje, om de reageerbuisje in te zetten tijdens het practicum. Energie drink, om voedingsstoffen te kunnen aantonen. Appel, om voedingsstoffen te kunnen aantonen. Schud-apparaat, om sommige oplossing goed door elkaar te laten schudden. Kruimel bakje, doormiddel van een stamper maakten ik de producten fijner. Waterbad, om de reageerbuis met Fehling A en B in te leggen. Pipet, om nauwkeurig milliliters af te meter en in de reageerbuis te doen Resultaten Voedingsstoffen Vetten Suiker Vitamine C Zetmeel Energie drink Ja Ja Nee Nee Appel Nee Ja Ja Ja De reageerbuisjes van energie drink: Reageerbuis 1, om vetten aan te tonen, werd oranje. Reageerbuis 2, om zetmeel aan te tonen, werd lichtbruin Reageerbuis 3, om vitamine C aan te tonen,werd blauw. Reageerbuis4, om suikers aan te tonen, werd oranje. De reageerbuisjes van de appel: Reageerbuis 1, om vetten aan te tonen, werd geel Reageerbuis 2, om zetmeel aan te tonen, werd blauw/zwart Reageerbuis 3, om vitamine C aan te tonen, werd heel licht geel tot bijna kleurloos Reageerbuis4, om suikers aan te tonen, werd oranje. Conclusie Mijn hypothese was juist, er zit inderdaad suiker in bij beide voedingswaren. Dit had ik wel verwacht omdat een appel geen toegevoegde suikers heeft, maar zoals ze dat altijd noemen ‘’gezonde’’ suikers. Ik had geen gelijk over de vetten, er zat in de appel geen vet. In de energie drink zat dit wel, omdat dit product van allerlei andere producten wordt gemaakt in een fabriek. En met een appel wordt verder niks mee gedaan. Lisa van Bergen 5HB Discussie Je kan bij de resultaten zien dat er in een appel geen vetten bevat, maar wel suikers. Wat ik niet wist, was dat een appel ook zetmeel had. Nu ik er over na ga denken is dit best logisch. Een appel groeit aan een boom, wat komt er voor bij bomen ? Inderdaad fotosynthese, er wordt dan glucose geproduceerd en dat wordt meteen omgezet in zetmeel. En zit er dus zetmeel in een appel. Bronnen - Experimenten online, Chemicaliën, http://www.experimenten.nl/chemicalien.html. Hier komt het plaatje op het voorblad vandaan. Wikipedia (2013), Nutriënt, http://nl.wikipedia.org/wiki/Nutri%C3%ABnt , (3 juli). Voor wat extra informatie over voedingsstoffen. Biologie voor Jou 5 havo, Opdrachtenboek, Gerard Smits, Ben waas, Arteunis Bos en Femmy Lagerwaard. Om de stappen tijdens het practica te lezen. Schooltv, Voedingsmiddelen en voedingsstoffen, http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/2157373/verzorging/item/553032/voedingsmiddelenen-voedingsstoffen/ . Wat meer informatie, handig voor bij het maken van dit verslag. Lisa van Bergen 5HB Inleiding In dit practicum gaat het over het aantonen of speeksel de glucose en het zetmeel afbreekt. Ik heb zelf echt geen idee of speeksel zetmeel of glucose kan afbreken. Dit is dat ook mijn grote vraag. Zetmeel bestaat uit koolhydraten. Koolhydraten zijn voedingsstoffen die energie leveren aan het lichaam. Zetmeel komt voor in: knolgewassen, zoals aardappelen peulvruchten granen, zoals tarwe, maïs en rijst graanproducten, bijvoorbeeld brood en pasta bewerkte levensmiddelen, zoals margarine, koekjes, deegwaren, chocolade, chips, vleesproducten, zuivel en snacks. gedestilleerde dranken bindmiddel Glucose behoort tot de koolhydraten. Het is een enkelvoudig koolhydraat dat voornamelijk ontstaat in ons lichaam bij de vertering van andere koolhydraten. Glucose is ook direct in te nemen. Het heet dan dextrose of druivensuiker. Ons bloed neemt de glucose op. Via het bloed komt het vervolgens terecht in weefsels die het kunnen verbranden, zoals spieren. Hierbij ontstaat energie die nodig is voor bepaalde lichaamsfuncties. Onderzoeksvraag Breekt ons speeksel zetmeel en/of glucose af ? Hypothese Ik denk dat ons speeksel wel zetmeel afbreekt maar geen glucose. Waarom ? Zetmeel zit in graan producten, in aardappelen enzovoorts. Dat heb ik hier boven uitgelegd, dit verteren we allemaal. Dus ik denk ook dat we zetmeel verteren. Glucose verteren wij niet, uit suikers halen wij energie. We gebruiken de suikers dus. Methode Ik heb deze proef samen gedaan met Anouk. We hebben eerst de opdracht doorgelezen, toen hebben we alle spullen verzameld en zijn begonnen. Eerst hebben we reageerbuisjes genummerd, daarna hebben we in reageerbuis 1 en 2, 1 milliliter gedestilleerd water gedaan. Daarna hebben we mijn speeksel gemengd met gedestilleerd water en dit in reageerbuis 3 en 4 gedaan. We hebben reageerbuis 5 t/m 8 gevuld met 2 milliliter zetmeeloplossing. We zijn met de reageerbuizen naar het waterbad gegaan van 37 graden en ze er in gezet, 5 minuten gewacht en weer terug gegaan naar ons plek. Toen hebben we de inhoud van buis 1 bij buis 5 gegoten, buis 2 bij buis 6, buis 3 bij buis 7 en die van 4 bij buis 8. Daarna hebben we de reageerbuisjes 5 t/m 8 weer 10 minuten in het waterbad van 37 graden gezet. We hebben daarna aan de reageerbuisjes 5 en 7, 5 druppels joodoplossing toegevoegd. Bij de reageerbuisjes 6 en 8, 10 druppels fehlingreagens toegevoegd. We hebben buisjes 6 en 8 daarna nog even goed geschud, en verhit in het bekerglas. Lisa van Bergen 5HB Materialen 9 Reageerbuisjes, om voedingswaren met voedingsstoffen in te doen voor het proefje.’ Reageerbuisrek, om de reageerbuisjes in de zetten. Stift, om de reageerbuisjes te nummeren. Een bekerglas gedestilleerd water, om te mengen met het speeksel en om in de reageerbuis 1 en 2 te doen. Knijper, om het reageerbuisje in kokend heet water te laten koken Pipet, om de reageerbuisje te voorzien van 2 ml water. Waterbad, om de oplossingen in de reageerbuizen tot 37 graden te verwarmen. Bekerglas, om bij de laatste stap reageerbuis 6 en 8 te verhitten. Fehling A en B, om in de aangewezen reageerbuisjes te doen. Zetmeeloplossing van 2%, om in de aangewezen reageerbuisjes te doen. Resultaten Reageerbuis Reageerbuis 5 Reageerbuis 6 Reageerbuis 7 Reageerbuis 8 Kleur van vloeistof Blauw/zwart Oranje Lichtbruin tot bruin Oranje Zetmeel of Glucose ? Zetmeel, ja. Glucose, ja. Zetmeel, nee Glucose, ja. In reageerbuis 5 zat gedestilleerd water met joodoplossing. Deze kleurt blauw/zwart, dat betekend dat er nog steeds zetmeel aanwezig is. In reageerbuis 6 zat gedestilleerd water met fehlingreagens oplossing. Deze kleurt oranje, dat betekend dat er glucose in de reageerbuis zit. In reageerbuis 7 zat gedestilleerd water met een speekseloplossing en joodoplossing. Deze kleurt lichtbruin tot bruin, wat betekend dat er geen zetmeel aanwezig is. De enzymen uit het speeksel breken zetmeel dus af. In reageerbuis 8 zat gedestilleerd water met een speekseloplossing en fehlingreagens oplossing. Deze kleurt oranje, wat betekend dat er nog steeds glucose aanwezig is. De enzymen uit het speeksel breken glucose dus niet af. Conclusie Mijn hypothese was juist. Als speeksel in aanraking komt met zetmeel, wordt het zetmeel afgebroken door de enzymen van het speeksel. De glucose werd niet afgebroken, zoals ik dit al had verwacht. Ons bloed neemt de glucose op en ze komen terecht in weefsels die ze verbranden. Dit had ik ookal uitgelegd in mijn inleiding. Discussie Voor afbreking van zetmeel is dus speeksel nodig, dit kan je zien in de resultaten van dit practicum. Ik heb nu dus wel een antwoord op mijn vraag uit de inleiding. Speeksel breekt zetmeel af. Maar speeksel breekt geen glucose af omdat glucose wordt opgenomen in ons bloed. Lisa van Bergen 5HB Bronnen - - - Voedingscentrum, Glucose , www.voedingscentrum.nl , Stichting Voedingscentrum Nederland. Hier heb ik de informatie in de inleiding over glucose vandaan. Voedingscentrum, Zetmeel, www.voedingscentrum.nl , Stichting Voedingscentrum Nederland. Hier heb ik de informatie in de inleiding over zetmeel vandaan. Experimenten online, Chemicaliën, http://www.experimenten.nl/chemicalien.html. Hier komt het plaatje op het voorblad vandaan. Biologie voor Jou 5 havo, Opdrachtenboek, Gerard Smits, Ben waas, Arteunis Bos en Femmy Lagerwaard. Om de stappen tijdens het practica te lezen. Schooltv, Koolhydraten, http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/2157373/verzorging/item/553865/koolhydraten/ . Weer wat extra informatie wat ik heb kunnen gebruiken bij dit practicum, mooi meegenomen !