Project: - Middag

Agendapunt 5.3 Gebiedscommssie MHLand, 7 sept. 2011
Wandelpadennetwerk Middag Humsterland
Landschapsbeheer Groningen
Augustus 2011
1. Inleiding
Middag-Humsterland is een kleinschalig gebied dat zich goed leent om al wandelend te verkennen.
Door het gebied loopt een aantal wandelroutes. Deze routes maken voornamelijk gebruik van
verharde wegen of fietspaden en zijn niet met elkaar verbonden. Onverharde voetpaden kent het
gebied weinig. De oude (kerke)paden in het gebied zijn grotendeels verdwenen.
De gebiedscommissie heeft in de vergadering van februari 2011 aangegeven graag een uitbreiding
van het wandelpadennetwerk te willen realiseren in Middag-Humsterland.
Landschapsbeheer Groningen is initiatiefnemer van het project Waddenwandelen, dat momenteel
uitgevoerd wordt in de Waddengemeenten. De kennis en producten die in dit gebied ontwikkeld
worden kunnen toegepast worden in Middag Humsterland. Tevens ontstaat daardoor een mooie
aansluiting op beide netwerken van wandelpaden.
Dit voorstel betreft de verkenning van kansen en mogelijkheden voor een aantrekkelijk
wandelpadennetwerk in Middag Humsterland. In de aanpak worden eigenaren, vrijwilligers en
bewoners actief betrokken. Resultaat is een kaart met daarop ingetekend een concept
wandelpadennetwerk voor Middag Humsterland.
2. Doel
Het doel van het project is het verbeteren van de toegankelijkheid van Middag Humsterland voor de
wandelaar. Hiermee wordt ook een verbetering van de beleving van het landschap door de
wandelaar bewerkstelligd. Zowel voor de lokale bewoners als voor de bezoekers van buiten het
gebied worden de wandelmogelijkheden uitgebreid.
Daarnaast worden agrariërs in het gebied de mogelijkheid geboden om maatschappelijke diensten te
verlenen. Een aantrekkelijk wandelpadennetwerk versterkt de leefbaarheid in het gebied en levert
een bijdrage aan de locale economie.
3. Wandelprojecten Landschapsbeheer Groningen
a. Waddenwandelen
In de aanpak wordt aangesloten op het Waddenfondsproject Waddenwandelen; een project waarin
een netwerk van wandelpaden en routes in de waddenregio wordt ontwikkeld en gerealiseerd. Dit
netwerk bestaat uit bestaande en nieuw te realiseren wandelpaden, ommetjes en doorgaande
routes die via een knooppuntensysteem met elkaar verbonden worden. ICT-technologieën worden
ontwikkeld en toegepast voor navigatie en de route informatie.
Van de ontwikkelde software kan gebruik gemaakt worden in Middag Humsterland.
b. Wandelen Groningen
Momenteel worden alle bestaande wandelroutes in de provincie Groningen geïnventariseerd en
gedigitaliseerd. Zo ook in Middag Humsterland. In de bijlage worden de bestaande wandelroutes in
het gebied benoemd. In het najaar 2011 is deze digitalisatie gereed en te gebruiken voor de
ontwikkeling van het wandelpadennetwerk.
De stichting Wandelen Groningen werkt tevens aan het beheersysteem en beheerafspraken voor de
wandelpaden. In overleg met alle eigenaren wordt getracht om duurzame en betaalbare afspraken
over het beheer van het wandelpaden netwerk te maken. Het te ontwikkelen netwerk van paden in
Middag Humsterland kan op termijn hieronder gebracht worden.
4. Aanpak Middag Humsterland
4.1 Reeds beschikbare informatie
Uit de gegevens uit het project Wandelen Groningen heeft Landschapsbeheer Groningen reeds een
eerste inventarisatie van de wandelroutes in Middag Humsterland beschikbaar. Het blijkt dat de
bestaande wandelroutes in het gebied Middag Humsterland vooral over verharde fietspaden en
wegen loopt. Slechts een klein deel is onverhard. De bestaande routes lopen voornamelijk van noord
naar zuid en er zijn onderling weinig verbindingen.
Landschapsbeheer Groningen heeft tevens een inventarisatie gedaan naar de ligging van oude
(kerke)paden in het gebied. Deze zijn aan de hand van de topografische kaart van begin vorige eeuw
ingetekend op kaart. De meeste van deze paden zijn nu niet meer toegankelijk of zijn verdwenen.
Veel paden zijn niet meer realiseerbaar, omdat deze bijvoorbeeld dwars door percelen heen lopen.
Wel kan deze informatie nuttig zijn om dat het oude verbindingen betreft.
4.2 Bestaande succesvolle werkwijze ontwikkelen wandelnetwerk
Vanuit het project Waddenwandelen heeft Landschapsbeheer Groningen een succesvolle aanpak
ontwikkeld, om samen met de betrokken uit het gebied tot een wandelnetwerk te komen. De
wensen naar wandelroutes, (nieuwe) verbindingen en mogelijk alternatieve routes worden
gezamenlijk onderzocht. Hierdoor ontstaat er een concept knooppunten netwerk van paden door het
gebied. Gestreefd wordt naar een netwerk met zoveel mogelijk onverharde paden en met
eenvoudige voorzieningen.
Voor de ontwikkeling van het wandelpadennetwerk in Middag Humsterland is de betrokkenheid van
de eigenaren, dorpsbewoners, lokale organisaties, middenstand en de gemeenten van belang. Hier
zit veel kennis die benut moet worden. Voorgesteld wordt om twee lokale werkgroepen, Middag en
Humsterland, in te stellen. De beide werkgroepen, bestaande uit vrijwilligers van hiervoor genoemde
partijen, gaan aan het werk om het wandelpadennetwerk te ontwikkelen. De ondersteuning en
begeleiding van de werkgroepen vindt plaats vanuit Landschapsbeheer.
4.3 Activiteiten projectvoorstel Middag Humsterland
Het projectvoorstel is op te splitsen in twee fasen:
1. Verkenning van de wensen en mogelijkheden van paden en deze in kaart brengen;
2. realiseren van het wandelpadennetwerk.
De eerste fase van het project bestaat uit de volgende activiteiten:
a. Informatie en gegevens verzamelen over routes en paden en deze in een Geografisch
Informatiesysteem verwerken;
b. In Middag en in Humsterland werkgroepen formeren en wensen en ideeën in kaart brengen
in twee bijeenkomsten. De vrijwilligers gaan actief aan de slag met de aangeleverde
informatie en kaarten;
c. Onderzoeken of de wensen/ideeën uitvoerbaar zijn: medewerking grondeigenaren en
benodigde voorzieningen. Hierbij wordt een beroep gedaan op de werkgroepleden. Zij
kennen de grondeigenaren en zullen het initiatief nemen om contact op te nemen met
grondeigenaren. Landschapsbeheer blijft op de achtergrond betrokken in dit proces. Voor
contact grondeigenaren en uitzoeken van voorzieningen zijn wederom twee
werkgroepbijeenkomsten gepland;
d. Verwerking van de realiseerbare wensen/ideeën in een concept routenetwerk, opname van
de benodigde voorzieningen en uitvoering van controles in het veld;
e. presentatie van het eind concept aan gebiedscommissie
f. Opstellen concept bestek met indicatie kosten voorzieningen en bewegwijzering.
4.4 Resultaat 1e fase
Resultaat is een concept wandelpadennetwerk Middag Humsterland bestaande uit een GIS bestand
met bestaande en uitvoerbaar nieuwe wandelroutes en verbindingen, knooppunten en de benodigde
voorzieningen.
5. Begroting
Fase 1: Ontwikkelen wandelpadennetwerk
- Voorbereiding, verzamenlen informatie en uitnodigen betrokkenen
- Digitalisatie oude (kerke)paden in aparte database GIS
- (voorbereiden/verwerken gegevens) bijeenkomsten en
tussentijds overleg uitgaande van twee groepen Middag en
Humsterland (4 x 2 bijeenkomsten)
- GIS verwerking: concept routenetwerk + voorzieningen
- Bepalen knooppunten in GIS en controles in het veld
- Opstellen bestek + begroting
- Presentatie concept wandelnetwerk Middag Humsterland
- Onvoorzien
44 uur
10 uur
80 uur
16 uur
24 uur
20 uur
8 uur
24 uur
Totaal 226 uur á € 70,-
€ 15.820,-
Overige kosten (zaalhuur, reiskosten en overige onkosten)
€ 1.000,-
Totaal
€ 16.820,-
Fase 2: Realisering wandelpadennetwerk
pm
Tijdspad
1 januari 2012 start – 31 december 2012 afronding 1e fase
1 januari 2013 – 21 december 2014 realisering wandelnetwerk Middag Humsterland
Bijlage: Huidige wandelroutes Middag Humsterland
W8
W14
W16
W18
W20
W24
W25
W 29
W 37
Wandelen rond Zuid-Noordhorn (struunroute, boekje 2) 20 km
Niehove (jubileumuitgaven DvhN, deel 4-2) 13 km
Piloersemaborg (Groninger borgen) 9 km
Kommerzijl – Niehove (Wandelen in Grunnen route 10) 9 km
Groningen Loopt (route West 1) 22,5 km
Spoorwandelen, loopt over grenslijn MH 12 km
Spoorwandelen 22 km
Groningen voor Lanterfanters (route 5) CS Gr – Niehove 18 km
Abel Tasmanpad 3 km
G5
G8
G 13
G 10
G 38
Wandelgids Groningen, wandeling 6 Garnwerd 17 km
Op Stap 2 route 4 naar Fransum 18 km
Groningen Loopt, route Noord 1 16 km
Allersmaborg, Groninger Borgen 15 km
Bouwerderpad 5,5 km