DOC - Technisch beheer

TEKENBETEN EN DE ZIEKTE VAN LYME
Naam :
School :
Locatie van uitvoering :
Datum van uitvoering :
Uitgevoerd door :
Tijdsduur van de Toolboxmeeting :
VRAGENLIJST

Zijn er onveilige situaties / handelingen voorgevallen in de afgelopen periode?
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Zijn er bijna-ongevallen voorgevallen in de afgelopen periode?
Ja / Nee
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Zijn er ongevallen voorgevallen in de afgelopen periode?
Ja / Nee
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Ja / Nee
Zijn er vragen / opmerkingen betreffende de veiligheid op de werklocatie?
Ja / Nee
(Orde, netheid, organisatie, materiaal etc.)
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Zijn er nog overige vragen c.q. opmerkingen?
Ja / Nee
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Zijn er medewerkers die nog geen veiligheidsinstructies hebben ontvangen?
Zo ja, omschrijf dit op de achterzijde.

Beschikken alle medewerkers over de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen?
Zo neen, omschrijf dit op de achterzijde.
Ja / Nee
Ja / Nee
VOLGENDE VERGADERING
Datum :
Uur :
TOOLBOXMEETING BESLOTEN RUIMTEN
Plaats :
Pagina 1 van 3
TEKENBETEN EN DE ZIEKTE VAN LYME
Lange broek, lange mouwen, gesloten schoeisel, op de wandelpaden
blijven... Het zijn maatregelen om een tekenbeet te voorkómen.
Inspectie van de huid na een wandeling wordt aanbevolen... Is een
tekenbeet dan ernstiger dan een muggenbeet?
HET VÓÓRKOMEN VAN TEKENBETEN IN BELGIË: WAAR EN WANNEER
In België komen teken voor in alle gebieden waar er bossen zijn en waar er lage
begroeiing bestaat (hoge grassen, struiken, varens...) Maar men loopt ook risico
op tekenbeten in weiden en in stadsparken. Eigenlijk moet men er rekening mee
houden dat er in heel België teken voorkomen. Tekenbeten komen vooral in de
zomer voor, maar zijn theoretisch mogelijk van april tot november.
HOE ZIET EEN TEEK ERUIT ?
Een teek is een bruin-zwart spinachtig diertje dat een speldenkop groot is. Het is
een parasiet die zich voedt met het bloed van mens of dier.
De levenscyclus van een teek duurt twee jaar. Hij heeft daarvoor drie gastheren
nodig. Uit de eitjes die door een wijfje in de grond gelegd worden, komen na
ongeveer een maand de larven.
Een larve wacht twee tot drie weken om een gastheer te zoeken (meestal een dier,
soms de mens). Dan voedt ze zich gedurende enkele dagen met zijn bloed. Daarna
ondergaat ze een gedaanteverwisseling, en wordt ze een nimf. Na twee tot drie
weken zoekt ook zij een gastheer op om zich gedurende enkele dagen te voeden
met zijn bloed. Drie tot vijf maanden later verandert de nimf in een teek, die nog
eens drie tot vijf maanden later geslachtsrijp is. Dan zijn het enkel de vrouwtjes die
zich gaan voeden met bloed van mens of dier.
Een teek die zich volgezogen heeft met bloed, kan wel 7 tot 11 mm groot worden
IS ELKE TEKENBEET GEVAARLIJK ?
Er is geen reden tot paniek. Een tekenbeet is pas zorgwekkend voor de mens als de teek besmet is
met de bacterie Borrelia burgdorferi. En die besmetting gebeurt wanneer een teek zich voedt met
het bloed van een besmet dier. Herten, knaagdieren, schapen,... zijn dieren die dienst kunnen
doen als reservoir van de bacterie, maar die er zelf niet ziek van worden.
TOOLBOXMEETING BESLOTEN RUIMTEN
Pagina 2 van 3
Slechts 10% van de teken in Europa zou besmet zijn met de bacterie Borrelia
burgdorferi. En een besmette teek zou de bacterie slechts kunnen overdragen als ze
meer dan 12 uren op de huid blijft vastgehecht.
WAT IS HET PROBLEEM MET DE BESMETTE TEEK ?
Een teek die besmet is met de bacterie Borrelia burgdorferi kan (kan!) bij de mens de ziekte van
Lyme veroorzaken (borreliose).
Zowel kinderen als volwassen kunnen slachtoffer zijn van de Lyme-ziekte. De ziekte is niet
besmettelijk van persoon tot persoon, noch van een dier op de mens. Het is wel mogelijk meerdere
malen geïnfecteerd te geraken.
Teken kunnen ook andere ziekten overbrengen, maar in Europa komt bijna enkel de ziekte van
Lyme voor.
Ook larven en nimfen kunnen in zeldzame gevallen de mens infecteren met de Borrelia-bacterie.
WAT KAN MEN DOEN OM EEN TEKENBEET TE VOORKÓMEN ?
Voor boswandelingen wordt aangeraden de huid te beschermen: d.w.z. draag gesloten
schoeisel, lange broek,
lange mouwen.
Volg de bospaden, en loop niet te dicht tegen struikgewas of varens aan.
Inspecteer na een wandeling nauwkeurig de huid op teken.
Er bestaan ook producten die teken afweren, maar de werking is niet altijd even betrouwbaar.
WAT MOET MEN DOEN IN GEVAL VAN EEN TEKENBEET ?

Inspecteer de huid nauwkeurig zodat alle teken opgemerkt worden.
Verwijder de teken zo snel mogelijk. Hoe langer de teek op de huid vastgehecht blijft, des te
hoger het risico op het overbrengen van de bacterie als het een besmette teek betreft. Volgens
sommige bronnen bedwelmt men de teek best eerst door er een prop watten met ether op te
leggen (gedurende anderhalve minuut); andere bronnen vermelden dat hierdoor het gevaar
ontstaat dat speekselklieren en darmen door de verdoving hun inhoud in de huid ledigen (wat de
kans op overdracht van de besmetting vergroot). Al dan niet na deze ingreep, kan men de teek
verwijderen met een pincet (in de apotheek zijn speciale pincetjes te verkrijgen) of met twee
vingers. Met het pincet enkel de kop vastnemen, en niet het lijf (dat volgezogen is met bloed).
Draaiende trekbewegingen kunnen helpen. De wonde ontsmetten met alcohol of een joodhoudende
ontsmettingsstof. Pincet steriliseren, en handen wassen.
Als er een deeltje van de teek achterblijft, een arts raadplegen.
Een arts raadplegen wanneer er rode vlekken optreden, hoofdpijn en/of pijn in armen of benen.
Tekenbeet onder de aandacht brengen van uw arts (noteer steeds datum en plaats van een
tekenbeet). Zo nodig zullen een bloedname worden uitgevoerd en/of antibiotica worden
voorgeschreven.
Groepsgenoten verwittigen in geval van tekenbeet. Dan kunnen zij ook met de nodige
nauwkeurigheid inspecteren op eventuele tekenbeten.
Teken laten zich soms al verwijderen na een heet bad of hete douche.
TOOLBOXMEETING BESLOTEN RUIMTEN
Pagina 3 van 3