genetische afwijkingen

>> ziekten hond
>> genetische afwijkingen
MDR-1 (Multidrug Resistance 1), ook wel IvermectineOvergevoeligheid genoemd.
Deze afwijking werd bekend toen ivermectine op de markt kwam. Het bleek dat een deel van
de Collies en aanverwante rassen ernstig ziek werden na behandeling met dit medicijn. Ze
kregen maagdarmstoornissen en afwijkingen aan het zenuwstelsel. De symptomen varieerden
van speekselen, braken, epilepsie, diarree, ademhalingsproblemen, coma en zelfs sterfte.
Bij gezonde honden wordt het centraal zenuwstelsel beschermd tegen hoge concentraties
vreemde stoffen die in de bloedbaan circuleren. MDR-1 codeert voor P-glycoproteïne dat deel
uitmaakt van de bloed-hersen barriere, dit eiwit zorgt ervoor dat allerlei giftige stoffen vanuit
de hersencellen worden teruggepompt in het bloed.
Deze ziekte wordt veroorzaakt door een deletie in het gen ‘Multidrug Resistance 1’.
Inmiddels is er een DNA test die uitgevoerd kan worden op bloedmonsters waarmee honden
die het ‘foute’ gen bezitten kunnen worden opgespoord. Wereldwijd blijkt 75% van de Collies
aangetast. Ook aan de Collie verwante rassen zoals de Sheltie, Border Collie, Bearded Collie,
Australian Sheppard, Australian Cattledog en Old English Sheepdog zijn frequent aangetast.
Het kan zelfs voorkomen bij een paar minder verwante rassen (Duitse herder, Zwitserse witte
herder, Whippet, Silken windhounds ea). Het blijkt dat aangetaste honden niet alleen reageren
op ivermectine, er zijn circa 30-50 geneesmiddelen die potentieel gevaarlijk kunnen zijn voor
deze dieren. Deze DNA test is dus belangrijk voor iedereen die een (kruising met een) Collie
of een collie-achtige hond bezit. En voor de dierenartsen die deze dieren behandelen.
De dominantie van het gezonde allel over het foute allel is niet volledig. Dat wil zeggen dat
ook dragers van het verkeerde gen al overgevoelig kunnen reageren, terwijl alleen echte
lijders eraan zouden kunnen overlijden. Er is dus een soort tussenweg. De uitslag van de DNA
test is: vrij (MDR1/MDR1), dragers (MDR1/mdr1-1∆) deze dieren geven de fout door aan
de helft van hun nakomelingen en kunnen dus zelf vergiftigingsverschijnselen krijgen of
lijders (mdr1-1∆/ mdr1-1∆). Lijders geven de fout door aan al hun nakomelingen en dit zijn
de dieren die de overgevoeligheidsreacties in de hevigste vorm vertonen.
Risico-geneesmiddelen:
NB: Deze lijst wordt uitgebreid naarmate er meer onderzoek verricht wordt.
Problem drugs:
Acepromazine, butorphanol, cyclosporine, digoxine, doxorubicine, ivermectine, loperamide,
vinblastine, vincristine, chinidine, ebastine, grepafloxacine, sparfloxacine.
Potential problem drugs:
Domperidone, etoposide, mitoxantrone, morfine, ondansetron, paclitaxel, quinidine,
dexamethason, rifampicine.
Fokkerijbeleid. Bij zo’n ernstige erfelijke afwijking is het van belang te voorkomen dat deze
ziekte zich verder verspreidt in volgende generaties. Dit is een taak voor fokkers, volgens een
bepaald fokbeleid kan een probleem over een periode van meerdere generaties worden
teruggedrongen en soms zelfs worden geëlimineerd.