Overzicht Les 1: Netwerken in vogelvlucht Les 2: De taal van het Internet: TCP/IP Les 3: Let’s get physical: de link- en fysieke laag Les 4: The big picture: hoe past het allemaal in elkaar? 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 2 Het eenvoudigste netwerk Hoe stuur je gegevens over een kabel? Kan iedereen zomaar beginnen te verzenden? Hoe weet je dat de gegevens voor jou bedoeld zijn? Hoe pakken we storing aan? B A Point-to-point verbinding 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 3 De plaats in de protocol stack Applicatie Transport Netwerk/Internet (Data)link Fysiek 30/11/2012 Hoe wisselen we informatie uit tussen direct verbonden apparaten? Hoe zetten we die informatie op het medium? Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 4 Ethernet 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 5 Ethernet: het MAC-adres Hoe weet je dat de gegevens voor jou bedoeld zijn? Link B A MAC-adres ... Fysiek Bron-IP Best-IP Seq: 1 S: 1060 D:67 C Frame Medium Access Control-adres (48 bit, in hardware gebakken) 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 6 switch vs. router 30/11/2012 Applicatie Applicatie Transport Transport Netwerk Netwerk Netwerk Link Link Link Fysiek Fysiek Fysiek Host A Router Host B Applicatie Applicatie Transport Transport Netwerk Netwerk Link Link Link Fysiek Fysiek Fysiek Host A Switch Host B Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 7 Ethernet: ARP Hoe weet iedereen elkaars MAC-adres? 192.168.1.5 192.168.1.7 B (00-FF-EF-50-CA-E5) A Wie heeft 192.168.1.7? 00-FF-EF-50-CA-E5 heeft 192.168.1.7! C 192.168.1.10 IP MAC 192.168.1.7 00-FF-EF-50-CA-E5 192.168.1.5 20-6A-8A-1E-6A-75 Address Resolution Protocol 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 8 Hexadecimale getallen Is 00-FF-EF-50-CA-E5 een 48 bit getal?! Schrijf de volgende getallen in decimaal en binair formaat: 30/11/2012 FF 255 1111 1111 DD 221 11011101 A3 163 1010 0011 21 33 0010 0001 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 9 CSMA/CD Hoe voorkomen we botsingen? B A C Carrier Sense Multiple Access / Collision Detection 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 10 Collision Detection B 30/11/2012 C Willekeurige wachttijd Willekeurige wachttijd A Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 11 Tegelijk verzenden en ontvangen? Half-Duplex: niet tegelijk ontvangen en verzenden Full-Duplex: wel tegelijk ontvangen en verzenden Space Division Duplex: Time Division Duplex: TX RX TX RX TX RX TX RX Frequency Division Duplex: zie straks 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 12 Hoe stuur je gegevens over een kabel? Link 0V Fysiek 5V Beperkt aantal symbolen Digitaal 2 symbolen binair! 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 13 tekst over een kabel: morse Encodering Hoe schrijf je HALLO? Is deze code binair? 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 14 Een modernere encodering: ASCII Hoe schrijf je ABRA CADABRA? 1 byte per letter, schrijf binair! 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 15 Een afbeelding <byte> <byte> <byte> 128 72 28 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 16 Geluid over een kabel Alle mogelijke waarden: analoog! 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 17 Analoog naar digitaal Voltage 7 Kwantisatieniveaus 6 5 4 3 2 1 0 Tijd Sampling time Sampling rate = 1 / sampling time 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 18 Samengevat: hoe sturen we informatie over een kabel? Encodering F b01000110 Voltage 0 1 0 0 0 1 1 0 5V Tijd bittijd: zelfde bij ontvanger!!! bitrate = 1 / bittijd 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 19 Mogelijke media Kabel Draadloos Twisted pair Coax Fiber 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 20 Draadloze communicatie 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 21 Modulatie Frequency Division Multiple Access: Studio Brussel: 94,5 MHz Q-Music: 88,6 MHz 802.11g WiFi: 2,8 GHz Frequency Division Duplex: één frequentie voor elke richting! Modem = Modulator / Demodulator 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 22 EMI Elektromagnetische Interferentie = storing Analoog Digitaal 1001100101 1001000101 Oorzaken? Slechte kabels, slordige draadloze apparatuur, atmosferische effecten, de Big Bang, ... 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 23 Mogelijke oplossingen Foutdetectie klassieke ASCII: 7 bits + 1 pariteitsbit K: 1001100 1 L: 1001101 0 Welke woorden zijn correct ontvangen als de laatste bit een pariteitsbit is? 11101011 00011000 11000111 1110001010010101100 MAC-adres Foutcorrectie 30/11/2012 32-bit foutdetectie Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag Bron-IP Best-IP Seq: 1 S: 1060 D:67 24 De kabel van de toekomst! Wavelength Division Multiple Access Coax / Twisted Pair: Optical Fiber: max 1 Gbit/s max 70 Tbit/s !! GEEN LAST VAN EMI !! 30/11/2012 Datacommunicatie en Netwerken de link- en fysieke laag 25