Hogere eiwitinname voor sterkere botten en

nieuws & wetenschap
Soja vermindert
vruchtbaarheid mannen
Chavarro JE, Toth TL, Sadio SM, et
al. Soy food and isoflavone intake in
relation to semen quality parameters
among men from an infertility clinic.
Hum Reprod. 2008;23(11):2584-90.
Regelmatige consumptie van sojaproducten gaat samen met een aanmerkelijk lagere
concentratie zaadcellen in sperma, met name bij mannen met overgewicht of obesitas.
Dit blijkt uit een studie van de Harvard School of Public Health, gepubliceerd in het
wetenschappelijke tijdschrift Human Reproduction. Er is geen verband tussen de
sojaconsumptie en de beweeglijkheid of vorm van de zaadcellen en het ejaculaatvolume.
Chocolade niet goed voor
botweefsel oudere vrouwen
Oudere vrouwen die graag chocolade eten, ondermijnen daarmee vermoedelijk de
kwaliteit van het botweefsel. Australische onderzoekers vonden een lineair verband
tussen de frequentie van chocoladeconsumptie en afname van de botdichtheid en
botsterkte.
Duizend vrouwen tussen 70 en 85 jaar gaven aan hoe vaak ze chocolade aten (minder dan 1 keer per week,
1 tot 6 keer per week, 1 of meer keren per dag). Dagelijkse consumptie van chocolade was, vergeleken met
een frequentie van minder dan één keer per week, geassocieerd met afname van de botdichtheid met 3,1%
in heup, dijbeenhals, scheenbeen en hiel, en afname van de botsterkte in scheenbeen en hiel. Chocolade
Aan 99 mannen, die de kwaliteit van hun sperma lieten onderzoeken in
soja, met name glyciteïne, zijn de vermoedelijke boosdoeners. Of, en
is een bron van flavonoïden, die goed zijn voor hart en bloedvaten en mogelijk ook voor de botten. Daar-
een vruchtbaarheidskliniek, werd gevraagd hoe vaak ze de afgelopen drie
op welke wijze deze plantaardige oestrogenen de aanmaak van zaad-
naast bevat chocolade echter ook een aanzienlijke hoeveelheid oxalaat en suiker. Oxalaat is een krachtige
maanden producten op basis van soja hadden gegeten - tofu, tempeh,
cellen beïnvloeden, moet nader onderzocht worden. Opmerkelijk is
remmer van de calciumopname en cacao en suiker verhogen de calciumuitscheiding. De onderzoekers
misosoep, sojamelk en vleesvervangers - en hoe groot de genuttigde
wel dat Aziatische mannen 5 tot 10 keer meer fyto-oestrogenen consu-
vrezen dat chocolade slecht is voor de botten omdat het de calciumbalans verstoort, wat niet alleen kan
porties waren. De onderzoekers vonden een significante omgekeerde
meren dan de mannen in deze studie, zonder problemen met de vrucht-
worden toegeschreven aan de suiker die in chocolade zit. Het is de eerste studie die chocoladeconsumptie
Hodgson JM, Devine A, Burke V, et al. Cho-
associatie tussen de consumptie van sojaproducten (en afzonderlijke
baarheid. De onderzoekers denken daarom dat andere factoren, zoals
in verband brengt met afname van de botkwaliteit bij oudere vrouwen. <<
colate consumption and bone density in older
soja-isoflavonen) en de zaadconcentratie. Mannen die de meeste soja
overgewicht, ertoe bijdragen dat westerse mannen gevoeliger zijn voor
aten, hadden gemiddeld 41 miljoen zaadcellen per milliliter minder in
fyto-oestrogenen. <<
hun sperma dan mannen die helemaal geen soja aten. Isoflavonen in
Nieuwe Europese wet over hoeveelheden
pesticiden op groenten en fruit
Sinds 1 september 2008 is de Directive 396/2005/EC binnen Europa van kracht. Deze wet omvat de hoeveelheden pesticiden
die op groenten en fruit achter mogen blijven, de zogenaamde ´Maximum Residue Levels´ (MRL’s). Uit een studie van
Greenpeace, GLOBAL 2000 en pesticidenexpert Lars Neumeister blijkt dat de ´acute reference dose´ (ARfD) voor kinderen
soms wordt overschreden met maar liefst 570 maal de MRL.
women. Am J Clin Nutr. 2008;87(1):175-80.
Hogere eiwitinname voor sterkere botten
Twee onderzoekers hebben het belang van eiwitten voor de botstofwisseling onder de aandacht gebracht in een review in de
American Journal of Clinical Nutrition. In tegenstelling tot de geldende opvatting dat een hoge eiwitinname slecht is voor de
botkwaliteit, denken de onderzoekers dat een eiwitrijk dieet juist ten goede komt mits de inname van calcium, groenten en
fruit voldoende is. De onderzoekers verwachten dat de optimale eiwitinname voor gezonde botten hoger is dan de huidige
aanbevelingen, vooral bij ouderen.
Enerzijds hebben eiwitten een positieve invloed op de botopbouw - zij
een hogere inname van (dierlijke) eiwitten leidt tot toename van de
vormen 50% van het botvolume -, anderzijds kunnen eiwitten een nega-
calciumuitscheiding, lijkt te worden gecompenseerd door toename van
tieve invloed hebben op de botkwaliteit. Dit is onder meer afhankelijk
de calciumabsorptie uit voedsel. Ook is de impact van (zuurvormende)
van de hoeveelheid eiwit in voeding, het soort eiwit, de calciuminname
eiwitten op het zuur-base-evenwicht vermoedelijk veel kleiner dan de
en het zuur-base-evenwicht van voedsel.
alkaliserende invloed van groenten en fruit. Het is beter te streven naar
Volgens de maatstaven van de Europese commissie zelf moeten deze
De combinatie van effecten (cocktaileffect) van de diverse pesticiden
MRL’s geclassificeerd worden als niet veilig. Vooral appels, peren
zorgt voor een extra risico. Hier heeft de EFSA niet voldoende aandacht
en druiven bevatten resthoeveelheden pesticiden die in 8-9% van de
aan besteed, hoewel het wel in de Directive is beschreven. Bij de
Calcium en eiwitten hebben een positieve interactie en zijn van elkaar
gevallen schadelijke effecten bij kinderen kunnen veroorzaken. Van de
beoordeling van de chronische toxiciteit kwam naar voren dat de ADI
afhankelijk bij de botopbouw. Daarom heeft een goede calciuminname
MRL’s van 443 pesticiden kunnen volgens het rapport 121 pesticiden als
(Aanvaardbare Dagelijkse Inname) in 94 gevallen overschreden werd,
onvoldoende effect op de botkwaliteit als de eiwitinname achterblijft en
Verlies van botmassa is de collaterale schade van gewichtsschomme-
potentieel schadelijk voor de gezondheid worden aangemerkt.
waardoor schade aan de gezondheid kan ontstaan.
vice versa. Hetzelfde geldt voor suppletie met vitamine D en calcium:
lingen en afvallen met een caloriebeperkt dieet. Mensen met overge-
deze nutriënten hebben een positief effect op de botopbouw bij een
wicht verliezen meer lichaamsvet en sparen hun botten beter wanneer
een hogere inname van groenten en fruit dan naar verlaging van de
eiwitinname.
Lars Neumeister. The EU's unsafe pesticide
Het rapport raadt de Europese Unie aan om niet te kijken naar de
hogere eiwitinname, maar doen weinig bij een lagere eiwitinname.
ze afvallen met een eiwitrijk dieet (circa 108 gram per dag) dan met een
limits. An assessment of the potential acute
hoeveelheid pesticiden die nodig is voor een goede oogst, maar naar
Dierlijke eiwitten zijn niet per se slecht voor de botten. Bij post-
dieet met een normale hoeveelheid eiwitten (circa 70 gram per dag).
and chronic risks arising from Maximum
het best geïntegreerde systeem om planten te beschermen. <<
menopausale vrouwen is vlees als eiwitbron, vergeleken met soja, geas-
De vraag wat een optimale eiwitinname voor gezonde botten is, stellen
Residue Levels (MRL) harmonised in the
socieerd met een hogere serumspiegel van IGF-1 (insulinegelijkende
de auteurs ter discussie. Ze concluderen dat voedingseiwitten net zo
EU. A report by Greenpeace Germany and
groeifactor-1). Een hogere IGF-1-spiegel is geassocieerd met een hogere
essentieel zijn voor de botopbouw en de preventie van osteoporose als
GLOBAL 2000 / Friends of the Earth Austria.
botmineralisatie en minder fracturen.
bijvoorbeeld calcium en vitamine D. Het is goed professionals in de
Augustus 2008
Eiwit heeft waarschijnlijk een direct anabool effect op botweefsel en is
gezondheidszorg hieraan te herinneren. <<
bovendien belangrijk voor de spieropbouw. Dit laatste is heel belanght tp://w w w.gre enp e ac e.de/ f ile admin/
rijk: het behoud van sterke botten is immers sterk afhankelijk van het
Heaney RP, Layman DK. Amount and type of protein influences
gpd/user_ upload/themen/umweltgif te/
behoud van een goede spiermassa en spierfunctie. Het nadeel, dat
bone health. Am J Clin Nutr. 2008;87(5):1567S-1570S.
EU_Pestizidhoechstmengen270808_AT.pdf.
4
Van Nature nr. 11 - 2008
Van Nature nr. 11 - 2008
5