Geschiedenis Groep 8 Blok 2

2
De middeleeuwen
Wat heb je geleerd?
De tijd van monniken en ridders
Als de Romeinen verdwenen zijn, worden de
Friezen steeds machtiger. Ze drijven handel in
heel het gebied van de Noordzee. De Friezen
leveren strijd met de Franken, onder andere
om Dorestad. De Friezen worden uiteindelijk
overwonnen, en hun land komt bij het rijk van
de Franken.
In het jaar 800 wordt Karel de Grote tot
keizer gekroond over het Frankische rijk. De
hoofdstad daarvan is Aken. Karel de Grote
reist veel rond. Na de dood van Karels zoon,
Lodewijk de Vrome, valt het Frankische rijk
uiteen.
Van 800–1000 maken de Vikingen de
kustgebieden van Europa onveilig met hun
strooptochten. Zij worden ook wel
Noormannen genoemd. Het zijn handelaren.
Standenmaatschappij en steden
Na het jaar l000 ontstaat een maatschappij
waarin iedereen zijn vaste plaats heeft. Je
behoort tot de eerste stand, de geestelijkheid
(priesters, monniken en nonnen), de adel, de
tweede stand, of de derde stand: boeren en
burgers.
Steden zijn plaatsen met stadsrechten. Een
stad wordt bestuurd doorschout en schepenen.
Er wonen veel kooplui en ambachtslieden,
zoals schoenmakers, timmerlui en wevers.
Die hebben zich verenigd in gilden.
De Waag is een belangrijk gebouw. Daar
worden de goederen gewogen.
Begrippen
het Friese laken
Fries laken is een wollen stof die door de
Friezen wordt gemaakt. De Friese handelaren
verkopen de stof in grote delen van Europa.
de gezel
Een gezel was in de middeleeuwen iemand
die een bepaald beroep leerde. Eerst was je
leerling, daarna gezel.
©
blad 1 van 2
het gilde
Een gilde is een vereniging van mensen met
allemaal hetzelfde beroep, bijvoorbeeld
timmerlui.
de handelsplaats
Een handelsplaats is een stad waar veel
handel wordt gedreven. Meestal ligt een
handelsplaats aan een grote rivier.
de hekserij
Hekserij is wat heksen doen: op een bezemsteel vliegen, de oogst laten mislukken, met
de duivel samenwerken.
de leenheer
Een leenheer geeft land te leen aan zijn
leenmannen. Het land blijft officieel van de
leenheer.
de leenman
Een leenman is een graaf, ridder of andere
edelman die land in leen ontvangt van de
keizer.
de meester
Een meester was een volleerd vakman die de
meesterproef had afgelegd. Als leerling ga je
in de leerbij een meester.
de palts
Een palts is een kasteel of burcht waar de
koning of keizer in bepaalde perioden woont.
de ringwalburg
Een ringwalburg is een hoge plek met een
aarden muur eromheen. De mensen konden
erheen vluchten als de Vikingen kwamen.
de schepenen
Schepenen zijn de bestuurders van een stad.
de schout
De schout is de vertegenwoordiger van de
landheer. Hij is een soort burgemeester.
SPEURTOCHT 8
2
De middeleeuwen
Wat heb je geleerd?
de stadsrechten
Stadsrechten zijn rechten waarmee een stad
zich van een dorp onderscheidt. Bijvoorbeeld
het recht om een stadsmuur te bouwen of om
een jaarmarkt te houden
©
blad 2 van 2
de stadswaag
De stadswaag is een gebouw waar handelaren
hun goederen verplicht moeten laten wegen.
de Vikingen of Noormannen
Vikingen of Noormannen zijn handelaren en
rovers uit Noorwegen en Denemarken. Ze
varen in drakenboten.
SPEURTOCHT 8