Vraag: wat doen levende varkens 's avonds op een tafel in een bus pal voor de hoofdingang van AZR-Dijkzigt? Antwoord: deelnemen aan een test van een nieuwe beeldtechniek die het kloppend hart uiterst gedetailleerd in beeld brengt. Tekst: Joop van de Leemput Fotografie: Levien Willemse Wat? De nieuwe beeldtechniek, die wordt aangeduid als magneto-cardiografie, is getest door de afdeling Cardiologie van AZR-Dijkzigt. De techniek brengt met behulp van zwakke magnetische velden het hart stap voor stap in kaart. Dat het hart een magnetische veld genereert is al langer bekend, maar tot nu toe kon dat niet in beeld worden gebracht omdat de veel zwaardere magnetische werking van de aarde dit veld overstemde. Waarom? De zeer gedetailleerde opnamen moeten artsen in staat stellen om zelfs een heel gering zuurstoftekort van het hart te traceren. Ook hopen artsen de exacte locatie van hartritmestoornissen en andere aandoeningen in beeld te krijgen. Allerlei afwijkingen aan het hart zouden met de nieuwe beeldtechniek beter kunnen worden ontdekt, en mogelijk ook in een eerder stadium. Hoe? Voor de proef zijn levende varkens gebruikt, die op een tafel in een bus werden gelegd. Van het kloppende varkensharten zijn magneto-cardiogrammen gemaakt. Dit met behulp van een wit 'ei' dat gevuld is met het sterk gekoelde gas helium. De gele cylinders dienen voor het instellen van de juiste hoogte. Waar? De proeven vonden plaats in een bus, geparkeerd voor AZR-Dijkzigt. De techniek is ontwikkeld door Russische ingenieur en wordt commercieel toegepast door een Duitse onderneming. Nederlandse artsen dragen bij aan het evalueren van de techniek.. Pluspunten? Bij het maken van een magnetocardiogram hoeft de hartpatiënt niet 'open', zoals bij katheterisatie. Evenmin wordt de patiënt blootgesteld aan straling of geluidsgolven. Rustig blijven liggen op een beweegbare tafel, dat volstaat. De kleding kan gewoon aan blijven. Er hoeven zelfs geen plakkers op de huid. De opnametechniek is volgens fabrikanten dusdanig veilig dat zelfs het hart van een ongeboren kind er veilig mee in kaart kan worden gebracht. Dit is mogelijk BeelDtechniek getest op VARKENSHART omdat het apparaat niets anders doet dan registreren. Aanloopproblemen? Een fiks probleem bij het maken van een magneto-cardiogram blijkt de gevoeligheid voor trillingen en veranderende magneetvelden. En welke stad beweegt meer dan Rotterdam, met z'n bouwputten, heipalen en verkeersstromen? De gevolgen bleven niet uit: sommige opnames moesten worden overgedaan, zelfs toen alleen maar personenauto's stapvoets passeerden. Om zo weinig mogelijk last te ondervinden van de verstoringen, vond het testen vooral 's avonds plaats. Perspectieven? Gehoopt wordt dat de magnetische beeldtechniek hartafwijkingen blootlegt die verborgen blijven bij de huidige beeldopnamen, zoals ECG ('hartfilmpje'). Op den duur zou deze techniek sommige nogal risicovolle hart-onderzoeken kunnen aanvullen of zelfs vervangen. Maar de techniek staat nu nog in de kinderschoenen, vergelijkbaar met de echografie in de jaren zeventig. Beoordeling? Hoofd Experimentele Cardiologie dr. Dirk Duncker (links op de foto): "Deze techniek is veilig, zowel voor dieren als voor mensen. Het apparaat registreert immers alleen maar. Patiënten met bepaalde hartafwijkingen waren dan ook bereid om zich te laten onderzoeken in de bus. Ze hoefden alleen op tafel te gaan liggen, met hun kleding aan. In totaal hebben we zo'n vijftien patiënten onderzocht. Alle meetgegevens zijn verzameld en worden nu geanalyseerd. Het is in dit stadium nog te vroeg om de bruikbaarheid van deze techniek te beoordelen. Mogelijk wordt deze wijze van onderzoeken van belang voor mensen die last hebben van een geringe pijn op de borst bij inspanning. Juist mensen met afwijkingen die nu nog moeilijk opspoorbaar zijn hopen we in de toekomst eerder en beter te kunnen helpen." ■ 5 Monitor apr/mei 2002