richtlijn verstandig zonnen

. . .. .. .. ..
WCS NIEUWS
JAARGANG 28 NR. 2 – JUNI 2012
RICHTLIJN VERSTANDIG ZONNEN
DE ZOMER IN ZICHT
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
....
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. .. ..
.. .. . .
M. Löwik*
Met de zomer voor de deur is het goed om stil te staan bij de gevolgen van teveel zonlicht. Het weer vertoont steeds meer extremen. De lange droogteperiode van vorig jaar leverde een nieuw record op en in
januari moesten dorpen, onder andere in Groningen, geëvacueerd worden vanwege de hoge waterstand.
Het is niet ondenkbaar dat we deze zomer ook met extremen te maken krijgen. Als werkers in de gezondheidszorg weten wij als geen ander dat voorkomen beter is dan genezen.
Huidkanker is inmiddels de meest
voorkomende vorm van kanker en de
verwachting is dat het aantal mensen
dat huidkanker krijgt de komende
jaren drastisch zal toenemen. De verwachting voor Nederland is dat één
op de zes mensen voor het 85ste
levensjaar huidkanker krijgt. Uit
onderzoeksgegevens is bekend dat
het basaalcelcarcinoom tegenwoordig
vaker voorkomt dan alle andere
kwaadaardige aandoeningen van de
mens bij elkaar (1).
Een van de belangrijkste factoren die
de kans op huidkanker vergroot is
overmatige blootstelling aan zonlicht. Zo'n veertigduizend
Nederlanders zullen dit jaar de diagnose huidkanker krijgen. In de
meeste gevallen heeft dit te maken
met de hoeveelheid UV-straling uit
onder meer zonnestraling. Daarom
het advies voor de komende zomer:
denk op tijd aan zonbescherming en
help anderen eraan te denken. Voor
kinderen is zonbescherming extra
belangrijk omdat hun huidcellen
zeer kwetsbaar zijn. Doordat kinderen in de groei zijn, gaat de celdeling
bij hen zo snel dat niet alle beschadigde huidcellen zich kunnen herstellen voordat ze weer gaan delen.
In die beschadigde cellen ontstaan
‘littekens’ die kinderen hun leven
lang met zich meedragen. Deze ‘littekens’ zijn aan de buitenkant niet te
zien: de beschadigingen zitten in het
DNA van de huidcellen. Hier geldt:
hoe meer ’littekens’, hoe groter de
kans dat een kind op latere leeftijd
huidkanker krijgt. Daarom is
bescherming tegen de zon zo belangrijk, zeker voor kinderen (KWF kankerbestrijding,
www.kwfkankerbestrijding/zonnen).
T I P S V O O R V E R S TA N D I G
ZONNEN
Het Platform Verstandig Zonnen
heeft tien gouden regels voor verstandig zonnen ontwikkeld. Deze
regels zijn ook terug te vinden op de
website van KWF Kankerbestrijding:
• Geniet van de zon, maar voorkom
te veel blootstelling aan de zon en
verbranding door de zon.
• Laat de huid voorzichtig wennen
aan de zon.
• Bescherm de huid: denk aan
beschermende kleding, een zonnehoed en een zonnebril met UVwerende glazen.
• Smeer onbedekte huid royaal in
met een anti-zonnebrandmiddel
met een geschikte beschermingsfactor (zie app huidmonitor).
• Herhaal het insmeren elke twee
uur, of vaker bij sterke transpiratie
of na het zwemmen en afdrogen.
• Ga niet onbeschermd in de volle
zon tussen 12.00 en 15.00 uur,
zoek dan liever de schaduw op.
• Laat zonnebaden en het gebruik
van zonne-apparatuur over aan
mensen vanaf achttien jaar en
mensen met huidtype 2, 3 en 4.
• Vermijd de zon, en zeker de zonnebank, als de huid vreemd reageert
met bijvoorbeeld uitslag, jeuk of
snelle verbranding. Raadpleeg zo
nodig een arts.
• Bij sommige huidaandoeningen
helpt UV-straling, bij andere juist
niet. Vraag advies aan een huidarts.
• Let op de sterkte van de zon: de
zonkracht. Hoe sterker de zonkracht, hoe groter de kans op verbranding.
(www.verstandigzonnen.nl)
Een lichte verbranding geeft een
rode of rood-bruine huid met een
lichte zwelling. Bij ernstige verbranding wordt de huid ook pijnlijk en
gaan er veel cellen dood in de opperhuid. Hierdoor gaat de huid na een
aantal dagen vervellen en in extreme
gevallen ontstaan er ook blaren. Het
rood worden van de huid (erytheem) is een waarschuwingssignaal.
Erytheem treedt op als de huid op
één dag meer UV-straling krijgt dan
zij kan verdragen. Als aan het einde
van de middag blijkt dat de huid
rood is, is die grens al ver overschreden, maar vaak is de verbranding
pas later op zijn hevigst. De waarschuwing om uit de zon te gaan of
een t-shirt aan te trekken komt dan
ook meestal te laat. Gun de verbrandde huid de tijd om te herstellen: ga direct uit de zon en vermijd
de zon minimaal drie dagen, totdat
de huid zich heeft hersteld. Koelen
met natte doeken of een pijnstiller,
zoals paracetamol, kan de pijn verlichten. Houd blaren zoveel mogelijk
intact.
Bij de volgende symptomen is het
verstandig een arts te raadplegen:
• Als een groot gedeelte van de huid
gezwollen is door de verbranding.
• Als sprake is van uitgebreide blaarvorming.
• Als de verbranding gepaard gaat
met ziekteverschijnselen, zoals
koude rillingen, koorts, misselijkheid, braken, hoofdpijn of hartkloppingen (www.nhg.internet.nl).
17
. . .. .. .. ..
18
CASUS
Een 68 jarige vrouw, is tijdens
vakantie in Egypte in de zon in slaap
gevallen en heeft diepe tweedegraads
brandwonden aan beide benen,
opgelopen.
Diep tweedegraads brandwonden linkerbeen.
De omliggende huid verraadt dat deze
patiënte een zonaanbidster is.
Diep tweedegraads brandwonden rechterbeen.
De patiënte heeft toestemming gegeven voor het plaatsen van deze foto’s
in WCS Nieuws.
L I T E R AT U U R
1. KWF kankerbestrijding
www.kwfkankerbestrijding/zonnen
* Margriet Löwik, verpleegkundig specialist gynaecologie, LUMC en lid WCS commissie oncologische wonden en ulcera
WCS NIEUWS
JAARGANG 28 NR. 2 – JUNI 2012