Introductie Lambda networking Erik Radius Manager Netwerkdiensten, SURFnet SNB Master Utrecht, 14 Mei 2004 Inhoud van dit verhaal • Communicatiemodel voor dummies • Glasvezel techniek • Lambda networking, NetherLight Inhoud van dit verhaal • Communicatiemodel voor dummies • Glasvezel techniek • Lambda networking, NetherLight Communicatiemodel voor dummies Glasvezel is een transmissie-medium Inhoud van dit verhaal • Communicatie model • Glasvezel techniek • Lambda networking, NetherLight Geschiedenis v.d. glasvezel • Tot jaren ’50: nuttig in medische optica – microscopie, endoscopie • Ontwikkelingen in periode ‘50-’70 t.b.v. telecom – Laser, laserdiode – glasvezel met lage demping • Commerciële toepassing vanaf 1970 – Basis van netwerken wereldwijd Glasvezel principe • Geleiding van licht door dunne glazen cilinder – Singlemode fiber: kern + mantel – Lage demping dankzij interne reflectie Multimode en singlemode • 2 hoofdsoorten glasvezels – Multimode laat meerdere stralenmodi door (kern: 50 / 62,5 µm) – Singlemode laat slechts 1 stralenmodus door (kern: 9 µm) Demping vs. frequentie van diverse media short range long range Source: Corning Corp. High Speed • Mucho bandbreedte? Grote afstand? Dan glasvezel Kabel voor ondergronds gebruik Laserlicht • LASER is een acroniem: – Light Amplification through Stimulated Emission of Radiation – Laserlicht heeft zuivere kleur / golflengte • Technisch symbool v. golflengte: λ (lambda) • Diverse lasergolflengten voor fiberoptics gestandaardiseerd – Volgens het ITU-GRID laser typen voor fiber Informatie versturen met laserlicht • Lichtsignaal is de draaggolf • Data wordt op draaggolf gemoduleerd (AM) – Vergelijkbaar met AM radio • Modulatie: “licht” = “1” / “donker” = “0” • Zender: Laserdiode – Doorgaans met externe modulator voor bitrate >Gb/s • Ontvanger: fotodiode Modulatie formaten (1) • Non-return-to-zero (NRZ) modulation – a sequence of 1s is transmitted without the light level falling back to its zero level in between each bit. • Return-to-zero (RZ) modulation – the light level always falling back to its zero level in between bits, even in a succession of 1s. Modulatie formaten (2) • NRZ is simpeler te bouwen en meest wijdverbreid • RZ zeldzaam (ultra-longhaul transport) – Minder vatbaar voor chromatische dispersie en PMD • Complexer modulatievormen onder studie in labs – Denk dan aan QAM, etc – Hogere spectrale efficiëntie (meer bit/s per Hz) technisch haalbaar, maar anno nu (2004) nog niet opportuun Multimode versus Singlemode Multimode • Betaalbare connectoren & lasers • Bandbreedte beperkt door mode-dispersie tot 1Gb/s bij max. 1km • Veel gebruikt in LANomgeving, gebouwbekabeling Singlemode • Dure connectoren en lasers • Bandbreedte bijna onbegrensd (dankzij DWDM techniek: >2Tb/s) • Door hogere kosten vooral in gebruik voor backbone, City-ringen, etc. DWDM: stapelen van signalen MUX conversie naar lambda’s + mengen OA versterkt breed λspectrum OADM lambda add/drop DEMUX uiteenrafelen lambda’s + conversie naar ‘neutrale’ kleur • Meerdere (~ 16 – 160) kanalen in 1 glasvezel mogelijk • Versterking met OA’s: elke 70 – 120 km Inhoud van dit verhaal • Communicatie model • Glasvezel techniek • Lambda networking, NetherLight Optische bandbreedte: ruimte voor groei fibre visible light spectra X & γ-rays infrared waves 300µm 300nm 300pm microwaves 300mm Radio/TV 300m 1310 - 1625 nm 1200 Loss too high Loss too high Attenuation (dB/km) 50THz Bandwidth (500channelswith 100GHz spacing) EDFA 1300 1400 1500 1600 1600 Wavelength (nm) 4.5 THz 45 lambda channels @ 100GHz Bron: Gert Nieveld, Global Crossing Optical transport windows: 1700 1700 1: 850nm short reach 2: 1310nm intermediate reach 3a: 1550nm long reach 1530-1565: C-band 3b: 1600nm 1565-1620: L-band Groeistuipen tijdens de Internet hype… Morgan Stanley, 2001 • “Optical transmission costs halve every 9 months” (Scientific American, Jan.2001) • “Bandwidth grows three times faster than computer power” • (George Gilder, “Telecosm”, 2000) “New DWDM systems under development can carry up to 10 terabits per fiber” (Techtarget.com, 05/03/01) Lambda networking • ‘Lambda’ – Technische aanduiding van golflengte – Ook: afzonderlijk kleurkanaal in een DWDM transmissiepad – Ook: transparant SONET circuit, end-to-end • Bandbreedte typisch 1Gb/s, 2.5Gb/s of 10Gb/s • ‘Lightpath’ – Een lambda of een SONET circuit dat zich zo gedraagt • Hele lightpath bevind zich op laag 1 van het OSI model • Lambda networking – Optische netwerken waarbij flexibel met kleurkanalen kan worden gemanipuleerd – Optisch versterken en schakelen op kleurnivo – Kleurkanalen aan rand van het netwerk ‘termineren’ maar in de backbone zoveel mogelijk ongemoeid laten NetherLight testbed • Optical Internet exchange point in Amsterdam • Built and operated by SURFnet • Experiments with light path provisioning in a multi domain environment: GLIF • www.netherlight.net Global Lambda Integrated Facility (2Q2004) 10 Gbit/s 2.5 Gbit/s New York MANLAN Stockholm NorthernLight 2x10 Gbit/s IEEAF 10 Gbit/s 10 Gbit/s 2.5 Gbit/s 10 Gbit/s Tokyo WIDE IEEAF 10 Gbit/s Seattle 2x10 Gbit/s Chicago SURFne t Amsterdam 10 Gbit/s 10 Gbit/s 10 Gbit/s Sydney AARnet 10 Gbit/s 2.5 Gbit/s Tokyo APAN DWDM SURFnet NSF 10 Gbit/s Los Angeles 10 Gbit/s London UKLight Dwingeloo ASTRON/JIVE 10 Gbit/s SURFnet 10 Gbit/s Geneva CERN 2.5 Gbit/s Prague CzechLight Vragen? Leesvoer op het web • Geschiedenis en beknopte chronologie van glasvezel optica – http://www.sff.net/people/Jeff.Hecht/history.html – http://www.sff.net/people/Jeff.Hecht/chron.html • Brainspin Fiberoptics, educatieve website van AT&T – http://www.att.com/technology/forstudents/brainspin/fiberoptics/ • Korte tutorials over optical networking te vinden op o.a. – http://www.lightreading.com – http://www.telebyteusa.com/foprimer/fofull.htm • En vergeet de NetherLight / GLIF websites niet! – http://www.netherlight.net/ – http://glif.is/ Dank voor jullie aandacht Erik Radius Manager Netwerkdiensten, SURFnet [email protected]