Zweefvliegen in het Bentwoud

Zweefvliegen in het Bentwoud
Wat zijn zweefvliegen?
Monitoring 2015
Geleedpotigen
Verschil vliegen en muggen met
andere insecten?
etc.
Diptera “tweevleugeligen”
Alle andere gevleugelde insecten hebben vier vleugels
Insecten
diverse groepen (ordes)
1
2
3
4
etc.
Vliegen en muggen (Diptera)
Diptera (vliegen en muggen)
- Wereldwijd > 150.000 soorten
- 4.967 soorten in Nederland
- 110 families in NL
Roofvliegen
Horzels
Bromvliegen
Rouwmuggen
Slakkendodende
vliegen
Zweefvliegen
etc.
etc.
etc.
Zweefvliegen (familie Syrphidae)
Stilstaan in de lucht (‘zweven’)
Puntbijvlieg
Eristalis nemorum
Zweefvliegen (familie Syrphidae)
Schapen in wolfskleren
Wespennabootsers
Stilstaan in de lucht (‘zweven’)
Vaak op bloemen
Vaak fraai gekleurd, veel
soorten lijken op bijen,
hommels of wespen (mimicry)
Schapen in wolfskleren
Schapen in wolfskleren
Wespennabootsers
Hommelnabootsers
Echte wespvlieg (Temnostoma vespiforme)
Hommelreus (Volucella bombylans)
Schapen in wolfskleren
Honingbijennabootsers
Andere typen uiterlijk
Klein en zwart
Blinde bij (Eristalis tenax)
Limburgs bosgitje (Cheilosia lenis)
Volwassen zweefvliegen:
bloembezoekers
Overgrote meerderheid houdt van bloemen
Net als bijen belangrijke bestuivers
Wat eten de larven?
De Nederlandse zweefvliegen
328 soorten
Sterk uiteenlopende dieetwensen
1998-2009: Landelijk Zweefvliegenproject
(NJN, EIS-Nederland, NEV)
“Verspreiding en ecologie Nederlandse
zweefvliegen”
predatoren
waterbewoners
planteneters
houtbewoners
“gasten”
Bestaande gegevens verzamelen
Nieuwe gegevens verzamelen
Overzicht in boekvorm
> 400.000 records uit 1400 5x5-kmhokken,
verzameld door 450 personen
Verspreidingspatronen
voor 1980
Snorzweefvlieg
vanaf 1980
Donkere wespvlieg (Temnostoma bombylans)
Episyrphus balteatus
Analyses
+
35%
26%
35%
• gemiddelde ouderdom toegenomen;
+
59%
0
30%
Alle soorten (n = 324)
Veranderingen in Nederlandse bossen in
afgelopen 50 jaar
0
15%
houtbewoners (n = 58)
• totale oppervlakte toegenomen (behalve naaldbos);
• oude en zieke bomen laten staan, dood hout laten
liggen;
• streven naar variatie in ouderdom;
• vermesting, verdroging, verzuring (maar: recente
afname S- & N-depositie).
Monitoring zweefvliegen in het Bentwoud
Waarom?
Monitoring bijen en zweefvliegen in het Land
van Wijk en Wouden
•Natuurbeleving, interesse in vliegen, plezier
•Onderdeel project Bijenlandschap (Groene Cirkels)
•Volgen van natuurontwikkeling Bentwoud (indicator soorten)
•Doel: bloem- en bijenrijk landschap als impuls voor biodiversiteit,
bestuiving en landschapsbeleving
•Bijdrage gedragscode/beheermaatregelen SBB
•Observaties in Waarneming.nl
•Aansluiting regionaal project: monitoring bijen en zweefvliegen in
het Land van Wijk en Wouden
•Monitoring bijen en zweefvliegen (EIS – Menno Reemer)
•Bentwoud is 1 van de 12 gebieden in de regio
•Binnen het Bentwoud 6 onderzoeksgebieden (EIS) + 2 extra
•Nulmetingen in april, mei en juli 2015 (nieuwe meting EIS - 2018)
•Resultaten getoond van 4 gebieden rondom golfterrein en
hondenbos
Resultaten zweefvliegen in 4 deelgebieden
•Hondenbos: 37 soorten
•
Bos in ontwikkeling: Gewone Rode Bladloper, Spiegelelfje, Hommelreus
•Begrazingsgedeelte (EIS): 35 soorten
•
Kruidenrijk terrein: 4 soorten Langlijfjes, bijzondere bijen
•
Effect begrazing ?
•Blauwe Paaltjes Route: 24 soorten
•
In potentie kruidenrijk terrein - ontwikkeling oevervegetatie ?
•Kinderbomenbos (EIS): 12 soorten
•
In potentie kruidenrijk terrein