College Essen 101
advertisement
COLLEGE ESSEN Klas: 6LWIB Naam: Nick Vak: Nederlands, Geschiedenis Datum: 28-03-2013 Opgave/Titel: Grote Gedocumenteerde Tekst Grootmachten in het Oosten: De economische macht van China Conflicten 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Inleiding 2.1 Inleidend woord 2.2 Onderzoeksmotieven 3. Geschiedenis van de economische ontwikkeling 3.1 Ontwikkeling van China als groeiende economische macht 4. Conflicten ten gevolge van de machtsverschuiving 4.1 Japan 4.1.1 Ontwikkeling van Japan 4.1.2 Geschiedenis van conflicten 4.2 Noord- en Zuid-Korea 4.2.1 Rol van China (en Japan) 4.2.2 Rol van VS en VN 5. De toestand in 2013 5.1 Wie is momenteel economisch het machtigste? 5.2 Verslechteren van de onderlinge politieke relaties 6. Besluiten en hypothesen 7. Bronnen De economische macht van China 1 Nr. 3 2. Inleiding 2.1 Inleidend woord Als we om ons heen kijken en enkele voorwerpen bekijken, zien we heel vaak het label “made in China”. Iedereen weet ook dat China de grote groeiende economische macht van het moment is. China is uitgegroeid tot een heuse wereldmacht en begint een steeds grotere rol te spelen in de wereldeconomie. Ze hebben een enorme industriële machine op gang gezet en blijven nog steeds verder uitbreiden. Deze enorme Chinese industriële revolutie kan uiteraard niet zomaar gebeurd zijn. Enkele onderzoeksvragen die hebben geholpen om het geheel van dit eindwerk te vormen zijn de volgende: Hoe is China zo snel kunnen groeien? Hoe zwaar weegt de Chinese economie door in de wereldeconomie? Wat zijn de hedendaagse politieke gevolgen van deze economische macht? Als het gaat over de grootste spelers op de wereldeconomie zullen vele mensen denken aan de Verenigde staten of aan China. Toch vergeten velen dat Japan steeds de grootste economische macht had in het Oosten, tot in juni 2010 China Japan voorbij stak en daarmee na de Verenigde Staten, de tweede grootste economische macht op deze planeet werd. Deze economische machtsverschuiving heeft gevolgen voor de relaties tussen deze verschillende landen. Japan is steeds minder positief gezind tegenover China omdat zij hen voorbijstaken op de economische ranglijst, maar ook uit vrees dat China in de toekomst de Verenigde Staten, een Japanse bondgenoot, zou kunnen inhalen. De relatie tussen Japan en China gaat over meer dan economische waarden. Een vergelijkbare gespannen situatie is die van Noord- en Zuid-Korea. Echter is het in deze situatie meer aan de hand dan enkele spanningen. Het noorden heeft China als bondgenoot en het zuiden de Verenigde staten, dit in geval van conflict. Zo kan de bedenking wel eens gemaakt worden dat in een mogelijke oorlog een aanzienlijk deel van de oorzaak in de economische activiteiten van beide partijen ligt. 2.2 Onderzoeksmotieven Als men de huidige lopende discussies tussen China en Japan bekijkt, kan men hieruit besluiten dat het wel eens zou kunnen uitdraaien op een handelsoorlog tussen deze twee machten. Maar een dergelijke oorlog kan zeer grote gevolgen hebben. Iedereen weet namelijk dat de relaties tussen China en de VS nooit goed geweest zijn. Men kan lang zoeken naar een onderwerp waar deze twee landen het met elkaar eens zijn. Vanzelfsprekend zal in een potentiële oorlog tussen China en Japan, de Verenigde Staten kant kiezen van zijn bondgenoot Japan tegen economische concurrent China. De economische macht van China 2 Als men het momenteel zeer actuele conflict tussen Noord-Korea en Zuid-Korea hier ook nog eens bij gaat betrekken, wat zeer goed mogelijk is aangezien China bondgenoot is van Noord-Korea en de Verenigde staten al hebben duidelijk gemaakt dat ze in het conflict kant kiezen voor Zuid-Korea, kan dit in combinatie met de huidige wapentechnologie tot een zeer verwoestende oorlog leiden. Met dit werk wil ik aantonen dat de economische macht van China een zeer grote rol kan gaan spelen in de toekomst, zowel op vlak van economie als op vlak van oorlog of vrede. 3. Geschiedenis van de economische ontwikkeling 3.1 Ontwikkeling van China als groeiende economische macht Waarom kan China zo snel ontwikkelen? Wat is hun geheim? Ik vond het antwoord op deze vragen in een naslagwerk van een lezing door Peter Ho, hoogleraar Internationale Ontwikkelingsstudies aan de Rijksuniversiteit in Groningen. Toen in China in 1949 Mao Zedong de macht overnam, was de staatskas leeg. Zijn voorganger Chiang Kai-Shek had namelijk een grote hoeveelheid goud meegenomen bij zijn vlucht naar Taiwan. Hoe kon het land dan op een zodanig korte tijd zo’n grote economische macht worden? Volgens Peter Ho ligt hun geheim in ‘schaal, schaarste en snelheid’. Toen China een vrije markteconomie werd, was er dus ruimte voor veel import door de schaarste aan natuurlijke grondstoffen in eigen land. De schaal, een enorm grote bevolking, zorgde voor een reusachtige afzetmarkt, en als laatste de typisch Chinese ijver die zorgde voor een supersnelle economische groei. De groei van China als economische macht is meer dan het principe van schaal, schaarste en snelheid. Zo werd China in december 2001 een lid van de WTO (World Trade Organisation). Hierdoor werd China volledig in de wereldeconomie geïntegreerd en zijn er duidelijkere handelsregels voor import en export vastgesteld. China kan nu zijn producten vrijer verkopen in het buitenland ( en krijgt dus een grotere afzetmarkt) en diensten of producten uit het buitenland hebben meer of een gemakkelijkere toegang tot China. Deze explosieve ontwikkelingen zorgden voor tegenstanders en voorstanders. Sommigen zagen dit als bedreiging voor andere landen, voorstanders van de vrije markteconomie zagen dit als een grote kans. China heeft weliswaar een zeer goedkope export, maar door hun stijgende import van grondstoffen zullen de prijzen voor die grondstoffen enkel toenemen. Dit De economische macht van China 3 heeft dan weer gevolgen voor de wereldmarkt waarbij de producten die China uitvoert heel laag staan en de producten die China invoert heel hoog staan. In 2003 brak er SARS uit in China, wat zorgde voor het laagste groeipercentage sinds 1992, namelijk 6,7%. In 2004 groeide de economie dan terug verrassend hard met 9,3%. Men stelt ook dat als China aan het sterke tempo van de laatste 10 jaar blijft groeien, het tegen 2033 de VS zal hebben ingehaald als sterkste economische grootmacht. Dit is mede de reden waarom de VS negatieve signalen uitzendt naar China. Ze willen verhinderen dat China hun (Amerikaanse) export in gevaar brengt, maar China heeft op hun beurt dan weer macht over de VS omdat China een groot deel van de Amerikaanse staatsschuld heeft opgekocht. 4. Conflicten ten gevolge van de machtsverschuiving 4.1 Japan 4.1.1 Ontwikkeling van Japan (met betrekking van boek: ‘Japan’ door Rien Segers) Rien Segers is hoogleraar bedrijfscultuur voor Japanse studies aan de Rijksuniversiteit in Groningen. Hij heeft ook lesgegeven in China, Japan en de VS. Na drie vorige boeken over de Oosterse grootmachten, schreef hij in 2009 ‘Japan, en de onontkoombare Aziatisering van de wereld’. In dit boek doet hij in verschillende deeltopics de volledige geschiedenis van Japan uit de doeken, hun troeven en kansen, en de potentiële gevolgen van dit alles. Uit dit boek heb ik dus de hoofdstukken gelezen die relevant waren voor mijn naslagwerk. Japan lag na de tweede wereldoorlog, volledig in puin, en dat mag gerust letterlijk genomen worden. Een land in zak en as heeft ook voordelen: men begint terug op te bouwen, nieuwe dingen te creëren. Dit is al een belangrijk motief voor de economische groei. Verder heerst er in Japan een zeer nationalistisch gevoel. Japanners hechten zeer veel belang aan wat Japans is en wat niet-Japans is. Hierdoor is zijn de spanningen tussen de overheid enerzijds en de bedrijven en vakbonden anderzijds, veel geringer. Verder weet iedereen dat Japan één van de landen is met het meest hoogstaande onderwijssysteem. Japan stond in 2000 9e in beste leesvaardigheid van de burgers, 1e in de rekenvaardigheid en 2e in de natuurwetenschappen (bron: Japan – Rien Segers) Al deze dingen hebben hun gunstig effect uitgeoefend wat geleid heeft tot een economisch sterk ontwikkeld land. De economische macht van China 4 4.1.2 Geschiedenis van de onderlinge conflicten Hoewel China en Japan de laatste jaren economisch goed samenwerken en zorgen voor elkaars profijt, zijn ze op politiek en cultureel vlak toch nog steeds licht ontvlambaar, een verhouding die door het Westen vaak niet gevat kan worden. Eerste Chinees-Japanse oorlog Het eerste conflict waarbij het daadwerkelijk tot een oorlog kwam, was de discussie over Korea in 1894. Korea en Japan waren beiden tribuutstaten van China, tussen hen was er dus een samenwerking mogelijk. Japan vond eigen hun leider steeds belangrijker, waardoor het uit elkaar groeide met Korea en dus ook met China. In 1984 heerst er een opstand in Korea, Japan en China hadden beiden hun legers daar staan om de opstand te onderdrukken. Toen dit gebeurd was, weigerden ze beiden hun leger uit het land terug te halen. Dit leidde uiteindelijk tot de desbetreffende oorlog rond Korea. Het kleine Japan won de oorlog van het grote China, verwonderde de hele wereld hiermee en deed ook iedereen beseffen dat Japan wel degelijk een grootmacht in wording was. Tweede Chinees-Japanse oorlog De tweede Chinees-Japanse oorlog kwam er in 1937 door de wil van Japan om aan expansie te gaan doen. Aanvankelijk slaagden ze erin vele Chinese gebieden te bezetten, totdat de tweede wereldoorlog uitbrak en de Amerikaans-Japanse oorlog begon. Nu kon China dus op de steun van de VS rekenen. Verder weigerde het Russische USSR om nog langer grondstoffen aan Japan te leveren, en de Atoombommen van de VS op Hiroshima en Nagasaki in 1945 zorgden uiteindelijk voor de nederlaag van Japan. 4.2 Verband met Zuid-Korea en Noord-Korea 4.2.1 Het conflict in Noord- en Zuid-Korea Een kleine greep uit enkele van de conflicten tussen deze 2 landen doorheen de jaren is te zien in een samenvatting van de Volkskrant op de volgende pagina. Deze samenvatting loopt maar tot 2010, maar alleen al bij de Volkskrant kunnen we nu nog steeds koppen lezen zoals ‘Noord-Korea dreigt met einde wapenstilstand’, ‘Noord-Korea sluit 'hotline' met leger Zuid-Korea af’ en 'Noord-Korea heeft duizenden cyberstrijders klaarstaan'. Deze laatste krantenkop van maart 2013 is een goed voorbeeld van hoe de strijd ook op andere gebieden wordt gevoerd. De economische macht van China 5 Bijlage: geschiedenis van de laatste Koreaanse incidenten. OKTOBER 2010: Noord- en Zuid-Koreaanse troepen schieten op elkaar bij de grens. Het vergroot de spanningen rond de G20-bijeenkomst in Seoul. MAART 2010: Het Zuid-Koreaanse marineschip Cheonan breekt in tweeën na een explosie door onbekende oorzaak: 46 bemanningsleden komen om, 58 worden gered. Twee maanden later stelt een internationaal rapport dat het schip zonk door een Noord-Koreaanse torpedo. Zuid-Korea schort de handel op met Noord-Korea en verbiedt schepen van dat land toegang tot zijn wateren. NOVEMBER 2009: De marines van de twee landen beschieten elkaar nabij de grens in de Gele Zee. Volgens Zuid-Korea heeft een Noord-Koreaans schip brandend de aftocht geblazen. JUNI 2002: Een Zuid-Koreaans schip zinkt en zes opvarenden komen om bij beschietingen nabij het eiland Yeonpyeong, op het moment dat in Zuid-Korea het wereldkampioenschap voetbal plaatsvindt. Naar schatting dertien Noord-Koreanen vinden de dood. JUNI 1999: De marines van beide landen komen met elkaar in gevecht, voor het eerst sinds de Koreaanse Oorlog (1950-1953). Een Noord-Koreaans schip met naar schatting twintig opvarenden gaat ten onder. SEPTEMBER 1996: Een Noord-Koreaanse onderzeeër zet commando's af op de kust van ZuidKorea. Dat leidt tot een klopjacht. Van de infiltranten worden 24 doodgeschoten, één wordt gevangen en één is vermist. NOVEMBER 1987: Alle 115 inzittenden van een Zuid-Koreaans passagiersvliegtuig komen om het leven door een bom die door Noord-Koreaanse spionnen was geplaatst. OKTOBER 1983: Spionnen van Noord-Korea blazen een gebouw op in Myanmar. Vier ZuidKoreaanse ministers en zestien anderen komen om. De Zuid-Koreaanse president zou iets later arriveren. AUGUSTUS 1974: Een spion van Noord-Korea schiet op president Park Chung-hee van ZuidKorea. Hij mist, maar doodt wel de presidentsvrouw. JANUARI 1968: Een groep Noord-Koreaanse commando's bestormt het paleis van de ZuidKoreaanse president. Ze worden op 800 meter afstand tegengehouden. Alle 32 commando's worden gedood of opgepakt De grens tussen de beiden Korea-landen is de zwaarst bewapende linie ter wereld. Noord-Korea is communistisch en Zuid-Korea kapitalistisch, en dat het niet altijd klikt tussen die twee politieke denksystemen moet na de koude oorlog ook niet meer geïllustreerd worden. Deze twee landen leven dus in een gelijkaardige breekbare verhouding als Japan en China, en dan wordt het bijgevolg pas echt gevaarlijk wanneer deze zich beginnen te mengen in het Korea-gebeuren. 4.3 Rol van China (en Japan) China is vaak een land dat zich niet bemoeit met de rest van de wereld. In Het Korea-conflict ligt dit anders, hierin kiest China de kant van zijn communistische bondgenoot Noord-Korea. De landen hebben in 2013 al een 64-jaar durend diplomatiek en vriendschapsverdrag. De economische macht van China 6 Japan aard logischerwijs meer naar de andere kant, die van Zuid-Korea. De relaties tussen deze beide landen zijn merkwaardig genoeg pas echt beginnen verbeteren met de wereldbeker voetbal in 2002. De vriendschappelijke relaties tussen Japan en Zuid-Korea, zijn er ondertussen al meer dan 45 jaar, maar de landen zijn lang niet zo onlosmakelijk met elkaar verbonden als China en Noord-Korea. 4.4 Rol van VS en VN Dit conflict in het Oosten is van wereldbelang, en mag dus niet voorbijgaan zonder de stem van het Westen er mee in te verwerken. De Verenigde Staten van Amerika hebben zich na de atoombommen van de Tweede Wereldoorlog altijd erg geïnteresseerd in wie naast hen nog de techniek en macht bezat om nucleaire wapens te ontwikkelen. Noord-Korea is één van die landen. Verder is Noord-Korea een land dat volledig op zichzelf leeft, volledig afgezonderd van de rest van de wereld. Kijk maar eens op Google Maps, het zal je niet lang duren om een deel van Noord-Korea te vinden dat niet bekeken kan worden. We hebben geen informatie over dit land, amper satellietbeelden, je moet niet proberen naar Noord-Korea op reis te gaan, laat staan met een cameraploeg. De VS verliest niet graag de controle over een bepaald land, zeker niet als het over een nucleaire macht als Noord-Korea gaat. Ze voeren al jaren samen met de Verenigde Naties onderzoek uit naar de nucleaire oefeningen van Noord-Korea, en zijn dus tegen dit land gekeerd, tegen het communisme gekeerd en zullen ongetwijfeld de kant van Zuid-Korea kiezen in een potentiële oorlog. Enkel zijn ze zeer voorzichtig, ze durven Noord-Korea niet te veroordelen uit schrik voor hun nucleaire oorlogsmacht en de gevolgen daarvan. 5. De toestand in 2013 5.1 Wie is momenteel economisch het machtigste? In de zomer van 2010 stak China Japan voorbij op het vlak van economie. China is nu de tweede grootste economische macht op onze planeet, na de VS, al viel er in ‘Metro’ te lezen dat ze de VS ook zullen voorbijsteken over ongeveer 30 jaar. Andere bronnen spreken over het jaar 2033. De cijfers verschillen, maar algemeen wordt wel, aan de hand van de huidige cijfers, verondersteld dat het gaat gebeuren. China staat dus het sterkste, en dat de aardbeving, tsunami en bijgevolg nucleaire rampen bijhorende zeer hoge schadekosten van begin maart 2011 de economie van Japan geen goed hebben gedaan is ook niet meer dan logisch. Ze voelen nu nog de gevolgen van deze ramp en zijn herstel, aangezien het hen miljarden kost. De economische macht van China 7 De macht is dus verschoven van het Japanse eiland naar het Chinese vasteland, maar wat voor gevolgen heeft dit nu voor hun onderlinge relaties? 5.2 Verslechteren van de onderlinge politieke relaties In 2012 laaide er weer een conflict op tussen onze twee Aziatische reuzen, deze keer ging het over enkele onbewoonde eilandjes. Beide landen claimen dezelfde eilandjes, maar Japan kocht enkele van de eilanden van de particuliere eigenaar en dit leidde tot rellen in China. Hierop reageerde de Japanse regering door onmiddellijk "krachtig protest" aan te tekenen via de diplomatieke kanalen. Ook is er een jaarlijks bezoek van Japanse bedrijfsleiders aan China dat voor de eerste keer in 37 jaar geannuleerd is wegens de territoriale geschillen tussen beide landen. De 175 bedrijfsleiders zouden naar Peking reizen naar aanleiding van de 40ste verjaardag van de normalisering van de diplomatieke relaties tussen China en Japan. Door de oplopende spanningen werd eerder al een ceremonie voor die 40ste verjaardag uitgesteld. Het is dus niet overdreven om te zeggen dat de relaties tussen beide landen op politiek vlak zeer breekbaar zijn. 6. Besluiten en hypothesen Ik hoop dat men uit dit werk een beeld heeft gekregen op de economische machtsverhouding van onze planeet, die in de 21e eeuw grote veranderingen zal ondergaan. Als binnen 30 jaar China de grootste economische macht ter wereld wordt, zal de rest van de wereld een ‘aziatiseringsgolf’ ondergaan. De tijd van Amerika komt ten einde. China is bovendien wat betreft denkwijze, politiek systeem en taal compleet tegengesteld aan het Westen. Zullen we over een honderdtal jaren op school Chinese les krijgen in plaats van Engels? Enkel heeft een machtsverschuiving vaak ook het gevolg dat er nog grotere conflicten ontstaan op politiek vlak. Als je alle onderlinge conflicten en relaties besproken in dit werk bekijkt, zijn de teams in een mogelijk conflict snel gevormd. Denk dan hierbij nog aan de reële oorlogsdreiging die er bestaat tussen deze teams en dan krijg je een conflict dat van een heel ander kaliber is dan we in de laatste jaren gewend zijn. De wereld evolueert, tijden veranderen, nu zal de fakkel doorgegeven worden van West naar Oost, en de 21e eeuw wordt daar hoogstwaarschijnlijk het hoogtepunt van. De economische macht van China 8 7. Bronnen - ‘Japan en de onontkoombare Aziatisering van de wereld’, Rien Segers, 2009 Uitgeverij Balans, Amsterdam, ISBN 987 90 5018 959 0 - Dossier ‘China’ van de Rijksuniversiteit in GRONINGEN: Verslag van lezing door Peter Ho over de opkomst van China http://www.rug.nl/cds/news/Oratietekst-PeterHo.pdf - Dossier ‘Geschiedenis van Japan’ door de K.U. Leuven: De eerste en tweede Sino-Japanse oorlog http://mediawiki.arts.kuleuven.be/geschiedenisjapan/index.php/De_Eerste_SinoJapanse_Oorlog - Artikel ‘Tragedie in Japan raakt ook de Japanse Economie’ door aandelenanalisten van Morningstar http://www.morningstar.nl/nl/news/articles/96603/tragedie-in-japan-raakt-ookde-japanse-economie.aspx - Artikel ‘Japanse premier neemt 'China-vriendelijke' minister op in kabinet’ http://www.hln.be/hln/nl/14896/Spanning-in-Oost-ChineseZee/article/detail/1509189/2012/10/01/Japanse-premier-neemt-China-vriendelijkeminister-op-in-kabinet.dhtml - Verschillende artikels uit De Volkskrant, maart 2013 Specifieke artikels uit De Volkskrant: Artikel ‘China relatie Japan ernstig beschadigd’, De Volkskrant, 19/09/2010 http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2812/China/article/detail/1025371/2010/09/19/Chi na-relatie-Japan-ernstig-beschadigd.dhtml Artikel ‘Historie van conflicten Noord- en Zuid-Korea’, De Volkskrant, 23/11/2010 http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2668/Buitenland/article/detail/1061482/2010/11/23 /Historie-van-conflicten-Noord-en-Zuid-Korea.dhtml Artikel ‘Twee jaar na tsunami Japan: wederopbouw ver te zoeken’, De Volkskrant, 11/03/2013 http://www.volkskrant.nl/vk/nl/5354/De-aardbeving-inJapan/article/detail/3407358/2013/03/11/Twee-jaar-na-tsunami-Japanwederopbouw-ver-te-zoeken.dhtml - - - - Artikel ‘Japan stuurt delegatie om conflict met China te sussen’, HLN, 24/09/2012 http://www.hln.be/hln/nl/14896/Spanning-in-Oost-ChineseZee/article/detail/1505807/2012/09/24/Japan-stuurt-delegatie-om-conflict-metChina-te-sussen.dhtml - ‘China en Noord-Korea’, 29/09/2009 http://nl.radio86.com/nieuws/935/china-en-noord-korea-een-60-jarigediplomatieke-band De economische macht van China 9 - ‘De verbeterde verstandhouding tussen Japan en Zuid-Korea’ http://www.vincentvds.net/blog/artikels/art_japanzuidkorea20050223.html - Video ‘VS en Zuid-Korea provoceren Noord-Korea’, de Standaard, 3 maart 2011 http://www.standaard.be/video/videoplayer.aspx?videoid=15399884 - Verscheidene kleine artikels in de ‘Metro’-kranten - Geschiedenislessen van Dhr. Mattheessens over China en Korea De economische macht van China 10
