Celademhaling van ontkiemende zaden

Plantencel
Mitochondria
organellen waar de
celademhaling plaats
vindt
Celademhaling van ontkiemende zaden
Celademhaling van ontkiemende zaden
Introductie
Werkboek en foto’s
De foto-knop wordt gebruikt om het scherm vast
te leggen.
Met de werkboek-knop worden foto’s en tekst
vastgelegd in het werkboek van de Spark.
De keuze-knop wordt gebruikt om je
verslag te exporteren of af te drukken.
Met dit pictogram
maak
je een foto van de pagina.
Door het pictogram aan te
klikken komt de foto in je
verslag te staan.
Opmerking: je kan een foto
maken van de eerste pagina
van je werkboek en dit dan als
voorblad van je verslag
gebruiken.
Celademhaling van ontkiemende zaden
Vraagstelling
Als planten ademen maken ze koolstofdioxide.
• Heeft de temperatuur invloed op de
snelheid waarmee de plant
koolstofdioxide (CO2) produceert?
• Maken rustende of kiemende zaden
meer CO2?
Celademhaling van ontkiemende zaden
Achtergrond
• Alle levende organismen hebben energie nodig om
te overleven, te groeien en zich voort te planten.
• Organismen krijgen hun energie in de vorm van
ATP (Adenosine Trifosfaat), een klein, zeer
energierijk molekuul.
• Organismen zetten suikers en andere
macromoleculen om in ATP in een proces dat
celademhaling heet.
Zelftest
1. Wat is de hoofdfunctie van ATP in levende
organismen?
a) ademhaling
b) trifosfaat
c) beweging
d) energie
Dit pictogram herinnert je
eraan om met
een foto te
maken nadat je je antwoord
hebt ingevuld.
Celademhaling van ontkiemende zaden
Achtergrond
• De chemische reactie van de celademhaling is:
C6H12O6 + 6O2 ----> 6CO2 + 6H2O + Energie (ATP moleculen)
• CO2 is een meetbaar eindproduct van de
reactie. De hoeveelheid CO2 die
geproduceerd wordt is een maat voor
de snelheid waarmee de celademhaling
in een organisme plaatsvindt.
• Celademhaling vindt in de mitochondria
van alle meercellige organismen plaats.
Toets
2. Waarom ga je in dit practicum de hoeveelheid
door zaden geproduceerd CO2 meten?
a) Dat is een maat voor de snelheid
b) Dat is een maat voor de zuurstof
c) Dat is een maat voor de snelheid van
celademhaling
d) Dat is een maat voor grootte van de zaden
Celademhaling van ontkiemende zaden
Voorbereidingen voor het practicum
(Misschien heeft je docent dit al voor je gedaan)
24 uur van te voren:
• Doe 40 of meer zaden in een bekerglas gevuld met water.
• Zet het bekerglas 24 uur in het donker weg. De zaden zullen gaan kiemen.
30 minuten van te voren :
• Doe de helft van de ontkiemende zaden in een bekerglas met water en ijsklontjes.
• Laat ze afkoelen voordat je met het experiment begint.
Celademhaling van ontkiemende zaden
Veiligheid
• Neem alle veiligheidsmaatregelen die in je lokaal gelden in acht.
• Laat de koolstofdioxide sensor beslist niet nat worden.
Celademhaling van ontkiemende zaden
Materialen en benodigdheden
Zorg ervoor dat je alle materialen bij elkaar hebt voordat je begint!
• koolstof dioxide sensor
• verlengkabel
• monsterflesje (hoort bij de sensor)
• 1 bekerglas (1000 mL)
• 10 gedroogde zaden
• ijsblokjes
CO2 sensor
• keukenpapier
• kraanwater
• 10 ontkiemende zaden op kamer
temperatuur
• 10 ontkiemende zaden in ijswater
PASPORT verlengkabel
Zet in de goede volgorde
A. Analyseer de data.
B. Meet de CO2
geproduceerd door
rustende zaden.
C. Meet de CO2
geproduceerd door
ontkiemende zaden.
D. Meet de CO2
geproduceerd door
koude zaden.
De stappen links maken deel uit
van dit practicum. Ze staan
echter niet in de juiste
volgorde. Zet alle stappen in de
juiste volorde en maak er dan
een foto van.
Opstelling: rustende zaden
1. Verbind een verlengkabel met de
SPARK. Sluit de CO2 sensor aan de
kabel en druk op de groene knop op
de sensor om hem te calibreren.
2. Plaats 10 rustende, droge zaden in
de monsterfles.
3. Steek het zwarte uiteinde van de
CO2 sensor in het monsterflesje.
Druk de kurk stevig in de hals van de
monsterfles. Laat de fles niet
omvallen!
Vr.1: Waarom is het van belang
om de sensor stevig in de
monsterfles te steken?
Vr.2: Wat denk je dat er zal
gebeuren met de
hoeveelheid koolstof dioxide in de monsterfles?
Teken je voorspelling in de
grafiek.*
*Een voorspelling intekenen
1. Druk op
en open het
palet.
2. Druk op
en gebruik je
vinger om je voorspelling in
te tekenen.
3. Als je klaar bent, druk op
4. Maak je een fout, druk dan
op
om te wissen.
Meten: rustende zaden
Let op: Houd de monsterfles stil tijdens de meting, anders
krijg je misschien foutmetingen.
1. Druk op
om te beginnen met de meting.
2. Meet gedurende 10 minuten, druk dan
de meting te stoppen.
op om
3. Haal de sensor uit de monsterfles en verwijder
de rustende zaden.
4. Was de monsterfles grondig met kraanwater.
Ga door naar de volgende pagina.
Vr.3: Waarom zou je de
monsterfles uit moeten
spoelen?
Vr. 4: Hoe verliep de aanmaak
van CO2 door de rustende
zaden gedurende de
monstertijd?
Vr. 5: Wat zou er gebeuren met
de hoeveelheid CO2 als we
ontkiemende zaden in de
monsterfles doen?
Teken je voorspelling in de
grafiek.*
*Een voorspelling intekenen
1. Druk op
en open het
palet.
2. Druk op
en gebruik je
vinger om je voorspelling in
te tekenen.
3. Als je klaar bent, druk op
4. Maak je een fout, druk dan
op
om te wissen.
Celademhaling van ontkiemende zaden
Meten: zaden op kamertemperatuur
1. Doe nu 10 ontkiemende zaden op
kamertemperatuur in de monsterfles.
2. Steek de sensor weer stevig in de hals van de
monsterfles.
3. Druk op
om te beginnen met de meting.
4. Meet gedurende 10 minuten, druk dan op
de meting te stoppen.
om
5. Haal de sensor uit de monsterfles en verwijder de
ontkiemende zaden.
6. Was de monsterfles grondig met kraanwater.
Vr. 6: Wat gebeurde er met de
hoeveelheid CO2 tijdens de
meting van de ontkiemende
zaden?
Vr.7: In hoeverre week de door
jou voorspelde grafiek af
van wat je gemeten hebt?
Vr.8: Wat zou er gebeuren met
de hoeveelheid CO2 als je
gekoelde, kiemende zaden
in de monsterfles doet ?
Teken je voorspelling in de
grafiek.*
*Een voorspelling intekenen
1. Druk op
en open het
palet.
2. Druk op
en gebruik je
vinger om je voorspelling in
te tekenen.
3. Als je klaar bent, druk op
4. Maak je een fout, druk dan
op
om te wissen.
Celademhaling van ontkiemende zaden
Meten: gekoelde, ontkiemende zaden
1. Vul het 1000mL bekerglas met water en ijsblokjes.
2. Doe tien gekoelde ontkiemende zaden in de monsterfles. Steek de monsterfles in
het bekerglas met ijswater zodat de zaden koud blijven!
3. Steek de sensor weer in de hals van de monsterfles.
4. Druk op
om te beginnen met de meting.
5. Meet gedurende 10 minuten, druk dan op
om de meting te stoppen.
6. Haal de sensor uit de monsterfles en verwijder de zaden.
7. Was de monsterfles grondig uit met kraanwater.
Vr.9: Wat gebeurde er met de
hoeveelheid CO2 tijdens de
meting van de gekoelde
ontkiemende zaden?
Vr.10: In hoeverre week je
voorspelde grafiek af van
wat je gemeten hebt?
Gegevensverwerking
1. Bepaal de verandering in de
concentratie CO2 voor elke
meetserie en vul dat in de
tabel op de volgende pagina
in.
* Om het verschil tussen twee
punten te bepalen:
1. Druk op
om het palet te
openen.
2. Druk op
en druk dan op de
twee punten op de meetserie.
3. Stel je selectie met beide
knoppen bij en druk op.
4. Druk op
om het verschil te
tonen.
Gegevenverwerking
2. Geef de begin- en
eindwaarden en de
verandering in concentratie
CO2 voor alle meetseries aan
in de tabel hiernaast.
*Zo zet je gegevens in de tabel:
1.Druk op
om het palet te
openen.
2. Druk
en druk op een veld
in de tabel, dit wordt nu geel.
3. Druk op
om het
toesenbord scherm te
openen.
Celademhaling van ontkiemende zaden
Analyse
1. Wat is het verschil in de snelheid van de geproduceerde CO2 bij rustende
zaden als je dat vergelijkt met die van ontkiemende zaden op
kamertemperatuur? Wat betekent dit?
Celademhaling van ontkiemende zaden
Analyse
2. Wat is het verschil in de snelheid van de geproduceerde CO2 van de
ontkiemende zaden op kamertemperatuur als je dat vergelijkt met die van
de gekoelde ontkiemende zaden? Wat betekent dit?
Celademhaling van ontkiemende zaden
Analyse
3. In hoeverre week je voorspelde grafiek af van wat je gemeten hebt?
Welke conclusie trek je daaruit?
Celademhaling van ontkiemende zaden
Samenvatting
1. Als celademhaling plaats heeft wanneer zaden ontkiemen, wat zou er
dan met de hoeveelheid CO2 gebeuren als je water toe zou voegen aan
een monsterfles met een aantal droge bonen?
Celademhaling van ontkiemende zaden
Samenvatting
2. Wat is de reactievergelijking voor de celademhaling?
Waar vindt dit in de cel plaats?
Celademhaling van ontkiemende zaden
Samenvatting
3. Welk gasvormig molecuul komt bij de celademhaling vrij?
Celademhaling van ontkiemende zaden
Samenvatting
4. Leg uit waarom planten aan celademhaling doen
als ze ook beschikken over fotosynthese.
Celademhaling van ontkiemende zaden
Samenvatting
5. Welke omgevingsfactoren beinvloeden de snelheid van de celademhaling
in een organisme?
Meerkeuze vragen
1. In welke celorganellen vindt de celademhaling
plaats?
a) chloroplasten
b) kern
c) lysosomen
d) mitochondria
Meerkeuze vragen
2. Welke energierijke stof wordt in de cel gemaakt
van de energie uit glucose?
a) water
b) ATP
c) ADP
d) DNA
Meerkeuze vragen
a) 5-10 minuten
3. Wanneer ging de productie van CO2 in deze
grafiek het snelste ?
b) 180-240 seconden
c) 1200-1800 seconden
d) 25-30 minuten
Celademhaling van ontkiemende zaden
Uitstekend!
Je hebt dit practicum succesvol afgerond.
Volg de aanwijzingen van je docent nauwkeurig op met betrekking tot
opruimen en het inleveren van je verslag.
Celademhaling van ontkiemende zaden
Referenties
Alle illustraties zijn afkomstig uit PASCO documentatie, clip art uit het publieke domein, of Wikimedia.
http://www.openstockphotography.org/image-licensing/cell-biology/Plant_cell_structure.png
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:CDC_limabean.jpg
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:ATP-3D-sticks-rotate90.png
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Diagram_of_an_animal_mitochondrion.svg
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Soda_bubbles_macro.jpg
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pro-Atomo.gif
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mitochondria,_mammalian_lung_-_TEM.jpg