Inleiding Materialenleer1

Inleiding Materialenleer
1.1 Technische materialen
1.2 Begrippen Materialenleer
Sterkte:
de spanning waarbij een materiaal breekt
Rm in N/mm²
Rek:
de blijvende verlenging bij breuk in %.
(bepaalt of een materiaal taai of bros is)
Hardheid:
de weerstand tegen blijvende indrukking
door een ander voorwerp. (wordt op
verschillende manieren uitgedrukt, Brinell,
Rockwell of Vickers)
ROC van Twente
1
Materialenleer
Legeren:
= mengen van een metaal met een ander metaal (of nietmetaal)
Bijvoorbeeld: Messing = 65% koper + 35 % Zink
Doel: bepaalde eigenschappen verbeteren, bijv
- Hardheid, slijtvastheid
- Hittevastheid
- Corrosievastheid
- Verspaanbaarheid
- Gietbaarheid
Warmtebehandelingen:
Deze behandelingen zijn ook bedoeld om
materiaaleigenschappen te verbeteren.
- Harden: de hardheid/ slijtvastheid verhogen
- Veredelen: de treksterkte en taaiheid verhogen
- Carboneren: koolstof in de schil van een koolstof-arm
staal inbrengen om het hardbaar te maken.
- Nitreren: blootstellen van koolstof-arm staal aan
stikstof (N2) om een harde, slijtvaste schil aan het
product te geven.
- Gloeien: deze behandeling kan verschillende doelen
hebben (afhankelijk van temperatuur en tijd.
o Spanningsarm-gloeien: interne spanningen in een
materiaal verlagen en egaal maken die door
lassen, omvormen of verspanen zijn ontstaan.
o Normaal-gloeien: een onregelmatige structuur
(ontstaan door omvormen, gieten of lassen) weer
normaal (gelijkmatig) maken.
o Zachtgloeien: de structuur van een hard staal weer
zachter maken.
ROC van Twente
2
Materialenleer
Koudverstevigen:
In de techniek zien we veel voorbeelden van
kouversteviging.
Koud versteviging: Als een metaal in koude vorm wordt
omgevormd, hebben de metaalatomen weinig
bewegingsruimte, door de vormverandering raakt de
metaalstructuur verstoord.
Dit geeft verhoogde interne spanningen in het metaal =
toename sterkte.
Voorbeelden:
Trekken pianodraad: Treksterkte tot 3200 N/mm²
Omvormen: spatbord van auto (dikte 0,8 mm)
H2 materiaal beproeven
De eigenschappen van technische materialen kunnen
we als volgt onderverdelen:
- Mechanische eigenschappen (sterkte):
Treksterkte, taaiheid, hardheid / slijtvastheid.
- Technologische eigenschappen (bewerkbaarheid)
Gietbaarheid, lasbaarheid, verspaanbaarheid…
- Chemische eigenschappen (weerstand tegen …)
Corrosie
Chemische invloeden
- Fysische (natuurkundige) eigenschappen.
Elektrische geleiding
Smeltpunt
Warmtegeleiding
Magnetiseerbaarheid
ROC van Twente
3
Materialenleer