Info over verantwoord fokken

Verantwoord fokken
Verantwoord fokken is heel wat meer dan alleen maar een loops teefje en een
ongecastreerde reu bij elkaar te zetten….
Wie weet wat ik daar mee zou bedoelen?
Niemand? Nou dan heb ik een hoop te vertellen 
1. Ten eerste moet je cf de Nederlandse regelgeving, (dus de wet) ervoor zorgen,
dat je pups zo gezond mogelijk zijn
Fokkers zijn nl volgens de wet aansprakelijk voor de gezondheid van de puppies die zij
fokken.
Als men kan aantonen dat hun hond aan een erfelijke ziekte lijdt, die medicijn gebruik
of opereren noodzakelijk maakt om de hond een volwaardig leven te kunnen laten lijden
en waarvan de fokker had kunnen weten, dat de pups dit zouden kunnen krijgen, dan
draait de fokker op voor de kosten.
In de Wet Dieren staat over het fokken van huisdieren (zie www.mijnrvo....)
Bij het fokken met huisdieren is het belangrijk dat de manier waarop dit gebeurt niet
schadelijk is voor het welzijn en de gezondheid van de ouderdieren en de jongen. Dit
geldt ook voor hobbyhouders. De eerste vier voorwaarden hieronder zijn ook van
toepassing voor het fokken van paarden, pony's en ezels die niet voor
landbouwdoeleinden worden gehouden.
Deze voorwaarden gelden voor u:

U zorgt er zo veel mogelijk voor dat ernstige erfelijke afwijkingen en ziekten niet
worden doorgegeven. Dat wil dus zeggen, dat je in kaart moet brengen welke erfelijke
ziekten er tot een bepaald ras horen of tot de rassen waaruit de voorouders bestaan en
dat je zoveel mogelijk uit zal moeten sluiten, dat de ouderdieren dat erfelijke gebreken
bij zich dragen.
Liefst dmv dna testen (zie site van van Haeringen.nl)
Weet je bijv. dat er in het ras dat je wilt fokken DM voorkomt (= Degenerative
Myelopathie) vergelijkbaar met MS bij mensen, dan kun je je fokhonden daar op laten
testen en ervoor zorgen, dat je nooit pups krijgt die DM ontwikkelen.
1
Dit kenmerk vererft op een autosomale, recessieve, manier. Dit betekent, dat een dier
vrij kan zijn (homozygoot normaal), lijder (homozygoot afwijkend) of drager
(heterozygoot).
Als je teefje drager van DM is, moet je er dus voor zorgen, dat je reu vrij is. De pups
zijn dan ten hoogste drager en dragers zullen het zelf niet ontwikkelen.
Helaas is het niet mogelijk om op alle erfelijke ziektes te testen
De ziekte van Addison is hiervan een mooi voorbeeld. Addison is een ziekte waarbij de
bijnierschors geen hormonen meer aan kan maken, die nodig zijn voor het
afweersysteem.
De ziekte van Addison is afhankelijk van een groep genen en men heeft nog niet ontdekt
welke genen het precies zijn. Dus er is nog geen dna marker voor ontwikkeld.
Wanneer er in een ras de ziekte van Addison voorkomt is het belangrijk, dat er in kaart
wordt gebracht, welke ouderdieren er een addison pup hebben voortgebracht, zodat je
ervoor kunt zorgen, dat je zo min mogelijk ouders van een addison pup in de stamboom
van je pup hebt.
Ditzelfde geldt voor bijv. HD of epileptie
Het is dan belangrijk, dat je je als fokker aansluit bij een vereniging waar je dit soort
dingen allemaal in een database terug kunt vinden.
Voor de meeste oogziektes bestaat ook geen dna test
Veel oogziektes kunnen zich openbaren tot een leeftijd van 5 jaar
Het kan zijn, dat een fokhond op 2 jarige leeftijd geen oogziekte heeft en dan ineens
wel op 4 jaar
(wordt getest via ECVO)
Het enige wat je dan kunt doen als fokker is elk jaar een ECVO test te laten doen en je
fokhonden dan gelijk uit
De roulatie halen, mocht er een ernstige oogziekte zich voordoen
Je maakt dan de kans op pups die dezelfde oogziekte ontwikkelen zo klein mogelijk
Voorbeeld van Chochi
Chochi heb ik zelf gefokt uit een fokteefje en een dekreu die ik beide alheel jong heb
geimporteerd uit America
Zijn vader en moeder zijn tot hun 6e jaar getest op oogziektes en zijn helemaal vrij
Er was dus niet te verwachten dat Chochi een oogziekte zou krijgen
Chochi’s laatste oogtest (31 maart 2015) wees echter uit, dat hij cataract is aan het
ontwikkelen
Dat is een erfelijke oogziekte
2
Ik heb hem nu uit het fokprogramma gehaald.
Van Chochi heb ik enkele fokteefjes aangehouden en er eentje van verkocht aan een
andere fokker
Deze fokker heb ik gelijk op de hoogte gebracht
De dochters van Chochi, die ik heb aangehouden om mee verder te fokken, zijn dus
drager van deze oogziekte.
Dus eigenlijk zou ik hen alleen maar moeten combineren met een “vrije” reu
Er bestaat helaas geen dna test voor, dus weet ik nooit welke reu er vrij is
De veiligste manier zou dan zijn om hen allemaal uit de fokkerij te halen
Maar als je dat zou doen, met alle ziektes die bij honden voorkomen met alle zonen en
dochters van honden die er aan lijden, dan zouden er nog maar heel weinig honden
overblijven en zou je gigantisch veel inteelt krijgen, wat weer andere ziektes zou geven
en er dus helemaal geen honden meer zouden kunnen worden gefokt.
Cataract komt maar heel erg weinig voor bij labradoodles.
In de database van de ALAEU, waar ik bij ben aangesloten, zitten ruim 2650
labradoodles, waarvan Chochi , tot nu toe de enige is, waarbij het is geconstateerd.
Dat geeft al aan, dat de overerving dus recessief is
En hoogstwaarsc hijnlijk ook van meerdere genen afhankelijk is
Cc
x Cc = CC + Cc + cC + cc = 25% kans op cc
CcAa x CcAa =
CA
CA
Ca
cA
ca
Ca
cA
ca
= 6,25%
De veiligste manier om toch met dochters van Chochi te fokken is dan ook, om hun alleen
maar met een wat oudere reu te kruisen (ouder dan 5 jaar) die het niet heeft en wiens
ouders het ook niet hebben en waarvan er geen nakomelingen bekend zijn, die het
hebben.

3
U zorgt er zo veel mogelijk voor dat uiterlijke kenmerken die schadelijk kunnen zijn niet
worden doorgegeven. Denk hierbij aan een te kleine hersenpan (cav. Kings charles





spaniel), kersenoogjes (beagles), te lange rug (hernia), te korte neus
(ademhalingsproblemen), te grote onderbeet etc.
U zorgt er zo veel mogelijk voor dat ernstige gedragsafwijkingen niet worden
doorgegeven. Agressief of angstig honden dus liefst niet als fokhond inzetten of anders
tenminste kruisen met hele vrije honden, die niet bang zijn of agressief
Het aantal nesten of nakomelingen mag gezondheid of welzijn van het dier niet
benadelen.
Voortplanting moet zo veel mogelijk op natuurlijke wijze gebeuren. Een hond krijgt
binnen een aaneengesloten periode van twaalf maanden maximaal één nest.
Een kat krijgt binnen een aangesloten periode van twaalf maanden maximaal twee nesten
of maximaal drie nesten in 24 maanden.
Om aan deze regels te voldoen blijft u op de hoogte van ontwikkelingen bij de diersoort
waarmee u fokt.
Maar eigenlijk fok je nog veel meer verantwoordelijk, omdat je pups op de wereld wilt
zetten, waarvan iedereen vindt dat ze geweldig zijn en precies zoals pups van dat ras
zouden horen te zijn. Qua gezondheid, qua karakter en qua uiterlijk
Als fokker moet je altijd je lijnen willen verbeteren.
Daarvoor moet je je honden door en door kennen
Qua karakter, Qua uiterlijk maar ook qua bloedlijnen en qua uitslag gezondheidstesten
Zodat je de verbeterpunten ziet van je honden en je dus de juiste combinatie kunt
maken.
De perfecte fokhond bestaat niet, er is altijd iets te verbeteren.
Qua karakter
Een wat bange onzekere hond, combineer je liefst met een hond die lekker vrij is. Een
wat agressievere hond, combineer je liefst met een hele rustige lieve hond.
Qua uiterlijk
Een net wat te lange rug, combineer je met een kortere rug, een te lange neus,
combineer je met een kortere neus, ogen die voor het mooie te dicht bij elkaar staan
combineer je met ogen die mooi breed uit elkaar staan, een vacht die net wat te vol is,
combineer je met een vacht die niet vol is enz.
Qua bloedlijnen
Een hond die voorouders in zijn stamboom heeft, die pups met hd of addison hebben
voortgebracht, kruis je bij voorkeur met een hond waarbij dat helemaal niet in zijn
4
stamboom voorkomt en die liefst ook al wat ouder is en daardoor al wat meer
nakomelingen heeft voortgebracht, waarvan geen een met hd of addison. Hoe meer
nakomelingen zonder hd of addison, hoe betrouwbaarder de reu.
Ook kijk je naar het inteeltpercentage. Hoe minder genen de ouders met elkaar gemeen
hebben, hoe minder kans op inteelt en daardoor erfelijke ziektes
Qua uitslag gezondheidstesten.
Een hond met ofa grade fair combineer je bij voorkeur met 1 die ofa grade excellent is
en een hond met patella grade I combineer je met een hond met patella grade 0 etc. etc.
Om de juiste combinatie te verkrijgen, vergt dus heel wat kennis van zaken en puzzelen
Daarbij moet je als fokker altijd het grote geheel in de gaten houden
Een dekreu die overal perfect op test, maar bijv. wel heel licht distichiasis heeft (haren
op het derde ooglid) of ergens in de 5e generatie een addison drager…moet je zeker niet
bij voorbaat al uitsluiten.
Zeker niet als je bedenkt, dat die reu van die 5e generatie voorouder maar een heel
klein percentage genen heeft…
Nl maar 50% - 25% - 12,5% - 6,25% - 3,175%
Echter niet alleen de juiste combinatie maken valt onder verantwoord fokken.
Verzorging moeder en pups
Ook de verzorging van de zwangere teef en de nazorg voor de puppies is van groot
belang.
Tijdens de dracht van het teefje, moet je ervoor zorgen, dat zij voldoende eiwitten
binnen krijgen en mn folium zuur.
Anders heb je kans op open gehemeltes en/of open ruggetjes. Die pups kunnen niet
drinken en sterven dan van de honger
Maar ook waar voldoende calcium in zit
Te weinig calcium lijdt bij een teefje tot spierzwakte en daardoor minder sterke weeen,
maar ook tot een tekort aan melk.
5
Je moet zorgen dat ze in goede conditie blijft maar ook voor voldoende rust krijgt.
Stress zorgt ervoor, dat de pups onvoldoende goed ontwikkelen. Stress breekt nl
vitamine C af en dat hebben de pups nodig voor goed en sterk bindweefsel.
En je moet ervoor zorgen dat ze regelmatig is ontwormd en ook tijdens haar dracht
wordt ontwormd.
Een pup die besmet is via de moeder heeft het veel en veel zwaarder dan een pup die
wormenvrij wordt geboren
De pup moeten dan vervolgens ook weer om de twee weken ontwormd worden (ook als ze
met hun baasje mee naar huis gaan, dus geef je een ontwormschema mee).
Vaak kan de oogarts zien, aan sporen op het netvlies dat een pup wormen heeft gehad.
Het is ook heel belangrijk, dat je de pups op tijd aan vast voedsel leert wennen
Als ze te lang bij hun mama kunnen blijven drinken, die op het laatst alleen maar blijft
staan, kan het zijn, dat ze niet meer kunnen wennen aan uit een bakje van de vloer eten…
Het is ook heel belangrijk, dat je op tijd begint met de socialisatie van de pups
De eerste 4 weken gedijen ze het beste in een rustige donkere omgeving. Pups in het
wild worden onder de grond geboren en verblijven daar gedurende de eerste 4 weken
van hun leven. Daarna mogen ze van hun mama zoetjes aan uit het hol om te wennen aan
het dagritme, te spelen en de wereld te ontdekken.
Inprentingsfase
Pups hebben een inprentingsfase tussen de 7 – 14 weken leeftijd
Alles wat de pups in deze tijd aanleren, leren ze heel moeilijk weer af!
En blijven ze heel lang onthouden!
Dus let op!
Als u uw pup lekker gaat krabbelen, wanneer hij tegen uw benen aan komt staan, dan
leert u hem eigenlijk aan, om tegen u op te springen.
Niet doen dus!
Ook visite instrueren om het niet te doen!
Als u het grappig vindt, dat uw pup uw veters probeert te pakken, bedenk dan goed, dat
het strakjes helemaal niet leuk meer is, als u de deur niet meer uitkomt, zonder dat uw
veters uit uw schoenen liggen….
6
Als u uw pup nu op de bank naast u laat liggen, dan zal hij denken, dat hij altijd op de
bank mag liggen..
enz. enz.
Ook zal uw pup alles wat hij in de inprentingsfase meemaakt, heel lang onthouden.
Probeer uw pup dus op een hele positieve manier overal mee vertrouwd te maken.
Neem hem een keer mee naar de markt, een keertje met de bus mee, een keertje mee
naar het schoolplein, naar de duinen enz.
En al die tijd, doet u, alsof het de normaalste zaak van de wereld is, dat u en hij daar
zijn.
Als u bang bent voor grote zwarte honden, probeer die angst dan niet onbewust aan uw
pup door te geven, door de riem strakker aan te trekken of uw pup op te tillen, wanneer
er een grote zwarte hond nadert.
Maak gebruik van deze periode!
Leer hem nu al te zitten, te volgen, te blijven, te liggen, te komen enz.
U leert hem heel gemakkelijk iets aan dmv zijn brokjes als tractatie te gebruiken
Maar let op! U moet de tractatie wel gelijk kunnen geven en niet eerst nog uit uw
broekzak moeten halen.
Stel dat u hem wilt belonen, omdat hij heeft geluisterd naar uw “hier” en hij gaat in
afwachting van het brokje zitten, dan kan hij goed denken, dat hij beloont is voor het
gaan zitten.
Andersom ook.
Als u uw pup roept en hij komt pas na tig keer roepen, beloon hem dan wel!
Als u boos op hem wordt, zal hij denken, dat u boos bent dat hij is gekomen…
Voeradvies
Heel belangrijk is ook, dat je een voeradvies meegeeft. Wij zelf geven voor onze
labradoodle pups het advies mee, om ze diepvriesvleest totaal te voeren.
Diepvriesvlees bevat geen geur, kleur- en smaakstoffen of conserveringsmiddelen, waar
darmen op den duur allergisch op kunnen reageren.
Vlees is wat zuur, wat blaasontstekingen voorkomt
Vlees bevat de juiste bacterie-en die nodig zijn voor een sterke darmflora en ze poepen
veel minder dan dat ze zouden doen als ze brokken zouden krijgen.
7
Wij voeren al onze honden diepvriesvlees en wij hoeven maar 1/3 poep te ruimen tov de
tijd dat wij al onze honden brokken voerden.
Als je bedenkt dat poep voornamelijk bestaat uit onverteerbare stoffen en darmcellen
die af zijn gestorven, kun je daaruit opmaken, dat bij brokken veel meer darmcellen
afsterven en veel onverteerbare stoffen bevat tov diepvriesvlees.
Sinds wij het advies meegeven om diepvriesvlees te voeren, zeker gedurende de
groeiperiode, horen we nooit meer over voedselallergie-en ed.
Je moet dan wel het advies meegeven, dat ze geregeld een botje krijgen om lekker op te
kunnen kauwen en hun tandjes dus te kunnen schonen.
Maar ook zeker een advies voor de hoeveelheid die de baasjes moeten voeren is
belangrijk;
Uit recent onderzoek is gebleken, dat honden die te zwaar zijn een veel grotere kans
hebben om hd en artrose te ontwikkelen, dan honden die netjes op gewicht worden
gehouden.
Dit zijn ze nl gaan onderzoeken, omdat niet bleek, dat door alleen maar met excellente
en goede heupen te fokken, dit een vermindering gaf in pups die op latere leeftijd hd en
artrose ontwikkelden.
Men heeft toen een grote groep labradoodles van dezelfde bloedlijnen, dus dezelfde
erfelijke kans op hd en artrose, opgesplitst in twee groepen. Waarbij ze de ene groep
lieten eten wat zij wilden en de andere groep netjes op rantsoen hielden.
De groep die nooit te dik was, dus op rantsoen was gehouden, bleek op 10 jarige leeftijd
nog vrijwel geen hd of artrose te hebben ontwikkeld. Terwijl bij de groep die altijd te
dik was op 2 jarige leeftijd al 60% hd en artrose vertoonde…
Bij een hond die goed op gewicht is, voel je zijn ribben als een mooi rond ribbetje met
een spiertje eromheen, als je hem met lichte druk over zijn zijden aait. (vuistregel)
Maar het is ook belangrijk, dat je het baasje aangeeft, dat een goed opgevoede hond
een leuke hond is en dat je een puppy cursus dan ook zeker aanraadt.
Dominantieregeltjes
Ik geef baasjes ook altijd dominantieregeltjes mee
Pas je deze toe, dan zul je een heel gemakkelijk te trainen hond hebben, die erg prettig
in de omgang is en zal de hond niet aan de riem gaan trekken.
8
De regels zijn heel gemakkelijk voor uw pup te begrijpen en dat is voor hem heel erg
prettig.
U bent de baas, dus hij kan lekker pup zijn. Waardoor hij lekker in zijn vel zal zitten en
geen angstige pup zal worden.
Begroet eerst de andere gezinsleden in huis bij thuiskomst en dan pas de pup (hoe
moeilijk dat ook is!)
Ga als eerste door de deuropeningen en steek als eerste de straat over
Bepaal zelf welke richting je op gaat en hoe snel je wilt lopen en niet de pup. Trekt hij,
dan stop je met lopen of ga je zelfs de andere kant op, zodat hij beslist
niet bereikt met trekken wat hij wil bereiken.
Bepaal zelf wanneer je hem aait of eten
geeft of met hem speelt. Komt hij met een balletje aan, negeer hem dan eerst
even en als hij dan wegloopt, dan pak je het balletje en ga je met hem spelen.
Hoge posities zijn voor hoge personen. Dus de pup mag niet op de bank zitten of op bed
ed. U mag hem natuurlijk wel zelf op schoot tillen, maar niet omdat hij erom vraagt. (dus
met zijn pootjes tegen u aan gaat staan.)
Maak zijn eten klaar, ga dan eerst zelf eten en voer hem daarna pas. (U kunt ook net
doen alsof u uit het bakje eet door het bakje te houden en smakgeluidjes te maken)
Speel alleen maar rangordebepalende spelletjes wanneer je ze kunt winnen. Dus laat
kinderen geen touwtrekspelletje met hem spelen, als hij dan kan winnen. Als ze niet
kunnen winnen van hem, dan moeten ze hem laten zitten en een pootje laten geven, daar
beloon je hem dan voor en dan laat je stiekem het touw los. Hij is dan vergeten
dat jullie een machtspelletje aan het spelen waren en dus heeft hij dan niet
door dat hij eigenlijk heeft gewonnen..
Laat de hond voor jou opzij gaan en loop niet om hem heen
Geef geen gratis aandacht, maar laat hem ervoor werken, dus laat hem bijvoorbeeld
zitten, voor je hem aait
Laat hem tijdens de wandeling aan de riem geregeld naast je gaan zitten en beloon hem
hier dan voor.
.
9
Help desk
Zelf blijf ik altijd help desk voor de baasjes van mijn pups
Hebben ze vragen over de opvoeding, de voeding, de gezondheid of de vachtverzorging
van hun doodle, dan mogen ze me altijd mailen.
Dus verantwoord fokken houdt in, dat je de perfecte combinatie maakt, qua karakter,
qua gezondheid en qua uiterlijk. Dat je het zwangere teefje en haar pups alle zorg geeft
die ze nodig hebben de eerste paar weken qua voeding, qua ontworming, qua socialisatie
en dat je de baasjes een goed advies meegeeft qua voeding, opvoeding en verzorging van
hun pup
Op die manier ben je verantwoord aan het fokken …
En dat is dus heel wat meer, dan alleen maar een loops teefje en een ongecastreerde reu
bij elkaar te zetten.
10