De longen 2 Waarom een longoperatie? 2 Wat u

De longen
De rechter- en linkerlong zitten in de borstkas. Elke long aan een kant van het
hart. Het gebied tussen de beide longen wordt het mediastinum genoemd. Hierin
liggen het hart, de luchtpijp, de slokdarm, bloedvaten (onder andere de grote
lichaamsslagader), zenuwen, lymfeklieren en lymfevaten. De rechterlong bestaat
uit drie longkwabben, de linker uit twee kwabben. De long is omgeven door een
longvlies (pleura). Wij ademen lucht in via de neus en/of de mond. Die lucht gaat
via de keelholte en door de luchtpijp (trachea). De luchtpijp splitst zich met twee
grote vertakkingen. Elke vertakking (bronchus) gaat naar een long. In de long
zijn er steeds splitsingen en steeds kleinere luchtkanalen. Deze komen uit in de
longblaasjes. In de longblaasjes wordt uiteindelijk de ingeademde lucht
De longen
Waarom een longoperatie?
Wat u voor de operatie nog moet weten
De operatie
Mogelijke complicaties
Na de operatie
Gevolgen van de longoperatie
Prognose
2
2
3
4
4
5
5
6
opgenomen.
De functie van de longen is het ademproces. Uit de ingeademde lucht wordt
zuurstof in het lichaam opgenomen. Met de uitgeademde lucht verdwijnt
koolzuurgas uit het lichaam.
Waarom een longoperatie?
Een longoperatie kan nodig zijn bij een hardnekkig ontstekingsproces of een
goedaardige afwijking, maar meestal door longkanker. Voor het voorstel tot
operatie hebt u al verschillende onderzoeken ondergaan. De diagnose staat
vaak al vast, doordat de longarts een bronchoscopie of punctie heeft verricht.
Uw specialist heeft u geadviseerd een longoperatie te ondergaan. Deze folder
geeft u een overzicht over de gang van zaken bij een longoperatie. Daarnaast
geven we informatie over de longen en over de longaandoeningen, waarvoor
een longoperatie als behandelingsmethode aangewezen kan zijn. Het is goed u
te realiseren dat een aandoening bij iedereen weer anders kan zijn.
Soms wordt tijdens de operatie een ‘vries’onderzoek gedaan: een stukje
weefsel wordt uitgenomen en ingevroren. De patholoog (de arts die
weefselonderzoek doet) bekijkt direct hierna onder de microscoop om wat voor
weefsel het gaat. Soms kan het gebeuren dat pas nadat de hele longkwab, met
de afwijking, is verwijderd en onderzocht, er met zekerheid een uitslag kan
worden gegeven.
Voor longkanker is een operatie de juiste behandeling. Maar dan moet de
uitbreiding van het kankerproces in de long en in de omgeving van de long niet
te groot zijn. Ook uw algemene lichamelijke toestand kan een rol spelen. Om te
zien of een longoperatie mogelijk en zinvol is, moet de chirurg bij u eerst een
kleinere (diagnostische) operatie doen.
1
Longoperatie
2
Er zijn twee soorten diagnostische operaties mogelijk, die onder algehele
De operatie
narcose worden uitgevoerd:
Enkele dagen voor uw longoperatie wordt u opgenomen. Deze tijd is nodig om u
goed te kunnen voorbereiden op de operatie. Er wordt geopereerd onder
Mediastinoscopie.
algehele narcose. Vaak wordt voor de operatie een zeer dun slangetje
Bij deze operatie wordt weefsel bekeken dat achter het borstbeen en rond de
(epiduraal-katheter) in de rug aangebracht. Hierdoor kunnen tijdens en na de
luchtpijp zit en uit lymfeklieren worden weefselmonsters genomen (zie folder
operatie continu pijnstillende middelen worden gegeven.
over mediastinoscopie).
Om de long te bereiken wordt meestal een weg gekozen door de borstwand,
tussen de ribben door. Na het openen van de borstholte wordt bekeken hoe de
Thoracoscopie.
situatie is: de grootte van het proces en de ligging ten opzichte van de
Dit is een kijkoperatie. Dit gebeurt met een camera in een buis. Die wordt tussen
bloedvaten en luchtpijpvertakkingen. Na deze inventarisatie wordt de
de ribben door in de borstholte gebracht. Hiermee kan de buitenzijde van de
aandoening met het omringende weefsel verwijderd. Dit kan de gehele long
long worden bekeken. Zo nodig wordt een weefselmonster voor onderzoek
(pneumectomie) zijn, een of twee kwabben (lobectomie) of slechts enkele delen
genomen (zie folder over thoracoscopie).
van een kwab, ook wel segmenten (segmentresectie) genaamd. Vóór het sluiten
van de wond worden door de chirurg een of twee afvoerslangen (drains) in de
Zijn er alternatieve behandelingen?
borstholte achtergelaten. Hierop wordt een afzuigsysteem aangesloten. Zo
Met uw arts kunt u bekijken of er reële andere behandelingsmethoden voor u
kunnen bloed en lucht worden afgevoerd. De drain(s) worden na een aantal
zijn. Dat is natuurlijk afhankelijk van de bij u gestelde diagnose. Natuurlijk kunt u
dagen weer verwijderd. Verder kunt u een infuus, een blaaskatheter en een
besluiten af te zien van een operatie. Uw arts respecteert uw besluit en blijft u
zuurstofslangetje in de neus krijgen.
alle noodzakelijke medische zorg en begeleiding geven.
Mogelijke complicaties
Wat u voor de operatie nog moet weten
Geen enkele operatie is zonder risico's. Zo is er ook bij operaties aan de long de
Meestal staat het operatieplan van tevoren vast. Soms blijkt pas tijdens de
normale kans op complicaties aanwezig, zoals trombose, longontsteking,
operatie dat:
nabloeding, wondinfectie.
- er meer longweefsel moet worden verwijderd dan eerst werd gedacht of dat
Daarnaast zijn enkele specifieke complicaties mogelijk:
- verwijdering van longweefsel niet goed mogelijk is of dat
- Omdat er bij longoperaties grote slagaders en aders betrokken zijn, bestaat er
- operatieve verwijdering van het longweefsel geen goede behandeling van de
een kans op een ernstige bloeding. Gelukkig komt dit zelden voor.
aandoening lijkt.
- Na de operatie kan het hartritme tijdelijk veranderen. Met medicijnen is dat te
Ondanks alle onderzoeken zijn bovenstaande problemen niet altijd te vermijden!
verhelpen.
Na de operatie wordt u verteld wat er precies is gedaan.
- Na een longoperatie bestaat de eerste dagen kans op enige luchtlekkage. Dit
kan via de drains worden afgevoerd. Soms, een enkele keer, kan deze
luchtlekkage meer dan een week aanhouden. Dit is geen ernstige, maar wel een
vervelende complicatie.
- Soms hoopt zich wat lucht op direct onder de huid. Dit geeft een ‘knisperend’
gevoel. Ook dit is niet ernstig.
3
Longoperatie
4
- Als gevolg van zenuwbeschadiging bij het uitnemen van de long, of een deel
Prognose
ervan, kan er in zeldzame gevallen een blijvende heesheid optreden.
Als de uitslag van het weefselonderzoek bekend is (meestal na 7 werkdagen),
- Na de operatie kan een deel van de luchtweg door een slijmprop verstopt
bespreekt de longarts en/of chirurg dit met u. Hierbij is ook aandacht voor het
raken (atelectase). Extra fysiotherapie is dan nodig. Daarnaast moet soms ook
resultaat van de operatie, voor eventuele nabehandeling en vooruitzichten.
de slijmprop met een flexibele kijkslang (bronchoscoop) worden verwijderd.
De kans dat een van de genoemde complicaties een dodelijke gevolg heeft,
Deze folder is samengesteld met medewerking van de Commissie Voorlichting
varieert van bijna nul tot zes procent. Dat is mede afhankelijk van uw
van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde.
lichamelijke conditie, de leeftijd en de ernst van de aandoening.
Na de operatie
De eerste dagen verblijft u op de afdeling Intensive Care. Daarna wordt u
overgeplaatst naar de verpleegafdeling. De pijn wordt zo goed mogelijk
bestreden. U blijft spontaan ademen. Beademing is zelden nodig. Voor en na de
operatie wordt u begeleid door een fysiotherapeut. Die biedt hulp bij het op de
juiste wijze ademhalen en het ophoesten van slijm. De epiduraalkatheter in de
rug (voor de pijnbestrijding tijdens en na de operatie) wordt meestal de derde of
vierde dag verwijderd. De borstwand aan de zijde van de operatie blijft nog wel
een maand of drie pijnlijk. Dit komt vooral door kneuzing (soms zelfs een breuk)
van de ribben tijdens de operatie. Met eenvoudige pijnstillers is de pijn in de
hand te houden.
Gevolgen van de longoperatie
Door het wegnemen van de long of een gedeelte ervan ontstaat ruimte. Is een
long in zijn geheel verwijderd, dan vult de ontstane ruimte zich met weefselvocht.
In een later stadium wordt dat omgezet in een soort weefselnetwerk. Anders vult
de ruimte zich met het overgebleven deel van de long. De borstkas zal vaak iets
kleiner worden aan de kant van de longoperatie.
Wat u wel en niet kunt na de operatie, is uiteraard afhankelijk van de kwaliteit
van uw longen vóór de operatie en van de hoeveelheid longweefsel die wordt
verwijderd.
5
chir 17
Longoperatie
6
7
Longoperatie
8