VVD beste verkiezingsprogramma voor

Persbericht
Amsterdam, 17 mei 2010
VVD heeft beste verkiezingsprogramma
voor economische groei
Volgens het economische rekenmodel www.baasvannederland.nl leidt het verkiezingsprogramma
van de VVD op de middellange termijn (2011 - 2019) tot de hoogste extra economische groei. Deze
extra groei wordt in belangrijke mate veroorzaakt door vier programmapunten. De VVD stimuleert
de economische groei van ons land vooral door een verlaging van het laagste belastingtarief in de
loon- en inkomstenbelasting en een verhoging van de fiscale arbeidskorting waardoor werknemers
maandelijks netto meer van hun loon overhouden. Daarnaast wordt de economie aangejaagd door
een verlaging van de winstbelasting voor bedrijven en een verplichte loonkostenmatiging in de
overheidssector. Ook de extra middelen (2,5 miljard euro) die de VVD aan onderwijs wil uitgeven zijn
goed voor de economische ontwikkeling. Dit stimuleringspakket wordt voor ruim 10 miljard euro
gefinancierd uit een omvangrijk bezuinigingsprogramma van 30,5 miljard euro op de
overheidsuitgaven in de periode 2011 - 2015. Per saldo verlaagt de VVD de uitgaven van de overheid
met circa 20 miljard. Het VVD-programma schept in de marktsector, bij het bedrijfsleven, ook de
meeste banen in vergelijking met de verkiezingsprogramma’s van de andere politieke partijen en
leidt in 2019 tot een klein begrotingsoverschot van rond de 1%, nu is dit tekort circa -6% van het BBP.
Op de korte termijn (2011 - 2015) scoort het programma van de VVD minder goed. Dit wordt
veroorzaakt door de omvangrijke bezuinigingen van in totaal 30 miljard euro die de VVD in de
komende kabinetsperiode wil doorvoeren. Veel van deze bezuinigingsmaatregelen leiden in deze
periode tot een verlies aan banen in de overheids- en gezondheidssector en tot een vermindering
van koopkracht, vooral bij lagere inkomensgroepen. Daardoor hebben deze bezuinigingen in eerste
instantie een negatief effect op de economische groei en de ontwikkeling van de werkgelegenheid,
die niet wordt goedgemaakt door maatregelen waarmee de VVD de economie aanjaagt. Op de
middellange termijn is dit saldo wel positief en nemen de groei en de werkgelegenheid toe en wordt
het begrotingstekort omgebogen naar een klein overschot.
Uit de berekeningen van www.baasvannederland.nl komt ook naar voren dat het
verkiezingsprogramma van D66 vooral op de kortere termijn goed scoort op de punten extra groei,
verlaging werkloosheid en extra werkgelegenheid. Dit is in belangrijke mate te danken aan het feit
dat D66 per saldo geen lastenverzwaringen wil en in de regeringsperiode 2011 - 2015 een gematigd
bezuinigingsprogramma van rond de 15 miljard euro wil uitvoeren. Daarnaast stimuleert het D66programma de economie en werkgelegenheid met een verlaging van de onderste schijven van de
loon- en inkomstenbelasting. Ook de extra miljarden die worden uitgetrokken voor onderwijs zijn op
de langere termijn gunstig voor de economische ontwikkeling van Nederland. Het D66-programma
leidt tot een kleiner begrotingstekort en zorgt er ook voor dat de staatsschuld niet verder oploopt.
Het verkiezingsprogramma van de PvdA bevat (nog) onvoldoende cijfers voor een volledige
doorrekening. Wel is duidelijk dat in dit programma geen substantiële middelen zijn uitgetrokken om
de economische groei en de werkgelegenheid te stimuleren. Bovendien blijkt uit berekeningen met
De Baas dat het voorstel van een extra toptarief van 60% niet alleen weinig oplevert voor de
schatkist, maar ook nog eens negatieve effecten heeft op de ontwikkeling van de economie en
werkgelegenheid. Doordat in het PvdA-programma in vergelijking met de andere
verkiezingsprogramma’s een relatief laag bezuinigingsbedrag van 10 miljard euro is opgenomen en
daarnaast de economie niet wordt gestimuleerd, neemt het begrotingstekort in de periode 2011 -
2015 maar weinig af en loopt de staatsschuld, net als in het programma van bijvoorbeeld de SP,
verder op.
Ook de programma’s van de andere politieke partijen bevatten vooralsnog onvoldoende cijfermatige
gegevens om de (economische) effecten modelmatig te kunnen doorrekenen. Dit geldt bijvoorbeeld
voor het CDA; het programma geeft onvoldoende cijfers voor een doorrekening. Het is de bedoeling
dat het Centaal Planbureau rond 20 mei zijn berekeningen presenteert van de effecten van de
verschillende verkiezingsprogramma’s. Politieke partijen en kiezers kunnen nu al een globaal beeld
krijgen door met de www.baasvannederland.nl aan de slag te gaan.
Voor politieke partijen heeft De Baas als voordeel boven het CPB, dat De Baas alles doorrekent wat
er aan maatregelen wordt geselecteerd en niet, zoals het CPB, het rode potlood hanteert. Met dit
potlood schrapt het CPB bezuinigingsmaatregelen van politieke partijen die naar het oordeel van het
CPB ‘niet realistisch’ zijn.
In het najaar van 2010 verschijnt DE NIEUWE ECONOMIE: ECONOMIE 3.0. Auteurs zijn Willem
Vermeend, Rick van der Ploeg, Jan Willem Timmer. Het digitale boek zal bij Einstein Ebooks
verschijnen en de papieren versie bij Lebowski Publishers te Amsterdam.
Bij dit boek, bestemd voor een breed publiek, zit als bijlage een economisch model van Nederland,
getiteld www.baasvannederland.nl. Met dit programma, waarin de economie van Nederland wordt
nagebootst, kunnen op een simpele wijze allerlei beleidsmaatregelen van het kabinet worden
doorgerekend. Met het oog op de verkiezingen en de kabinetsformatie daarna is dit
rekenprogramma reeds gepubliceerd. In dit model zitten meer dan 140 mogelijk maatregelen
verwerkt (onder meer bezuinigingen en belastingmaatregelen) die ook zijn opgenomen in de meeste
verkiezingsprogramma's. Ook de voorstellen van de 20 Haagse ambtelijke werkgroepen die 35
miljard aan besparingen op de overheidsuitgaven in kaart hebben gebracht zijn al in het model
verwerkt.
Met het oog op de komende verkiezingen is dit model zodanig aangepast en vormgegeven dat
iedereen in Nederland zijn eigen kabinetsbeleid kan ontwerpen en daarvan ook de uitkomsten kan
zien met een scorelijst met maximaal 1000 punten. Voorvoorafgaand aan de doorrekening van het
CPB van de verkiezingsprogramma's (verwachte publicatie rond 20 mei), kan met
www.baasvannederland.nl nu al een globaal beeld worden gegeven van de effecten van de
verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. Politieke partijen kunnen het programma van De
Baas dus nu al gebruiken om de globale effecten te zien van hun eigen verkiezingsprogramma's.
Daarnaast kan iedereen met dit rekenprogramma aan de slag gaan om zelf het beste beleid te
ontwikkelen. Wie 1000 punten scoort heeft volgens de Baas het ‘beste’ beleid ontwikkeld. Bij de
economische berekeningen in De Baas wordt gebruik gemaakt van bestaande economische modellen
van onder meer het CPB, waarmee ook verkiezingsprogramma's worden doorgerekend.
Welke maatregelen geven het ‘beste’ resultaat ?
Over het algemeen geldt dat lastenverlichtingen voor burgers en bedrijven en extra uitgaven voor
onderwijs en onderzoek de groei van de Nederlandse economie en werkgelegenheid stimuleren. Het
voordeel van deze aanpak is dat extra economische groei ook goed voor de schatkist is: het leidt tot
extra (belasting)inkomsten die onder meer gebruikt kunnen worden om het begrotingstekort te
verminderen. Lastenverzwaringen hebben als nadeel dat de economische groei wordt afgeremd en
raken daarmee ook de schatkist; minder inkomsten. Gezien ons hoge begrotingstekort (nu ruim 6%
BBP) en oplopende staatschuld (van 66% BBP nu naar 74% BBP in 2015) zijn bezuinigingen en/of
lastenverzwaringen of een combinatie daarvan noodzakelijk. Uit berekeningen met De Baas blijkt dat
(te) hoge bezuinigingen net als lastenverzwaringen remmend werken op de groei van de economie
en de ontwikkeling van de werkgelegenheid. Dit effect is mede afhankelijk van de aard van de
bezuinigingen. Bezuinigingen op overheidsuitgaven die geen (direct) effect hebben op de koopkracht
van burgers, op de werkgelegenheid of de omzet van bedrijven in de marktsector, zoals lagere
uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking en lagere afdrachten aan de Europese Unie, zullen de
Nederlandse economie niet of nauwelijks schaden, terwijl ze wel leiden tot een vermindering van het
begrotingstekort en de staatsschuld. Omvangrijke bezuinigen bij de overheid en semipublieke sector
(zoals de gezondheidssector) die tot een fors verlies aan banen leiden, hebben wel een negatief
effect op de groei van onze economie.
De opgave van een nieuw kabinet is een pakket maatregelen te presenteren waarmee zowel de groei
van de economie als werkgelegenheid worden bevorderd en tegelijk (op termijn) gezonde
overheidsfinanciën worden gerealiseerd. Volgens www.baasvannederland.nl kan met een
bezuinigingspakket van 20 miljard euro op de overheidsuitgaven in de periode 2011 - 2015, waarvan
8 - 10 miljard wordt aangewend voor belastingverlichting voor burgers (in de laagste tariefschijven)
en extra uitgaven voor onderwijs, zowel de economie worden gestimuleerd als het begrotingstekort
worden verminderd. Dit pakket geeft in combinatie met een Sociaal Akkoord, waarbij afgesproken
wordt dat alle lonen in Nederland maximaal met de inflatie mogen stijgen, de beste resultaten voor
ons land.