Project Controller

Curriculum Project Controller - 1
Curriculum
Project Controller
Curriculum Project Controller - 2
Curriculum Project Controller
Introductie
Alhoewel er zich een solide landschap van opleidingsprogramma’s heeft gevormd rond het begrip
projectmanagement, blijft de beroepsvorming van project controllers hier bij achter. En dat terwijl de
(financiële) risico’s van investeringsprojecten tegelijkertijd substantieel zijn toegenomen door de huidige
complexiteit rond financieringen, en de daarmee samenhangende rendementseisen. Ook zijn er nieuwe risico’s
bijgekomen, zoals cyber crime en terrorisme, met significante impact voor investeerders en projectorganisatie.
Daarnaast is het vak van projectmanager ‘an sich’ ook sterk in beweging. Het afgelopen decennium heeft de
bekende Prince2 methodiek plaats moeten maken voor Agile en is de Scrum methodiek erg sterk opgekomen.
Dit programma is ontwikkeld vanuit de behoefte aan een nieuwe generatie project controllers die het
financieel management kunnen voeren over inhoudelijk complexe projecten waar grote kapitaalsinvesteringen
mee gemoeid zijn. Het curriculum omvat daarom modules voor zowel de persoonlijke kwaliteiten en de
vakinhoudelijke ontwikkeling van de kandidaat. In dit curriculum staan drie zaken centraal:
- ontwikkeling van interpersoonlijke vaardigheden
- beheersing van projectmanagementvaardigheden
- vergaring van diepgaande financiële kennis om te kunnen initiëren en adviseren
Waarom?
Als een project van een zodanige aard is dat een organisatie het zich niet kan permitteren dat het
ontspoort, vraagt dit om een bepaald soort financieel specialist. Een project controller die voor het project
relevante informatie om weet te zetten tot stuurinformatie en hiermee een kritieke rol heeft om een
complexe, risicovolle en kapitaalintensief project binnen gestelde termijn en budget te realiseren. Wij
noemen deze persoon de impact project controller. Deze controller is dan idealiter ook de CFO van het
project, de vertrouwenspersoon van stakeholders en de initiator en aanjager binnen de organisatie.
De project controller moet in staat zijn om alle voor het project relevante informatie te overzien. Daarnaast
moet deze project CFO in staat zijn om complexe onderdelen binnen materiële projecten te structureren.
Grote uitdagingen hierbij vormen de toegenomen complexiteit van (project)financiering, Europese subsidies,
de steeds veranderende wet- en regelgeving, internationale samenwerking en (cyber)terrorisme. Goede kennis
en beheersing van internettechnologie is instrumenteel voor de project controller om de gestelde doelen te
realiseren. De bedrijfskundige oriëntatie van een goed opgeleide project controller is meer dan nuttig bij het
verbinden van projectmanagementbelangen met de reguliere afdelingen binnen de organisatie zoals inkoop,
marketing en sales.
De sleutel tot het kunnen begrijpen van andere afdelingen op weg naar maximale performance ligt echter,
naast het hebben van vakinhoudelijke expertise, op het vlak van (inter)persoonlijke vaardigheden. De project
controller als geweten van het projectteam. Een professional die door de business gezien wordt als partner,
inhoudelijke verbeteringen signaleert en deze weet te realiseren.
Curriculum Project Controller - 3
Managementvaardigheden Project Controller
Semester 1
Semester 2
Semester 3
• Persoonlijke effectiviteit
& Interpersoonlijke vaardigheden
• Communicatie vaardigheden
• Leiden van verandering
Training (3 dagen)
Personal coaching (1 op 1)
Training (3 dagen)
Skill building
Training (3 dagen)
Individuele mentor
Vakinhoudelijke Ontwikkeling Project Controller
Semester 1
Semester 2
Semester 3
Basisvaardigheden
• Projectmanagement en
Organisatie
• Project planning & Project
controls
• Financial analyses
Specifieke deskundigheid
• Cost accounting &
Engineering
• Contract managemnt
• Risico management
Toepassing
• Subsidie & Maatschappelijke
financiering
• Wet- en regelgeving en
politieke besluitvorming
• Financiering van projecten
Consultancy opdracht:
Best practises in project control
Diploma Post-HBO Project Controller
Hoe?
Financial skills, projectmanagement skill- en soft skills in balans.
Om echt in control te zijn van een omvangrijk project is het van belang dat professionals vakinhoudelijk goed
geschoold zijn en een sterk analytische vermogen hebben. In het project moet hij/zij ook inhoudelijk weten
wat de cijfers precies inhouden en wat de consequenties zijn van het wel of niet halen van milestones. Maar
ook moeten ze met beide benen op de grond staan en weten wat er nodig is aan menselijke omgangsvormen
om een project op tijd te realiseren tegenover een harde begroting. Een combinatie dus van vakinhoudelijke
expertise en interpersoonlijke vaardigheden. De project controller is onderdeel van het team en is geen solist.
De opleiding biedt veel aandacht aan de vaardigheden die bij deze rol horen. Dat onderscheidt deze opleiding
van de standaard opleidingen op het gebied van projectmanagement.
Curriculum Project Controller - 4
Het programma van de beroepsopleiding voor Project Controllers aan The Hague Executive Campus focust zich
op drie hoofdlijnen:
1. Inhoudelijke specialisatie op gebied van project controlling met diepgaande kennis m.b.t. financiering, de
subsidiëring en (financiële) sturing van complexe en risicovolle projecten (financial skills);
2. Beheersing van relevante projectmanagement vaardigheden en technieken (projectmanagement skills);
3. Het verder ontwikkelen van de persoonlijke instelling en interpersoonlijke vaardigheden van de project
controller (soft skills).
De opleiding bestaat uit 12 intensieve twee- of driedaagse bijeenkomsten (modules), die maandelijks
worden gehouden behalve tijdens schoolvakanties. In totaal zijn het 27 collegedagen in een tijdsbestek van
14 maanden. Hiervan zijn 3 modules gericht op de persoonlijke ontwikkeling van de kandidaat en hebben 9
modules betrekking op de vakinhoudelijke ontwikkeling. Het totale programma duurt maximaal 18 maanden
(verdeeld over 3 semesters van 6 maanden) en wordt afgesloten met een consultancyopdracht die de
kandidaten uitvoeren met betrekking tot “best practices in project control”. Daarnaast worden op 3 dagen
werkbezoeken gebracht aan toonaangevende projecten die best of class zijn. De opzet van het curriculum is
zodanig dat begonnen wordt met de focus op de competenties en daarna de aandacht meer naar de vakinhoud
verschuift. Door regelmatig colleges op locaties bij bedrijven te organiseren en dankzij de begeleiding door
mentoren is de opleiding gericht op een complete ontwikkeling tot project controller.
Modules Managementvaardigheden
Voor het ontwikkelen van de persoonlijke competenties van de project controller verzorgt The Hague Executive
Campus 3 modules van drie aaneengesloten dagen in ‘persoonlijk meesterschap’ voor (aankomende) project
controllers. De project controller is een teamspeler en dit vraagt bepaalde competenties van de controller.
Tijdens de modules worden praktijksessies georganiseerd met senior bestuurders en de “peer group” van
project controllers om met elkaar kennis, ervaring en inzichten te delen. Daarnaast wordt elke kandidaat
gedurende de looptijd van het programma door een vakinhoudelijke mentor ondersteund om de gestelde
persoonlijke en carrière doelstellingen te realiseren terwijl de balans tussen werk en privé niet ontwricht raakt.
De drie modules zijn als volgt:
I. Persoonlijke effectiviteit en Interpersoonlijke vaardigheden
Tijdens deze eerste driedaagse sessie wordt de kandidaat intensief getraind om de balans te bewaren tussen
belangrijke doelstellingen in het leven op langere termijn en noodzakelijke doelen op korte termijn. Vaak komt
dit ook neer op de juiste balans tussen werk en privé. Het eerder door de kandidaat ontworpen persoonlijke
ontwikkelingsplan (POP) wordt uitgebreid getoetst op consistentie tussen het ambitieniveau en werkelijke inzet
van de project controller als invloedrijke manager. Tevens is het van belang om te begrijpen welke invloed het
persoonlijke optreden van de kandidaat heeft op de samenwerking binnen het project, met betrekking tot de
projecten waar hij/zij als project controller in participeert. In deze module wordt daarom aandacht besteed
aan:
- Omgaan met conflicten;
- Tegenstrijdige belangen van stakeholders;
- Ethiek;
- Het beïnvloeden van beslissers.
Curriculum Project Controller - 5
Daarnaast worden technieken aangereikt om de persoonlijke effectiviteit van de kandidaat te bevorderen
op zowel de werkvloer als in het dagelijks bestaan. Het POP zal gedurende de opleiding regelmatig worden
geëvalueerd aan de hand van het leer- en ervaringsproces dat de aankomend project controller ondergaat.
II. Communicatieve vaardigheden
Het hebben van goede en juiste communicatieve vaardigheden om relaties te kunnen bouwen en onderhouden
behoren tot de basisvaardigheden van iedere controller. Een bijzondere vaardigheid van de project controller
is om ook aan een groep stakeholders, van divers pluimage, de boodschap goed te kunnen overbrengen.
De juiste voorbereiding en mentale instelling van de spreker spelen hierbij een belangrijke rol. Tijdens de
driedaagse sessie wordt de kandidaat getraind om effectief te communiceren met betrekking tot:
- Omgaan met stakeholders;
- Inzichten te ontwikkelen in de drijfveren van andere partijen binnen de projectgroep;
- Tot oplossingen te komen voor partijen en individuen met tegenstrijdige belangen;
- Communicatie rondom projecten, zoals: escaleren, motiveren, presenteren, zakelijk schrijven, begeleiden
workshops, politiek gevoelig, risicosessies en IAP’s begeleiden.
III. Leiderschap bij verandering
Doelgericht leidinggeven aan de implementatie van verandering behoort tot de meest primaire
verantwoordelijkheden van het management, waar de project controller ook toe wordt gerekend. Vaak wordt
het middenmanagement geconfronteerd met het feit dat hun mandaat als Change Agent niet overeenkomt
met de door het topmanagement meegegeven doelstellingen en dat de aansluiting met de werkvloer duidelijk
ontbreekt.
Tijdens deze driedaagse sessie leert de kandidaat technieken om noodzakelijk sponsorschap te verwerven
van het topmanagement en een breed draagvlak te creëren voor organisatieverandering op werkvloerniveau.
Het kunnen toepassen van change management in een veranderende situatie. Bewustwording van andere
leidinggevende stijlen, presence en implementatie van change staan in dit blok centraal.
Modules vakinhoudelijke ontwikkeling
De vakinhoudelijke ontwikkeling van de project controller omvat 9 intensieve modules van elk twee
aaneengesloten dagen. Alle colleges worden door The Hague Executive Campus verzorgd met vooraanstaande
CFO’s en/of bestuurders van grote organisaties. Iedere sessie vraagt ca. 40-60 voorbereidingsuren ten aanzien
van vakliteratuur en casussen, 5 sessies van in totaal 15 klokuren aan colleges en ca. 20-30 voorbereidingsuren
voor het essay/examen. De bijeenkomsten zien er als volgt uit:
I. Projectmanagement en -organisatie
De rol van de project controller is een brede rol, waarin management taken onderdeel van het pakket
zijn. Het aansturen van o.a. planners, cost controllers, document controllers, horen tot de dagelijkse
werkzaamheden van de project controller. De feitelijke implementatie van een project binnen de organisatie
en realisatie van de business case krijgen steeds meer aandacht. Deze taken met betrekking tot business
change komen steeds vaker bij de project controller terecht.
Curriculum Project Controller - 6
Tijdens deze tweedaagse sessie maakt de kandidaat kennis met alle aspecten van projectmanagement en
de -organisatie en ontwikkelt hij/zij een helicopterview. Deze module adresseert een totaalblik op alle
bedrijfsprocessen die een rol spelen bij projectmanagement en hun onderlinge samenhang. Aan bod komen
de inrichting van de projectorganisatie, de business case, wet- en regelgeving, financiering, stakeholder
management, risico management en alle andere aspecten waar project controllers die echt impact willen
realiseren rekening mee moeten houden. De kandidaat krijgt een introductie in de project control driehoek
(planning-geld-scope) en methodieken als earned value management en change management.
II. Project planning & Project controls
Deze sessie vormt een verdere verdieping in het vak projectmanagement en is het vervolg op het vak
projectmanagement en -organisatie. Projectbeheersing en inrichting van controls zijn een belangrijk aspect
voor planning en organisatie. De voor de project controller relevante projectmanagementonderwerpen,
behandeld in de eerste module, worden als leidraad gebruikt, waarbij nadruk wordt gelegd op technischeen contextuele competenties van project planning. En dient hij of zij los van de eigen financiële
competenties altijd aangesloten te zijn op het werkterrein en denkraam van de verantwoordelijke
projectdirecteur.
III. Financial analyses
Dit vak heeft als doel de kandidaat project controller te trainen in het evalueren en analyseren van de
feitelijke voortgang en (financiële) prestaties van een (investerings)project en het bouwen van complexere
modellen voor financiële (risico) analyse in Excel. Deze exercitie is met name bedoeld om de project
controller in voldoende mate rekenkundig inzicht en gevoel voor getallen te geven. Kandidaten die niet
eerder enige vorm van financiële rekenkunde hebben gehad of niet/in onvoldoende mate thuis zijn in Excel,
zullen zich eerst moeten verdiepen alvorens het vak te volgen. We besteden ook aandacht aan earned
value management, reporting, analyse en de verschillende reporting toolings.
IV. Cost accounting & Engineering
Kennis hebben van een optimale inrichting van de project accounting en cost accounting is
essentieel om grip te houden op de projecten. We staan ook stil bij vraagstukken m.b.t. de waardering
van projecten aan de hand van casussen. In het ontwerp van een project heeft de technisch specialist een
belangrijke functie en is bepalend voor de kosten. Ook voor de projectcontroller is enige kennis van cost
engineering en cost estimation belangrijk. De projectcontroller moet naast financiële kennis ook begrip voor
het werkkader van de engineer hebben.
V. Contract management
Kennis van contract management wordt steeds belangrijker en de project controller moet het vermogen hebben
om risico’s in contracten goed in te kunnen schatten. De kandidaat leert om de performance van het project te
verbeteren door afwegingen van belangrijke onderdelen binnen de waardeketen te doorgronden, zoals optimale
financieringsstructuur en publiek private samenwerking (PPS). Contract management risico’s binnen de
traditionele contractvormen en geïntegreerde contractvormen zoals Design, Build, Finance and Maintain (DBFM),
waar de opdrachtnemer naast ontwerp en bouwen ook voor financiering en totale onderhoud verantwoordelijk is.
De materie wordt steeds complexer en vraagt inhoudelijk meer kennis van de project controller.
Curriculum Project Controller - 7
VI. Risico management
De project controller heeft een centrale positie in het project als het aankomt op strategie-integratie. Om
dit te kunnen realiseren is inzicht nodig in de kernprocessen van het project en is de juiste inschatting van
de consequenties van afwijkingen ervan op financiële doelstellingen en risico’s vooral buitengewoon relevant
bij kapitaalinvesteringsprojecten. Daarnaast zal de project controller indien nodig een ondersteunende rol
moeten spelen bij het opstellen van professionele projectfinancieringsdocumenten. Risico management is
een natuurlijk onderdeel van projectmanagement, het onderkennen van de risico’s en het uitvoeren van een
risk assessment zijn onderdeel van deze module. De kandidaten maken kennis met de prijs van risico en de
systematiek van het verwerken ervan in financiële analyses en rapportages.
VII. Subsidie & Maatschappelijke financiering
De eenwording van Europa zorgt door middel van het Europese subsidiebeleid voor herverdeling van welvaart.
Daarnaast wordt op nationaal niveau de economie of ontwikkeling van specifieke technologie bevorderd
door middel van subsidies. Juist innovatieve, kapitaalintensieve projecten komen voor deze subsidies in
aanmerking. Het is voor de beroepsmatige project controller dus van groot belang om goede nationale en
internationale kennis van de materie te hebben om kansen te kunnen identificeren en te kunnen inschatten
wat de slagingskans is van een specifieke subsidieprocedure. Met name omdat subsidies -mitsdien adequaat
gestructureerd- een relevante basis kunnen leggen voor de financiering van een investeringsproces. Het
volstaat dus niet voor de impact project controller om dit uit te besteden aan “specialisten” zonder zelf over
enige relevante kennis te beschikken.
VIII. Wet- en regelgeving en politieke besluitvorming
Bij vrijwel alle grote projecten krijgt het projectmanagement te maken met wet- en regelgeving en politiek.
Tijdige afstemming met en anticipatie op overheidsbeleid zijn cruciaal om grote projecten ongehinderd
doorgang te laten vinden in de oorspronkelijke vorm. Vaak is hiervoor regelmatig overleg en afstemming met
de vierde macht (ambtenaren) noodzakelijk. Zij hebben vaak ook een andere invalshoek op het project dan
investeerders of het management van het project.
IX. Financiering van projecten - Consultancy-opdracht: “Best practices in project control”
In deze “integratiesessie” worden vanuit de verschillende invalshoeken van een project verbanden gelegd
tussen de kwaliteit van diverse kernprocessen en de gevolgen ervan voor de waardering van het project. De
expertise van de project controller speelt een relevante rol bij het ontwerpen en inzetten van effectieve
projectfinancieringsmogelijkheden. Subsidies worden als separaat onderdeel van het programma behandeld,
maar daarnaast zal het meestal nog nodig zijn om andere betrouwbare investeerders te vinden die voldoen aan
de eisen van mede-investeerders en beleggers. Niet zelden ontmoeten de werelden van zowel commerciële
financiering als ontwikkelingsfinanciering elkaar bij projectfinanciering. Dit integratievak vormt tevens de
brugfunctie naar de consultancy-opdracht die de kandidaat zal uitvoeren als afstudeerproject.
De kandidaten voeren als sluitstuk van de opleiding een consultancy-opdracht uit en produceren hierover een
eindrapport van ca. 7500 woorden. Hiermee toont de kandidaat aan te beschikken over een helikoptervisie
als project control. Het onderzoek wordt uitgevoerd aan de hand van een casus over “best practices in project
control” binnen de eigen praktijk van de kandidaat. De operationele analyse van verschillende kernprocessen
Curriculum Project Controller - 8
binnen het project zal hierbij de leidraad vormen. Gedurende de opdracht zullen de studenten in kleine groepjes
grote projecten uit verschillende industrieën analyseren om gevoel te krijgen voor de materie.
De kandidaat zal vanuit het geleerde een opinie moeten vormen en onderbouwen m.b.t. het studieobject. Hierbij
dient de kandidaat vooral vaardigheden te demonstreren op het gebied van conceptueel en methodologisch
denken uit oogpunt van de beroepsgroep, waarbij tevens de argumentatie en onderbouwing van standpunten in
woord en geschrift een materiële rol spelen bij het functioneren van de project controller op het vereiste niveau.
Opleidingslocatie, college uren en –tijden
De opleiding wordt verzorgd op een centrale locatie binnen Nederland. De exacte opleidingslocatie wordt vier
weken voor aanvang van de opleiding per e-mail aan de kandidaat bekend gemaakt. De driedaagse colleges
worden in de regel op een donderdag, vrijdag en zaterdag verzorgd. De tweedaagse colleges worden verzorgd
op de vrijdag en zaterdag aaneengesloten. De planning ziet er als volgt uit:
Ochtendcollege
Lunchpauze
Middagsessie
Break
Gastcollege CFO
Vrijdag
Zaterdag
09.00-13.00
13.00-14.00
14.00-17.30
17.30-18.00
18.00-19.30
09.00-13.00
13.00-14.00
14.00-16.30
Studiebelasting, ECTS punten en diplomering
De studiebelasting voor de gehele opleiding bedraagt ca. 840 uur en levert 30 ECTS-punten op. Indien de
kandidaat alle vakken en de verplichte consultancy-opdracht afrondt met een voldoende resultaat leidt dit tot
het Post-HBO diploma “Project Controller” van Avans+. Onder voldoende resultaat wordt verstaan het cijfer 5,5
of hoger voor het betreffende vak.
Financiële investering
De investering voor de Post-HBO opleiding tot project controller bedraagt € 9.552,- exclusief btw (bij
inschrijving voor de totale opleiding). Niet btw-plichtige organisaties en particulieren kunnen op aanvraag
worden vrijgesteld van btw. De investering voor leermiddelen bedraagt € 960,- en voor het arrangement
€ 1.554,- (exclusief eventuele overnachtingen).
U kunt het cursusbedrag in één keer voldoen. Daarnaast bieden wij u de mogelijkheid om het collegegeld in
twee gelijke termijnen van elk € 5.100,- te betalen. Deze bedragen zijn exclusief kosten voor leermiddelen en
arrangement. Deze dienen in zijn geheel voor aanvang van de opleiding te worden voldaan.
Curriculum Project Controller - 9
Samenwerking tussen The Hague Executive Campus, Conquaestor en Avans+
The Hague Executive Campus is als opleidingsinstituut voor hoogopgeleide professionals academisch gelieerd
aan Avans+ en is gespecialiseerd in het ontwerpen van opleidingsprogramma’s gericht op de beroepspraktijk.
Samen met Conquaestor is het opleidingsprogramma opgezet voor verdere beroepsmatige ontwikkeling
van (aankomende) controllers. De expertise bij The Hague Executive Campus omvat een brede range van
bedrijfskundige disciplines. Binnen deze samenwerking zal The Hague Executive Campus integraal zorg dragen
voor de levering van het totale programma en zal Avans+ zorg dragen voor toezicht en diplomering van de
kandidaten.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Oedith Jaharia, Programmadirecteur, M +31 (6)15348631 of mail naar
[email protected]
Arno Smit, Business Manager, M +31 (6)28827367 of mail naar
[email protected]
Curriculum Project Controller - 10
WTC The Hague
Prinses Margrietplantsoen 33
2595 AM The Hague
The Netherlands
Phone: +31 (0)70 392 763 9
Internet: www.thehague-executive-campus.com