VEILIGHEID IN OPMEER

Actie Hans Voorend
VEILIGHEID IN OPMEER
Inleiding
…
Risicoinventarisatie en risicokaart
…
Wat doet uw overheid om risico’s zo klein mogelijk te houden
…
Wat zijn de risico’s
…
Wat kunt u zelf doen
…
Waar vind ik informatie
…
Gemeentelijk deel van provinciale risicokaart
…
Wat te doen als de sirene gaat
…
Wat te doen bij een evacuatie
…
Bijlagen

Hoe werkt een 112 melding

Belangrijke telefoonnummers
INLEIDING
We leven in een maatschappij die niet zonder risico’s is. Veel van deze risico’s zijn we samen bereid te
nemen. We vliegen in vliegtuigen die kunnen neerstorten. We rijden in auto’s waardoor we het risico
lopen betrokken te raken bij een ongeluk. We zijn steeds mobieler. We hebben benzinepompen en LPGstations die de nodige gevaren met zich meebrengen. Onze welvaart brengt met zich mee dat er
fabrieken zijn met gevaarlijke stoffen en tankauto’s die kunnen kantelen en in brand raken. Ook zijn er
treinen met gevaarlijke stoffen, zoals chloor en ammoniak, die kunnen ontsporen. De meeste van deze
risico’s zijn klein, maar ze zijn er wel. De gevolgen hiervan kunnen groot zijn. Denk maar aan de
Bijlmerramp of de rampen die Enschede en Volendam troffen.
Om risico’s te beperken heeft de overheid regels opgesteld. Zo moeten bedrijven die met gevaarlijke
stoffen werken een vergunning hebben. Daarvoor moeten zij aan veel voorwaarden voldoen, zoals
strenge bouwtechnische regels. Er moet bijvoorbeeld goede opslagruimte zijn, stoffen moeten goed en
veilig verpakt zijn. De bedrijven hebben daarnaast een eigen verantwoordelijkheid. Zo mogen we als
samenleving verwachten dat medewerkers in zo’n bedrijf een goede opleiding krijgen, zodat ze de risico’s
kennen en er alles aan kunnen doen om die zo klein mogelijk te houden.
De provincie heeft samen met de Noord-Hollandse gemeenten en waterschappen een risicokaart. De
aanleiding voor het maken van deze kaart was onder meer de vuurwerkramp in Enschede. Na die
vuurwerkramp is besloten dat de overheid actiever informatie geeft over risicobronnen. Daarbij valt te
denken aan opslag en transport van gevaarlijke stoffen, een tunnelongeval, overstromingsgevaar en
natuurrampen. De risicokaart geeft Noord-Hollanders inzicht in de risico’s in hun woon- en
werkomgeving. Daarnaast is de risicokaart ook bedoeld voor professionele gebruikers. Dit zijn
bijvoorbeeld bestuurders en medewerkers van gemeenten, provincies, waterschappen, brandweer,
ambulance en politie.
De kaart is te vinden op www.risicokaart.nl. Ook kunt u via www.opmeer.nl worden doorgelinkt. Deze
brochure gaat in op bestaande risico’s in de provincie Noord-Holland en vooral de gemeente Opmeer:
welke risico’s zijn er, wat doen we er aan als gemeente en wat kunt u zelf doen als er toch nog iets fout
gaat.
RISICOINVENTARISATIE EN RISICOKAART
De gemeente beschikt over een overzicht van alle bedrijven en instellingen binnen de gemeente en van
de risico’s die bedrijven met zich meebrengen. Er worden vergunningen afgegeven en regelmatig
controleert de gemeente en/of de provincie of de bedrijven en organisaties zich aan de voorgeschreven
regels houden. De hulpverleningsdiensten hebben in de regio Noord-Holland Noord een
risicoinventarisatie gemaakt, die regelmatig wordt geactualiseerd. Bij de inventarisatie zijn de risico’s in
beeld gebracht in verdeeld in categorieën. In deze gids leest u een opsomming met een beschrijving van
de risico’s en wat u zelf kunt doen om die risico’s te beperken. Deze geïnventariseerde risico’s worden nu
ook weergegeven op de risicokaart van de provincie Noord-Holland.
Wat doet uw overheid om risico’s zo klein mogelijk te houden
Behalve vergunningafgifte en controle op de naleving daarvan heeft de gemeente Opmeer een
gemeentelijk rampenplan. Het rampenplan treedt in werking als er zich een ernstig incident met veel
slachtoffers en/of grote schade voordoet, waarvan de gevolgen zo groot zijn dat de hulpdiensten met de
normale middelen en de normale organisatiestructuur het incident niet kunnen afhandelen. Er moeten
dus extra middelen ingezet worden en een speciale organisatiestructuur worden opgezet. In het
rampenplan zijn alle afspraken vastgelegd die zijn gemaakt tussen de burgemeester, de brandweer, de
ambulancedienst, de politie en allerlei gemeentelijke diensten om een ramp zo goed mogelijk te
bestrijden. Een rampenplan is een openbaar document dat door iedereen ingezien mag worden. Het
rampenplan van de gemeente Opmeer is te downloaden via www.opmeer.nl. Ook hiervan is een
printversie voor u beschikbaar op het gemeentehuis.
Voor meer specifieke risico’s bij bedrijven zijn er daarnaast verplicht. Een rampenbestrijdingsplan is een
in detail uitgewerkt plan waarmee de hulpdiensten een aantal specifiek omschreven incidenten kunnen
bestrijden. Rampenbestrijdingsplannen bevatten bedrijfsgegevens en zijn daardoor maar gedeeltelijk
openbaar.
Voor bedrijven die niet zulke ernstige risico’s opleveren, maar waarbij brandweerinzet toch met specifieke
problemen gepaard kan gaan, waaronder ook bejaardentehuizen en ziekenhuizen, stelt de brandweer een
aanvalsplan of een bereikbaarheidskaart op. Dit is een kaart die in de uitrukvoertuigen aanwezig is en die
de brandweer een leidraad geeft over de te volgen inzettactiek.
WAT ZIJN DE RISICO’S
Risico’s bij bedrijven
In deze brochure hebben we het over bedrijven die met gevaarlijke en brandbare stoffen of producten
werken en waarbij zich ongevallen kunnen voordoen. Deze bedrijven vallen onder de Wet Milieubeheer.
Deze wet kent meerdere categorieën stoffen die om verschillende redenen als gevaarlijk kunnen worden
aangeduid. Ze kunnen brandbaar, explosief, giftig of bijtend zijn. Bij brand in een dergelijk bedrijf kan
zich bijvoorbeeld een explosie voordoen of kunnen giftige stoffen vrijkomen.
Risico’s bij instellingen
Bij een instelling kunnen zich ook problemen voordoen, zoals een verzorgingstehuis dat bij brand moet
worden ontruimd. Dit vraagt dan extra aandacht en inzet van de hulpverleningsdiensten. Instellingen
moeten daarom onder meer een gebruiksvergunning hebben en een ontruimingsplan.
Risico’s bij transport
Gevaarlijke stoffen, zoals brandbare en giftige stoffen, worden per spoor, over de weg en over
waterwegen vervoerd. Het transport is aan strenge veiligheidsmaatregelen en controleprocedures
gebonden, vastgelegd in de Wet Vervoer Gevaarlijke Stoffen. Toch kan er zich tijdens het vervoer een
ernstig ongeval voordoen, doordat bijvoorbeeld een vrachtwagen kantelt of een goederenwagon lekt.
Risico’s tijdens evenementen
Regelmatig zijn er in de gemeente activiteiten waar heel veel mensen bijeen zijn. Denk maar aan de
Landbouwtentoonstelling. Het risico van zo’n gebeurtenis is dat er paniek uit kan breken onder een grote
groep mensen op een kleine oppervlakte, waarbij iedereen zo snel mogelijk het gebouw of terrein wil
verlaten.
Risico’s door het uitvallen van nutsvoorzieningen
De uitval van stroom-, gas-, water- en/of telefonievoorzieningen kan gevolgen hebben voor mens en
dier. Het alarmnummer kan onbereikbaar raken, de verwarming of koeling doet het niet meer. Voor de
meeste mensen is dit alleen lastig maar voor sommigen is het gevaarlijk.
Risico’s als gevolg van incidenten van buitenaf
Tenslotte zijn er incidenten waarbij de natuur is betrokken zoals de wateroverlast in 1998.
WAT KUNT U ZELF DOEN?
De individuele burger mag niet verwachten dat de overheid bij rampen in staat is tegelijkertijd voor alles
en iedereen te zorgen. Het is belangrijk dat u weet wat u zelf kunt doen om een calamiteit te voorkomen.
En hoe u in geval van een calamiteit moet handelen om de gevolgen daarvan zo goed mogelijk te kunnen
doorstaan. Wat u zelf kunt doen, wordt hieronder beschreven.
Tips om brand te voorkomen
Iedere brand begint klein, maar kan uitgroeien tot een ramp. Overal kan brand uitbreken, hoe voorzichtig
u ook bent: bij u thuis, op uw werk of bij de buren. Bescherm uw huis door goede voorzorgsmaatregelen
te treffen.

Zorg dat als u een ruimte verlaat, u nooit het gas aan laat staan, kaarsen onbewaakt laat
branden of sigaretten niet uitmaakt.

Laat de televisie niet in de stand-by stand staan.

Gebruik droog hout voor de openhaard en laat uw schoorsteen jaarlijks vegen.

Wees alert met kleine kinderen.

Plaats koolmonoxide- of rookmelders. Een koolmonoxide- of rookmelder waarschuwt u met een
luid alarm als er koolmonoxide of rook bij de detector komt. Hiermee is een beginnende brand
dus al snel ontdekt en heeft u tijd om uzelf en uw medebewoners in veiligheid te brengen.
Tips bij brand

Als er brand uitbreekt, bel 112.

Zorg dat u uw medebewoners alarmeert.

Sluit de deur van de ruimte waar het brandt en verlaat uw huis.

Hinder de brandweer niet bij het blussen. Het is van belang dat de brand zo snel mogelijk geblust
wordt.

Als u in een gebouw bent, let dan goed op de borden die de vluchtwegen aangeven. Elk gebouw
waar veel mensen samenkomen, moet namelijk voorzien zijn van vluchtroutes naar
(nood)uitgangen, die aangegeven worden met deze borden.

U kunt zich beschermen door bij binnenkomst te kijken waar de nooduitgangen zijn.

Brand geeft rook en rook is altijd gevaarlijk. Rook is schadelijk omdat er koolmonoxide en tekort
zuurstof in zit om goed te kunnen ademen. Ga bij een brand dan ook nooit in de rook staan.

In zijn algemeenheid geldt bij rook van buitenaf: ga naar binnen, sluit ramen en deuren en luister
naar Radio/TV Noord-Holland of kijk op www.crisis.nl.
Als er gevaarlijke stoffen vrijkomen
Gevaarlijke stoffen worden opgeslagen, vervoerd en verwerkt. Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan
het voor komen dat er, als gevolg van een ongeval of lek, stoffen vrijkomen die schadelijk zijn voor de
gezondheid.
Handel dan als volgt:

Ga zo snel mogelijk naar binnen en sluit ramen en deuren. Bel 112.

Schakel het ventilatiesysteem in uw pand uit. Hiermee voorkomt u dat de vrijgekomen stoffen de
ruimte binnendringen waarin u zich op dat moment bevindt.

Bij een calamiteit wordt u zo snel mogelijk op de hoogte gebracht. Dat kan gebeuren door een
geluidswagen van de politie, door het afgaan van de sirenes van het waarschuwings- en
alarmeringssysteem en door berichten op Radio/TV Noord-Holland.

Biedt voorbijgangers ook een schuilplaats in geval van een calamiteit.

Als het veiliger is dat u naar een andere plaats gaat, hoort u dat via Radio/TV Noord-Holland of
via geluidswagens. Volg de aanwijzingen van deskundigen van de hulpverleningsdiensten altijd
op.
Als er een explosie plaatsvindt
Bij sommige incidenten is er explosiegevaar. Hierbij is het moeilijk vooraf te bepalen of er inderdaad een
explosie zal plaatsvinden en zo ja, wanneer en waar dat gebeurt. De effecten zijn vrijwel altijd hetzelfde:
een harde knal en schade in de omgeving van de explosie. Een explosie richt schade aan in een cirkel
rondom de plaats waar de explosie plaatsvindt, door een heftige verplaatsing van de lucht, de
zogenaamde drukgolf. De drukgolf ten gevolge van een explosie, veroorzaakt veelal de meeste schade en
verwondingen. Dit door rondvliegend materiaal, zoals glas, scherven en dakpannen. Daarom moet u bij
een dreigende explosie uw ramen en deuren juist openzetten. De drukgolf wordt dan niet tegengehouden
door de ramen en deuren en zal ze niet vernielen.
Bij een ongeval tijdens een evenement
Met enige regelmaat vinden evenementen plaats waar veel mensen op af komen. Voordat de vergunning
voor een evenement wordt afgegeven bekijken politie en brandweer samen met de gemeente naar de
veiligheid van het evenement en welke maatregelen getroffen moeten worden om de veiligheid te
garanderen of verhogen. Maar aan grootschalige evenementen zijn risico’s verbonden, doordat er veel
mensen in/op een beperkte ruimte aanwezig zijn. Als er een incident plaatsvindt, wil iedereen vluchten
en kan er paniek ontstaan. Overal waar veel mensen samenkomen, moeten vluchtroutes naar
(nood)uitgangen worden aangegeven. U kunt zich voorbereiden door bij binnenkomst direct te kijken
waar de nooduitgangen en vluchtroutes zijn. Bij een incident weet u dan hoe u het gebouw kunt verlaten.
Probeer in elk geval niet in paniek te raken en beweeg u niet tegen de mensenstroom in.
Als er nutsvoorzieningen uitvallen
Voor mensen die afhankelijk zijn van medische apparaten, kan de uitval van elektriciteit
levensbedreigend zijn. Overleg in dat geval met de huisarts of het nodig is om de patiënt naar een
ziekenhuis te brengen, wanneer de situatie te lang duurt. Ziekenhuizen en verzorgingstehuizen hebben
meestal een noodstroomvoorziening. Het uitvallen van telefoonverbindingen is voor de meeste mensen
alleen maar lastig.
Maar het alarmnummer 112 kan daardoor ook niet meer bereikbaar zijn. In dat geval worden er mobiele
meldpunten ingericht bij onder andere politiebureaus en brandweerkazernes. Zij kunnen meestal nog wel
contact leggen via andere communicatienetwerken (mobilofoon of portofoon).
Als de watervoorziening langere tijd uitvalt, neemt het waterleidingsbedrijf PWN maatregelen. Er worden
dan in de dorpen mobiele units geplaatst van waaruit water wordt verstrekt.
Bij uitval van gas- en elektriciteit is het handig gebruik te maken van kaarsen en radio’s op batterijen.
Zorg dat u deze in huis heeft. Bij herstel van de gasvoorziening kunnen gevaarlijke situaties optreden als
waakvlammen die niet opnieuw worden ontstoken. Controleert u bij herstel van de gasvoorziening
daarom uw gastoestellen in huis, zoals fornuis, geiser en cv-ketel.
Bij noodweer
Ook aan natuurverschijnselen zijn risico’s verbonden. Dankzij de huidige, nauwkeurige weersvoorspelling
is de komst van noodweer meestal vroegtijdig bekend. Wanneer er een zware storm op komst is, is het
verstandig om niet onnodig uw huis te verlaten. U loopt dan bijvoorbeeld het risico om van de weg te
worden geblazen of door een omvallende boom te worden getroffen. Wanneer u toch plotseling in een
zware storm terechtkomt, zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplaats. Over de bestrijding van
natuurrampen hebben de verschillende hulpverleningsdiensten afspraken gemaakt. Ook het
Hoogheemraadschap Hollands Noorder Kwartier heeft een calamiteitenplan opgesteld voor het geval van
wateroverlast.
WAAR VIND IK INFORMATIE?
Radio Noord-Holland is de officiële rampenzender in de provincie. Mochten zich calamiteiten voordoen,
dan zijn de officiële mededelingen en eventuele waarschuwingen van de overheid via Radio NoordHolland te horen. Radio Noord-Holland beschikt hiervoor over een telefoonaansluiting op het noodnet en
over een noodaggregaat, zodat u ook bij stroomuitval kan worden geïnformeerd.
Frequenties Radio Noord-Holland
Etherfrequentie (autoradio en draagbare radio) 93,9
Kabelfrequentie 92,5 FM
Via het internet kan rechtstreeks naar de uitzendingen geluisterd worden. Ook op www.opmeer.nl en
www.crisis.nl wordt u op de hoogte gehouden van een ernstig incident of ramp.
Tenslotte
Deze brochure geeft u inzicht in de risico’s die u kunt lopen. Het spreekt voor zich dat uw gemeente er
alles aan doet om die risico’s voor u, als inwoner, zo klein mogelijk te houden. Maar hoe klein ook, die
risico’s zijn er wel. Wij vinden dat u moet weten wat die risico’s zijn, waar ze zich bevinden, wat uw
gemeente aan die risico’s doet en welke maatregelen u zelf kunt treffen. Hierbij moeten we echter wel
aangeven dat het onmogelijk is om voor alle risico’s aan te geven hoe u zich kunt beschermen.
GEMEENTELIJK DEEL VAN DE PROVINCIALE RISICOKAART
Tankstations
In Opmeer is 1 tankstation die LPG verkoopt. Het gevaar bij LPG tankstations bestaat uit brandgevaar
en/of explosiegevaar. Dit kan voorkomen bij de overslag van LPG van de tankauto naar de opslagtanks.
Het betreft:

Tankstation Mooy (Lindengracht, Opmeer)
Vuurwerkopslag
In de gemeente Opmeer zijn 2 vuurwerkopslagplaatsen voor verkoop aan consumenten. Het gevaar is
dat een hevige brand kan ontstaan.
Het betreft:

Tweewielercentrum Vriend (Koninginneweg, Opmeer)

Tuincentrum De Boet (Oosterboekelweg, Hoogwoud)
Bedrijven met gevaarlijke stoffen
Het gevaar van bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken bestaat uit brandgevaar, het vrijkomen van
giftige stoffen en explosiegevaar.
In de gemeente Opmeer zijn dit:

Koenis B.V. (Koninginneweg, Opmeer)

St. Recreatieoord Perelaer (Opmeerderweg, Opmeer)

Gasdrukregel- en Meetstation Nuon (Aurora, Opmeer)

Special Fills (bedrijventerrein De Veken, Opmeer)

Fa. Stavenuiter (Westfriesedijk, Aartswoud)

Gebroeders Neefjes – Tuincentrum De Boet (Oosterboekelweg, Hoogwoud)
Ammoniak opslag
In de gemeente Opmeer is 1 ammoniakkoelinstallatie. Bij het vrijkomen van ammoniak bestaat
vergiftigingsgevaar.
Het betreft:

Teeling Petfood B.V. (bedrijventerrein De Veken, Opmeer)

Slippens Vleeswaren (bedrijventerrein De Veken, Opmeer)
WAT TE DOEN ALS DE SIRENE GAAT?
Als de sirene meerdere mailen achter elkaar te horen is, buiten de testdag op de eerste maandag van de
maand om klokslag 12.00 uur, is er sprake van een alarm. Er is dan beslist iets aan de hand. Het kan
echter zijn dat u niet door de sirene maar op een andere wijze, bijvoorbeeld door een rondrijdende
geluidswagen, wordt gewaarschuwd. Volg dan de instructies op van de aanwezige autoriteiten.
Als de sirene gaat:

Ga direct naar binnen

Sluit ramen en duren

Zet Radio Noord-Holland aan
Ga direct naar binnen
Hoort u de sirene, ga dan zo snel mogelijk het dichtstbijzijnde gebouw binnen. Dit kan dus ook een
kantoor, winkel of niet uw eigen huis zijn. Dat geldt voor iedereen. Dus ook als u buiten aan het werk
bent of aan het winkelen of onderweg in de auto. Kinderen die op school zijn, moeten daar blijven. Op
school krijgen de kinderen van hun leerkrachten te horen wat er gedaan moet worden. Geef mensen die
bij u aanbellen de gelegenheid om te schuilen. Waarschuw mensen die de sirene niet opmerken. Ga niet
bellen. Bel alleen bij spoedeisende hulp het nationale alarmnummer 112 of de plaatselijke politie,
brandweer of ambulancedienst. De telefooncentrales en mobiele netwerken kunnen anders overbelast
raken, wat ernstige gevolgen heeft voor het op gang komen van de hulpverlening.
Sluit ramen en deuren
Sluit onmiddellijk alle deuren, ramen, wasemkanalen, ontluchtingskokers en ventilatieroosters. Sluit ook
deuren tussen kamers. Gaskachels, kooktoestellen en waakvlammen van geisers en cv-toestellen zet u
af. Vergeet niet de open haard te doven. Zet Radio Noord-Holland aan. Radio Noord-Holland fungeert in
Noord-Holland als calamiteitenzender in geval van een ramp. Radio Noord-Holland is te ontvangen op de
frequentie 105 FM via de kabel en 88,7 MHz via de ether. Zorg dat u altijd weet waar u Radio NoordHolland kunt vinden.
Einde alarmtoestand
Heeft de alarmering plaatsgevonden met geluidswagens, dan wordt ook het einde van de gevaarsituatie
met gebruikmaking van deze wagens bekendgemaakt. Bij alarmering met sirenes, gevolgd door
informatie via radio of tv, wordt het einde van de alarmtoestand via radio of tv bekendgemaakt.
HOE WERKT EEN 112 MELDING?

U belt 112

U vertelt waar hulp wordt gewenst

U vertelt van wie u hulp wilt hebben: politie, brandweer en/of ambulance

U wordt doorverbonden en vertelt wat er aan de hand is en waar

De desbetreffende hulpverleningsdienst begeeft zich naar de plaats van het incident en
waarschuwt zo nodig andere diensten
Doven en slechthorenden kunnen met een teksttelefoon een calamiteit melden via het nummer 0800 8112.
Alle gesprekken die bij de centrale binnenkomen, worden opgenomen om ze te kunnen terugluisteren.
Ook heeft de centrale een nummermelder. Dit is van belang voor een snelle hulpverlening (zo nodig
terugbellen voor nadere informatie), maar ook om misbruik tegen te gaan.
Alarmnummers
112
Alleen in geval van nood voor brandweer, politie en ambulance
0800 - 8112
Teksttelefoon voor doven en slechthorenden
0900 - 8844
Geen spoed, wel politie
0229 - 297 800
Centrale Huisartsenpost
0229 - 257 257
Westfries Gasthuis
088-0100500
GGD Hollands Noorden
0299 – 663 000
Waterschap Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
0800 - 9009
Nationaal storingsnummer gas en stroom
0800 - 2025
PWN storing water