Gemeente Sneek Project vervangen servers Samengesteld door Afdeling automatisering 1. Inleiding ............................................................................................................................. 3 1.1 Doel ............................................................................................................................ 3 1.2 Aanleiding .................................................................................................................. 3 1.3 Doelstelling ................................................................................................................ 3 2. Kretologie ........................................................................................................................... 4 2.1 Beheersbaarheid ......................................................................................................... 4 2.2 Virtualistatie ............................................................................................................... 4 2.3 Virtualisatie leidt tot consolidatie ............................................................................. 4 2.4 Minder Energieverbruik ............................................................................................. 5 2.5 Shared Storage ........................................................................................................... 5 2.6 Schaalbaarheid .......................................................................................................... 5 2.7 Uniformiteit ............................................................................................................... 5 2.8 Uptime ....................................................................................................................... 5 2.9 Uitwijk ........................................................................................................................ 6 3.0 Huidige Omgeving ......................................................................................................... 7 3.1 Huidige ....................................................................................................................... 7 3.2 Beheersbaarheid huidige technische architectuur ...................................................... 7 3.3 Uptime huidige technische architectuur ..................................................................... 7 3.4 Visualisatie huidige architectuur ................................................................................ 8 3.5 Support huidige architectuur ...................................................................................... 8 4.0 Gewenste omgeving ....................................................................................................... 9 4.1 Programma van eisen ................................................................................................. 9 4.2 Opsomming doelstellingen ......................................................................................... 9 4.2.1 Gewenste beheersbaarheid ..................................................................................... 9 4.2.2 Openstandaarden .................................................................................................... 9 4.2.3 Virtualisatie .......................................................................................................... 10 4.2.4 Shared Storage ...................................................................................................... 10 4.2.5 Schaalbaarheid ..................................................................................................... 10 4.2.6 Uptime verhoging en redundantie ........................................................................ 11 4.2.7 Basisregistratie ..................................................................................................... 11 4.2.8 Visualisatie gewenste architectuur ....................................................................... 11 Project vervanging servers 2 1. Inleiding 1.1 Doel Dit document bevat het voorlopige programma van eisen met betrekking tot het project “Vervanging servers” van de Gemeente Sneek. Dit document is een consultatiedocument met als doel te komen tot een definitief programma van eisen. Het voorlopig programma van eisen bevat een beschrijving van de huidige technische architectuur en de gewenste technische architectuur. 1.2 Aanleiding De primaire aanleidingen voor het vervangen van de huidige servers heeft te maken met de leeftijd van de huidige servers en de daarmee gepaarde support contracten, en het waarborgen van de continuïteit van de organisatie. Verdere groei is met de huidige servers niet meer mogelijk, waardoor lopende projecten gevaar lopen. Van secundair belang is de steeds moeilijker uit voeren beheersbaarheid en schaalbaarheid van het aantal groeiende machines die samen het serverpark van de Gemeente Sneek vormen. Tertiair zijn de toenemende energiekosten om het groeiende aantal machines te voeden. 1.3 Doelstelling Er zijn een aantal doelstellingen die de afdeling automatisering van de gemeente Sneek zou willen realiseren: Beheersbaarheid Gebruik Open standaarden Virtualisatie Shared storage Uptime verhoging Uitwijk basisregistratie Consolidatie fysieke servers Vermindering Energie gebruik Uniformiteit hardware Verlagen tco Schaalbaarheid Project vervanging servers 3 2. Kretologie 2.1 Beheersbaarheid Door de technische architectuur op een juiste manier vorm te geven, kan er bespaard worden op het aantal benodigd fte. Door te kiezen voor een model dat zich op een gemakkelijke en eenduidige manier laat beheren, kun je voorkomen dat er een kennis probleem optreedt bij de huidige bezetting. 2.2 Virtualistatie Virtualisatie is een trend die op grote schaal is geaccepteerd. Virtualisatie is een middel die ervoor zorgt dat er optimaal gebruikt gemaakt wordt van de hardware resources. In een fysieke omgeving, zoals de gemeente Sneek nu heeft, wordt een server veelal ingezet om 1 service aan te bieden. Wil je meerdere services aan bieden op 1 fysieke server, kun je het risico lopen dat het door de software vendor niet meer gesupport wordt. Ook onderhoudt van een fysieke server waar meerdere services op draaien heeft een grote impact op de continuïteit. Een fysieke server waar 1 service op draait, maakt nooit optimaal gebruik van de hardware resources van de server. De processor zal veelal niets te doen hebben. Door gebruik te maken van virtualisatie, kun je meerdere servers op 1 fysieke server draaien. Hierdoor maak je optimaal gebruik van je systeem resources, en zul je minder hoeven te investeren in hardware. 2.3 Virtualisatie leidt tot consolidatie Door virtualisatie te introduceren kan een serverpark, bestaande uit een x aantal fysieke servers worden gereduceerd. De beheersbaarheid van de fysieke componenten zal hierdoor toenemen. Tevens zullen de risico´s met betrekking tot hardware storingen afnemen. Het aantal virtuele servers dat beheerd moet worden, zal hetzelfde blijven als in de huidige fysieke omgeving. Immers wordt er maar 1 service per virtuele server aangeboden i.v.m. supportovereenkomsten met de software vendor. Onderhoudt van de service en/of server, zal d..m.v. virtualisatie worden vergemakkelijkt. Het is mogelijk een moment opname te maken van een virtuele server, en deze te onderhouden. Mocht het onderhoudt falen kan men gemakkelijk de momentopname terugdraaien. In het geval van onderhoudt aan een fysieke server, is het mogelijk de lopende virtuele servers te verplaatsen naar een andere fysieke server. Dit kan terwijl de virtuele machines in productie zijn, waardoor er geen downtime plaatsvindt. Dit leidt tot minder overlast richting de productie omgeving. Project vervanging servers 4 2.4 Minder Energieverbruik Consolidatie leidt op zijn beurt weer tot reductie van het verbruikte wattage. In een tijd waarin de energiekosten snel oplopen kan dit een argument zijn waar men rekening mee moet houden. 2.5 Shared Storage Zoals besproken in punt 1.3.1.2 kan men de uptime/beschikbaarheid van de services verhogen, door op onderhoudt momenten gebruik te maken van virtualisatie technologie. Wanneer men echter een virtuele server wil verplaatsen naar een andere fysieke server, dienen alle fysieke servers wel te kunnen communiceren met een shared storage systeem (SAN, storage area network). Ook als men niet gaat virtualiseren, kan de uptime verhoogd worden door een traditioneel cluster te configureren op een SAN. Een cluster bestaat uit een aantal fysieke servers en een gedeelde storage, waarbij de service die op het cluster draait beschikbaar blijft als 1 van de fysieke servers uitvalt. Dit is veelal een duurdere oplossing dan wanneer men gaat virtualiseren. 2.6 Schaalbaarheid Een automatisering systeem moet schaalbaar zijn. Het systeem moet op gemakkelijke wijze uitbreidbaar zijn naar de wensen van de organisatie. 2.7 Uniformiteit Door gebruik te maken van een oplossing waarbij 1 hardware vendor wordt gebruikt, heeft men altijd 1 aanspreekpunt i.v.m. calamiteiten. Men is zeker dat de verschillende componenten feilloos met elkaar communiceren. Wanneer men gebruik maakt van een oplossing waar meerdere hardware vendors zijn betrokken, kan dit misschien leiden tot reductie van aanschaf kosten. Echter loopt men wel het risico dat de verschillende componenten niet optimaal communiceren, waardoor je uptime garantie richting de organisatie in het geding komt. 2.8 Uptime Het begrip uptime behelst niets anders dan de tijd dat een service beschikbaar is voor de organisatie. Dit wordt veelal uitgedrukt in % per jaar. Project vervanging servers 5 2.9 Uitwijk Er geldt voor de basisregistratie een wettelijke uitwijk. Mocht in het geval van ernstige calamiteiten de gehele omgeving niet beschikbaar zijn, dan dient men een recente kopie van de basisregistratie binnen 48? Uur beschikbaar te hebben voor de organisatie. Project vervanging servers 6 3.0 Huidige Omgeving 3.1 Huidige De huidige technische architectuur van de Gemeente Sneek is vrij traditioneel. Er zijn twee server ruimtes waar een x aantal fysieke server staan. Al deze fysieke servers vervullen 1 of meerdere taken t.b.v. de productie organisatie van de gemeente. Een aantal van deze server is in meerdere of mindere mate belangrijk voor de gemeente. De servers die op dit moment van primair belang zijn voor de gemeente zitten vol en zijn al 7 jaar oud. Deze machines moeten spoedig worden vervangen, zodat het productie proces niet in gevaar komt. Er is al een tijdelijke oplossing in het leven geroepen, om de extra workload op te vangen. Echter staan er verspreid over de beide serveruimtes meedere van dit soort “tijdelijk” oplossingen die min of meer permanent zijn geworden. De servers die deze tijdelijke/permanente rol vervullen lopen ook vol. 3.2 Beheersbaarheid huidige technische architectuur De beheersbaarheid van de huidige technische architectuur gaat moeizaam. Door de grote hoeveelheid fysieke machines, is de kans dat er wel eens wat stuk gaat groot. Dit zorgt voor een hoge druk op de beheersorganisatie van de Gemeente Sneek. De huidige beheersorganisatie kan deze druk moeilijk aan, en lijdt hieronder. Gebruikers van de gemeente Sneek moet vaak langer dan nodig op een oplossing van een lopend probleem wachten. Dit gaat duidelijk ten koste van de productie. 3.3 Uptime huidige technische architectuur De uptime van de huidige omgeving kan op geen enkele manier worden gegarandeert. Er zijn machines in productie welke in feite afgeschreven werkstations zijn. Er zijn servers in prodcutie welke niet redundant zijn uitgevoerd. De spil van de Organisatie draait enkel op een machine die geschikt is tot aan 50 werkplekken. De backup van de omgeving laat te wensen over. Er is geen disaster recovery, wat inhoudt dat er bij ernstige calamiteiten geen terugval is. Alle systemen zullen dan opnieuw geïnstalleerd moeten worden, en de data op de tapes zal moeten worden teruggelezen. Dit gehele proces zal maanden in beslag nemen. Tevens is er geen uitwijk van de basisregistratie. Project vervanging servers 7 3.4 Visualisatie huidige architectuur De huidige technische architectuur is vrij traditioneel en wordt weergegeven in onderstaand schema. Afb 1 3.5 Support huidige architectuur De huidige technische architectuur hangt aan elkaar vast met talloze supportcontracten op alle verschillende hardware componenten. Bijna elke maand verloopt er wel iets, wat nog verlengd moet worden. De verlenging van deze contracten wordt duurder naarmate de hardware ouder wordt. Zo zijn de contracten die lopen op de HP-ux machines duurder dan de kosten van aanschaf voor nieuwe apparatuur. Project vervanging servers 8 4.0 Gewenste omgeving 4.1 Programma van eisen De afdeling automatisering heeft een programma van eisen samengesteld. Dit programma van eisen is gerelateerd aan de doelstellingen die men eerder in dit document heeft opgenoemd. Het pve bakent de voorwaarden af waarmee men de doelstellingen wil bereiken. 4.2 Opsomming doelstellingen Beheersbaarheid Uniformiteit hardware Gebruik Open standaarden Virtualisatie Consolidatie fysieke servers Vermindering Energie gebruik Shared Storage Schaalbaarheid Uptime verhoging Redundantie Uitwijk basisregistratie Verlagen tco 4.2.1 Gewenste beheersbaarheid Het nieuwe systeem moet kunnen beheerd worden door de huidige bezetting zonder al te veel additioneel te volgen cursussen. 4.2.2 Openstandaarden Gemeente Sneek is zich terdege bewust van de toenemende populariteit en stabiliteit van open standaarden. Ook de motivatie vanuit de landelijke overheid om gebruik te maken van open standaarden speelt hierin een rol. Project vervanging servers 9 4.2.3 Virtualisatie Gemeente Sneek wil zijn server park gaan virtualiseren, zodat met nog gerichter met een OTAP model kan werken. OTAP staat voor ontwikkel, test, acceptatie en productie. Zoals hiervoor genoemd wenst de gemeente gebruik te maken van open standaarden. De oplossing dient dus derhalve gesupport te worden om Linux OS op te kunnen draaien. De oracle omgeving zal worden gevirtualiseerd op oracle-vm, en de windows omgeving kan op verschillende virtualisatie oplossingen worden gevirtualiseerd. De voorkeur dient een oplossing te zijn dat voorzien is van failover en live-migration mechanisme. Vooralsnog zijn dit Xensource(Citrix) en SLES/XEN met Orchestrator (NOVELL). 4.2.4 Shared Storage Gemeente Sneek wenst gebruik te maken van een SAN oplossing om hierop te virtualiseren. De oplossing moet in staat zijn om 30 virtuele machines te kunnen draaien. De verwachte data groei van de Gemeente Sneek is onzeker. Op het moment beschikt de gemeente over ongeveer 800Gb productie data. Men is bezig een DMS in te voeren, waarna men het archief wenst te digitaliseren. De applicatiebeheerders is gevraagd een overzicht van de te verwachten datagroei van de verschillende Centric applicaties aan te leveren. Dit bleek echter een onmogelijk opgave. Na wat rekenwerk is met tot de conclusie gekomen dat men op een SAN met de effectieve capaciteit van 2,5 tot 3,0 TB de komende 4 jaar door kan groeien. Hierin is meegenomen dat een virtuele machine meer disk capaciteit vraagt, dan wanneer je traditioneel zou clusteren. Aangezien storage tegenwoordig relatief goedkoop is, wordt dit niet als een issue beschouwt. 4.2.5 Schaalbaarheid Mocht binnen de komende 4 jaar toch nog onvoorzien extra storage nodig zijn, moet dit zonder problemen te vergroten zijn. Als er extra fysieke server aan het SAN gekoppeld moeten worden t.b.v. extra cpu capaciteit dan dient daar ook rekening mee gehouden te worden. Project vervanging servers 10 4.2.6 Uptime verhoging en redundantie De volgende componenten binnen de SAN omgeving dienen redundant te zijn: Servers NIC Voeding Disk(mirror) of diskless SAN Dual HBA in server Dual SAN switch Raid 5 of hoger in disk cabinet Dual SAN controller 4.2.7 Basisregistratie De basis registratie dient te moeten worden uitgeweken. Aangezien de beide serverruimtes niet ver genoeg uit elkaar liggen, geeft de Gemeente de voorkeur aan uitwijk naar de Brandweer. Er ligt een Glasvezel link van 1GB naar deze locatie. 4.2.8 Visualisatie gewenste architectuur Project vervanging servers 11 Project vervanging servers 12 Project vervanging servers 13