Peesontsteking van de schouder

Peesontsteking en/of
slijmbeursontsteking van
de schouder
Top of page
Anatomie
Beschrijving
Oorzaak
Symptomen
Onderzoek
Behandeling
Herstel
Een van de meest voorkomende aandoeningen van de schouder is een ontsteking
van de pees en/of slijmbeurs. De enorme beweeglijkheid van het schoudergewricht
maakt het kwetsbaar. Niet alleen instabiliteit (zie ook “schouder instabiliteit”), maar
juist ook ontstekingen kunnen gemakkelijk optreden. Vooral de pees in het dak van
de schouder (rotatoren manchet) en de glijlaag onder het dak (slijmbeurs of bursa) is
berucht.
Anatomie
De schoudergordel bestaat uit drie botten: het bovenarm bot (humerus), het
schouderblad (scapula) en het sleutelbeen (clavicula).
Een van de belangrijke structuren in uw schouder die het gewricht in de kom houden
is de rotatoren manchet. Dit zijn spieren en pezen die letterlijk als een manchet om
de kop van de schouder gevouwen zijn en de kogel zo op zijn plaats houden.
Wanneer de schouder beweegt dan glijdt deze rotatoren manchet onder het dak van
de schouder (acromion). Een slijmbeurs aldaar zorgt voor een soepele beweging.
De anatomie van het schouder gewricht
Top of page
Beschrijving
De rotatoren manchet is een veel voorkomende oorzaak van pijn in de schouder. De
pijn wordt dan veroorzaakt door:



Peesontsteking. De rotatoren manchet kan slechts geïrriteerd zijn maar ook
beschadigd door het (vaak langdurige) ontstekingsproces.
Slijmbeursontsteking. De slijmbeurs zwelt door ontsteking op en zorgt dan niet
meer voor een vloeiende beweging onder het dak van de schouder. Sterker
nog: iedere beweging doet pijn.
Beknelling (Impingement). bij het bewegen van de arm tot schouderhoogte
vernauwt de ruimte tussen de schouderkop en het schouderdak. Het weefsel
kan dan ingeklemd raken (impingement) waarbij vaak zowel de slijmbeurs als
de rotatoren manchet geïrriteerd worden en pijn doen.
Impingement en gedeeltelijke scheur van de rotatorenmanchet.
Oorzaak



Een pijnlijke rotatoren manchet komt met name voor bij jonge (bovenhandse)
sporters en mensen van middelbare leeftijd. Beruchte sporten zijn tennis,
zwemmen en volleybal. Beruchte activiteiten van het dagelijks leven zijn
werken in de bouw (bv stukadoor), schilderen en was ophangen.
Soms ontstaat deze pijn als gevolg van een relatief klein letsel.
Maar al te vaak is geen duidelijke oorzaak aanwijsbaar.
Symptomen
De pijnlijke ontsteking van de rotatoren manchet zorgt vaak voor zwelling en pijn aan
de voorzijde en op de kop van de schouder. Soms treedt de pijn pas op bij het
zijwaarts bewegen van de arm. Dan kan ook stijfheid optreden. Ook het laten zakken
van de arm vanuit een opgeheven positie kan erg pijnlijk zijn.
In het begin kunnen de symptomen erg mild zijn. Gewoonlijk zoeken mensen dan
geen hulp bij een (huis)arts. Deze beginsymptomen zijn:




Geringe pijn in rust als bij bewegen
Pijn die uitstraalt van de voorzijde van de schouder naar de buitenzijde van de
bovenarm
Plotselinge pijn bij het heffen van de arm en het reiken
Sporters ervaren pijn bij het werpen van een bal of de service bij tennis
Wanneer het probleem ernstiger wordt verergeren de symptomen:



Pijn ‘s-nachts
Krachtverlies en stijfheid
Problemen bij dagelijkse activiteiten waarbij de arm op de rug gebracht moet
worden (knoopje of rits)
Soms nemen de klachten snel toe en wordt iedere beweging van de schouder
onmogelijk vanwege de pijn (zie ook “bevroren schouder”).
Top of page
Onderzoek
Ziektegeschiedenis en lichamelijk onderzoek
Uw arts zal de beweeglijkheid van de schouder testen door de arm in alle richtingen te bewegen.
Reproduced with permission from JF Sarwark, ed: Essentials of Musculoskeletal Care, ed 4. Rosemont, IL, American Academy of Orthopaedic
Surgeons, 2010.
Nadat u uw ziektegeschiedenis heeft verteld en uw klachten hebt aangegeven, zal
uw arts u onderzoeken. Hij/zij gaat op zoek naar de meest pijnlijke plek op uw
schouder en voelt naar zwelling. Ook volgt er een bewegingsonderzoek en wordt de
kracht van de schouderspieren getest.
Uw arts zal ook op zoek gaan naar andere mogelijke oorzaken van uw klachten.
Daar hoort onder andere een onderzoek van de nek bij. Nogal eens is de pijn die u
voelt in de schouder of arm afkomstig van een ingeklemde zenuw in de nek.
Aanvullend onderzoek
Ander onderzoek dat kan helpen bij het stellen van de diagnose is:
Röntgen foto’s. Omdat röntgenfoto’s de wekedelen, zoals de rotatoren manchet,
niet afbeelden zijn dergelijke foto’s bij deze aandoening meestal normaal. Soms is
een extra vernauwing van de ruimte onder het dak van de schouder zichtbaar.
Links: Normale röntgenfoto. rechts: Abnormale röntgenfoto met een botspiek die de ruimte onder het dak verkleint.
Magnetic resonance imaging (MRI) en echografie. Deze onderzoeken beelden wel
de wekedelen (en dus ook de rotatoren manchet) af. Ook is vaak vocht zichtbaar wat
bij de ontsteking hoort. Soms is zelfs een beschadiging van de pees zichtbaar.
Top of page
Behandeling
Het doel van iedere behandeling is verminderen van pijn en herstellen van
beweeglijkheid. Bij de keuze van behandeling wordt zowel de ernst van de
aandoening als uw algehele gezondheid, leeftijd, werk en hobby betrokken.
Niet-operatieve behandeling
Meestal volstaat een niet-operatieve behandeling. Zeker in het beginstadium. Men
moet wel veel geduld betrachten want genezing kan zomaar vele maanden tot zelfs
een jaar in beslag nemen. In die tijd ontstaat gelukkig wel een langzame verbetering.
Rust. De makkelijkste behandeling is rust en dan met name het vermijden van
bovenhandse activiteiten.
Ontsteking remmende medicijnen. Medicijnen als Paracetamol, ibuprofen en
naproxen kunnen de pijn en ontsteking goed verminderen.
Fysiotherapie. De fysiotherapeut zal zich eerst richten op herstel van beweeglijkheid
van uw schouder. Rek en strek oefeningen zijn hierbij essentieel. Ook het kapsel
moet vaak worden opgerekt. Hiermee zal de pijn direct flink afnemen.
Wanneer ook de pijn vermindert kan tenslotte krachttraining worden gedaan, maar ga
vooral niet meteen met gewichten aan de slag.
Corticosteroïden injecties. Wanneer rust, medicijnen en fysiotherapie er niet in
slagen de pijn te verminderen, dan kan een injectie Corticosteroïden in de slijmbeurs
waardevol zijn. Dit helpt uw lichaam de ontsteking op te ruimen.
Een Corticosteroiden injectie kan pijn symptomen verminderen.
Top of page
Operatieve behandeling
Pas wanneer niet-operatieve behandeling geen (blijvend) succes geeft, dan pas is er
een reden om te opereren.
Het doel van de operatie is het vergroten van de ruimte onder het dak van de
schouder. Dit is namelijk meestal de reden dat zonder een dergelijke ingreep de
ontsteking niet wil overgaan. Bij deze operatie wordt de ontstoken slijmbeurs
verwijderd en het dak van de schouder (dat bestaat uit bot) afgeslepen. Tezamen
wordt dit een subacromiale decompressie genoemd. Deze ingreep kan zowel via een
kijkoperatie (artroscopisch) als via een open techniek (met een litteken aan de
voorzijde van uw schouder) worden verricht.
Kijkoperatie (Artroscopie). Bij een kijkoperatie worden kleine instrumenten via
enkele kleine steekwondjes rondom uw schouder naar binnen gebracht. Met een
camera kan dan onder zicht de slijmbeurs worden verwijderd en het bot afgeslepen.
Met deze kijkoperatie kunnen en-passant ook eventuele andere problemen in de
schouder worden opgespoord.
Wanneer andere problemen in de schouder worden gezien is dat wellicht aanleiding
om dat meteen te repareren in diezelfde operatie. U moet dan denken aan een
scheur in de rotatoren manchet of slijtage van het gewricht tussen sleutelbeen en
schouderdak. Dit kan overigens wel consequenties hebben voor de nabehandeling.
Vraag daarom altijd na de operatie wat uw chirurg gevonden heeft, zo hij/zij u dit zelf
al niet vertelt.
Open techniek. Bij de open techniek wordt een circa 5 cm groot litteken aan de
voorzijde van uw schouder gemaakt. Hiermee komt de slijmbeurs en het dak van de
schouder goed in beeld zodat dit kan worden behandeld. In feite gebeurt hetzelfde
als bij de kijkoperatie, maar dan met een groter litteken. Waarschijnlijk zal het herstel
na de operatie hiermee iets langduriger zijn, maar uiteindelijk is het resultaat van
beide ingrepen even goed.
Schouderdecompressie: (Links) Artroscopiche techniek. (Rechts) (Open techniek.
Top of page
Herstel
Na de operatie houdt u de arm enkele dagen in een verband tegen het lichaam (een
soort mitella). Wanneer de pijn het toestaat mag dit af en kunt u wat gaan oefenen. U
krijgt hiervoor instructies mee van de verpleegkundige. Later worden deze
oefeningen uitgebreid, soms onder leiding van een fysiotherapeut. Al met al kan de
herstelperiode toch wel enkele maanden duren.
De situatie verandert natuurlijk wanneer bij de kijkoperatie andere zaken zijn
gevonden en dienovereenkomstig een behandeling is verricht. U wordt hier natuurlijk
over geïnformeerd. Daarmee kan het herstel tot wel een jaar duren.
Top of page
Laatste revisie december 2012