DEEL 2: DE GLAZEN BOL: Wat schaft de toekomst? 1. Mag ik je

DEEL 2: DE GLAZEN BOL: Wat schaft de toekomst?
1. Mag ik je toekomst voorspellen?
Sinds het ontstaan van de mensheid dacht men de toekomst van mensen en de mensheid te
kunnen voorspellen aan de hand van de meest uiteenlopende zaken. De Egyptenaren waren
volledig gefocust op de sterren, de Romeinen meenden dat ze iets konden afleiden uit de vlucht
van de vogels en de ingewanden van dieren, tijdens de Middeleeuwen zijn duizenden heksen
veroordeeld omdat ze de toekomst voorspelden aan de hand van een glazen bol en Napoleon liet
zijn toekomst voorspellen door kaarten. Ook vandaag nog laten mensen hun toekomst
voorspellen op allerlei manieren.
A) Een overzichtje:
B) Kerk en astrologie
De Kerk heeft al altijd een gespannen houding gehad ten opzichte van de
astrologie. In de tijd van Nostradamus geloofden de astrologen dat alle
gebeurtenissen – of ze nu goed of slecht waren en of ze zich nu afspeelden in
heden, verleden of toekomst – geschreven stonden in de sterren. De theorie was
dat God al zijn plannen bekend gemaakt had en dat de sterren daarvoor de sleutel
waren. Daaruit volgde dat de astroloog door het interpreteren van de sterren het
plan van God kon ontcijferen en dus gevaarlijk nauwkeurig zou kunnen stellen wat
God had voorbestemd. De Kerk was daar niet zo gelukkig mee. Bovendien stond
het geloof in astrologie haaks op het geloof van de Kerk in de vrije wil van de
mens. De Kerk wist dat het moeilijk was om mensen te laten geloven in de leer van
de vrije wil als ze geloofden dat al hun handelingen elke nacht boven hun hoofd te
lezen waren. Astrologie werd door de Kerk dan ook gezien als een occulte kunst,
omdat de methode (meditatie, visioenen in trance en zo meer) en het idee dat
mensen Gods bedoeling doorzagen volgens de Kerk in de buurt kwamen van
hekserij.
(uit S. Ross, Nostradamus voor dummies)
Men moet alle vormen van waarzeggerij verwerpen: een beroep doen op de Satan
of op demonen, het oproepen van geesten van overledenen of andere praktijken,
waarvan ten onrechte wordt aangenomen dat zij de toekomst 'ontsluieren'. Het
raadplegen van horoscopen, de astrologie, het handlezen, het verklaren van
voortekens en van aanwijzingen van het lot, de fenomenen van helderziendheid,
het gebruiken van mediums verraden alle het verlangen, macht te krijgen over de
tijd, de geschiedenis en uiteindelijk over de mensen en eveneens een verlangen
verborgen machten voor zich te winnen. Dit alles is in strijd met de eerbied en het
respect, vermengd met liefdevolle vrees, die wij aan God alleen verschuldigd zijn.
(uit Katechismus van de Katholieke Kerk, par. 2116)
De Kerk staat niet zo positief tegenover waarzeggerij.
Opdracht:
1. Haal uit de twee teksten de argumenten waarom de Kerk zo negatief staat
tegenover het waarzeggen.
2. Zijn deze redenen volgens jullie gegrond?
3. Welke eigen kritische bedenkingen kan je geven voor waarzeggerij?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
3. De toekomst in beeld
A) FutureCheck: Hoe ziet het leven eruit in 2020?
http://www.youtube.com/watch?v=-CtdCtiwl1U&feature=related
-
Kijk naar het filmpje op YouTube en geef aan op welke vlakken het leven volgens het
filmpje zal veranderd zijn in 2020.
-
Wat lijkt je realistisch en wat net niet?
-
Welke veranderingen kijken ze reikhalzend tegemoet en tegen welke veranderingen zien
ze op?
B) Drie grote trends voor de toekomst: Media Completion, Roboworld en Pamper Planet
2020: Media Completion
In de komende jaren zullen allerlei nieuwe schermen ontwikkeld worden. Hun grote gelijkenis is
dat ze alleen reageren op ons: op wat we zeggen, hoe we er uitzien, op onze
lichaamstemperatuur, onze gebaren en zelfs op hoe we wandelen. Het toetsenbord en de muis
zullen verdwijnen. De nieuwe schermen geven ons het gevoel dat ze vensters zijn op een
eindeloze virtuele wereld, die geïntegreerd is met de fysieke wereld. Door grotere schermen,
aangepaste belichting en holografische projecties zullen onze ervaringen in de virtuele wereld zo
echt mogelijk zijn. Ook onze andere zintuigen zullen geprikkeld worden. Het komt erop neer dat
de virtuele wereld een laagje zal leggen rond de fysieke wereld. Wat we nu radio, televisie, gps,
game console of telefoon noemen zal helemaal opgeslokt worden door die virtuele wereld; We
zullen exact wat we willen krijgen op elk scherm. Ook de minder ontwikkelde landen zullen
hiervan profiteren: zelfs de meest afgelegen plaatsen zullen toegang krijgen tot kennis die
voordien niet beschikbaar was, en dat niet in de vorm van tekst maar in beeldvorm, zodat lezen
niet langer nodig is om kennis op te doen. Dit heeft ook tot gevolg dat de landsgrenzen
langzaamaan zullen verdwijnen: ik noem dit proces denationalisatie.
2035: Roboworld
In Roboworld leven mensen en robots vreedzaam samen. De homo robo is geëvolueerd tot een
vriendelijk, empatisch en behulpzaam wezen dat vele taken doet voor ons (zoals de vaatwas
uitladen, de was doen en opvouwen, het toilet schoonmaken, groenten snijden). In Roboworld
zullen de robots een volledig menselijk uiterlijk hebben (humanoïde). Ze zullen natuurlijk
bewegen, zoals mensen. Hun stem zal nauwelijks te onderscheiden zijn van echte stemmen en de
woorden die ze gebruiken zullen de woorden zijn die wij ook gebruiken. Hun huid zal zacht en
menselijk aanvoelen en ze zullen ons vertroetelen met tederheid. Elk jaar zullen er nieuwe
versies op de markt komen, die op den duur ook veel meer kunnen en zelfs zichzelf zullen
kunnen onderhouden. Omdat de Robo’s zo menselijk zijn, zullen we ook om hen geven. Deze
robots zullen ook een grote impact hebben op de economie. Aan de ene kant kunnen de robots
het werk overnemen dat nu in lageloonlanden wordt gedaan en dit in eigen land. Daarenboven
zullen de robots zelf ook een belangrijk deel uitmaken van de economie: hun kostprijs zal tussen
die van een auto en die van een huis liggen.
2050: Pamper planet
Wat moeten we doen in een wereld waar er voorspoed is voor iedereen en waar oorlog een ding
is van het verleden en waar agressie enkel in virtuele werelden wordt geuit en waar al het werk
door robots en computers is overgenomen? Welkom in de wereld van Pamper Planet. De wereld
van je zorgeloze jeugd. De wereld waarin we opstaan wanneer we willen en waarin ons eten voor
ons klaargemaakt wordt, onze kleren gewassen zijn en waar we elke dag kunnen exploreren en
spelen. We kunnen de hele dag creatief zijn, met anderen of met onszelf, en onze emoties krijgen
de vrije loop. Op de Pamper Planet bestaat alleen quality time. In deze wereld ontdekken we een
dimensie die we complete vergeten waren: de spirituele dimensie. Tenslotte zullen we niets
anders om handen hebben.
(Naar: http://www.erwinvanlun.com/ww/trends/)
-
In welke wereld zou je het liefst leven: de huidige wereld, die van media
completion, roboworld of de pamper planet.
C) LEVEN IN 2025. Kerk in verval
Hoe ziet het religieuze landschap er over twintig jaar uit? Voor België en Europa moet daarvoor
in de eerste plaats gekeken worden naar de katholieke kerk en die blaakt in deze contreien
allesbehalve van vitaliteit. Laten we beginnen bij de grote baas. Hoe kijkt paus Benedictus XVI
tegen de toekomst van de katholieke kerk in het Westen aan? In een preek voor Italiaanse
priesters, tijdens zijn vakantie vorige maand in de Aostavallei, was hij erg somber. ,,De westerse
mens denkt dat hij priesters niet nodig heeft en de kerk wordt er als overbodig beschouwd'', zei
hij. Bovendien acht hij de kans klein dat in die situatie snel verandering komt.
Dat de katholieke kerk de komende twintig jaar in West-Europa verder zal afkalven, lijkt een
zekerheid. Dat is ook de stelling van Philip Jenkins, hoogleraar geschiedenis en
godsdienstwetenschappen aan de Pennsylvania State University. In zijn boek The Next
Christendom. The Coming of Global Christianity blikt hij in de toekomst van het christendom.
,,Behalve in Europa zal het christendom overal blijven groeien'', schrijft hij. Op dit moment zijn
er 2,1 miljard christenen op aarde. Dat is een op de drie van alle aardbewoners, en dat aantal zal
de komende decennia alleen maar toenemen. Hetzelfde geldt voor de katholieke kerk. Terwijl
Europa in 2000 nog 286 miljoen van de 1 miljard katholieken wereldwijd leverde, zijn er dat in
2025 nog maar 276 miljoen op 1,36 miljard. Want laat het duidelijk zijn: de katholieke kerk blijft
volgens Jenkins wereldwijd aan aanhangers winnen.
Gaat het in het Westen slecht met de katholieke kerk, dan geldt dat in verhevigde mate voor
België. Volgens een recente Europese enquête - de European Social Survey - behoort België tot
de meest geseculariseerde landen van Europa, samen met Frankrijk, Tsjechië en de
Scandinavische landen. Goed 65 procent van de Belgen gaat nooit meer naar de mis, 15 procent
gaat enkel op hoogdagen als Kerstmis en Pasen. Slechts 11 procent vervult nog zijn
zondagsplicht. Maar wie op zondag al eens een kerk binnenstapt, weet dat die trouwe kerkganger
niet meer van de jongste is. De kans dat het aantal praktiserende katholieken in 2025 verder is
gedaald, is groot. (…)
Niet alleen zijn er steeds minder kerkgangers, ook het aantal voorgangers is in vrije val. Nu al
zijn er te weinig priesters om alle parochies te bedienen en een steekproef leert dat in 2025 nog
slechts een vijfde van hen jonger is dan 75 jaar. (…) ,,We zullen komen tot een situatie dat men
per gemeente of stad nog een kerk overhoudt die elk weekeinde een ruim aanbod aan
verschillende soorten vieringen zal geven'', zegt de Leuvense kerkjurist Kurt Martens. Bovendien
zullen mensen in 2025, nog meer dan nu, mobiel zijn en op zoek gaan naar de viering van hun
voorkeur.
De kans dat over twintig jaar vrouwelijke priesters worden gewijd, acht Martens erg klein.
,,Twintig jaar is naar Vaticaanse normen bliksemsnel. Daar is men nog niet aan toe. Oudere,
gehuwde mannen maken dan weer wel een kans. Als het priesterambt verruimd wordt, komen zij
als eerste aan de beurt.'' (…)
Wie zeker nog aan belang zal winnen, zijn de religieuze lekenbewegingen als de SintEgidiusgemeenschap en Focolare. Maar ook het Opus Dei. Zij vormen nu al in belangrijke mate
de bloeiende spirituele kernen binnen de kerk en niets wijst erop dat zij aan belang zullen
inboeten.
En wat met de andere religies? Bij de protestanten is vooral de evangelische strekking succesvol.
Waarschijnlijk zet die trend door. Het aantal orthodoxen en moslims zal ook aangroeien, maar
dat is volledig toe te schrijven aan de veranderende samenstelling van de Belgische bevolking.
Alleen het boeddhisme zal onder de autochtone Belgische bevolking nog aan aanhang winnen.
De kans dat de boeddhisten in 2025 een erkende godsdienst vormen, is erg reëel. Tenminste als
zij het zelf ook willen.
(uit De Standaard, 19 augustus 2005)
Enkele vragen bij de tekst:
Welke veranderingen ziet de auteur voor de kerk in Europa in 2025?
Welke veranderingen ziet de auteur voor de kerk op wereldvlak in 2025?
Hoe ziet de auteur de situatie in België?
Hoe komt het dat de kerk in verval is? Welke argumenten vind je in de tekst?
Welke argumenten kan je zelf nog bedenken?
Zie je het mogelijk dat deze trend zich toch niet doorzet en dat het aantal
kerkgangers en gelovigen weer stijgt?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
D) De wereld over 50 jaar
De leerlingen bekijken het fragment uit “De wereld over 50
jaar” (zie volgende link
http://www.youtube.com/watch?v=0G5dHKpNBtU)
1) Verdeel het fragment onder in categorieën (vervoer,
gezondheid, energie, voedsel,…).
2) Welke oplossingen in het fragment worden gegeven op
problemen in deze tijd.
3) Is alles wat men hier voorstelt ethisch verantwoord?
Zijn deze oplossingen op ethisch vlak beter dan diegene
die men vandaag de dag vindt?
E) Toekomstvisioenen op het witte doek
Welk beeld van de toekomst komt naar voren in volgende films?
Wall-e:
http://www.youtube.com/watch?v=ZisWjdjs
-gM&feature=fvw
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
I, Robot: http://www.youtube.com/watch?v=s0f3JeDVeEo
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________