HOOFDSTUK 2 Hoe zit het zonnestelsel in elkaar ? De zon Soort hemellichaam ? STER Waarom groter ? - De zon is de meest dicht bijzijnde ster -werkelijkheid : een relatief kleine ster Grootte ? Straal = 698 450 km (Straal aarde = 6378 km) Hoe kunnen sterren zoals de zon licht uitstralen ? De zon is een gasbol. In de kern van de zon vinden kernreacties plaats van waterstof en helium. Hierbij wordt enorm veel energie geproduceerd en uitgestraald. Naast zichtbaar licht worden nog tal van andere stralingen uitgezonden. Structuur van de zon Zonneoppervlak = fotosfeer Atmosfeer van de zon = chromosfeer Structuur van de zon Zonneoppervlak = fotosfeer Atmosfeer van de zon = chromosfeer -Protuberansen: enorme ontploffingen slingeren zonnematerie in de ruimte Structuur van de zon Zonneoppervlak = fotosfeer Atmosfeer van de zon = chromosfeer -Protuberansen: enorme ontploffingen slingeren zonnematerie in de ruimte -Zonnewind : geladen deeltjes (ionen en elektronen) die in de ruimte worden geslingerd Zonnewind Aurora borealis Structuur van de zon Zonneoppervlak = fotosfeer Atmosfeer van de zon = chromosfeer -Protuberansen: enorme ontploffingen slingeren zonnematerie in de ruimte -Zonnewind : geladen deeltjes (ionen en elektronen) die in de ruimte worden geslingerd Zonnegloed = corona CORONA Structuur van de zon Planeten Definitie van de Astronomische Unie : Een planeet moet een baan om de zon beschrijven; hij moet bolvormig zijn onder invloed van zijn eigen zwaartekracht en hij moet het dominante hemellichaam zijn in zijn baan. Manen Manen zijn kleinere bolvormige hemellichamen die in een baan rond een planeet draaien De maan Manen van Jupiter Zonnestelsel Opmerking ! Hoeveel planeten in ons zonnestelsel ? 8 planeten !!! “Aardse” planeten : “Gasreuzen” : Mercurius Venus Aarde Mars Jupiter Saturnus Uranus Neptunus Augustus 2006 : bijeenkomst van de internationale Astronomische Unie Pluto is geen planeet, maar een “dwergplaneet” ! Planetoïdengordel Een gordel van kleinere stenige brokstukken tussen Mars en Jupiter, die ook rond de zon draaien. -Gemiddelde grootte : enkele tientallen kilometer -Synoniem : planetoïde = asteroïde -Grootste object : Ceres (dwergplaneet) 968 km diameter Beweging van de planeten Rotatie = draaien rond de eigen as Revolutie = omwenteling rond de zon Astronomische eenheid (A.E.) Gemiddelde afstand aarde – zon Ongeveer 150 miljoen km Kuipergordel Een zone met kleinere ijsachtige objecten voorbij de baan van de planeet Neptunus. Vb.: Pluto Oortwolk Een soortgelijk reservoir van ijzige lichamen dat op een afstand van 3 tot 30 biljoen km rond de zon draait en zo het zonnestelsel omhult. Kometen IJsachtige objecten afkomstig uit de Kuipergordel of Oortwolk die met een langgerekte baan tot in de buurt van de zon komen. Door de hitte van de zon smelt het materiaal van de komeetkern af en laat de kern een komeetstaart achter. komeet Komeetbaan Kortperiodieke kometen van Kuipergordel vb. : Halley Langperiodieke kometen van Oortwolk Komeetstaarten BLAUW = GASSTAART GEEL = STOFSTAART Vallende sterren of meteoren GEEN STER DIE VALT !!! Lichtverschijnsel dat zich voordoet wanneer een brokstukje uit de ruimte de atmosfeer binnendringt en door wrijving met de gassen gaat gloeien en verdampen. Meteoren met een te grote diameter branden niet meer volledig op in de atmosfeer !!!! meteoriet Uit het nieuws : PHNOM PENH - De 4,5 kilo wegende meteoriet die in Cambodja neerkwam heeft tot paniek onder de bijgelovige bewoners geleid, zo heeft een districtsfunctionaris bekendgemaakt. Er dienden wetenschappers opgetrommeld om de mensen te kalmeren en een rationele verklaring te geven. 26/01/2005 - dpa/belga - br Uit: De Standaard Online Waarom is onze aarde uniek ? ER IS LEVEN OP AARDE ! Ideale warmte door ideale afstand tot de zon : niet te dicht, niet te ver Aanwezigheid van een atmosfeer met geschikte stoffen : zuurstof, water, … Nog verder kijken Zonnestelsel is slechts een zeer klein deeltje van het heelal Onze zon vormt samen met miljarden andere sterren een sterrenstelsel of galaxie = De Melkweg Andromeda sterrenstelsel: groepering van miljarden sterren Een sterrenstelsel Vorm ? Centrale kern met grootste concentratie sterren Spiraalvormige armen met kleinere concentratie sterren Sterrenstelsels komen in groepen voor , we noemen die CLUSTERS De sterrenstelsels blijven bij elkaar door onderlinge aantrekking Vb : Virgo cluster Algemene structuur Planeet Planetenstelsel Sterrenstelsel Cluster Heelal Ontstaan van het heelal Big Bang theorie : Oerknal waarna het heelal is gaan uitdijen Toekomst van het heelal ? Verdere uitdijing of terug inkrimping ???