Educatief Theater

advertisement
Educatief Theater
Antwerpen
- JAARVERSLAG WERKJAAR 2013 -
Educatief Theater Antwerpen
Blancefloerlaan 181 B, 2050 Antwerpen
Tel: 03/226.42.00 Fax: 03/232.78.00
[email protected]
www.etaproducties.be
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
1
INHOUD
1. Spreiding en regionaal aanbod ........................................................................................................... 4
2. Diversiteit en omkadering ................................................................................................................... 7
2.1 Millenniumdoelstellingen, mensenrechten, ontheemding en biodiversiteit ............................... 8
2.2 Aangeboren gelaatsafwijking, welbevinden ............................................................................... 10
2.3 Kansarmoede............................................................................................................................... 12
3. Preventie ........................................................................................................................................... 15
3.1 Tabakpreventie............................................................................................................................ 15
3.2 Drugspreventie ............................................................................................................................ 17
4. Wetenschappen ................................................................................................................................ 20
4.1 Duurzaamheid en duurzame ontwikkeling ................................................................................. 20
5. Coproducties met Theater aan de Stroom ....................................................................................... 22
5.1 De moeder van David S. .............................................................................................................. 22
5.2 De Schommel............................................................................................................................... 22
5.3 Holding Hands at Passchendaele ................................................................................................ 23
6. Toekomstige projecten...................................................................................................................... 26
6.1. Pikachu en de evolutietheorie.................................................................................................... 26
6.2. Alcoholmisbruik (Schol) .............................................................................................................. 27
6.3. Zinloos geweld ............................................................................................................................ 27
7. Werking van de vereniging ................................................................................................................ 28
7.1 Professionele aanpak (artistiek, zakelijk, organisatorisch) ......................................................... 28
7.2 Human Resources ........................................................................................................................ 29
8. Financiële aspecten (loonkosten, financiële haalbaarheid, eigen inkomsten) ................................. 32
9. Artistieke visie en kwaliteit ............................................................................................................... 33
9.1 Doelstellingen .............................................................................................................................. 33
9.2 Artistiek aanbod .......................................................................................................................... 33
9.2.1 Aanbod secundair onderwijs ................................................................................................ 34
9.2.2 Aanbod lager onderwijs ....................................................................................................... 35
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
2
9.3 Partners ....................................................................................................................................... 36
10. Zakelijk - Promotioneel.................................................................................................................... 38
11. Samenvattend ................................................................................................................................. 39
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
3
1. Spreiding en regionaal aanbod
Het Educatief Theater Antwerpen is actief in heel Vlaanderen en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het
streefdoel is 200 voorstellingen per jaar. Met de huidige structuur is dat echter te hoog gegrepen. ETA is dan
ook op zoek naar een jaarlijkse structurele subsidiëring die voor een continuïteit in structuur en artistieke
prestaties zorgt.
Er wordt alleszins hard gewerkt aan de uitbouw van een nog stevigere professionele structuur. Daarnaast
wordt er ingezet op nieuwe professionele, eigentijdse producties.
Hoewel ontstaan vanuit de schoot van het Fakkelteater vaart het Educatief Theater Antwerpen al enkele
jaren een onafhankelijke koers.
Omdat het aantal voorstellingen in 2008 gedaald was, werd besloten om in te zetten op de aanmaak van
nieuwe, frisse en moderne, kwalitatief sterke voorstellingen. Vanaf september 2010 wordt er via een lange
termijn visie getracht om elk jaar minstens één nieuwe voorstelling te produceren. Weliswaar op
voorwaarde dat er voldoende financiële middelen gevonden worden. Zo wordt alleszins de productie van
podiumkunsten in Vlaanderen bevorderd en het aanbod verruimd.
Dit nieuwe beleid rendeerde meteen. In 2012 steeg het aantal voorstellingen tot 195 tegenover 182
voorstellingen in 2011, 175 voorstellingen in 2010 en 169 in 2009. Om een niet direct verklaarbare reden
daalde het aantal voorstellingen in 2013 weer tot 131. (Andere educatieve theaters bevestigen deze
neerwaartse spiraal.)
Het Educatief Theater brengt haar voorstellingen voor de leeftijdsgroep 10-16 jaar. Om het aanbod
uit te breiden naar leeftijdscategorieën waarvoor het Educatief Theater Antwerpen geen voorstelling
heeft, wordt er samengewerkt met andere theaters. Zo loopt er al een interregionale samenwerking
met Fast Forward vanaf september 2009 omdat het Educatief Theater Antwerpen de voorstelling ‘Hi
ha!’ aanbiedt, een productie rond pesten voor kinderen van het eerste, tweede en derde leerjaar.
Voor de kleuters van 2,5 tot 4 jaar staat ‘Snif’ van Fast Forward op het programma. Voor de jongeren
ouder dan 16 jaar wordt er samengewerkt met het Theater aan de Stroom. In 2014 staat voor deze
leeftijdsgroep ‘Hand in hand at Passchendaele’ gepland. In 2013 volgde het tweede seizoen ‘De
moeder van David S.’ en volgde de eerste coproductie met Theater aan de Stroom die ook ’s avonds
speelde: ‘De Schommel’. Van deze voorstelling staan in 2014 nog enkele (reis)voorstellingen op het
programma. ‘De moeder van David S.’ zal vanaf najaar 2014 niet meer gespeeld worden omdat op 20
november ‘Rilke, het relaas van een ramkoers’ in première ging, de lang verwachte opvolger van
‘Junkieblues’. Deze productie richt zich, tegen de ETA-gewoonte in, tot jongeren van 15 tot 18 jaar
zodat ook de derde graad secundair onderwijs bereikt wordt. Over een mogelijke coproductie met
Theater aan de Stroom voor het najaar werd nog geen overeenkomst bereikt.
Sinds september 2012 is het Educatief Theater Antwerpen gevestigd in het Antwerpse Theater aan
de Stroom om de groei verder te ondersteunen. Tevens zijn er in deze theateromgeving meerdere
gezelschappen op regelmatige basis aanwezig.
Deze gezelschappen zoals het Theater aan de Stroom, De Fluistercompagnie, Koma-ar, Le Mal du
Siècle, Cie M.E.S.S./Antwerp Dance Platform zijn continu en creatief bezig met het maken van
theater zodat een kruisbestuiving steeds tot de mogelijkheden behoort.
De uitbouw van het netwerk neemt niet weg dat de eerste focus inhoudelijk blijft en daar wordt door
de bewindsvoerders dan ook continu op toegekeken.
Zo hechten de verantwoordelijken van het Educatief Theater Antwerpen veel belang aan de reacties
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
4
van de doelgroep, de jongeren en hun begeleiders. Uit evaluaties blijkt dat beide doelgroepen
tevreden zijn. Enkele reacties genoteerd na de recente lancering van de producties ‘Heb je ze wel alle
vijf?’ (kansarmoede en sociale uitsluiting voor de eerste 3 jaren van het secundair onderwijs) en
‘Rilke, het relaas van een ramkoers’ (drugspreventie, voor de laatste 3 jaar van het secundair
onderwijs).
Enkele reacties na de première van ‘Heb je ze wel alle vijf?’:
* Een dikke proficiat aan het hele team! Een heel waarachtige en inspirerende voorstelling die veel
food for thought geeft! (Ingrid Lieten, verantwoordelijke minister kabinet armoede)
* Proficiat met een schitterende en aangrijpende voorstelling. Zonder enige twijfel een belangrijke
bijdrage om kindarmoede bespreekbaar en zichtbaar te maken (Yves Willemot, UNICEF)
* Een dikke proficiat aan alle acteurs, schrijvers, regisseur, alle betrokken partijen en UNICEF om me
in te lichten over dit geweldige project en voor de fantastische uitvoering! Blij en vereerd dat ik hier
deel van mag uitmaken! En: we hebben de koningin eens ontmoet! Ik ga goed slapen… (Sean Dhondt)
* Je komt zeker anders buiten dan je binnen gekomen bent. Proficiat met de duiding. Stof tot
nadenken. (Barbara Wyckmans, HetPaleis)
Enkele reacties na de première van ‘Rilke, het relaas van een ramkoers’:
* Ik was vorige week op de première met mijn dochter en wil u graag even meegeven dat ze het
toneelstuk beter vond dan eender welk toneelstuk dat ze op school al aangeboden kreeg. Ze vond
ook dat de actrice een dijk van een prestatie neerzette! Felicitaties dus! (Lieve Van den Bosch – SintUrsula Lier)
* Zoals reeds gezegd na de voorstelling, vond ik het een zeer goede productie. Er wordt goed gebruik
gemaakt van de huidige multimedia en het is echt wel op maat van het publiek.
Ik was ook aangenaam verrast door het gedrag van de aanwezige leerlingen tijdens de voorstelling, ik
vreesde voor aanvang dat er ongepaste reacties zouden komen. Niet dus en dit toonde duidelijk aan
dat ze “mee” waren en ik dus iets te bevooroordeeld….
Ik wens ook te vermelden dat het verhaal voor mij zeer herkenbaar is en dat ik spijtig genoeg al
meerdere “Rilkes” uit mijn werkveld ken/kende. (Erik Thewissen, Hoofdinspecteur Jeugdrecherche
Politie Hazodi)
* Ik vond het stuk erg aangenaam om te beleven. Veel afwisseling: muziek, dans, video, monoloog…
Dit is zeker iets wat onze leerlingen van de 2de graad zal aanspreken. Het verhaal zit prima in mekaar,
zonder te belerend over te komen. Ook de bijhorende bundel met werkvormen en werkblaadjes zit
goed (bondig en duidelijk) in mekaar. (Sven Laenen, Leerlingbegeleider Topsportschool Hasselt)
Het Educatief Theater Antwerpen heeft zeker een positie verworven in de sector van de
podiumkunsten. Het brengt al 37 jaar educatieve voorstellingen, zonder opgeheven vingertje of
zonder te moraliseren. Een boeiende theatervoorstelling brengen is het hoofddoel. Deze
voorstellingen worden bovendien ondersteund door een leerlingenmap, een jeugdboek of een DVD
met beeldmateriaal en getuigenissen, een tentoonstelling. Dit alles leidt tot een interactieve
omkadering.
Naast themastukken brengt het Educatief Theater Antwerpen ook een Franse productie. Daaraan is
een workshop rond Franse humor en Franse chansons verbonden.
De voorstellingen van het Educatief Theater Antwerpen worden bijgewoond door een breed publiek.
uit het (buitengewoon) basisonderwijs, uit het Algemeen Secundair, het Technisch, het Beroeps en
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
5
ook het Buitengewoon Secundair Onderwijs.
We proberen in de mate van het mogelijke voorstellingen met meerdere acteurs aan te bieden
omdat jongeren uit technische en beroepsafdelingen het moeilijk hebben wanneer ze zich niet met
een van de personages kunnen identificeren wat bij een monoloog dus niet het geval is. Wordt er
omwille van budgettaire redenen toch voor een monoloog gekozen, dan wordt die omkaderd met
beeldmateriaal.
De voorstellingen hebben een zekere gelaagdheid zodat ze jongeren van een verschillend niveau
kunnen boeien.
Door het aanbod van verschillende producties, het grote aantal voorstellingen ervan en de brede
geografische spreiding is het Educatief Theater Antwerpen een van de toonaangevende educatieve theaters
in Vlaanderen.
De voorstellingen worden overigens niet enkel gespeeld in scholen. Door een samenwerking met partners
als Broederlijk Delen, Child Focus, Amnesty International, Joetz, Stichting tegen Kanker, Welzijnszorg, Unicef
worden er ook voorstellingen voor verenigingen (jeugdbewegingen, gemeentelijke preventiediensten,
politiezones…) gespeeld.
Een aantal producties werd of wordt vertaald (Père, mère … quelle galère !? – Nuages et quelques gouttes
de pluie – Pays d’Armes) en worden dus ook in Wallonië en Frankrijk gebracht.
Er worden kosten noch inspanningen gespaard om de voorstellingen theatraal zo hoogstaand en modern
mogelijk te maken. Zo wordt er geregeld met beelden gewerkt. In ‘Wapenland’ zien de toeschouwers
authentieke beelden uit Colombia waardoor het technisch een hoogstaande, veeleisende voorstelling wordt.
De zangeres Leki componeerde een voor de jongeren eigentijds Wapenlandlied dat in de voorstelling
gebruikt wordt.
In ‘Smoor’ wordt er ook beeldmateriaal aan de voorstelling gekoppeld.
In het najaar van 2012 werd ‘2019’ over duurzame ontwikkeling en de opwarming van de aarde gecreëerd,
ook in deze productie wordt gebruik gemaakt van beelden.
Ook in de producties die in 2013 gecreëerd werden ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ over (kans)armoede en ‘Rilke,
relaas van een ramkoers’ (over drugpreventie), wordt met projectie gewerkt.
Na de coproducties ‘De Moeder van David S.’ (2012) en ‘De Schommel’ (2013) zal in januari-februari 2014
‘Holding Hands at Passchendale’ (in het teken van de herdenking aan de Eerste Wereldoorlog) samen met
het Theater aan de Stroom in première gaan.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
6
2. Diversiteit en omkadering
Vele van de voorstellingen die het Educatief Theater Antwerpen brengt, hebben te maken met het thema
diversiteit.
Tevens worden de voorstellingen bijgewoond door een divers publiek: schoolgaande jeugd van verschillende
niveaus maar ook jongeren in verenigingenverband.
Eén actrice van het Educatief Theater Antwerpen is van vreemde origine.
Omdat het Educatief Theater vaak in een stedelijke omgeving speelt, worden de voorstellingen vaak bezocht
door allochtone jongeren.
Het Educatief Theater Antwerpen speelt op deze veranderende cultuur in. Zo weten we uit evaluaties dat
jongeren uit andere culturen veel belang hechten aan de waarde van vriendschappen. Dit thema nemen we
graag mee in nieuwe voorstellingen. Ook de nieuwe producties draaien rond thema’s (duurzame
ontwikkeling, drugs, kansarmoede) die betrekking hebben op jongeren van vreemde origine.
Zo valt het op dat een voorstelling als ‘Wolken en een beetje regen’ die al enkele jaren succesvol gespeeld
wordt, een andere dimensie krijgt wanneer de hoofdrol gespeeld wordt door een actrice van vreemde
origine waarmee ze zich makkelijker kunnen identificeren.
Het Educatief Theater Antwerpen levert inspanningen om bijzondere doelgroepen te bereiken.
Vele leerlingen die de voorstellingen bijwonen voldoen aan een van de SES-indicatoren: opleiding moeder,
toekenning van een studietoelage, Nederlands is niet de thuistaal. Voor deze leerlingen, die zich vaak in
dezelfde scholen concentreren, is het belangrijk dat de prijs betaalbaar blijft. Het Educatief Theater
Antwerpen spant zich tot het uiterste in om de prijs zo laag mogelijk te houden. Zo is er een lage
instapdrempel.
Zo wordt de nieuwe voorstelling ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ met (kans)armoede als thema omkaderd met een
workshop die niet alleen gegeven wordt door een auteur maar ook door een ervaringsdeskundige in
armoede.
De productie ‘Rilke, relaas van een ramkoers’ wordt omkaderd met een kunsteducatieve workshop. Daarin
spelen de jongeren onder leiding van een beroepsregisseur na de voorstelling scènes na. Ze geven die echter
een wending door andere keuzes te maken. Zo zal er op een participatieve en creatieve manier gewerkt
worden rond drugpreventie.
‘Hi ha!’ van producent Fast Foward is zo geschreven dat ook kinderen die weinig Nederlands kennen, de
voorstelling toch kunnen volgen. Deze voorstelling wordt vaak gespeeld voor anderstalige kinderen.
Door al deze factoren leveren de producties van het Educatief Theater Antwerpen een bijdrage aan de
diversiteit van het aanbod in de sector van de podiumkunsten.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
7
2.1 Millenniumdoelstellingen, mensenrechten, ontheemding en biodiversiteit
In september 2010 ging ‘Wapenland’ in productie. De voorstelling heeft de millenniumdoelstellingen,
mensenrechten, ontheemding en biodiversiteit als thema’s.
Korte inhoud: Robbe Hennaert moet met zijn vader tijdens de grote vakantie naar Colombia. Hij vreest dat
het een saaie vakantie zal worden, maar niets is minder waar. Hij leert er de mooie Ursula kennen en komt
terecht in een spannend avontuur.
Deze voorstelling kwam tot stand dankzij de inhoudelijke steun van Broederlijk Delen en Amnesty
International Vlaanderen.
Nieuw was dat we in januari-februari 2012 een communicatie tot stand brachten tussen Vlaamse en
Colombiaanse jongeren naar aanleiding van de voorstelling ‘Wapenland’. Zo hoeven de jongeren niet alleen
passief toe te kijken, ze kunnen ook participeren. Zo komt het ook tot een wisselwerking tussen
verschillende culturen.
Naast deze communicatie wordt er ook nog op andere middelen ingezet om de thema’s bij de doelgroep te
laten beklijven.
Naast een pedagogisch dossier op DVD met extra beeldmateriaal en getuigenissen wordt er ook een
tentoonstelling (die makkelijk downloadbaar is) aangeboden met coöperatieve en interactieve opdrachten.
We willen de jongeren aanzetten tot acties.
Bij de voorstelling hoort ook een 3D-game. Leerlingen die de voorstelling niet bijwoonden of leerlingen van
wie de leerkrachten niet met het verwerkingsmateriaal aan de slag gingen, kunnen zo aan de hand van een
medium dat hen interesseert toch dieper ingaan op de thema’s en de problematiek. Al deze middelen
kunnen door de scholen ingezet worden tijdens projectdagen en –weken.
De verantwoordelijken van het Educatief Theater Antwerpen zijn er immers van overtuigd dat enkel door de
jongeren ook te raken en door binnen te dringen in hun eigen leefwereld, ze zullen uitgroeien tot solidaire
wereldburgers. Theater is daar een uitstekend en bijzonder gesmaakt medium voor.
Tijdens de schooljaren 2010-2011/2011-2012 werden de vooropgestelde 100 voorstellingen (44 het eerste
seizoen en 51 het tweede seizoen) ongeveer gehaald. De 95 voorstellingen werden gemiddeld bijgewoond
door 175 toeschouwers. Wat neerkomt op 16.625 toeschouwers van 12 tot 15 jaar.
Voor het schooljaar 2012-2013 werd de prijs per voorstelling opgetrokken tot 600 euro waardoor de
verkoop stilviel. Na overleg met het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking werd de prijs
terug op 450 euro gebracht. Dit was echter te laat om de verkoop nog te doen stijgen tot de vooropgestelde
50 voorstellingen. We eindigden op 26 voorstellingen wat het totaal op 121 voorstellingen bracht,
bijgewoond door gemiddeld 175 toeschouwers. Dat betekent een totaal van 21.175 toeschouwers.
‘Wapenland’ blijft ook in het schooljaar 2013-2014 nog op het programma staan. De prijs is wel gestegen
omdat de subsidies weggevallen zijn. Scholen kunnen nog steeds steun bekomen via ‘Kleur Bekennen’ zodat
de voorstelling toch voor iedereen betaalbaar blijft. Voordeel is wel dat de productie 8 keer gespeeld wordt
in Brussel. Zo komt ze dat vierde seizoen nog aan een respectabel aantal voorstellingen. Na overleg met de
acteurs staat de voorstelling ook nog op het programma voor het schooljaar 2014-2015.
Enkele reacties:
* Wij hebben genoten van de voorstelling! Professioneel gedaan en met bescheiden middelen, zoals dat in
de scholen niet anders zal kunnen, een uitstekend resultaat neergezet. Ben er zeker van dat dit veel
jeugdigen zal aanspreken!
(Piero Stanco – Kluitman Uitgeverij)
* Mijn TSO-lln bleven geboeid kijken tot het einde! Tijdens de nabespreking was het duidelijk dat dit
toneelstuk hen gepakt heeft. Ik hoop dat dit stukje theater blijft bestaan!!!!! Een aanrader."
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
8
* Hoe jullie het klaarspelen om van het verhaal een toneelstuk te maken is magistraal. Het filmen met de
camera is erg goed gevonden. De beelden van Rafael Abril zijn ook erg ter zake! De muziek ondersteunt het
geheel prima. En de acteurs doen het schitterend.
Maar het stuk brengt een stuk realiteit wel gevat in kaart. Misschien was er een mogelijkheid om ook het
geweld van de FARC te vernoemen in het stuk (als Ursula een opsomming geeft van wie verantwoordelijk
kan zijn voor het geweld).
(Sus Van Olmen – Amnesty International)
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
9
2.2 Aangeboren gelaatsafwijking, welbevinden
Op 26 september 2011 ging ‘Gebroken Glimlach’ in Antwerpen in première. Aangeboren gelaatsafwijkingen
is een van de thema’s. Kinderen en jongeren die geboren worden met een ‘ongewoon’ gezicht voelen zich
vaak ongemakkelijk in sociale situaties waar ze geconfronteerd worden met staren, commentaar en vragen.
Een ander thema is zelfverwonding. Hoewel dit een actuele problematiek is waarmee vele jongeren
worstelen, is er in Vlaanderen geen enkele vereniging of organisatie waar jongeren (of ouderen)
terechtkunnen met hun vragen omdat deze verenigingen eenvoudigweg niet bestaan. Het materiaal
dat bij de voorstelling aangeboden wordt, verricht dan ook baanbrekend werk.
Ook voor deze productie wordt er samengewerkt met een aantal partners:
- VAGA (De Vereniging voor Aangeboren Gelaatsafwijkingen)
- Nadine Callens (maatschappelijk werkster van het CLB Oostende, gespecialiseerd in zelfverwonding)
Korte inhoud:
Kaat is geboren met een lipspleetje, maar ze wil niet dat iemand er iets van merkt. Daarom kiest ze voor een
laatste operatie. Een neuscorrectie. Kobe doet het jaar over, maar zijn prestaties zijn nog niet schitterend.
Kobe wordt gepest omwille van zijn slechte resultaten en omwille van zijn 'zotte' broer. Hij vindt een
uitlaatklep in zijn muziek. Iets wat zijn broer jammer genoeg niet gelukt is. Kaat en Kobe leren elkaar
kennen. Twee werelden van verschil. Hoe loopt dit af?
Algemeen kunnen we stellen dat de meeste jongeren er mooi willen uitzien. Ze willen zich spiegelen aan de
idealen die hen door de reclame voorgespiegeld worden. Ze fotoshoppen of ze willen zelfs op jonge leeftijd
al esthetische chirurgie. Ze moeten de discrepantie tussen hun ideale en actuele zelf aanvaarden. Door dit
beeld krijgen jongeren die een ‘afwijking’ hebben het extra moeilijk.
Welbevinden en welzijn van jongeren is het overkoepelende thema. Wat doen jongeren die zich minder
goed in hun vel voelen? De maatschappij stelt hoge eisen aan jongeren. Wanneer ze niet aan deze eisen
voldoen, voelen ze zich slecht en zoeken ze een uitlaatklep. Deze kan onschuldig zijn: een dagboek, poëzie,
muziek … Maar jongeren kunnen ook vervallen in drug- en alcoholgebruik of zelfverwonding. In ‘Gebroken
Glimlach’ wordt er door de personages zowel op de positieve als de negatieve uitlaatklep gefocust.
Ook het thema relaties komt uitgebreid aan bod: de relatie van jongeren met hun ouders, de waarde van
vriendschappen (een thema waar zoals reeds aangehaald allochtonen graag op inzetten) en de prille
verliefdheid tussen twee jongeren.
In de rand van het verhaal wordt er ook aandacht besteed aan de gevaren van chatten.
De begeleidende map is gebaseerd op materiaal van de partners VAGA en Nadine Callens. Zij koppelen in dit
project hun expertise aan de verhaallijnen van de auteurs (Dirk Dobbeleers en Guy Didelez).
Elke organisator krijgt het gelijknamige jeugdboek ‘Gebroken Glimlach’ geschreven door Guy Didelez en de
bijlage bij het boek ‘Zelfverwonding bij jongeren’ geschreven door Nadine Callens. Deze bijlage focust op
hulpverlening bij jongeren die zichzelf verwonden.
In navolging van Bruno Tuybens en Hilde Vautmans voor ‘Wapenland’ zegden nu filmproducent Jan
Verheyen en gedeputeerde voor welzijn van de provincie Antwerpen Marc Wellens het peterschap van het
project toe.
Tijdens het eerste schooljaar (2011-2012) werden bijna 20 voorstellingen gerealiseerd. Het tweede jaar was
goed met bijna 25 voorstellingen. In het derde seizoen daalde het aantal voorstellingen weer. Het
streefdoel, 70 voorstellingen verspreid over drie jaar, zal helaas niet gehaald worden. We zullen eindigen bij
ongeveer 50 voorstellingen, bijgewoond door 175 gemiddeld toeschouwers per voorstelling. Wat neerkomt
op bijna 9.000 toeschouwers van 12 tot 15 jaar. Indien er voldoende interesse is, wordt het project nog met
1 of zelfs 2 jaar verlengd. Met voldoende interesse wordt een tiental voorstellingen per jaar bedoeld.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
10
Enkele reacties:
* Maurice Mommaerts, Professor en hoofd dienst Mond-, Kaak- & Aangezichtsheelkunde, Head
European Face Centre, Chirurgie Maxillo-Faciale et Plastique de la Face (Nancy)
Ik was gisteren erg onder de indruk van de talenten van Jolijn Antonissen, Yoeri Lewijze, Rebecca
Tanghe, in Beveren.
Het stuk was goed geregisseerd, de stage minimalistisch verfijnd. Net genoeg aan de verbeelding
overgelaten om de omgeving volgens eigen interpretatie in te vullen.
Proficiat aan de hele ploeg!
* We hebben echt genoten van de voorstelling en zijn ervan overtuigd dat dit stuk ook erg zal
aanslaan bij de jongeren.
(Julie Deman, Joetz VZW)
* ‘Gebroken Glimlach’ is een eerlijke, integere, boeiende en met opvallend enthousiasme gebrachte
voorstelling. Niet belerend of oubollig, maar herkenbaar en fris.
(Jan Verheyen – filmproducent en peter van het project)
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
11
2.3 Kansarmoede
‘Heb jij ze wel alle vijf?’ is een project rond het thema armoede, zowel ‘nieuwe’ armoede als
generatiearmoede, en de daaruit voortvloeiende kansarmoede en dreigende sociale uitsluiting.
Belangrijke neventhema’s zijn eigenwaarde, multiculturaliteit en het feit dat het uitsluiten van
mensen omwille van hun situatie of afkomst fout is, terwijl vriendschappen waardevol en belangrijk
zijn. Jongeren worden via de theatervoorstelling, het boek en de opdrachten in het pedagogisch
dossier, de workshop met getuigenis aangezet tot nadenken en dialogeren over maatschappelijke
integratie. Zo komt de klasgroep tot sociale inclusie van jongeren die nu vaak buiten de groep vallen.
In het project komt ook het spanningsveld studeren versus werken en het gezinsleven aan bod.
Deze productie debuteerde van 11 oktober 2013 tot 25 november in 16 Vlaamse steden (Oostende, Brussel,
Antwerpen, Aalst, Leuven, Sint-Truiden, Roeselare, Gent, Heist-op-den-Berg, Halle, Tongeren, Mechelen,
Hasselt, Kortrijk, Deurne en Tienen). Sean Dhondt is peter van het project.
Het Vlaams Ministerie van Armoedebestrijding en de Nationale Loterij steunen het project financieel.
Korte inhoud:
Chelsea leeft samen met haar moeder, haar broers en zusje al jaren in armoede. Ze leert Yassim kennen, zijn
vader raakte twee jaar geleden in armoede toen zijn bedrijf failliet ging. Yassim is een begenadigde
voetballer.
Chelsea kan zeer goed zingen en ze wint een free podium op school, dit zeer tegen de zin van Phaedra, de
gedoodverfde favoriete.
Net als Phaedra wil Chelsea deelnemen aan ‘Heb jij ze wel alle vijf?’, de nieuwe talentenjacht op televisie.
Hoewel zij meer talent heeft dan Phaedra, slaagt zij er uiteindelijk niet in deel te nemen. Ook Phaedra zal de
wedstrijd niet winnen. Chelsea vindt troost bij Yassim. Hij wil schitteren als kok, maar hij slaagt er niet in om
onder druk te presteren. Ze worden verliefd. Zal hun relatie standhouden?
Hoewel kansarmoede tegenwoordig meer en meer in de actualiteit komt, is het niet voor iedereen een even
gekend probleem.
Op 29 augustus 2010 haalde een rapport van Cera over het vaak onzichtbaar blijven van plattelandsarmoede
de nationale pers.
De actie ‘Iedereen mee: campagne tegen armoede’ maakte einde augustus 2010 bekend dat bijna één op de
vijf kinderen in België leeft in een gezin met een inkomen lager dan de armoedegrens. De helft van de
gehuwde vrouwen heeft minder dan 607 euro pensioeninkomen per maand. 35% van de Vlamingen leeft in
armoede of loopt ernstige risico’s om in armoede te verzeilen.
De motivatie van het Educatief Theater Antwerpen is om een zo breed mogelijke groep jongeren uit het
secundair, tussen 12 en 16, te bereiken en dit dankzij de combinatie van diverse media. Het is een
leeftijdsgroep die meer dan welke andere persoonlijkheden vormt en dus is de confrontatie met thema’s als
armoede, pesten en uitsluiting van primordiaal belang.
Het drieluik boek-theaterstuk-pedagogisch dossier is zeer effectief en dus een certitude.
De volgende specifieke doelstellingen komen tijdens het project aan bod:
- Een grote groep jongeren op een bij de vorming van hun persoonlijkheid determinerende leeftijd
sensibiliseren voor armoede en de daarmee gepaard gaande sociale uitsluiting, en dat met respect voor
jongeren die lijden onder armoede en via een boeiend en geloofwaardig verhaal in boekvorm en op de
planken.
- Jongeren in armoede informeren over officiële hulpverleningsinstanties én ze hun situatie leren inzien en
inschatten. Vele mensen in armoede, en zeker jongeren, schatten zichzelf volgens diverse recente studies
niet in als zijnde ‘arm’. Bijgevolg hebben ze ook niet de reflex om beroep te doen op hulpverlening of steun.
De diensten die daarvoor instaan, kennen ze heel vaak niet of onvoldoende.
- Door de inclusie van een allochtoon hoofdpersonage naast een Belgisch hoofdpersonage komen ook
multiculturaliteit en gekleurde armoede aan bod. De gelijke situatie en gelijke behandeling ervan in het
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
12
verhaal onderstrepen nogmaals het feit dat een problematiek als armoede geen onderscheid maakt in
afkomst, kleur of religie, evenmin zijn positieve elementen als vriendschap of talent eraan gelinkt.
- Door de opdrachten, groepsgesprekken, beeldmateriaal en getuigenissen in het pedagogisch dossier
kunnen de jongeren werken rond waarden als solidariteit en kan hun gevoeligheid voor rechtvaardigheid
verder aangescherpt worden.
- In het pedagogisch dossier en bij de workshop komen verschillende criteria van armoedebestrijding aan
bod. Gezien de aard van het project focussen we vooral op inclusie: we benaderen de jongeren op
klasniveau na het zien van het theater en/of het lezen van het boek met een nabespreking, workshop... Dit
in de wetenschap dat in vrijwel elke groep armen aanwezig zullen zijn. Generatiearmen, ‘nieuwe’ en
‘gekleurde’ armen… vaak zonder het zelf te beseffen en/of zichzelf als arm te benoemen.
De volgende Vlaamse (koepel)organisaties steunen het project actief. Deze partners leverden
achtergrondinformatie, brachten het creatieve team in contact met kansarmen, controleerden de
verhaallijnen, namen het voortouw in het opstellen van het pedagogisch dossier en voorzien – last
but not least – in promotionele ondersteuning: UNICEF België, Welzijnszorg, Recht-Op Jongeren, het
Vlaams Verbond van het Katholiek Onderwijs, Kleur Bekennen, Algemeen Christelijk
Werknemersverbond, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, Centrum Algemeen
Welzijnswerk, het Agentschap Binnenlands Bestuur en het Minderhedenforum.
Verantwoordelijken van Unicef, Welzijnszorg, Recht-Op Jongeren, De Vereniging van Vlaamse Steden
en Gemeenten, het Netwerk Tegen Armoede lazen de teksten na.
De fiches van het pedagogisch dossier werden opgesteld door Sofie De Vocht en Lene De
Keersmaeker van Recht-Op Jongeren, Gaëlle Buysschaert van Unicef, Kusum Mertens van
Welzijnszorg en Dirk Dobbeleers, auteur-initiatiefnemer. Recht-Op Jongeren gaf ook de toelating om
de nieuwe film ‘Vechten voor morgen’ op de DVD met het pedagogisch dossier te zetten.
Met de volgende organisaties werden samenwerkingsakkoorden gesloten:
Antwerpen
Steungroep Stop Armoede Nu, Betonne jeugd, De Lage Drempel.
Promotioneel: Samenlevingsopbouw Antwerpen stad, sociaal onderwijsbeleid/stad.
Brussel
VGC, Vrienden van ’t Huizeken/De Schakel.
Promotioneel: De Foyer
Vlaams-Brabant
’t Lampeke, Open Armen (Groep Intro vzw).
Oost-Vlaanderen
Beweging van mensen met laag inkomen, Vierdewereldgroep ‘Mensen voor mensen’, Werkgroep
Stop Armoede.
West-Vlaanderen
’t Hope, Beweging van mensen met laag inkomen
Limburg
De nieuwe volksbond, Trefpunt De Steppe & Onder Ons
We mikten van oktober 2013 tot en met december 2013 op een 25-tal voorstellingen. Het werden er
uiteindelijk 24. Het project zal minstens 3 jaar doorheen Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
toeren, goed voor 150 voorstellingen. In 2014 – wanneer we nog steun van het ministerie van
Armoedebestrijding en van de Nationale Loterij genieten – mikken we op minstens 50 voorstellingen. Zo
halen we het door de Nationale Loterij vooropgestelde aantal van 75 voorstellingen tot 31 december 2014.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
13
Enkele reacties na de première van ‘Heb je ze wel alle vijf?’:
* Een dikke proficiat aan het hele team! Een heel waarachtige en inspirerende voorstelling die veel
food for thought geeft! (Ingrid Lieten, verantwoordelijke minister kabinet armoede)
* Proficiat met een schitterende en aangrijpende voorstelling. Zonder enige twijfel een belangrijke
bijdrage om kindarmoede bespreekbaar en zichtbaar te maken (Yves Willemot, UNICEF)
* Een dikke proficiat aan alle acteurs, schrijvers, regisseur, alle betrokken partijen en UNICEF om me
in te lichten over dit geweldige project en voor de fantastische uitvoering! Blij en vereerd dat ik hier
deel van mag uitmaken! En: we hebben de koningin eens ontmoet! Ik ga goed slapen… (Sean Dhondt)
* Je komt zeker anders buiten dan je binnen gekomen bent. Proficiat met de duiding. Stof tot
nadenken. (Barbara Wyckmans, HetPaleis)
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
14
3. Preventie
3.1 Tabakpreventie
Vanaf november 2011 toert de voorstelling ‘Smoor’ door Vlaanderen. Ze vervangt de productie ‘Jij rookt
toch ook?!’ die 10 jaar getoerd heeft, goed voor 500 voorstellingen. ‘Smoor’ richt zicht tot jongeren van het
zesde leerjaar basisschool en eerste jaar secundair onderwijs. Uit onderzoek blijkt immers dat bijna 40% van
de 12- en 13-jarigen wel eens gerookt heeft. De toename van het aantal rokers is in deze leeftijdscategorie
erg groot.
Tijdens een interactieve theatervoorstelling maken de jonge toeschouwers kennis met de Russische
professor Nicolai. Hij is een ietwat vreemd uitziende professor-tabakoloog die samen met zijn lieftallige
assistente Bernadette voordrachten geeft over de schadelijke gevolgen van roken. Maar uitgerekend
vandaag loopt deze voordracht anders dan normaal. Bernadette komt te laat en is er niet helemaal bij met
haar gedachten. Ze brengt de voordracht en de professor zo in de war dat alles in rook dreigt op te gaan.
‘Smoor’ is een interactieve voorstelling waarbij jongeren op een amusante en zeer visuele manier iets
opsteken over de gevolgen van roken. Want roken en de daarmee samenhangende gezondheidsrisico’s zijn
onderwerpen die een blijvende aandacht en zorg nodig hebben. In het onderwijs kan één enkele les hierover
niet volstaan. Vanaf het zesde leerjaar komen veel leerlingen in aanraking met roken. Stoppen met roken is
moeilijk. Gewoon niet met roken beginnen is veel eenvoudiger. Veel jongeren zijn niet van plan om te
beginnen roken, maar dikwijls verdwijnt die intentie onder invloed van leeftijdsgenoten en door de behoefte
om onafhankelijk en volwassen over te komen.
Voorkomen dat jongeren gaan roken is daarom belangrijk. Dat is dan ook de opzet van ‘Smoor’.
Het project wil de volgende concrete doelstellingen realiseren:
- Bevorderen dat jongeren niet gaan roken.
- Jongeren bewust maken van beïnvloedingsprocessen.
Naast deze doelstellingen sluit ‘Smoor’ aan bij algemene onderwijsdoelen.
- Het kennen van en omgaan met eigen en andermans waarden en normen.
- Het leren voldoen aan eisen van milieu, hygiëne, gezondheid en ergonomie.
- Het op een doordachte wijze leren oplossen van persoonlijke keuzeproblemen.
- Het leren bepalen van een eigen standpunt op basis van argumenten.
- Het leren communiceren.
Dat maakt de voorstelling samen met het lespakket (uitgewerkt door Joetz vzw) geschikt om te behandelen
in verschillende vakken: Nederlands, biologie (secundair onderwijs) of W.O. (basisonderwijs), godsdienst,
zedenleer...
Partner Joetz ontwierp niet alleen het pedagogisch dossier voor de productie ‘Smoor’, het organiseerde ook
10 voorstellingen, in elke Vlaamse provincie 2.
De Vlaamse Stichting tegen Kanker las de teksten na en verleende financiële steun.
Enkele reacties:
* Proficiat met de première van SMOOR! We waren heel erg enthousiast en zijn er zeker van dat de
voorstelling de leerlingen zal boeien.
We waren aangenaam verrast door de humor en de kunst waarmee alles aan bod werd gebracht.
Want leerlingen iets bijbrengen over de schadelijke gevolgen van roken, is niet bepaald iets dat erg
gemakkelijk is.
Een leerrijk stuk en twee prachtige acteurs! We hebben ervan genoten. (Julie)
* Ik vond het goed gedaan! Als je het stuk gezien hebt, ga je zeker niet beginnen roken. (Een jongere)
* Ik vind dat ze niets beter hadden kunnen doen. Ik vind het goed dat er een theatervoorstelling is
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
15
die je aanzet om niet te roken. Ik ben blij dat ik er de gevaren van ken nu, want in het dagelijkse
leven worden er veel mensen mee geconfronteerd. (Een jongere)
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
16
3.2 Drugspreventie
Half november 2013 ging ‘Rilke, relaas van een ramkoers’ in première in het Theater aan de Stroom.
Het is de opvolger van ‘Junkieblues’ dat gedurende 13 jaar meer dan 1.200 keer opgevoerd werd
voor in totaal ongeveer 250.000 jongeren.
Partners zijn het Antwerps Drugs Interventie Centrum (ADIC VZW), Joetz vzw en de politiezone GeelLaakdal-Meerhout. Agenten van deze zone organiseren bij de voorstelling een nabespreking. Het
Antwerps Drugs Interventie Centrum las de verhaallijnen na. Partner Joetz maakte tot onze
tevredenheid, net als bij ‘Smoor’, het pedagogisch dossier.
Nieuw is alleszins dat de regisseur van de voorstelling een kunsteducatieve workshop begeleidt voor
de (Antwerpse) jongeren. Zij brengen een eigen versie van de theatervoorstelling waarin zij andere
keuzes maken dan Rilke.
Drugs blijven een belangrijk maatschappelijk probleem dat het leven van te veel jongeren beheerst.
Het blijft dan ook noodzakelijk om in te zetten op preventieprojecten zoals dit theaterstuk.
We vertellen het verhaal van Rilke, dochter uit een typisch middenklassegezin, rebelse tiener. We
schetsen In een twaalftal stappen haar "parcours", van de bijna toevallige eerste XTC-pil, haar
aanvankelijke aversie, de eerste stappen in de drugswereld, de verslaving, het wanhopig willen
afkicken, hoe ze dieper en dieper het milieu (de 'peer'-groep) wordt ingezogen, drugshoertje... tot ze
eraan ten onder gaat.
De voorstelling is multimediaal. Een toneelvoorstelling ondersteund met muziek, choreografie,
bijkomend en beklijvend beeldmateriaal, haar bezorgde ouders die aan het woord komen, gortdroge
waarschuwingen (bv. wat gebeurt er wanneer je cement in je lijf spuit in plaats van coke?).
De voorstelling kwam tot stand na gesprekken met (ex-)verslaafden van onder andere ADIC.
Johan Heselmans schreef de productie. Hij schreef bekende televisieseries als ‘Café Majestic’, ‘Red
Sonja’ en ‘De zonen van Van As’. Het aantrekken van een auteur als Johan Heselmans onderstreept
nogmaals de ambitie van het Educatief Theater Antwerpen.
Het project is een drugpreventieproject.
Volgens de cijfers van het Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid was het percentage druggebruikers
van 17 jaar en jonger in 2004 10%, in 2009-2010 was dat 11%. Het streefcijfer voor 2015 is 7% of
lager.
‘Rilke, relaas van een ramkoers’ wil een bijdrage leveren tot het behalen van dat streefcijfer.
Sommige scholieren beginnen op 12 jaar met cannabisgebruik. De piek bevindt zich echter in de
leeftijdsgroep van 14 tot 16 jaar. Dit is de doelgroep waarop het project van het Educatief Theater
Antwerpen zich richt.
Uit de cijfers van VADLLB blijkt dat 6,3% van de scholieren uit het secundair onderwijs een andere
drug dan cannabis (heroïne, cocaïne, amfetamines, XTC, tripmiddelen) gebruikt.
Heroïnegebruik wat ook in de voorstelling voorkomt, start op de leeftijd van 18 jaar.
Binnen de schoolmuren is dankzij oplettende leerkrachten en het CLB de stap naar hulpverlening
vlugger gezet. Zeker wanneer het probleem door een project als 'Rilke, relaas van een ramkoers' ter
sprake wordt gebracht. Het is dus bij uitstek een preventieproject.
Tevens wil het project meewerken om de volgende gezondheidsdoelstellingen, opgenomen in het
Vlaamse preventieve gezondheidsbeleid, te realiseren:
* Het realiseren van gezondheidswinst op bevolkingsniveau door tegen het jaar 2015 het gebruik van
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
17
illegale drugs terug te dringen;
* voorkomen dat jongeren en jongvolwassenen beginnen illegale drugs te nemen;
* de beginleeftijd uitstellen;
* verantwoordelijk gedrag bevorderen;
* vroegtijdige aanpak stimuleren;
* hulp aanbieden (door het theaterproject en het pedagogisch dossier kunnen jongeren door
leerkrachten of CLB'ers verwezen worden naar de hulpverlening);
* een gezonde leefomgeving waarborgen.
Tijdens het opstartjaar wordt er gemikt op 25 voorstellingen die gemiddeld bijgewoond worden door
175 jongeren tussen 14 en 17 jaar, wat neerkomt op een totaal bereik van 4.375 jongeren. Ook de
volgende jaren zal de productie door Vlaanderen en het Brussels hoofdstedelijk Gewest toeren. Tot
juni 2016 mikken we op 75 voorstellingen, goed voor een bereik van 13.125 jongeren en begeleiders.
Door de laagdrempelige instap worden niet alleen leerlingen uit ASO bereikt, maar ook leerlingen uit
TSO, BSO en zelfs BuSO. Volgens het onderzoek middelengebruik in Vlaanderen ligt het gebruik van
cannabis hoger in TSO en BSO.
Het is een doelbewuste keuze van het Educatief Theater Antwerpen om de voorstelling tot alle
niveaus te richten, want drugpreventie is een thema dat alle jongeren aanbelangt.
De financiële steun voor de productie kwam slechts moeizaam op gang. Het district Antwerpen, het
Stedelijk Overleg Drugs Antwerpen en de Stad Antwerpen Cultuur verleenden steun, maar die was
onvoldoende. Begin 2014 komt daar de steun van de Stad Antwerpen (Welzijn-Drugpreventie) bij en
mogelijk ook de steun van de Totary Club bij zodat de productie ten slotte toch voldoende financiële
steun geniet.
Enkele reacties na de première van ‘Rilke, het relaas van een ramkoers’:
* Ik was vorige week op de première met mijn dochter en wil u graag even meegeven dat ze het
toneelstuk beter vond dan eender welk toneelstuk dat ze op school al aangeboden kreeg. Ze vond
ook dat de actrice een dijk van een prestatie neerzette! Felicitaties dus! (Lieve Van den Bosch – SintUrsula Lier)
* Ik vond de try out die ik heb bijgewoond zeer geslaagd.
Met één actrice de wereld van een jong levenslustig meisje tot junkie laten ervaren, je moet het
maar doen!
De actrice brengt het verhaal heel geloofwaardig. Ze kruipt werkelijk in de huid van Rilke. Goed
gevonden is de suggestie van het leuke en eigentijdse bandje waarin ze zingt, de reactie van de
ouders. Heel confronterend het ‘kookrecept’ dat gegeven wordt waarin je kunt horen en zien welke
rotzooi er in drugs gebruikt wordt.
De reactie van de jongeren achteraf in het vraaggesprek waren ook heel bijzonder. Hieruit blijkt
duidelijk dat zij onder de indruk waren en dat de boodschap was over gekomen. Dus dikke pluim!
(Lut Heremans, Sociale Dienst Herenthout)
* Mogen we jullie allereerst feliciteren met de voorstelling!
De éénvrouws-presentatie was zeer geslaagd. Haar acteerprestatie, zang en overgave waren heel
reëel, een toetsing van onze dagelijkse realiteit.
Deze week hebben we zelf een gelijkaardig feit behandeld, dus ook voor ons blijft het confronterend.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
18
De filmfragmenten waren enorm leerrijk om een andere kijk te verkrijgen. (Carla Rutten & Greet
Brusten, Inspecteurs van Politie, Dienst Jeugd en Gezin, Wommelgem)
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
19
4. Wetenschappen
4.1. Duurzaamheid, duurzame ontwikkeling
Op 16 oktober 2012 vond in het Theater aan de Stroom de première plaats van ‘2019’ geschreven
door Steven Vromman. Hij heeft als ‘Low Impact Man’ een ruime kennis rond het thema verworven
via zijn professionele achtergrond. Hij is tevens bekend om zijn vertaling van de boodschap naar
diverse doelgroepen. Voorbeelden zijn de theatertournee met Dimitri Leue (Tegen de lamp, najaar
2009), het televisieprogramma (Low Impact Man in 2008 op Canvas en 2009 op Eén), en ruim 350
lezingen en shows voor onder andere scholen, bedrijven en verenigingen.
De derde graad van het lager onderwijs is de doelgroep voor deze productie.
Bij het maken van de productie is er zo duurzaam mogelijk gewerkt. Zo bestaat het volledige decor
uit gerecycleerd en voornamelijk kosteloos materiaal. De kledij werd grotendeels in een
tweedehandswinkel gekocht. De acteurs rijden zoveel mogelijk samen. Het promotiemateriaal voor
deze voorstelling werd enkel digitaal verspreid. Wat gedrukt wordt (flyer en het pedagogisch
dossier), gebeurt volgens ecologische standaarden.
De voorstelling en het pedagogisch dossier laat kinderen van 10 tot 12 jaar op een aangepaste
manier kennismaken met het concept duurzame ontwikkeling en dit via de invalshoek van de
klimaatsverandering. We maken de leerlingen ook vertrouwd met duurzame ontwikkeling als een
ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarbij de behoeften van
de toekomstige generaties in gevaar te brengen.
De klimaatcrisis is misschien wel het duidelijkste gevolg van de onduurzame ontwikkelingen van de
voorbije vijftig jaar.
Niet alleen is de impact op de mens en de natuur groot. Het klimaatsprobleem legt ook de
onrechtvaardigheid van het huidige mondiaal model bloot. Zij die het minst aan de basis liggen van
de klimaatsverandering zijn er de grootste slachtoffers van. De relatie tussen hoe we leven en wat de
gevolgen zijn voor mens en natuur is een centraal thema in de voorstelling. (Al willen we de jonge
kinderen niet met een schuldgevoel opzadelen.)
De voorstelling maakt duidelijk dat onzorgvuldig omgaan met het ecosysteem grote gevolgen heeft
voor onze manier van leven. Het verhaal laat zien dat, ook al is de kans klein dat wij getroffen
worden door overstromingen, wij er toch de gevolgen van kunnen dragen. Zo verhoogt na een
mislukte oogst de voedselprijs waardoor klimaatvluchtelingen naar onze welvarende landen komen.
Door de gebeurtenissen te laten afspelen in de (nabije) toekomst is deze voorstelling meteen ook
een stevige oproep om nu iets te doen om dit negatieve scenario alsnog te vermijden.
De voorstelling sluit aan bij het concept ‘educatie voor duurzame ontwikkeling’. Daarbij is het
belangrijk dat de complexiteit van de problemen wordt opgenomen in het verhaal en de kinderen
zelf uitgenodigd worden om na te denken over mogelijke oplossingen. Er is aandacht voor de eigen
verantwoordelijkheid en een aantal ethische vragen komt aan bod. Ook vragen waarop (nog) geen
antwoord is.
Er wordt op 60 voorstellingen gemikt tussen 3 oktober 2012 en 30 juni 2015. Eind 2013 staat de teller
op 30. Deze voorstellingen worden gemiddeld bijgewoond door 160 toeschouwers wat betekent dat
‘2019’ effectief zal bijgewoond worden door 9.600 kinderen van tien tot twaalf jaar. Indien de
voorstelling na die drie jaar nog steeds gevraagd wordt, kan ze nog enkele jaren blijven toeren.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
20
Mogelijk worden er na verloop van tijd aanpassingen aan de tekst gedaan.
Kinderen van tien tot ongeveer twaalf jaar zijn gevoelig voor wereldproblemen als milieu en hebben
nog de ideale leeftijd om die gevoeligheid om te zetten in een duurzame levensstijl. Iets wat minder
lukt bij vaak onverschillige pubers van 13, 14 jaar of ouder. Anderzijds zijn de 10- tot 12-jarigen oud
genoeg om kritisch te staan tegenover mogelijke oplossingen voor deze problemen.
Ook voor deze productie wordt er gewerkt met belangwekkende partners zoals het Antwerpse
Ecohuis , Djapo vzw en de Koning Boudewijnstichting. Meter van het project is weervrouw Jill
Peeters, filmmaker Nic Balthazar is peter.
Naast de kinderen zelf worden ook de ouders betrokken bij het maken van duurzame keuzes via een
eenvoudige checklist die verbeteropties aanbiedt. De vragen bij de checklist gaan onder andere over
isolatie van de woning, kleine ingrepen zoals spaarlampen, gebruik van fiets en openbaar vervoer,
groene stroom, vleesarme maaltijden, afvalpreventie en reisgedrag. Door de kinderen en hun ouders
te sensibiliseren zal ‘2019’ een breed draagvlak opbouwen zodat deze kinderen en hun ouders
opgevoed worden tot betrokken en solidaire wereldburgers. De kinderen zullen dus zowel op school
als thuis in contact komen met duurzame maatregelen wat tot gedragsveranderingen zal leiden.
Korte inhoud van het verhaal:
Bram, een jongen van zeventien, zit bang en alleen op de vierde verdieping van een pakhuis aan de
kust. De combinatie van springtij en overvloedige regenval heeft een catastrofe veroorzaakt. We zijn
2019 en het is niet duidelijk of er nog andere overlevenden zijn. Maar dan krijgt Bram bezoek van
Oda, een Indonesische klimaatvluchtelinge die al enkele jaren in ons land leeft. Stilaan ontdekken ze
dat de ramp het gevolg is van klimaatverandering, die dan weer te maken heeft met een niet
respecteren van de draagkracht van de aarde de voorbije decennia. Ze ontdekken tot hun
verbijstering wat de gevolgen zijn in Noord en Zuid en vragen zich af waarom niks is gedaan om dit te
voorkomen. Door hun creativiteit samen te leggen kunnen ze toch contact maken met andere
overlevenden en blijkt dat de gevolgen nog meevallen. De mensheid krijgt een nieuwe kans. Terwijl
ze wachten op een reddingsteam keert Bram in een droom terug naar 2013/2014. Daar kan hij met
de kinderen (de toeschouwers) een verbond sluiten om samen alles te doen wat mogelijk is om de
aarde te bewaren.
De jonge toeschouwers worden dus actief bij de voorstelling betrokken. Ze moeten samen met de
acteurs keuzes maken die zorgen voor meer duurzaamheid.
Theater is alleszins een interessant medium om de interesse van de leerlingen te wekken. Deze droge
materie wordt via een speelse, humoristische theatervoorstelling tot leven gewekt.
Enkele reacties:
* Ik was met een groep kinderen vanmiddag aanwezig in CC De Steiger te Menen. We hebben enorm
veel waardering voor jullie heel zinvol en interessant theater. Het heeft mezelf maar vooral ook de
kinderen enorm geboeid. We namen ook deel aan "The song for the climate" met ons kinderkoor. En
binnenkort gaan we rond voor 11 11 11. Jullie theater was een heel toffe aanvulling. (Wullaert Roos)
* De boodschap van niet te veel energie verspillen is duidelijk! (Een jongere)
* Zeer aangenaam: humor, info, niet betuttelend, echt op maat van de leeftijdsgroep. (Een
leerkracht)
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
21
5. Coproducties met Theater aan de Stroom
5.1 De moeder van David S.
Sinds september 2012 woont het Educatief Theater Antwerpen in het Theater aan de Stroom. Dat leidde
voor het schooljaar 2012-2013 tot de coproductie ‘De moeder van David S’ dat Junkieblues verving in
afwachting van de productie ‘Rilke, relaas van een ramkoers’.
Een reactie:
* Wij vonden het een goede voorstelling. De eenvoudige setting was geen probleem. We zien deze
voorstelling wel meer voor ouders dan voor leerlingen.
De leerlingen vonden het een voorstelling met zware thema’s. De BSO-leerlingen vonden het
moeilijk, vooral het vreemde einde was niet makkelijk te plaatsen. (Marian Hermans)
5.2 De Schommel
In september-oktober 2013 speelden acteurs van ETA en TAS ‘De Schommel’ van Edna Mazya. Dit
stuk gaat over een groepsverkrachting, een thema dat nog steeds actueel is. Ze werd gespeeld door 1
actrice van TAS, 4 acteurs, waarvan 2 acteurs van ETA en 1 acteur van TAS, de vierde mannelijke
acteur werd deels gespeeld door een acteur van ETA en deels door een acteur van TAS. Steven De
Lelie van TAS regisseerde.
De voorstelling bracht niet de verhoopte publieke belangstelling zodat het een financiële tegenvaller
werd. Hopelijk kunnen de reisvoorstellingen dit nog goedmaken.
* Reactie
De Israëlitische auteur Edna Mazya creëerde dit stuk al in 1993. Toch boet het stuk niets in qua
actualiteit. Beter nog; het script vervat een thema dat van alle tijden is en spijtig genoeg nooit een
halt zal toegeroepen worden. Dat ‘De schommel’ door een vrouw werd geschreven doet niet ter
zake. Het gegeven ‘verkrachting’ is genderoverschrijdend en voor elk weldenkend mens verwerpelijk.
Toch moet dit blijvend herhaald worden om niet te verzanden in een schouderophalend gedogen.
Daarom is het idee van Theater aan de Stroom om het stuk te programmeren op zich al
lovenswaardig. Mogelijk is het ook de bedoeling om zo een jonger publiek te lokken, maar dat is op
zich geen beletsel. Integendeel. Jongeren zijn immers onze toekomst en moeten warm gemaakt
worden voor het toneel en als dat dan ook nog kan met het onder aandacht brengen van een
dergelijk indringend thema dan is dat mooi meegenomen. De kracht van ‘cultuur’ wordt bij deze nog
maar eens onderschreven.
Het stuk kan omschreven worden met één simpel woord: ‘hard’. Cindy, een veertienjarig meisje,
begeeft zich regelmatig naar het plaatselijk basketveldje, ver weg van enig ouderlijk toezicht. De
schommel is het doel ... "zogezegd" wel te verstaan. De aandacht van de buurtjongens streelt haar
ego. De adolescente gedraagt zich stoer. Een beetje alcohol, een spelletje blindeman, het erotisch
geladen dansje en een wet T-shirt volgen mekaar op. De gebruikelijke puberale uitdagingen dus;
maar al snel stapelen de problemen zich op en wordt het meisje misbruikt. De verhaallijn brengt
vervolgens het relaas van het proces. Was het groepsverkrachting of moet de schuld toch ook bij het
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
22
slachtoffer zelf gelegd worden? Deze vraag wordt uit de doeken gedaan in een soort ‘Beschuldigde
sta op’, waarbij het slachtoffer openbaar aanklager wordt en de daders de rol van advocaat van de
verdediging invullen.
Niet het gegeven voor een gezellig avondje uit, hoor ik menigeen reeds opmerken. Toegegeven,
maar toch heeft TAS er voor gezorgd dat er voldoende entertainmentsgehalte aanwezig is zonder in
te boeten bij de doelstelling. Het geheel kan nog best omschreven worden als genietbaar en toch
aangrijpend theater.
Het spelniveau is ok, niet meer maar ook niet minder. Wel mag gezegd worden
dat Pascale Wouters haar beste vertolking ooit weet neer te zetten in ‘haar thuisschouwburg’. Ze
speelt frivool maar weet op de juiste momenten de perfecte switch te maken naar het ernstige en
volwassene, iets waar de ‘boys’ duidelijk meer problemen mee hebben.
De regie van Steven De Lelie is verdienstelijk. Het decorontwerp van Marc Cnops en Myrthe Douma
krijgt hetzelfde label. Het is duidelijk dat het huis moet roeien met de riemen die ze hebben, maar
laat dit laatste nu juist hun kracht zijn. Met de schaars voorhanden middelen weten zij het toch maar
telkens klaar te spelen boeiend en onderhoudend theater te brengen, met een dankbaar publiek als
gevolg.
Kort: Harde en aangrijpende toneelervaring.
http://www.zangtalent.be/2/nl/79/63804/Podi-Art-De-schommel-te-zien-in-Theater-aan-de-Stroom
5.3 Holding Hands at Passchendaele
Eind januari-begin februari 2014 gaat ‘Holding hands at Passchendaele’ van Martin Lynch in
première. Dit stuk herdenkt de Grote Oorlog die in 1914 uitbrak, in 2014 zal dat dus precies 100 jaar
geleden zijn. Dit stuk dat in 2006 in Belfast in première ging, is een creatie voor Vlaanderen. De
productie wordt gespeeld door één acteur van TAS en één acteur van ETA. Bob Snijers van Theater
aan de Stroom regisseert. Naast culturele centra willen we proberen deze productie ook op aan de
oorlog gelinkte locaties te spelen.
Toch wil het Educatief Theater Antwerpen als een van de weinige professionele theaters aan
betaalbare prijzen ook in de scholen zelf blijven spelen.
Ook de coproducties met het Theater aan de Stroom worden ondersteund door een educatief pakket
dat ontwikkeld wordt door professionals.
Helaas kon ETA het oorlogsthema nog niet volledig uitspelen omdat de plaatsen voor de
prospectievoorstellingen volledig naar Klasse gingen.
De samenwerking met Theater aan de Stroom kan nog beter.
Op voorhand golden als krachtpunten van de samenwerking:
- Door samen te werken met het Theater aan de Stroom worden de kosten voor zaal, regie en de
productie beperkt. (Zie begroting 2014)
- Door te coproduceren met het TAS kan het Educatief Theater Antwerpen ook kiezen voor
repertoriumtheater en voor producties die door meerdere acteurs en ook als reisvoorstelling kunnen
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
23
geboekt worden.
- Dankzij de samenwerking met het Theater aan de Stroom én structurele subsidies wil het Educatief
Theater Antwerpen doorgroeien naar 250 misschien wel 300 voorstellingen per jaar. Er wordt
alleszins hard gewerkt aan de uitbouw van een nog stevigere professionele structuur.
Wat stellen we tot nu toe vast:
- Het coproduceren is goedkoop. Er wordt een forfaitair bedrag van 1.700 euro voor allerlei onkosten
gerekend.
- De acteurs genieten van het spelen van repertoirestukken. Helaas slaagt het Educatief Theater
Antwerpen er niet in de coproducties aan hun klanten te verkopen. Probleem is dat de voorstellingen
van Theater aan de Stroom zich door de ‘zwaardere’ inhoud en taalgebruik vooral richten tot de
derde graad (ASO), het Educatief Theater Antwerpen speelt meer voor de eerste graad en minder
voor ASO-scholen.
- Omdat er in 2013 niet zoveel voorstellingen verkocht werden, groeit het aantal voorstellingen zeker
niet aan, integendeel.
- Tot slot is er ook nog het financiële probleem. ETA heeft van deze coproducties geen inkomsten.
Bovendien heeft het Educatief Theater Antwerpen heel wat geld moeten voorschieten. Geld dat het
Educatief Theater Antwerpen niet heeft. Dit zorgt voor financiële problemen.
Voorlopig staan er na ‘Holding Hands at Passendaele’ geen coproducties meer op het programma.
Er wordt gedacht aan een betere samenwerking aan het uitwerken van de verwendag voor
leerkrachten. Die lokte in 2013 – mede door het goede weer – te weinig leerkrachten.
Er wordt ook aan een koppelverkoop gedacht. Wie in hetzelfde schooljaar een voorstelling bij het
Educatief Theater Antwerpen en bij Theater aan de Stroom koopt, krijgt een korting.
* Reacties Holding Hands at Passchendaele
Het was een ongelooflijk sterke voorstelling! Kunt u nog een grote pluim aan beide acteurs geven? Ze
hebben dat echt fantastisch gedaan! We waren er samen heel stil van geworden, het deed je
stilstaan bij de enorme waanzin van zo'n oorlog. Uiteindelijk zijn alle betrokkenen 'verliezers'...
(Johan en Mieke)
Dit weekend ging ‘Hand in hand in Passendale’ in Première in Theater Aan de Stroom. Deze
bewerking van Martin Lynchs ‘ Holding in Hands in Passendale’ past helemaal in de wolk van
culturele activiteiten die de herdenking van ‘14-‘18 teweeg brengt, en richt zich dan ook
voornamelijk op middelbare scholieren.
1917, de slag bij Passendaele. Een Engelsman wacht geketend op de krijgsraad die bijeen geroepen
zal worden nadat hij zijn geweer weggooide in open vuur. Een deserteur en lafaard, zo vindt zijn Ierse
bewaker, een landverrader die niets beter verdient dan de kogel, zonder genade en wel liefst zo snel
mogelijk. Toch is niet alles wit en zwart, en al zeker niet in tijden van oorlog. Dit ontdekken ook de
twee hoofdrolspelers die, als door het lot aan elkaar vastgemaakt, van gedachten wisselen over wat
hen zo verschillend maakt. Of hen juist verbindt?
De voorstelling komt traag op gang, en beide hoofdspelers lijken zichzelf al te vaak te
overschreeuwen waarbij weinig sprake is van opbouwing. Naar het tweede deel toe herstellen de
spelers zich, en na de pauze komen er toch enkele verrassende ideeën en wendingen om de hoek
kijken. Het einde maakt dan ook veel goed, trekt het geheel samen als zinvolle afsluiter en laat een
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
24
tevreden publiek achter. Buiten de occasionele uitschuiver en het vele gevloek , mooie vertolkingen
van Koen Vijverman en Koen Boogaerts, in een weloverwogen regie van Bob Snijers. Goed
schooltoneel voor wie schooltoneel verwacht.
http://broadwayofantwerp.be/hand-in-hand-in-passendale-oorlogswaanzin-op-scholierenmaat/
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
25
6. Toekomstige projecten
6.1. Pickachu en de evolutietheorie
‘Pikachu en de evolutietheorie’ is een educatief project dat via een avontuurlijke
theatervoorstelling de interesse voor wetenschappen en Darwins evolutietheorie wil stimuleren
bij jongeren van de derde graad lager onderwijs en het eerste jaar secundair onderwijs. In de
voorstelling komen de 3 basisprincipes van de evolutietheorie aan bod: genetische variatie,
voortplanting, natuurlijke selectie, met daaraan gekoppeld: de evolutie van de mens.
Dit project zal bijdragen tot de popularisering van wetenschappen en tot de verspreiding van
Darwins revolutionaire theorie bij jongeren.
De première is voorzien in oktober 2014.
Korte inhoud:
Een fictief verhaal over Charles Darwin die in 1835, na een storm, aanspoelt op een onbewoond,
exotisch eiland (Culpepper Island) van de Galàpagosarchipel. Hij leert er Jean kennen, een man
die er 8 jaar eerder achtergelaten werd door zijn kapitein. Samen doen ze ontdekkingen over de
evolutie van planten en dieren. Ze komen tot de bevinding dat alle planten en dieren niet altijd
waren zoals ze nu zijn, maar gedurende miljoenen jaren evolueerden tot hun huidige vorm,
door variatie, selectie en overerving.
Uiteindelijk blijkt Jean een vrouw te zijn: Jeanne. Ze gaf zich aan boord van haar schip uit als
man, omdat vrouwen geen bemanningslid of wetenschapper mochten worden.
Op een dag vaart Darwins schip weer langs het eiland, op zoek naar hem. Charles gaat mee,
Jeanne besluit te blijven. Het voormalige Culpepper Island heet nu Darwin Island.
Buiten Darwins evolutietheorie komen de volgende thema’s aan bod: biodiversiteit,
duurzaamheid, creatonisme versus evolutie, ontstaan van België, evolutie van de mens,
genderongelijkheid en industriële revolutie.
Pikachu is één van de hoofdpersonages in de tekenfilmserie en het computerspel “Pokemon” en
bijgevolg zeer gekend bij de jeugd. In dit spel kunnen pokemon (een soort dierlijke wezentjes)
evolueren tot een andere soort. Zo evolueert een Pichu tot een Pikachu en een Pikachu tot een
Raichu.
In het toneelstuk wordt uitgelegd hoe door menselijke selectie (in tegenstelling tot natuurlijke
selectie) in korte tijd een dergelijk creatuurtje kan worden “gemaakt”.
Doelstellingen van het project:
- Een algemene interesse voor wetenschappen opwekken of versterken.
- Onderscheid kunnen maken tussen een scheppingsverhaal en een wetenschappelijke verklaring.
- Inzicht verwerven in de correlatie tussen genetische variatie, voortplanting, natuurlijke selectie.
- Begrijpen dat het scheppingsverhaal geen wetenschappelijke verklaring is voor het ontstaan van de
wereld, maar ook begrijpen dat ‘geloven’ voor mensen wel zinvol kan zijn.
- De aangepastheid van een organisme aan de omgeving kunnen aantonen.
- Kunnen inzien dat dieren en planten evolueren in de tijd.
- De figuur van Charles Darwin kunnen situeren in de tijd en de geschiedenis.
De tekst is geschreven door Rudy Goes die tevens zal regisseren.
Tot op heden hebben volgende organisaties of personen toegestemd in een concrete
samenwerking:
- Dhr. Dirk Draulans, dr. in de biologie, Darwinspecialist en mediafiguur, tevens peter van het project
- Professor ethicus Johan Braeckman (Universiteit Gent) is creationisme- en evolutiespecialist, en
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
26
promotor van het populariseren van de evolutietheorie.
- Museum voor Natuurwetenschappen Brussel (inhoudelijke controle van de theatertekst, promo,
link met de tentoonstelling ‘Evolutie van de mens’, opstellen van de begeleidende lesmap) Voorjaar
2015 opent het museum een nieuwe tentoonstelling: ‘Evolutie van de mens’. Het toneelstuk wordt
daar deels op afgestemd zodat het kan opgenomen worden in de promo van die tentoonstelling.
- Het wetenschappelijk tijdschrift EOS (promo)
- Jongeren, Cultuur en Wetenschap (promo)
- Er zijn verkennende gesprekken ter subsidiëring aan de gang met Economie, Wetenschap &
Innovatie, CERA en de Koning BoudewijnStichting.
6.2. Alcoholmisbruik (Schol)
Eind 2013, en in de slipstream van ‘Rilke, het relaas van een ramkoers’, werden de eerste stappen
gezet voor een nieuwe productie rond alcoholmisbruik.
De inhoud ligt nog niet vast, de leeftijdsgroep ook niet. Gaat het om het uitstellen van de
beginleeftijd of om het beperken van het alcoholgebruik?
Gesprekken met partners werden al wel gevoerd. De VAD (Vereniging voor Alcohol en andere
Drugproblemen) zegde het partnership voor 2014 toe. Zij zullen de nodige informatie bezorgen. Als
de samenwerking meevalt, dan wordt die verlengd. Met deze sterke partner hoopt het Educatief
Theater Antwerpen ook de nodige subsidies te kunnen binnenhalen.
Ook de AA (Anonieme Alcoholisten) zegden hun samenwerking toe. Zij zullen instaan voor de
promotie en het aanreiken van verhaalstof. Wat de inhoud betreft willen de auteurs, Marc Hendrickx
en Dirk Dobbeleers, afwijken van het traditionele liefdesverhaaltje. Er wordt gedacht aan een one
man show of een stand up comedy, maar de echte inhoudelijke invulling zal later gebeuren.
Er vond ook al een gesprek plaats met Siegrid Kerstens van Joetz. Zij wil alvast de leiding nemen voor
het opstellen van het pedagogisch dossier.
Er zullen nog gesprekken gevoerd worden met VAGGA. Deze vereniging geeft vormingen voor
leerkrachten en begeleiders en is dus belangrijk voor de promotie. Er zal ook nog een gesprek
plaatsvinden met Bernard Bruggeman, Dienst Welzijn en Gezondheid van de provincie Antwerpen.
Deze voorstelling is opgenomen in de convenant die het Educatief Theater Antwerpen afsloot met de
dienst Welzijn (Cel Drugbeleid) van de Stad Antwerpen.
Met deze partners moet het ook mogelijk zijn om het financiële plaatje rond te krijgen.
De première wordt voorzien voor het najaar van 2016.
6.3. Zinloos geweld
Er zijn slechts enkele bescheiden stapjes gezet om dit project te realiseren. In 2014 zal een
ontmoeting volgen met de VZW Touché. Daar had men wel interesse na het bijwonen van ‘Rilke, het
relaas van een ramkoers’. (De VZW Zinloos Geweld werd wel gecontacteerd, maar zij zagen een
samenwerking niet zitten.)
Het zal hier vooral opdracht zijn om de nodige financiële steun te vinden. We zien hier niet dadelijk
een concrete opening, maar misschien kan VZW Touché hierbij helpen.
De vzw Limits werd al enkele malen gemaild, maar zij reageerden tot nu toe nog niet. In de toekomst
zal ook ‘leefsleutels’ en ‘De Week tegen pesten’ gecontacteerd worden.
Als we kunnen mikken op een première najaar 2015, dan is er tot en met najaar 2016 telkens een
première voorzien. Omdat de producties normaliter minstens 3 jaar lopen, is de werking als het ware
gegarandeerd tot juni 2019.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
27
7. Werking van de vereniging
7.1 Professionele aanpak (artistiek, zakelijk, organisatorisch)
Het Educatief Theater Antwerpen heeft een professionele omkadering. Dirk Dobbeleers is zakelijk directeur,
Rudy Goes heeft de artistieke leiding.
Het secretariaat wordt halftijds bemand door Denise Claesens. Zij doet de administratie en boekhouding. Zij
is elke voormiddag op het kantoor aanwezig om klanten te woord te staan, contracten en facturen op te
stellen. Zij begeleidt de stagiair die we toegewezen krijgen van de richting Kantoor (BSO). Zij is steeds
telefonisch bereikbaar. Vragen en problemen kan zij doorgeven aan de zakelijke of artistieke leider.
Op 1 augustus 2010 werd Luc Van den Bergh aangeworven als promoverantwoordelijke. Hij was de
contactpersoon tussen acteurs en het administratief personeel. Hij fungeerde tevens als technieker. Zo
kwam hij in contact met de leerkrachten en directies die de voorstellingen boeken en organiseren. Sinds 8
januari 2014 verliet Luc Van den Bergh het Educatief Theater Antwerpen. Het is momenteel nog niet
duidelijk hoe en door wie en hoe hij zal vervangen worden.
De voorstellingen worden gespeeld door 18 professionele acteurs en actrices: Wim Van de Velde, Koen
Vijverman, Ben Van Hoof, Yoeri Lewijze, Annelies De Wolf, Rudy Goes, Anouk Ganzevoort, Kristien Pottie,
Rebecca Tanghe, Peter Schoenaerts, Stefaan De Waele, Sarah Pieters, Jolijn Anthonissen, Marianne Carlier,
Helle Vanderheyden, Ariane Van Hasselt, Daphne Paelinck en Gregory Van Damme.
Jonge acteurs staan samen met mensen die ervaring in huis hebben op de planken zodat
theaterprojecten kunnen terugvallen op een uitgebalanceerde mix.
Het Educatief Theater Antwerpen houdt geregeld audities om nieuwe talenten te ontdekken. Bedoeling is
om deze jonge acteurs/actrices een platform te geven om zichzelf te ontwikkelen en om door te stromen
naar het bredere acteursveld. In het verleden gebeurde dat met Wim Van de Velde , Muriel Bats en Koen
Vijverman. Recent was dit ook het geval met Abigail Abraham en Helle Vanderheyden. Abigail Abraham
speelt al een tijdje in ‘Thuis’, Helle Vanderheyden maakt vanaf 2013 deel uit van ‘De Kotmadam’. Daphne
Paelinck presenteert sinds kort ‘Vlaanderen Vakantieland’. In de toekomst wil het Educatief Theater
Antwerpen nog meer werk maken van deze laboratoriumfunctie.
De stukken worden geschreven door beroepsauteurs en geregisseerd door professionele regisseurs.
De Raad van Bestuur heeft lang bestaan uit Walter Groener, Jan Verbist (Artistiek Directeur) en Dirk
Dobbeleers (Algemeen Directeur). Natasja Machiels is lid van de Algemene Vergadering. Op 9 mei 2013
namen Walter Groener en Jan Verbist ontslag als bestuurslid. Walter Groener werd benoemd als
erevoorzitter. Marc Hendrickx, Yannick Peers en Natasja Machiels werden bestuurslid. Yannick Peers is de
secretaris, Dirk Dobbeleers is voorzitter en Natasja Machiels penningmeester. Rudy Goes is artistiek leider
en maakt als effectief lid deel uit van de Algemene Vergadering. Zo werd een verjonging én een uitbreiding
doorgevoerd.
Alle bestuursleden willen voor een goed imago van het Educatief Theater Antwerpen zorgen.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
28
7.2 Human Resources:
Rudy Goes – Artistieke leiding
Hij bekleedt deze leidinggevende functie sinds begin 2013. Hij volgt de producties en de
acteursprestaties op gedurende de looptijd van het project. Hij kiest projecten die ontwikkeld worden
en verdeelt de rollen. Hij organiseert indien nodig audities. Hij is aanwezig bij de besprekingen van de
theaterscripts. Hij is de motor van de communicatie met acteurs, regisseurs, auteurs en techniekers.
Yannick Peers – Secretaris
Yannick maakt deel uit van de bestuursploeg sinds het voorjaar van 2013. Hij is secretaris van
het bestuur. Hij legt en onderhoudt ook de contacten met de stedelijke overheid. Hij
onderhoudt de website en het webplatform. Hij organiseert ook de promotie ter voorbereiding
van het nieuwe seizoen door te zorgen voor flyers, affiches en de aankondiging van promoties.
Tevens houdt hij de perslijst bij.
Hij communiceert met de bestaande kanalen (mailings, affiches, flyers, telefoon, advertenties,
publiciteit, promoties, speciale gebeurtenissen, ...) met de verschillende publieksgroepen en
informeert hen.
Dirk Dobbeleers – Zakelijke leiding
Hij heeft de dagelijkse leiding, zakelijk en financieel. Hij wordt hierbij bijgestaan door
secretaresse Denise Claessens.
Dit kom onder andere op het volgende neer:

Emotioneel en inhoudelijk leiderschap. Voorop gaan in de strijd en het maken en doen
uitvoeren van 'onmogelijke' keuzes. Leiderschap zorgt er voor dat de andere leden bereid zijn
een stapje harder te lopen.
 Extern vertegenwoordigen van de vereniging. Hij is het uithangbord voor andere
verenigingen, de gemeente en sponsors.
 Intern 'managen' van de organisatie. De voorzitter leidt vergaderingen maar kijkt ook naar de
effectiviteit en efficiëntie van de organisatie.
 Motiverende functie.
 Voorbereiding bestuursvergadering en algemene vergadering.
 Subsidiedossiers en een groeiboek met evaluaties opstellen voor de producties waarvan de
subsidiënt dit eist.
Momenteel doet de voorzitter ook nog de volgende taken die op termijn idealiter doorgeschoven
worden naar de penningmeester:
 Productiebegrotingen al dan niet aan de hand van subsidieaanvragen en
jaarbegroting voorafgaand aan een bepaalde periode opmaken of controleren.
 Financiële verslagen aan het einde van het jaar of seizoen presenteren onder de vorm van
een jaarverslag en jaarrekening (met behulp van de boekhouder).
 Het bestuur regelmatig informeren over de financiële stand van zaken.
Momenteel doet de voorzitter ook nog de volgende taken die op termijn idealiter doorgeschoven
worden naar de secretaris:
 Het geheugen van de organisatie, zowel op korte als lange termijn. Concreet betekent dit
notuleren (verslagen maken), actielijsten maken, administreren (ledenadministratie) en
archiveren.
 Zorgen voor het geweten van de organisatie. (Volgens de gemaakte plannen en visie)
 De opvolging van de acties bewaken.
 Elektronische en papieren post verzorgen.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
29

Agenda en uitnodiging algemene vergadering en bestuursvergadering (in overleg met de
voorzitter).
Natasja Machiels – Penningmeester
Zij is als medeontwerper op de hoogte van het boekhoudkundig programma en kan de secretaresse zo
bijstaan.
Marc Hendrickx – Cultureel coördinator







Pers verwittigen en persmap maken voor een première.
Alle mogelijke kanalen onderzoeken om de kassa te spijzen: producties te financieren en de
structurele werking van de vereniging financieel mogelijk te maken (subsidies, sponsoring,
fund raising...)
Dossiers (helpen) opmaken om het doel (geld) te bereiken.
Afspraken maken en gesprekken voeren met mogelijke geldschieters.
Lobbyen.
Belangengroepen met elkaar in contact brengen teneinde er financieel voordeel uit te halen.
Promotie voeren.
Luc Van den Bergh – ICT, en Marketing. TQM (Total Quality Management).
Hij verliet ETA op 8 januari 2014. Wegens de moeilijke financiële situatie werd er nog geen opvolger
geëngageerd. Er vonden al wel gesprekken plaats met mogelijke kandidaten. Het is nog niet duidelijk
of het Educatief Theater Antwerpen iemand als free lancer zal engageren of iemand vast in dienst zal
nemen. (Op de maanden juni, juli en augustus na.)
Voor de promotionele taken worden momenteel mensen met maandcontracten geëngageerd. De rest
van het seizoen 2013-2014 wordt afgewerkt met Patrick Noirfalise, Jos Kloek, Yoeri Lewijze (die als
regisseur de voorstelling ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ perfect kent) en techniekers van het Fakkelteater
zoals Patrick Van der Auwera, Paul Dom en Leon Madonado.
MARKETING:
Culturele centra, scholen en andere mogelijke organisatoren worden van de programmatie op de
hoogte gebracht door flyers, door affiches, artikels in de pers en door bijdragen in uitzendingen op
radio en televisie.
Wanneer een nieuwe voorstelling ontwikkeld wordt, kan, in geval van voldoende subsidies, een
productieleider aangeworven worden voor een maand of 6 weken. Bij een creatie wordt een persmap
ontwikkeld. De pers wordt uitgenodigd op de première. De pers die niet aanwezig was op de
promovoorstelling, krijgt de perstekst per mail toegestuurd.
Alle Vlaamse scholen krijgen per post een folder toegestuurd. Sponsors en subsidiënten worden op
deze promotiemiddelen vermeld.
Geregeld worden de Vlaamse scholen – lager en secundair - telefonisch opgevolgd.
Naast scholen wordt er de laatste jaren – overigens succesvol – ingezet op het verkopen van
voorstellingen aan verenigingen en andere organisatoren zoals gemeentelijke overheden.
QUALITY MANAGEMENT:
Na het vertrek van Luc Van Den Bergh werden de nodige taken verdeeld. (Zie taakverdeling
bestuursleden)
Het Educatief Theater Antwerpen laat bij elke organisator een in te vullen evaluatieformulier achter.
Zij geven een duidelijk beeld van de klanttevredenheid. Zo wordt er gepeild of de leerlingen voldoende
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
30
informatie over de thema’s aangereikt hebben gekregen.
Wanneer deze evaluaties terechte kritiek bevatten, kan de theatervoorstelling aangepast worden.
In geval van vragen of problemen al dan niet op het evaluatieformulier genoteerd neemt Marc
Hendrickx, Dirk Dobbeleers of Denise Claesens telefonisch contact op met de organisator.
Soms stimuleren zij organisatoren om het pedagogisch dossier en/of de extra’s (DVD met
beeldmateriaal, tentoonstelling, workshop) te gebruiken. Organisatoren – zeker scholen – richten naar
aanleiding van een voorstelling geregeld een projectdag of projectweek in. Zij kunnen dan beroep
doen op Rudy Goes of Marc Hendrickx, al dan niet bijgestaan door een ervaringsdeskundige of een
stagiaire.
Denise Claesens – Secretariaatsmedewerker
Zij maakt facturen, stuurt de contracten op, doet de administratie en de boekhouding, de aankopen.
Zij gaat ook naar beurzen om promotie te maken. Zij organiseert de voorstellingen in de Antwerpse
zalen waar een samenwerkingsverband mee bestaat.
Ze beheert de rekeningen en de kas. Ze voert transacties (ontvangsten en uitgaven) uit.
Zij zorgt ervoor dat het Educatief Theater Antwerpen permanent bereikbaar is. Als ze niet aanwezig is
op het Theater aan de Stroom, dan laat ze telefonisch oproepen naar haar gsm doorschakelen.
Zij gaat naar de reisvoorstellingen wanneer die door en belangrijke prospectant bijgewoond worden.
Zij is sinds 1 november 2012 met pensioen maar blijft halve dagen op ETA werken.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
31
8. Financiële aspecten (loonkosten, financiële haalbaarheid, eigen inkomsten)
Naast subsidies en sponsoring overleeft het Educatief Theater Antwerpen door de uitkoopsommen die de
organisatoren betalen om een voorstelling bij te wonen of zelf in te richten. Zo blijft de begroting in
evenwicht.
Sinds de keuze voor vernieuwing en modernisering in 2010 werd een aantal oude voorstellingen stopgezet,
met de bedoeling elk jaar een nieuwe, kwalitatieve productie te brengen. Daarvoor worden
projectsubsidies/sponsoring aangevraagd. Steun die noodzakelijk is om de voorstellingen zoals hoger
aangehaald zo betaalbaar mogelijk te maken voor alle scholen. Maar… deze steun moet ook een deel van de
jaarwerking van het Educatief Theater Antwerpen helpen betalen.
Vanaf 2014 ontvangt het Educatief Theater Antwerpen een subsidie van de cel Drugbestrijding van de stad
Antwerpen. Deze dient voor de promotie en de verspreiding van ‘Rilke, het relaas van een ramkoers’ en de
geplande voorstelling over alcoholmisbruik voor de scholen in de stad Antwerpen en haar districten. Deze
subsidie kan deels beschouwd worden als een vervanging voor de structurele subsidies van de provincie
Antwerpen die vanaf 2013 wegvielen.
Tot 8 januari, de dag waarop Luc Van den Bergh het Educatief Theater Antwerpen verliet, waren de lonen de
grootste kost. Het loon van Luc Van den Bergh valt in 2014 weg. Anderzijds moeten er nu free lance
techniekers betaald worden, net als de acteurs/actrices. De risicofactor is dus beperkt, anderzijds is de
winstmarge op de voorstellingen ook kleiner. Misschien zal ETA in de wat verdere toekomst een vaste
medewerker aanwerven, al zal er voor de maanden juni, juli en augustus een oplossing moeten gezocht
worden. In die maanden zijn er immers geen inkomsten.
De regisseur krijgt een vergoeding voor zijn regie. De auteurs krijgen een schrijfvergoeding.
De leden van de Raad van Bestuur zijn vrijwilligers. Dde functies van zakelijk en artistiek leider worden
vervuld door vrijwilligers zonder dat er een vergoeding voor deze taken voorzien is.
Door het ontbreken van structurele subsidies is het niet eenvoudig om financieel rond te komen. Het
Educatief Theater Antwerpenis hiervoor deels afhankelijk van de projectsubsidies die voor nieuwe
producties wordt gezocht en binnengehaald. Zonder sponsoring of subsidies is het jaarbudget
ontoereikend om een nieuwe productie te creëren en te lanceren.
Scholen betalen een uitkoopsom per voorstelling die zo laag mogelijk gehouden wordt. Voor de
lagere school schommelt die rond de 700 euro. Voor het secundair onderwijs zit de prijs rond 925
euro. Voor ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ dat ruim ondersteund wordt door projectsubsidies en ‘Rilke, het
relaas van een ramkoers’ dat een monoloog is, bedragen de prijzen respectievelijk 725 en 750 euro.
De prijzen worden laag gehouden omdat vele scholen door de toenemende kosten en/of door de
maximumfactuur eenvoudigweg niet meer kunnen betalen. Vanaf september wil het Educatief
Theater Antwerpen de kritische grens van 1.000 euro overschrijden voor ‘Wolken en een beetje
regen’, een succesverhaal dat in oktober 2014 negen jaar door Vlaanderen toert, goed voor ongeveer
400 voorstellingen.
De winstmarge per voorstelling voor het Educatief Theater Antwerpen is klein zodat het theater bijna
niet zonder structurele subsidies kan. Na de verkiezingen van 25 mei 2014 zullen er pogingen
ondernomen worden om structurele subsidies van de Vlaamse overheid te verkrijgen.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
32
9. Artistieke visie en kwaliteit
9.1 Doelstellingen
(Deze doelstellingen werden bij de oprichting vooropgesteld.)
Het Educatief Theater heeft als voornaamste doelstellingen het verspreiden en het opzetten van
voorstellingen:



Met een sociaal maatschappelijke inslag (drugs, pesten, roken, geweld, verkeer, weglopen van huis,
kansarmoede, duurzame ontwikkeling)
Als educatief hulpmiddel voor het bevorderen van de taalvaardigheid (Frans)
Ter kennismaking met het medium theater, dat we als kunstvorm willen promoten bij een jong
publiek dat er (te) weinig mee in contact komt.
De voorstellingen richten zich tot het basis- en secundair onderwijs en naar jongerengroepen in heel
Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Leerkrachten krijgen documentatiemateriaal voor een
inleidende les of nabespreking aangereikt in de vorm van een pedagogisch dossier.
Omdat dit materiaal nog te weinig door leerkrachten gebruikt wordt, werd er de voorbije jaren geïnvesteerd
in andere verwerkingsmiddelen:
-
Een tentoonstelling
Een 3D-computergame
Een DVD met getuigenissen en ander beeldmateriaal
Een (kunsteducatieve) workshop
Een film (‘Vechten voor morgen’)
In de toekomst wordt ook nog gedacht aan:
- een spelkoffer
- een bordspel
9.2 Artistiek aanbod
Het Educatief Theater Antwerpen wil heikele thema’s die aansluiten bij de leefwereld van de jongeren en bij
de actualiteit bespreekbaar maken aan de hand van kwalitatief verzorgde en hoogstaande
theaterproducties. De talrijke positieve evaluaties tonen aan dat leerkrachten, leerlingen en andere
organisatoren tevreden tot zeer tevreden zijn met de voorstellingen. Ook het feit dat vele scholen vaste
klant zijn bij het Educatief Theater Antwerpen mag beschouwd worden als een kwaliteitslabel.
Omdat vooral jongeren de voorstellingen bijwonen, wil het Educatief Theater Antwerpen deze
toeschouwers de smaak van theater te pakken doen krijgen. Voor jonge kinderen is het vaak de eerste
kennismaking met theater. Het Educatief Theater Antwerpen wil dat deze eerste kennismaking een goede
en verrijkende ervaring is.
Het Educatief Theater Antwerpen wil door de thematische voorstellingen ertoe bijdragen dat jongeren geen
egoïstische navelstaarders worden. Door het medium theater komen ze in contact met de problemen
waarmee leeftijdsgenoten of mensen uit hun maatschappij kampen.
Hoewel de voorstellingen niet altijd in goed uitgeruste theaters plaatsvinden, krijgen de toeschouwers toch
een professionele productie aangeboden met licht- en geluidseffecten, projectie, decor en rekwisieten.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
33
Het Educatief Theater Antwerpen wil voldoende kritisch omspringen met de eigen voorstellingen. Zo
worden sommige producties geschrapt omdat ze artistiek of inhoudelijk aan vervanging toe zijn.
9.2.1 Aanbod secundair onderwijs
Het huidige aanbod secundair onderwijs ziet er als volgt uit:

Wolken en een beetje regen: over het moordende verkeer en pesten.
Deze voorstelling is al sinds 2005 een succesverhaal met eind 2013 ongeveer 400
voorstellingen, goed voor een bereik van ongeveer 70.000 toeschouwers. Lambofilms
verfilmde ‘Wolken en een beetje regen’ en doopte het om tot ‘Booster’. Eind april begin mei
komt de film in de bioscopen. Vanaf oktober zal Jekino stevig inzetten op het verkopen van
de film via het scholencircuit. Mogelijk geeft de film een nieuw elan aan de
theatervoorstelling zodat ze nog langer zal lopen, ze is overigens nog steeds populair in
scholen. Het is ook mogelijk dat de theatervoorstelling de concurrentie met de voor scholen
goedkopere film verliest.

Wapenland: over mensenrechten, ontheemding, biodiversiteit, de millenniumdoelstellingen
Deze productie ging in première in september 2010. Zij wordt meer dan waarschijnlijk
stopgezet in juni 2014. Ze zal dan ongeveer 140 keer gespeeld zijn.

Français tout simplement: een talenvoorstelling Frans.
Tot 2011 bood het Educatief Theater Antwerpen twee Franse voorstellingen aan: Français
tout simplement en Façons de parler. De acteurs brachten de beste sketches uit beide
voorstellingen in slechts één voorstelling samen. Ze werkten tevens een nieuw concept uit:
een workshop. Dit draagt bij tot een actieve participatie van de deelnemers.
De jongeren die de voorstelling hebben bijgewoond, kiezen een van de drie groepen (Franse
humor, Franse chansons en het naspelen van een getoonde sketch). Deze workshop wordt
in het Frans gegeven. Wat geen probleem is, want de drie acteurs zijn Franstalig. Dit project
ging in première in januari 2011 en toert momenteel doorheen Vlaanderen en het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest. Eind 2013 staat de teller op 26 voorstellingen.

Gebroken glimlach: over aangeboren gelaatsafwijkingen, je goed voelen in je vel en zelfverwonding
Deze voorstelling ging op 26 september 2011 in première.
Bij het uitwerken van deze voorstelling stelden we vast dat er in Vlaanderen geen enkele
georganiseerde vereniging zich structureel bezighoudt met zelfverwonding, een thema dat nochtans
bij vele jongeren leeft. Eind 2013 werd deze voorstelling 38 keer gespeeld.

De moeder van David S: de eerste coproductie samen met het Theater aan de Stroom over
druggebruik bij jongeren. Deze productie vervangt ‘Junkieblues’ en werd gemaakt in afwachting van
‘Rilke, het relaas van een ramkoers’.
Deze voorstelling ging op 15 oktober 2012 in première. Eind 2013 staat de teller op 18
voorstellingen. Eind juni 2014 zal deze productie stoppen omdat ze vervangen wordt door ‘Rilke, het
relaas van een ramkoers’ een voorstelling die ook over de drugproblematiek gaat.

Heb je ze wel alle vijf?: over (kans)armoede en sociale uitsluiting
De voorstelling ging op 11 oktober in première. Eind 2013 werd de voorstelling al 24 keer gespeeld.
Zo bracht de lanceringstournee de productie langs 16 Vlaamse steden/gemeenten.

Rilke, het relaas van een ramkoers: over drugsproblematiek
De voorstelling ging in première op 20 november 2013. Dit was te laat op het seizoen om tijdens het
schooljaar 2013-2014 nog veel gespeeld te worden. De voorstelling wordt gesteund door de stad en
het district Antwerpen, we verzorgen een interessant promoaanbod voor de Antwerpse scholen:
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
34
1.000 leerlingen betalen 1.000 euro om de voorstelling bij te wonen. Momenteel houdt de Rotary
Club in beraad of ook zij de voorstelling zal steunen.

De Schommel: over groepsverkrachting
Coproductie met het Theater aan de Stroom: de voorstelling ging in première op 26 september
2013. Ze speelde eind september 23 keer in TAS. Er staan voor 2014 nog een aantal
reisvoorstellingen geprogrammeerd.

Holding Hands at Passchendaele: herinneringseducatie Eerste Wereldoorlog
De voorstelling ging in première op 22 januari 2014 en speelde tot 16 februari 2014 25 keer in
Theater aan de Stroom zowel voor leerlingen als een volwassenenpubliek. Het is de bedoeling om de
productie de volgende 4 jaar (tot 2018) door Vlaanderen te laten reizen. Er zijn al 2
reisvoorstellingen geboekt.
Geplande nieuwe voorstellingen:
Dit is slechts een planning, hier kan nog van afgeweken worden. Mogelijk komen hier nog
coproducties bij.
- oktober 2015:
Zinloos geweld
over zinloos geweld
- september 2014:
Schol (werktitel)
over alcoholmisbruik
9.2.2 Aanbod lager onderwijs
Het huidige aanbod lager onderwijs ziet er als volgt uit:
- Smoor
over tabakspreventie
(ook voor het eerste jaar secundair onderwijs)
Dit stuk ging op 16 november 2011 in première. Eind 2013 staan er 30
voorstellingen op de teller.
- Pest & Boonen
over cyberpesten voor de derde graad van het basisonderwijs
Dit stuk ging in première op 1 oktober 2010 in het Fakkelteater. Eind 2013
speelde deze voorstelling 62 keer.
- 2019
over duurzame ontwikkeling, opwarming van de aarde voor de derde graad
van het basisonderwijs, ging in première op 16 oktober 2012. Eind 2013
staat de teller op 29 voorstellingen.
Omdat dit aanbod vrij beperkt is, wordt het uitgebreid met enkele voorstellingen van Fast Forward die zich
vooral richten tot kinderen van 5-8 jaar. Zij beantwoorden tevens aan de doelstellingen van het Educatief
Theater Antwerpen en hebben dus ook een pedagogisch dossier.
- Hi ha!
over pesten voor de eerste 3 leerjaren van de lagere school
Eerste voorstelling voor het Educatief Theater Antwerpen op 8 december 2009. Eind
2013 speelde de voorstelling 17 keer op vraag van het Educatief Theater Antwerpen.
- Snif
voor kleuters vanaf 2,5 jaar
Voorlopig werd er alleen nog maar informatie over deze voorstelling ingewonnen.
Het kwam nog niet tot een boeking.
In 2013 stond ook ‘Neus van Kip met Kop producties op het programma voor kinderen van 5 tot 7 jaar.
- Neus:
over geuren en afscheid nemen
Het Educatief Theater Antwerpen organiseerde 2 voorstellingen.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
35
Geplande nieuwe voorstellingen:
Dit is slechts een planning, hier kan nog van afgeweken worden. Mogelijk komen hier nog
coproducties bij.
- oktober 2014:
Pickachu en de evolutietheorie
evolutietheorie/wetenschappen
De voorstellingen voor het secundair onderwijs worden gecreëerd met projectsubsidies. Producties voor het
lager onderwijs vinden moeilijker projectsubsidies. Dankzij de noodzakelijke structurele subsidies zou het
Educatief Theater Antwerpen kunnen investeren in theatervoorstellingen voor jongere kinderen. De prijs
moet hier ook lager gehouden worden. We merken een grote achteruitgang in het aantal voorstellingen
voor basisscholen sinds het invoeren van de maximumfactuur.
9.3 Partners
Er wordt voor de themaproducties met partners samengewerkt. Dit zijn verenigingen die een werking
hebben rond de thema’s van deze nieuwe producties. Concreet gaat het om de volgende organisaties:
- Wolken en een beetje regen
Ministerie van Mobiliteit
Vlaamse Stichting Verkeerskunde
Ouders van Verongelukte Kinderen
- Wapenland
Broederlijk Delen en Amnesty International Vlaanderen,
Nationale Loterij
- Gebroken Glimlach
Vereniging voor Aangeboren Gelaatsafwijkingen, Joetz vzw,
Provincie Antwerpen
- Smoor
Stichting tegen Kanker, Joetz vzw
- Rilke, relaas van een ramkoers
Antwerps Drugs Interventie Centrum, Joetz vzw
Politiezone Geel-Laakdal-Meerhout
- 2019
Antwerpse Ecohuis, Djapo VZW, 11-11-11,
Koning Boudewijnstichting
- Pest en Boonen
Provincie Antwerpen
- Heb jij ze wel alle vijf?
Unicef, Welzijnszorg, Betonne Jeugd, Recht-Op,
Stop Antwerpen nu, Minderhedenforum, Dienst
Samenlevingsopbouw Antwerpen stad, Unicef, Welzijnszorg,
Ministerie Armoedebestrijding, Nationale Loterij
Het Educatief Theater Antwerpen staat momenteel sterk in het onderwijs. Vele scholen behoren tot onze
vaste klanten. We willen echter ook doorgroeien naar vrije voorstellingen. We denken/dromen alleszins van
een theaterfestival voor jongeren. Hier hebben we echter de medewerking van andere gezelschappen
nodig.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
36
10. Zakelijk - Promotioneel
Het aantal voorstellingen ging in 2009 sterk naar beneden. Mogelijk zat de maximumfactuur daar voor iets
tussen. (Deze tendens was ook bij andere educatieve theaters voelbaar.)
Aansluitend op de doorgevoerde inhoudelijke vernieuwing hebben we de voorbije jaren ook nadruk gelegd
op het voeren van promotie.
Voor 2014 willen we het aantal voorstellingen weer opdrijven. Veel daarvan zal afhangen wat de nieuwe
voorstellingen ‘Rilke, het relaas van een ramkoers’ en ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ doen.
De vernieuwde website van het Educatief Theater Antwerpen moet de klant op de hoogte houden van
nieuwe producties, belangrijke berichten, naast het volledige overzicht van het aanbod. Extra rapporten in
Excel en Word werden gemaakt om de gerealiseerde activiteiten (geboekte voorstellingen, of
prijsberekeningslijsten) te kunnen analyseren.
Zo werden er lijsten aangelegd van klanten die vroeger wel een voorstelling boekten, maar die dit al een
aantal jaar niet meer doen. Er bestaan ook lijsten van nieuwe klanten die we in de toekomst natuurlijk graag
willen behouden. Tot nu toe ontbrak de tijd om daadwerkelijk iets met deze lijsten te doen.
Het is ook de bedoeling om nog meer andere klanten dan scholen aan te boren. Met ‘2019’ werd een
belangrijke stap naar de kleinere culturele centra gezet. Omwille van promotionele doeleinden werden alle
milieudiensten opgelijst. Hetzelfde zal in 2014 gebeuren voor de jeugddiensten.
We willen de nieuwe voorstellingen zeker op maat van de culturele centra maken. We weten dat ze het
moeilijk hebben met het begrip educatief. We willen dus nog meer dan vroeger het opgestoken,
vermanende vingertje vermijden. Anderzijds willen we ook in de scholen zelf blijven spelen omdat dit deel
uitmaakt van de eigenheid van ETA.
Daarnaast benaderen we ook andere potentiële klanten: preventiediensten, politiezones (deze werden in
functie van ‘Rilke, het relaas van een ramkoers’ opgelijst) en diensten voor ontwikkelingssamenwerking .
Ook partners kunnen de nodige klanten aanbrengen. Zo leidde de samenwerking met Broederlijk Delen en
Amnesty International Vlaanderen, Joetz, 11-11-11 en met de Vereniging voor Aangeboren
Gelaatsafwijkingen die een ruime scholenwerking hebben, tot de verkoop van voorstellingen.
Er worden geregeld gratis try outs en promovoorstellingen ingericht voor leerkrachten, partners,
koepelverenigingen van onderwijs, jeugdbewegingen, organisaties en verenigingen die bezig zijn met de in
de voorstelling aangebrachte thema’s.
Deze voorstellingen worden zo breed mogelijk aangekondigd. Zo verschijnt er steeds een oproep in het
leerkrachtentijdschrift ‘Klasse’ en in de Nieuwsbrieven of op de website van de partners.
Bij de lancering van de productie ‘Wapenland’ werd succesvol geëxperimenteerd met het begrip
pilootscholen. Deze scholen krijgen de voorstelling aan een goedkoper tarief aangeboden en het Educatief
Theater Antwerpen zorgt voor een coach die de troeven van het project leerkracht of een kerngroep van
leerkrachten nader belicht. Deze pilootvoorstellingen leiden tevens tot een betere verspreiding van het
project. Dit alles moet ervoor zorgen dat het project zijn weg zal vinden naar het vooropgestelde aantal
organisatoren. We slagen er dan ook in om de modernisering en de kwalitatieve upgrade van de producties
in de omkadering ervan door te trekken.
Ook bij ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ wordt er met pilootscholen gewerkt.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
37
Mensen die een voorstelling bijwonen laten zich meestal positief uit over het niveau van de
productie.
Onder andere Jan Staes, intendant onderwijs-cultuur van de stad Antwerpen –reageerde erg
enthousiast na de première van de voorstelling ‘Gebroken Glimlach’. De première van ‘Wapenland’
werd bijgewoond door minister Smet. Hij was nadien vol lof over de voorstelling.
Ook volgende personen woonden een voorstelling bij en waren allen vol lof over de productie:
In de eerste plaats is er Koningin Mathilde die de voorstelling ‘Heb jij ze wel alle vijf? bijwoonde.
Ingrid Lieten (Minister van Armoedebestrijding)
Yasna Ekana (Villa Cabral)
Dirk Lagast (Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie)
Harry De Cuyper (Noord-Zuidsamenwerking stad Gent)
Dick Gebuys (docent Sintermeertencollege Heerlen – Nederland)
Cahay Sjoertje (projectmedewerker Mobiliteit – gemeenschapsonderwijs)
Katrien Hoebeke (gemeente Steenokkerzeel)
Karel Servranckx (burgemeester Steenokkerzeel)
Maurice Mommaerts (Professor en hoofd dienst Mond-, Kaak- & Aangezichtsheelkunde, Head
European Face Centre, Chirurgie Maxillo-Faciale et Plastique de la Face Nancy)
Frank Wilrycx (burgemeester van Merksplas)
Omdat het Educatief Theater Antwerpen bij verenigingen niet zo gekend is, moeten mogelijke
partners soms eerst overtuigd worden van de kwaliteit. Zo woonde Leen Broekaert van Djapo VZW
eerst een voorstelling bij vooraleer ze haar samenwerking rond het project 2019 toezegde. Inge
Baeten van de VAD besliste ook maar na een gesprek om samen te werken. Voorlopig werd deze
samenwerking toegezegd voor een jaar.
De goedkeuring van ‘Wapenland’, ‘2019’ en ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ door Kleur Bekennen beschouwt
het Educatief Theater als een kwaliteitslabel.
Het Educatief Theater Antwerpen wil op termijn uitgroeien tot een gezelschap met een aantal vaste
acteurs om zo ons publiek beter te kunnen bedienen.
Vanaf maart 2013 werkt het Educatief Theater Antwerpen ook samen met de Antwerpse
Stadsklassen.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
38
11. Samenvattend
De toekomst oogt, mede door de samenwerking met de verhuis naar het Theater aan de Stroom,
positief.
Verder is er ook de ommezwaai die de nieuwe bewindsploeg gemaakt heeft. Het Educatief Theater
Antwerpen slaagt er steeds meer in met mensen samen te werken die hun ervaring en expertise op
hun domein bewezen hebben. Zo schreef Low Impact Man Steven Vromman de productie ‘2019’.
Voor het project ‘Heb jij ze wel alle vijf?’ wordt voor het eerst in het bestaan van het Educatief
Theater Antwerpen, een subsidie toegekend bij de opstart van het project. De subsidiënt heeft het
volste vertrouwen in het resultaat na het bijwonen van een voorstelling en na de nodige
verkennende gesprekken gevoerd te hebben met verantwoordelijken van het theater.
Ook de VAD krijgt veel aanvragen tot samenwerking, maar gaat alleen in op de vragen die het meeste
kans tot welslagen hebben.
Mochten we erin slagen om bij de Vlaamse Overheid structurele subsidies te verkrijgen, dan oogt de
toekomst – als gezelschap met m met mogelijk zelfs vaste acteurs nog rooskleuriger.
Educatief Theater Antwerpen: Beleidsplan werkjaar 2013
39
Download