1. De groei van de wereldwijde goederenstromen neemt af

achtergrond Goederenvervoer | O
ndanks daling aandeel wegvervoer gaat grootste deel goederen op Nederlands grondgebied
over de weg
1. De groei van de wereldwijde goederenstromen neemt af
De wereldeconomie lijkt weer enigszins opgekrabbeld uit het dal van de recessie in 2008. In 2009 groeide het
wereldwijde bbp-volume niet en dat was in de reeks vanaf 1970 nog niet eerder voorgekomen. In het begin van de jaren
’80 van de vorige eeuw was er weliswaar sprake van een groeivertraging, maar niet van een stilstand. Na de dip in 2009
liep de bbp-groei weer op en de laatste jaren is deze weer meer dan 3 procent gemiddeld per jaar.
Het volume van de wereldhandel daalde in 2009 zelfs met meer dan 10 procent en ook het wereldwijde maritieme
vervoer en de containeroverslag daalden in dat jaar, met 5,5 respectievelijk 8,5 procent. Deze daling werd in 2010
overigens weer geheel goed gemaakt. In de jaren 2011 tot en met 2015 blijft de gemiddelde groei in de wereldhandel en
de containeroverslag beduidend achter bij de gemiddelde groei in de voorgaande twintig jaar.
Figuur 1
wereldhandel goederen en diensten
Ontwikkeling bbp, handel, maritiem vervoer en containeroverslag op wereldschaal en bbp-elasticiteit (rechts) van wereldhandel en
maritieme containeroverslag, in de periode 1970-2015. Bron: CPB, UNCTAD, Wereldbank/OSC/CI; bewerking KiM.
12%
4,0
10%
3,5
3,0
8%
2,5
6%
2,0
4%
1,5
2%
1,0
0%
0,5
-2%
1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015
0,0
1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015
maritieme containeroverslag
bbp-volume wereld
bbp-elasticiteit maritieme containeroverslag
maritieme wereldhandel
wereldhandel goederen
en diensten
bbp-elasticiteit wereldhandel
De verhouding tussen de wereldwijde economische groei enerzijds en de groei van de wereldhandel respectievelijk de
containeroverslag anderzijds is in figuur 1 weergegeven als zogenoemde bbp-elasticiteiten op basis van het vijfjaars
voortschrijdende groeipercentage. Deze elasticiteiten zijn weergegeven aan de rechterkant van de figuur. Deze zijn al
G3A1
Ontwikkeling
maritiem
en maritieme
wereldschaal
en de bbp-elasticiteit
circa
twintig
jaar aanbbp,
hetwerelhandel,
dalen, na een
piek invervoer
het midden
van decontaineroverslag
jaren ’90 van de op
vorige
eeuw. In(links)
de periode
tussen 1985 van de werled
en 2005 heeft zich een aantal bijzondere gebeurtenissen voorgedaan die waarschijnlijk hebben geleid tot een (tijdelijke)
groeiversnelling in de wereldhandel en het containervervoer, en daarmee tot relatief hoge bbp-elasticiteiten. Het
Londonse Centre for Economic Policy Research heeft de ‘Global Trade Slowdown’ door een grote groep vooraanstaande
economen laten analyseren en verklaart de hoge handelsgroei tussen 1985 en 2005 op basis van twee cruciale
geopolitieke ontwikkelingen en een specifieke logistieke driver, te weten (CEPR, 2015):
1. de val van de Berlijnse muur en de re-integratie van de Centraal- en Oost-Europese landen met West-Europa;
2.de re-integratie van China in de wereldeconomie nadat het land een exportgeoriënteerde groeistrategie is gaan
volgen en toetrad tot de Wereldhandelsorganisatie (WTO);
3.de grootschalige toepassing van zogenoemde ‘Global Value Chains’ door grote producenten en handelshuizen,
waarbij productieprocessen worden opgesplitst en grote delen worden verplaatst naar verschillende landen
verspreid over de hele wereld.
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Mobiliteitsbeeld 2016 | KiM
achtergrond Goederenvervoer | O
ndanks daling aandeel wegvervoer gaat grootste deel goederen op Nederlands grondgebied
over de weg
Over de oorzaak van de hoge groei tussen 1985 en 2005 zijn de economen het eens. Over de vraag of de achterblijvende
groei in de wereldhandel na de crisis een structureel of conjunctureel verschijnsel is, is er echter geen consensus. Voor
meer achtergronden en inzichten zie ‘The Global Trade Slowdown: a new normal?’
http://www.voxeu.org/content/global-trade-slowdown-new-normal
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Mobiliteitsbeeld 2016 | KiM