colonoscopie met dagopname onderzoek van de dikke darm en

COLONOSCOPIE MET DAGOPNAME
ONDERZOEK VAN DE DIKKE DARM EN
INTAKEGESPREK
FRANCISCUS VLIETLAND
Inhoudsopgave
Wat is een colonoscopie?
3
Voorbereidingen voor een colonoscopie
Het eerste gesprek
Uw eigen medicijnen
Darmvoorbereiding
- Vezelbeperkt dieet
- Bisacodyl tabletten
- Colofort spoelvloeistof
A) Voorbereiding onderzoek vóór 12.00 uur
B) Voorbereiding onderzoek na 12.00 uur
3
3
4
4
5
5
5
De colonoscopie
Sedatie
- Bijzondere omstandigheden
- Voor- en nadelen
- Begeleiding naar huis
- Duur van het onderzoek
- Kleding en waardevolle spullen
Verloop van het onderzoek
Mogelijke risico’s en complicaties
8
8
8
8
9
9
9
9
11
Na de colonoscopie
Na het onderzoek
Weer thuis
Complicaties thuis
11
11
11
11
Uitslag en vragen
12
2
Gegevens patiënt
Dhr/Mevr: ...............................................................
Colonoscopie onderzoek
Afspraak datum ........................................................
Tijdstip onderzoek .....................................................
(bij afdeling Endoscopie)
Inleiding
Wat is een colonoscopie?
Een colonoscopie is een onderzoek waarmee informatie over de
toestand van de dikke darm verkregen kan worden. Dit gebeurt
met de endoscoop, een dunne flexibele slang met een
ingebouwde camera waarmee de arts via de anus de
binnenkant van de gehele dikke darm en soms ook een deel
van de dunne darm onderzoekt. Afwijkingen zoals chronische
ontstekingen, poliepen en tumoren kunnen op deze manier
worden opgespoord. De endoscoop heeft een kanaal waardoor
instrumenten kunnen worden opgeschoven. Met deze
instrumenten kunnen bijvoorbeeld kleine stukjes weefsel
(biopten) weggenomen worden of eventuele poliepen direct
verwijderd worden.
Voorbereidingen voor een colonoscopie
Het eerste gesprek (intake)
Vóór het onderzoek vindt er een intakegesprek plaats. In dit
gesprek informeert de endoscopieverpleegkundige u over wat
een colonoscopie is, welke voorbereidingen er plaats moeten
vinden en wat een sedatie inhoudt. Ook worden er vragen
gesteld over uw medische situatie en de medicijnen die u
eventueel gebruikt.
Als u in het verleden een hartoperatie heeft ondergaan, meldt u
dit tijdens het gesprek. Ook in het geval van een pacemaker,
ICD-kastje, allergieën, longziekten en zwangerschap moet u dit
melden. De arts zal beoordelen of er speciale maatregelen
nodig zijn.
3
Uw eigen medicijnen
Voordat u de colonoscopie ondergaat, dient u te stoppen met
de onderstaande medicijnen. Overige medicijnen kunt u op de
dag van het onderzoek gewoon innemen.
IJzertabletten
Om de darm goed te kunnen reinigen, moet u een week
voorafgaand aan het onderzoek stoppen met het nemen van
ijzertabletten.
Bloedverdunnende middelen
Als u bloedverdunnende middelen via de trombosedienst
gebruikt, overleg dan met de arts die het onderzoek aanvraagt
of u hiermee door kunt gaan. U kunt de medicijnen Ascal
(Acetylsalicyzuur), Aspirine en Plavix blijven gebruiken.
Diabetes middelen
Bent u diabetespatiënt? Overleg met uw arts of en hoe u het
gebruik van tabletten of insulinedosering moet aanpassen. Als u
insuline gebruikt, proberen we het onderzoek in de ochtend
plaats te laten vinden. Het is belangrijk dat u uw insulinepen,
insuline en glucosemeter meeneemt.
Darmvoorbereiding
Om de dikke darm van binnen goed te kunnen onderzoeken
moet deze helemaal schoon zijn. Hiervoor moet u een aantal
dagen voorafgaand de nodige voorbereidingen treffen. U volgt
een vezelbeperkt dieet en u krijgt een spoelvloeistof (Colofort)
en tabletten (Bisacodyl) mee die een laxerende werking
hebben. Dit haalt u met een recept op bij uw apotheek. Heeft u
geen recept gekregen? Neem dan contact op met het
ziekenhuis.
Vezelbeperkt dieet
Vier dagen vóór het onderzoek mag u geen brood met pitjes
en/of zaden (o.a. volkorenbrood), fruit met pitjes (o.a.
tomaten, kiwi’s en druiven) noten, pinda’s en zaden eten. Deze
pitjes en/of zaden kunnen de endoscoop verstoppen.
4
Bisacodyl
U krijgt vier Bisacodyl tabletten voorgeschreven. De laxerende
werking van deze tabletten treedt 10 uur na inname op. De
tabletten dient u met een glas water in te nemen op de
volgende tijdstippen:
 Drie avonden voor het onderzoek twee tabletten
 Twee avonden voor het onderzoek twee tabletten
 De dag voorafgaand aan het onderzoek start u met
Colofort
Voorbeeld: Heeft u maandag het darmonderzoek? Dan neemt u
op vrijdagavond en zaterdagavond twee tabletten in. Op
zondag start u met het gebruik van Colofort.
Colofort spoelvloeistof
Colofort is een neutraal smakende drank die laxerend werkt.
Het spoelt de dikke darm op een veilige manier schoon, het
veroorzaakt een dunne ontlasting en uiteindelijk moet de
ontlasting waterdun en lichtgeel worden. Als bijwerking kunnen
er darmkrampen ontstaan.
Houd er rekening mee dat de eerste waterige ontlasting
ongeveer twee uur na het drinken van de oplossing kan komen.
Het kan zijn dat u een misselijk gevoel krijgt. Toch is het
belangrijk om de Colofort op te drinken.
Hoe maakt u Colofort klaar?
Colofort wordt geleverd in een doos met hierin vier sachets.
1. Leeg één sachet in een kan en voeg 1 liter water toe (per
keer gebruikt u één
sachet).
2. Roer de inhoud goed door en giet de oplossing in een glas
(ca. 250 ml).
3. Drink elke 10-15 minuten een vol glas van de oplossing
totdat de kan leeg is.
4. Herhaal deze stappen voor de volgende liters Colofort
oplossing.
5
Smaak van de vloeistof
Wanneer u moeite heeft met de smaak van de vloeistof, maak
dan gebruik van de onderstaande tips:
 Drink de vloeistof met een rietje, zodat deze verder in de
mond komt.
 Voeg aan de vloeistof een scheutje limonadesiroop toe
(uitsluitend siroop zonder
 sorbitol, i.v.m. gasvorming).
 Gebruik tussendoor en/of tijdens het drinken kauwgum,
maar slik deze niet door. Drink de vloeistof koud.
Wanneer gebruikt u Colofort?
Als het onderzoek in de ochtend plaats vindt voor 12.00
uur:
Op ……………………… = 1 dag vóór het onderzoek
 U mag tussen 12.00 en 13.00 uur een lichte maaltijd
gebruiken.
 Na 13.00 uur tot dat het onderzoek heeft plaatsgevonden
mag u niets meer eten.
 U mag wel heldere dranken drinken.
 Drink tussen 14.00 en 16.00 uur twee zakjes Colofort
opgelost in 2 liter water.
 Drink elke 10-15 minuten een vol glas van de oplossing.
 Drink tussen 19.00 en 21.00 uur twee zakjes Colofort
opgelost in 2 liter water.
 Drink elke 10-15 minuten een vol glas van de oplossing. U
mag heldere dranken
 blijven drinken.
 Als u bent gestart met Colofort mag u niet meer roken.
Op ………………………= dag van het onderzoek
 U mag heldere dranken drinken tot twee uur voor het
onderzoek.
 U dient vóór het onderzoek nuchter te zijn. U mag twee
uur voor het onderzoek niets meer drinken.
6
Als het onderzoek in de middag plaats vindt na 12.00
uur:
Op ……………………… = 1 dag vóór het onderzoek
 U mag tussen 17.00 en 18.00 uur een lichte maaltijd
gebruiken.
 Na 18.00 uur tot dat het onderzoek heeft plaatsgevonden
mag u niets meer eten.
U mag wel heldere dranken drinken.
Tussen 19.00 en 21.00 uur dient u twee zakjes Colofort
opgelost in twee liter water te drinken. Drink elke 10-15
minuten een vol glas van de oplossing. U mag heldere
dranken blijven drinken.
 Als u bent gestart met Colofort mag u niet meer roken.
Op ………………………= dag van het onderzoek
 U mag heldere dranken drinken tot twee uur voor het
onderzoek.
 Tussen 8.00 en 10.00 uur dient u twee zakjes Colofort
opgelost in twee liter water te drinken. Drink elke 10-15
minuten een vol glas van de oplossing.
 U dient voor het onderzoek nuchter te zijn. U mag twee
uur voor het onderzoek niets meer drinken.
Onder heldere dranken wordt verstaan:
 Heldere bouillon (zonder vlees).
 Koffie en thee zonder melk en suiker, zoetstof of sorbitol.
 Helder vruchtensap (appelsap/druivensap/roosvicee)
 Water (niet koolzuurhoudend) eventueel met suikervrije
limonadesiroop zonder
sorbitol.
Onder een lichte maaltijd wordt verstaan:
 Twee sneetjes wit brood met halvarine en jam,
(smeer)kaas, honing of vruchtenhagel.
 Of een schaaltje pap met glad bindmiddel zoals
custardpap/rijstebloempap
(max. 300 ml).
 Of een schaaltje vla/yoghurt/kwark (max. 300 ml).
7
De colonoscopie
Het onderzoek wordt uitgevoerd door de specialist, geassisteerd
door een endoscopieverpleegkundige. Om u een indruk te
geven van wat er gebeurt en wat u kunt verwachten, volgt
hierna een omschrijving.
Sedatie
In overleg met de arts wordt eventueel sedatie gegeven. Dit is
een geneesmiddel waar u slaperig van wordt, zodat het
onderzoek voor u minder belastend is. Er wordt gestreefd naar
een vorm van zogenaamde ‘bewuste sedatie’. Daarbij bent u
wat slaperig, maar kunnen de artsen en verpleegkundigen
tijdens het onderzoek nog wel met u communiceren.
Bijzondere omstandigheden
In sommige gevallen, zoals bij een slechte hart- of longfunctie,
kan de scopist die het onderzoek uitvoert, besluiten af te zien
van toediening van sedatie vanwege te hoog risico op
complicaties.
Voor- en nadelen
In tegenstelling tot de algehele verdoving (narcose) hoeft u nu
niet te worden beademd. Uw reflexen blijven intact waardoor
het risico op complicaties, bijvoorbeeld door verslikken, kleiner
is dan bij narcose. Verder bent u bij de algehele verdoving vaak
vergeten wat er is gebeurd na het onderzoek.
Hoewel het slaapmiddel voordelen heeft, zijn er ook nadelen
aan verbonden. Door de sedatie kunt u oppervlakkiger gaan
ademen waardoor het nodig is om zuurstof toe te dienen. Als
uw zuurstofgehalte te ver daalt, kan het nodig zijn de werking
van het slaapmiddel op te heffen door u een medicijn toe te
dienen. Bij regelmatig gebruik van slaapmiddelen of
alcoholische dranken kan de werking van het medicijn wel
verminderen.
8
Begeleiding naar huis
Vanwege de sedatie mag u na het onderzoek niet zelf actief
deelnemen aan het verkeer. Regelt u daarom vooraf aan het
onderzoek dat iemand u begeleidt bij het naar huis gaan.
Duur van het onderzoek
Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten en vindt plaats op
de afdeling Longfunctie/Scopie. Bij gebruik van sedatie vindt
het onderzoek plaats met een dagopname of bent u opgenomen
op de verpleegafdeling in ons ziekenhuis. Bij een dagopname
verblijft u ongeveer drie uur in het ziekenhuis. Dit is afhankelijk
van de tijdsduur van het onderzoek en hoe u zich voelt na het
onderzoek.
Kleding en waardevolle spullen
Voor het onderzoek is het fijn om gemakkelijk zittende kleding
te dragen in het bed.
Sieraden en waardevolle spullen kunt u beter thuis laten, zodat
ze niet verloren raken.
Verloop van het onderzoek
De verpleegkundige legt uit wat er gaat gebeuren en begeleidt
u tijdens het onderzoek.
 Meld u op de afgesproken tijd bij de balie van de
verpleegafdeling Dagopname.
 De verpleegkundige haalt u op en brengt u naar uw kamer
waar nog wat informatie wordt door genomen.
 U trekt de onderkleding uit en gaat onder een laken op het
onderzoeksbed liggen. Uw kleding kunt u in het daarvoor
bestemde kastje leggen.
 Er wordt voor de sedatie een infuusnaald in een bloedvat
van uw arm of hand ingebracht.
 U wordt naar de onderzoekskamer gebracht op de
endoscopie afdeling.
 U krijgt een knijpertje op een van de vingers waarmee
continu gecontroleerd wordt of uw hartslag en het
9
zuurstofgehalte in het bloed goed zijn. U krijgt ook een
bloeddrukband om uw arm waarmee om de tien minuten
uw bloeddruk gemeten wordt.
 Vervolgens wordt het slaapmiddel via het infuusnaald
toegediend. Omdat het slaapmiddel snel werkt, kan vrijwel
direct daarop het onderzoek plaatsvinden. Soms duurt het
onderzoek wat langer en wordt u alweer wakker voordat
het onderzoek klaar is. Belangrijk is dat u zich daar niet
ongerust over maakt.
 De arts brengt de endoscoop via de anus in de endeldarm.
Hierdoor kan de binnenkant van de darm nauwkeurig
worden bekeken. Als u pijn voelt tijdens het onderzoek,
vertel dit dan direct aan de arts.
 Om de darm te ontplooien en goed zicht te krijgen wordt
er lucht (CO2) in de darm geblazen. Hierdoor kunnen
krampen of een opgeblazen gevoel en soms pijn ontstaan. Geneer u niet om de ingeblazen lucht te laten
ontsnappen.
 Tijdens het onderzoek kan u gevraagd worden om op uw
andere zij of op uw rug te gaan liggen. Soms vraagt de
arts aan de verpleegkundige om met de handen druk uit
te oefenen op bepaalde plaatsen van uw buik. Dit gebeurt
om de endoscoop wat tegendruk te geven.
 Indien nodig worden er kleine stukjes weefsel (biopten)
afgenomen voor nader onderzoek. Poliepen kunnen
eveneens tijdens het onderzoek worden verwijderd. Hier
merkt u weinig van. De verwijderde poliep(en) en biopten
worden in het laboratorium onderzocht en beoordeeld.
 Aan het einde van dit onderzoek krijgt u nog een
ontluchtingsslangetje (rectumca nule) om het overtollige
lucht makkelijker kwijt te raken. Dit wordt op de verpleegafdeling Dagopname weer verwijderd.
10
Mogelijke risico’s en complicaties
Een colonoscopie is een veilig onderzoek en verloopt meestal
zonder complicaties. Toch willen wij u informeren over de
mogelijke risico’s en complicaties. Een mogelijke complicatie is
een perforatie (dit is een scheurtje of gaatje in de darmwand)
of een bloeding.
Na de colonoscopie
Na het onderzoek
Na het onderzoek wordt u teruggebracht naar uw kamer met
bewakingsmonitor en u krijgt hier een lichte maaltijd
aangeboden. Wanneer u zich weer helemaal hersteld voelt,
krijgt u toestemming van de verpleegkundige van de afdeling
Dagopname om het ziekenhuis te verlaten. Door de sedatie
kunt u minder snel reageren. Daarom wordt u de eerste 24 uur
na het onderzoek ten strengste ontraden om:
−
−
−
−
actief deel te nemen aan het verkeer.
gevaarlijke machines te bedienen.
belangrijke beslissingen te nemen.
alcoholische dranken te gebruiken.
Weer thuis
Na het onderzoek kunt u uw dagelijkse bezigheden weer
vervolgen en u mag alles weer eten en drinken. Door de
darmvoorbereiding en het onderzoek kunt u last hebben van
buikpijn, een veranderd ontlastingpatroon en borreling of lucht
in de darm. Dit kan enkele dagen duren. Als er tijdens het
onderzoek stukjes weefsel of poliepen zijn weggenomen, kunt u
de eerste tijd spoortjes (oud) bloed verliezen via de anus.
Complicaties thuis
Als u na het onderzoek een ernstige bloeding, heftig buikpijn of
koorts krijgt, neem dan direct contact op!
 Tijdens kantooruren neemt u contact op met de afdeling
Endoscopie via telefoonnummer 010 893 00 00.
 Buiten kantooruren neemt u contact op met de Spoed
Eisende Hulp via telefoonnummer 010 893 93 93.
11
Uitslag en vragen
De uitslag van het onderzoek wordt direct na het onderzoek
met u besproken. Wanneer u zich door de sedatie niets meer
kan herinneren, dan wordt (indien gewenst) degene die met u
mee is gekomen binnen geroepen om de uitslag mede te delen.
Zijn er stukjes weefsel (biopten) en/of poliep(en) afgenomen?
Dan krijgt u de uitslag hiervan op het volgende
polikliniekbezoek. Indien u door uw huisarts doorverwezen
bent, dan bespreekt deze de uitslag met u.
Heeft u andere vragen over het onderzoek? Neem dan contact
op met de afdeling Longfunctie/Scopie via de receptie.
Telefoonnummer: 010 - 893 0000.
* Wetenschappelijk onderzoek
Als bij u urine, bloed of weefsel wordt afgenomen voor
onderzoek, dan kan het zijn dat dergelijk ‘lichaamsmateriaal’
overblijft. Dit materiaal kan worden gebruikt voor
wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor wordt inzicht verkregen
in het ontstaan en de behandeling van ziekten. Onderzoek moet
aan strenge voorwaarden voldoen, zoals het anoniem
verwerken van uw lichaamsmateriaal.
Alle belangrijke informatie over onderzoek van
lichaamsmateriaal, vindt u via www.pathology.nl/voorlichting.
Heeft u er bezwaar tegen dat uw lichaamsmateriaal voor
wetenschappelijk onderzoek wordt gebruikt? Dan leest u in de
folder hoe u bezwaar kunt maken.
Februari 2017
6050454
12