$IJMJ WFFM CFUFS HFXBQFOE UFHFO TDIPLLFO EBO )BÕUJ

"BSECFWJOH0 0OEBOLTFOPSNFLSBDIUPQTDIBBMWBO3JDIUFSWBMUTDIBEFSFMBUJFGNFF
$IJMJWFFMCFUFSHFXBQFOE
UFHFOTDIPLLFOEBO)BÕUJ
%FBBSECFWJOHJO$IJMJXBT
WPMHFOTHFPMPHFOLFFS
[PTUFSLBMTEJFJO)BÕUJWBO
CFHJOEJUKBBS.BBSPNEBU
IFU-BUJKOT"NFSJLBBOTF
MBOECFUFSWPPS[JFOJTPQ
FFOBBSETDIPLJTEFTDIBEF
CFQFSLUFS
)"¸5*
$)*-*
CHILI
;XBBSTUF
BBSECFWJOHFO
TJOET
HAÏTI
Richter. Die in Haïti een kracht
van 7. Op het eerste gezicht lijkt
hier niet zoveel verschil op te zitten. Maar schijn bedriegt, zeggen
geologen. “Om de sterkte van een
aardbeving in te schatten, werkt
de schaal van Richter ietwat misleidend”, zegt geoloog Manuel Sintubin (KULeuven). “Er lijkt tussen
de schok in Haïti en Chili maar een
klein verschil te bestaan. Maar in
feite kwam er in Chili 1.000 keer
meer energie vrij. Dat maakt dat de
aardbeving in Chili de vijfde zwaarste was sinds 1900.”
Dat een land als Chili geregeld
af te rekenen krijgt met een aardbeving, heeft alles te maken met
de zogenaamde Nazca-plaat. “Dit
is een kleine tektonische plaat die
zich nu en dan met veel geweld
onder het Zuid-Amerikaanse continent duwt”, zegt geoloog Philippe Claeys (VUB). “Het over elkaar
schuiven van deze platen veroorzaakt wrijvingen en botsingen
waarbij enorm veel energie vrijkomt. Dit verklaart waarom Chili,
maar ook bijvoorbeeld Peru, tot de
aardbevingsgevoeligste landen ter
wereld behoort.”
7FSHFMJKLJOH)BÕUJ
Dat Haïti begin dit jaar totaal verwoest werd, terwijl in Chili de schade veel beperkter was, heeft er veel
mee te maken dat laatstgenoemd
land in het verleden al vaak kreeg
af te rekenen met aardschokken.
“De infrastructuur van gebouwen
en wegen is er daarom de jongste
$IJMJ
FFOCF
WJOHJONFJNFUNBHOJUVEF
FJTUTMBDIUPGGFST
M M "MBTLB1SJODF
8JMMJBN;FFTUSBBU
JONBBSU
FJTUFFOCFWJOHNFUNBHOJUV
EFJOUPUBBMEPEFO
M M 4VNBUSB*O
EPOFTJÑ
EFEPEFMJKLTUFBBSE
CFWJOHPPJUEFUTVOBNJEJF
WPMHEFPQEFCFWJOHNFUNBH
OJUVEFJOEFDFNCFSFJTU
TMBDIUPGGFST
M M ,BNUTKBULB
3VTMBOE
FFOCFWJOHNFU
NBHOJUVEFJOOPWFNCFSFJTU
HFFOTMBDIUPGGFST
M M $IJMJ
EFCF
WJOHWBO[BUFSEBHNFUFFO
NBHOJUVEFWBO7PPSMPQJH
EPEFO
M M $PMPNCJB
FO&DVBEPS
FFOCFWJOHNFU
NBHOJUVEFJOKBOVBSJFJTU
EVJ[FOETMBDIUPGGFST
M M 3BUFJMBOEFO
"MBTLB
FFOCFWJOHJOGFCSV
BSJNFUNBHOJUVEF[POEFS
TMBDIUPGGFST
M M 4VNBUSB*O
EPOFTJÑ
FFOCFWJOHJONBBSU
NFUNBHOJUVEFFJTU
MFWFOT
M M "OESFBOPGFJ
MBOEFO"MBTLB
FFOCFWJOH
WBOJONBBSU[POEFSTMBDIU
PGGFST
M M "TTBN*O
EJB
FFOCFWJOHJOBVHVTUVT
NFUNBHOJUVEFXBBSCJK
TMBDIUPGGFSTWBMMFO
MM
0 De aardbeving in Chili had een
kracht van 8.8 op de schaal van )FUWFSTDIJMUVTTFOEFBBSECFWJOHFOWBO$IJMJFO)BÕUJJO$IJMJTDIVJWFOEFQMBUFOPOEFSFMLBBSJOIFU$BSBÕ
CJTDIHFCJFEOBBTUFMLBBS dzȚȴȚ̄ȭǩȔǵȩǑdzǽǩȊǩȔȩǩȺȴǩȩȭǩȔǑȥ
jaren veel beter aangepast aan aardbevingen, bijvoorbeeld met veel stevigere funderingen”, zegt Philippe
Claeys. “Dat kun je ook zien als je
de beelden op televisie bekijkt. Het
zijn vooral de oude gebouwen die
instortten, terwijl de nieuwere nog
overeind staan.”
Maar ook een verschil tussen de
aardschokken in Haïti en Chili speelt
een belangrijke rol in de verwoestingsgraad. In Haïti zijn twee tektonische platen horizontaal naast elkaar verschoven, terwijl in Chili de
platen ónder elkaar zijn geschoven
(zie tekening).
“Bij een aardschok zoals die in
Haïti zal de haard van de beving
nooit zeer diep liggen, maximum
tien tot twintig kilometer onder het
aardoppervlak”, zegt geoloog Eddy
Keppens (VUB). “Omdat deze minder diep ligt, kan de schade bij zo ’n
beving veel groter zijn.”
/JFUNÏÏSCFWJOHFO
Nu we dit jaar al geconfronteerd
zijn met twee grote aardbevingen,
dringt de vraag zich op of er iets ernstigs aan de hand is. Maar volgens
Manuel Sintubin is dat níét het geval.
“De aarde doet gewoon haar ding”,
zegt hij. “Aardbevingen zijn een
normale zaak. Er zijn er zeker niet
meer dan anders. Het is wel zo dat
ze vaker in de media komen, omdat
die er sneller met de neus op zitten.
Daarbij komt dat er meer en meer
mensen in aardbevingsgevoelige gebieden gaan wonen, waardoor grote
rampen zoals in Haïti in de toekomst
meer zullen plaatsvinden.”
ȊȚǜǩɅǩȩǺǩɌǩȔ
ȊȚɅǩ